Desktop versionMobile version

Nouvelle recherche en domaine occitan

 | 
Hervé Lieutard
, 
Marie-Jeanne Verny

Literatura

Lo Gran-Pair com figura cristica dens Lo Libre de Catòia de Joan Bodon

Karine Goulaze

Full text

  • 1 Joan Bodon. Lo Libre de Catòia, Rodés, edicions de Roergue, Rodés. 1993 (purmèra edicion. Lo Libre (...)

1Pareishut en 1966. Lo Libre de Catòia que conta l’istòria d’un òmi qui’s bremba deu temps quan èra mainat dens la soa familha : la darrèra familha d’« Enfarinats », los qui arrefusèn lo Concordat deu Napoleon e qui apitèn la « Pichona Glèisa »1.

2Fidèla a Diu. fidèla a la Glèisa. fìdèla a l’ostali, aquera familha que viu resplegada sus era-medisha, qu’arrefusa de se mesclar dab los de la sembla- religion e que s’organiza a l’entorn d’un vueit. d’ua hrèita, au ritme de la pregària.

3Vertat que la paraula liturgica aucupa ua plaga d’eleit dens aqueth Libre de Catòia. Son de notar lo temps a còps cosmologic mès subertot liturgie dab las hèitas deus crestians. los set sagraments. los psaumes e las pregàrias.

4Totun. ua causa màger que son las referencias a La Biblia numerosas dens Lo Libre de Catòia.

5Ramon Chatbèrt. l’omi qui’s hasèva a corregir los libes de Bodon, avèva un problèma dab las citacions qui calèva mercar en italic tà amuishar que n’era pas de Bodon. Eth-medish que li hasó aquera confession :

  • 2 Collectif. 1987. Jean Boudou, Actes du Colloque de Naucelle. Béziers. C.I.D.O. p. 56.

« Mas me diguèt un jorn que de citacions de La Biblia mai o mens arraigadas i n’aviá a cada pagina e qu’òm podiá pas metre tot lo libre en italics. »2

6Ací, per la màger part, las referéncias biblicas que son presas en carga peu gran-pair. Que s’arrecapta las paraulas de Jesus dens lo son devis e que’s subtitueish ad Eth.

7En aqueth puní, l’itinerari deu gran-pair com figura cristica que ns’apareish primordiau per la lectura deu roman.

8D’un biais generau, podem díser, si hèm cas deu libe sancèr, que lo gran-pair plea :

9- la carga deu Crist/Profèta es a díser anonciar a tot lo monde l’Evangèli (ací, monde arredusit a la soa familha). Qu’a lo ministèri de la paraula :

  • 3 Op.cit. p. 36.

« ...es lo pepin que presicava... »3

10- la carga deu Crist/Prèste es a díser la carga de presidir los sagra-ments e de celebrar las autas accions liturgicas. Un matís totun : lo gran-pair n’es pas preste mes, a còps. que’s balda aqueth rôtie e aquò se ved de plan quan lo gran-pair institueish l’Eucaristia au capítol 11.

11- la carga deu Crist/Pastor es a díser la carga d’aplegar los fidèus dens l’unitat d’ua sola familha. Es de notar aquera volontat deu gran-pair aus capítols 41 e 42 quan ensaja de trobar las darrèras familhas d’Enfarinats :

  • 4 Ibid. p. 176.

« Donc, tanben. probable que dins de vilatges luènh d’aicí se devon trobar qualques familhas de fraires nòstres, catolics vertadièrs qu’an pas cambiat de nom ni d’ostal. Dins l’espèra escrivi... »4

12Mès la comparason deu gran-pair a Crist que’s pot har deu hèit que tornam trabar dens la vita de cadun los medishs moments màgers :

  • 5 Mt (Evangèli de Matèu), Mc (Evangèli de Marc), Le (Evangèli de Luc), Jn (Evangèli de Joan). Los no (...)

13- L’institucion de l’Eucaristia au capítol 11 dens Lo Libre de Ca-tòia e dens los Evangèlis en çò de Mt 26.26-29, Mc 14.22-25, Lc 22.19-20 e Jn 6.355.

14- Lo devis deu gran-pair qu’es presentat suu mòde de la paraula liturgica puishque lo vèrbe insertiu deu devis dirècte es d’ordre religiós « presiquèt ».

15Tot purmèr, qu’avem ua definicion deu sagrament de l’Eucaristia :

  • 6 Ibid. p. 57.

« Dieu se dona a nosautres dins l’Eucaristia. »6

16Es çò que los crestians catolics aperan la « transsubstanciacion » : Crist qu’es vertadèrament present dens lo sagrament de La Senta Eucaristia. Que definirn la transsubstanciacion deu pan e deu vin en còs e sang deu Crist. Dens la tradicion catolica, au moment de la Consecracion. Diu que baisha dens lo pan e lo vin qui son sus l’autar e lo pan e lo vin que’s cambian en còs e sang deu Crist.

17Totun, la definicion de lor estatut qu’es diferenta e mercada per ua hrèita.

18N’an pas d’ostia materiala e donc n’an pas la possibilitat de consacrar lo pan e lo vin tà transsubstanciar aquò.

19Mes que desemboca sus ua navèra apressada d’aqueth sagrament. Segon lo gran-pair. Diu que’s tròba en cadun, cadun que’U pòrta en eth. Que hè referencia a la Consecracion :

  • 7 Ibid. p. 57.

« Nòstre Sénher. se vól, pòt davalar sus l’autar invisible de nòstre còr. Es en nosautres que devèm trobar la sorga d’aiga viva. »7

20Mès n’es pas tot d’aver un sentit liturgie pregond, lo gran-pair que’s substitueish a Jèsus dens ua mena de prosopopea :

  • 8 Ibid. p. 57.

« Anem a el, qu’aurem pas jamei talent e se cresèm en el aurem pas ja-mai set... »8

21Aquò que’s tròba en çò de Joan 6.35. Que parla de neuritud espiri-tuau plan segur. Donc com Jèsus, lo gran-pair qu’institueish l’Eucaristia e que’n balha ua navèra apressada qui n’es pas en opausicion dab la definicion d’aqueth sagrament mès que hè cas de lor estatut de repro-vats.

  • 9 Ibid. p. 188

22Un dusau moment màger que son las paraulas d’investitura que tro-bam en çò de Mt 16.18. e dens Lo Libre de Catòia au capítol 44. Que podem tèisher ligams enter las paraulas de Jèsus qui causeish Pèir tà transméter lo son ensenhament : « Et moi je te le déclare, tu es Pietre et sur cette pierre je construirai mon Eglise. » e las deu gran-pair qui causeish Amanç tà diser la Bona Paraula : « Espessas son las cendres, ben-lèu tu seràs la darrièira brasa. »9 Mès aquò que tòca au sacerdòci d’Amanç.

23Lo darrèr moment màger qu’es la mort dens la dereliccion au capítol 45 dens Lo Libre de Catôia e dens los Evangèlis en çò de Mt 27.46. e Mc 15.33-34. Amanç que compara lo son gran-pair qui’s moreish shens lo darrèr òli a l’abanbon deu Senhor sus la crotz.

24Vertat que tornam trobar los medishs moments màgers dens la vita de cadun. Totun, çò qui’ns permet de comparar los dus itineraris que son las referéncias explicitas a las paraulas de Jèsus dens lo devis deu gran-pair :

  • las parabòlas
  • la consciéncia de la soa singularitat
  • dus ensenhaments e comandaments deus mei importants
  • l’anóncia de la soa mòrt
  • la promessa de mandar l’Esperit Sent

25Lo gran-pair ne hè pas sonque citar las paraulas de Crist. Que s’arrecapta los sons perpaus dens lo son devis e que’s substitueish ad Eth mantuns còps.

26A despart deu hèit que los dus coneishen de plan Las Escrituras (lo gran-pair que cita La Genèsa 7. au capítol 7, "L’lscla de Robinson", Lo Libe de l’Exode verset 16 au capítol 38. "Lo Gost del Pan". Lo Libe deu Deuteronome 5.16 au capítol 20, "D’Aquel Temps", Lo Libe deus Reis au capítol 35, "La Glèisa Vièlha", Lo Libe de Job 1.20. au capítol 24, "Lo Sant òme Jòb", lo psaume 130 que’s ved dens mei d’un capítol dens Lo Libre de Catòia), lo ligam enter lo gran-pair e Jèsus que’s situeish a mantuns nivèus.

Las Parabolas10

  • 10 Nòstas conclusions que son pròchas de la comunicacion de C. Torreilles (Universitat de Montpelhièr (...)

27fot purmèr, com Jèsus, lo gran-pair qu’ensenha en emplegar parabòlas, mena de devis figurat tà har passar ua idea abstrèta e navèra de tau biais que hasca soscar.

28Que i a dens Lo Libre de Catoia duas categorias de parabòlas :

  • 11 Ibid. p. 125.
  • 12 Ibid. p. 126.
  • 13 Ibid. p. 126.

29- Las que son inventadas peu gran-pair com la de la margarideta al fems au capítol 28. Es de notar dens lo devis deu gran-pair lo medish biais de parlar com Jèsus aus apostôus : « Agacha »11, « Comprenes »12, « Ausiga lo qui a d’aurelhas per ausir... »13.

30Lo gran-pair qu’inventa aquera parabòla de la margarideta, praube flor qui creish totun a maugrat de totas las travas que pòt encontrar. Lo sens aquí qu’es aisit. Lo gran-pair que tròba dens lo monde sensible l’imatge de la resisténcia de la Pichona Glèisa.

31- La dusau categoria de parabòlas que son las qui tròban la lor sorga dens Lo Navèth Testament.

32Au capítol 29, « Lo Semenaire ». que trobam la parabola deu semi-ador qui es en çò de Mt 13.3-9.18-23, Mc 4. 3-9. 14-20, Lc 8.4-8, 11-15 e la de la grana de serbe. Mt l3. 31-32, Mc 4. 30-32. Lc 13. 18-19.

33Que s’ageish d"ua meditacion sus la multiplicacion (los grans qui vaden) e sus la deperdicion (los grans qui s’escampilhan) tà explicar lo Reiaume deu cèu, la Bona Paraula qui d’a mesura s’es fragilizada pr’amor deus crestians qui n’an pas sabut l’emparar.

34Lo gran-pair n’es pas segur d’estar la bona grana, dens la dieta linha apostolica :

  • 14 Ibid. p. 129.

« Nos aperten pas de saber se serení la grana de serbe »14.

35Es de notar qu’es tostemps question de çò de mendie qui vad çò de màger. De mei, eau sotelinhar que se las parabòlas parlan tostemps deu Reiaume deu Cèu, lo gran-pair que s’adoba tostemps per i trobar l’imatge de la situación deus Enfarinats.

36Dens lo capítol seguent, que notam l’emplec de la parabòla de la porta estreta qui es en çò de Mt 7.13-14 e Lc 13. 24. Qu’es ua parabòla qui ditz la dificultat d’entrar dens lo Reiaume de Diu. Lo gran-pair que cita aquera parabòla e que compara lo son portail estret e barrat suu monde au portau deu Reiaume deu cèu.

37Donc, benlhèu que podem véder dens aqueth embarrament deus Enfarinats lo signe de l’eleccion deus justes.

La Consciéncia de la soa Singularitat

38Ua causa mei que nos permet de comparar lo gran-pair a Jèsus qu’es la consciéncia de la soa Singularitat. Hèm cas deu libe sancèr de Catòia : Aquera darrèra familha d’Enfarinats que viu a despart deus autes, res-plegada sus era-medisha. De contunh lo gran-pair que ditz la soa Singularitat, la de la soa Glèisa, de la lor religion. Mès aquera idea qu’es ahor-tida per l’emplec de las medishas paraulas com Jèsus.

39En efèit, Jèsus qu’a consciéncia de la soa Singularitat. Que’s tròba dens L’Evangèli de Joan dens mantuns capitols :

Jésus leur répondit : « Vous venez d’ici-bas. niais moi je viens d’en haut. Vous appartenez à ce monde, mais moi je n’appartiens pas à ce monde » (Jn 8.23).
« Ils n’appartiennent pas au monde comme moi je n’appartiens pas au monde » (Jn 17.16).
Jésus répondit : « Mon royaume n’appartient pas à ce monde. » (Jn 18.36).

40Atau. lo gran-pair que ditz tanben la soa Singularitat dab los mots de Jèsus. Au capitol 40, « L’ataüc ». lo gran-pair qu’ensenha a Amanç tot çò que li cau saber tà l’assistir a l’òra de la soa mòrt e que comença lo son devís per :

  • 15 Ibid. p. 172.

« Mon enfant, sèm pas d’aqueste mond. E ieu encara mens que tu. »15

  • 16 Joan Bodon. Sus la mar de las galèras, Messatges, Tolosa, 1975, p. 34.

41Segur, ne s’ageish pas sonque d’un reclam. Lo devis deu gran-pair que s’ancora dens los perpaus de Jèsus. Qu’a donc consciéneia de la soa Singularitat mès que plaça tanben Amanç dens la medisha situacion, a l’estremada. Mès benlhèu que cau véder dens lo hèit d’estar sus « La Talvèra » com ditz Bodon16, lo signe de la soa diferéncia plan segur e subertot lo deus elegits es a diser los qui son dens la bona dralha traçada per Jèsus.

42Aquera soscadissa qu’es de contunh dens Lo Libre de Catòia, espe-ciaument dens tots los devis deu gran-pair qui tòcan a lor estatut de reprovats qui deven patir en tot demorar fidèus à Jèsus, a la religion vertadèra.

43Citam sonque lo capitol 2, « La farina » :

  • 17 Ibid. p. 21.

« Mas benlèu que lo sort que nos es fach es lo Signe, una espròva dura mas tanben un meriti...Aquel qu’es escamit e insolentat. se respond amb umilitat. aquel d’aqui, ditz Nòstre Sénher, aquel d’aqui me tira gaireben de ma Crotz. »17

44L’espròva dura es que son secutats e escarnits pr’amor que demòran fidèus a la lor fe. Lo meriti que vau diser lo Salut, la Gràcia. E aquò que tròba la soa sorga dens « lo sermon sus la montanha » de Jèsus en çò de Mt 5. 11-12 :

« Heureux êtes-vous si les hommes vous insultent, vous persécutent et disent faussement toute sorte de mal contre vous à cause de moi. Réjouissez-vous, soyez dans l’allégresse, car votre récompense sera grande dans les Cieux. C’est ainsi qu’on a persécuté les prophètes qui ont vécu avant vous. »

45Atau, lo patiment deu gran-pair e deus Enfarinats en generau seré benlhèu lo signe deus Justes, de los qui deishan de pensar sonque a la lor vita. de los qui acceptan de seguir Jèsus e de portar tanben la soa crotz.

Dus Ensenhaments e comandaments deus mei importants

46De mei, se lo gran-pair a consciéncia de la soa singularitat com Jèsus, que se sembla ad Eth pr’amor que torna diser a Amanç los medishs ensenhaments coin Jèsus aus apostòus.

47Parlaram de duas causas que trobam dens Lo Libre de Catòia e qui aucupan ua plaça d’eleit :

48- Lo comandament lo mei gran :

49Au capitol 45, "La mort del Pepin", lo gran-pair que demanda a Amanç de guardar la fe cap e tot, de seguir los comandaments. Mes qu’insisteish subertot sus un comandament :

  • 18 Ibid. p. 192.

« N’i a dos. que se dison : amor. E totes dos son pariables. Mas pr’aquò lo primièr es l’amor de Dieu... »18

50Aquô que troba directament la soa origina dens los perpaus de Jèsus. Sovent dens La Biblia, daubuns que pausan questions de las maishantas a Jèsus tà ensajar de li har diser qué que sia, tà poder l’empresoar :

« Maître, dans La Loi. quel est le grand commandement ? » Jésus répondit : « Tu aimeras le Seigneur ton Dieu de tout ton coeur, de toute ton âme et de tout ton esprit. Voilà le grand, le premier commandement. » (Mt 22. 36-38. Qu’es tanben en çò de Mcl2. 28-30.)

51Un còp de mei. lo gran-pair que’s substitueish a Jèsus mès qu’es en-qüèra mei evident dab lo dusau ensenhament que lo gran-pair balha a Amanç .

52Se menshidar deus profètas faus :

53Com un leitmotiv, que notam tiens lo libe sancèr aqueths perpaus deu gran-pair :

  • 19 Ibid p. 163
  • 20 Ibid p. 188

« Plan nòstre qu’èra lo pan... Se cal gardar del levam dels autres. »19
« Mas despuèi l’esquima. nos sèm gardats dels tisons d’un autre fogairon coma nos gardam del levam d’una autra mag. »20

54Que vòu díser « se gardar del levam » ?

55La responsa que vad aisida quart tornam a las paraulas de Jèsus. Atau, Jèsus que ditz aquò dens los Evangèlis mès que’n balha l’explicacion :

« Quand les disciples passèrent de l’autre côté du lac, ils oublièrent de prendre du pain. Jésus leur dit alors : « Faites attention, gardez-vous du levain des Pharisiens et des Sadducéens. » Les disciples se mirent à dire entre eux : « 11 parle ainsi parce que nous n’avons pas pris de pain. » Jésus s’aperçut de ce qu’ils disaient et leur demanda : « Pourquoi dire entre vous c’est parce que nous n’avons pas de pain ? Comme votre foi est petite ! Ne comprenez-vous pas encore ? Ne vous rappelez-vous pas les cinq pains que j’ai rompus pour les cinq mille hommes... ? Comment ne comprenez-vous pas que je ne parlais pas de pain ? Gardez-vous du levain des Pharisiens et des Sadducéens. » Alors les disciples comprirent qu’il ne leur avait pas dit de se garder du levain utilisé pour le pain, mais de l’enseignement des Pharisiens et des Sadducéens. » (Mt 16. 5-12. Qu’es tanben en çò de Mc 8.14-21.)

56Pr’amor qu’es borit, lo lhevami qu’es sovent ligat a l’idea d’impuretat, de corrupcion, d’enganas, subertot quart lo tèrmi es emple-gat de faiçon imatjada com aci.

57Atau, Jèsus que balha la clau deu son devis. Vertat que lo gran-pair torna diser lo medish ensenhament com Jèsus : que’s cau guardar deu lhevami non pas deus Farisians mès aci deus esquismatics. Cau compré-ner que’s cau menshidar de los de la sembla-religion, de lor biais de pensar e de har.

58Aquera soscadissa que’s perlonga dens lo devis deu gran-pair : que’s cau emparar e esluenhar deus profètas faits, de los qui disen tiéner e estar la Vertat.

59La fin deu capítol 31. "La vinha" que’s clava sus aquera frasa :

  • 21 Ibid p. 138

« Alont es lo còs, aquí los voltors s’arremausan... »21

60Que tornam trobar aquera medisha frasa shens un mot de cambiat dens Los Evangèlis en çò de Mt 24. 26-28, Mc 13. 22-23, Lc 17. 37 :

« Si donc on vous dit : « Regardez, il est dans le désert ! » N"y allez pas. Ou si l’on vous dit : « Regardez, il se cache ici ! » Ne le croyez pas. Comme l’éclair brille à travers le ciel de l’est à l’ouest ainsi viendra le Fils de l’Homme. Là où il y a le cadavre, là se rassembleront les vautours. »

61Jèsus aci que ditz que non calerà pas créder tots los qui vieneràn après la soa mort en tot díser : « que soi jo lo profèta. »

62Aqueth verset qui acaba lo capítol 31 deu Libre de Catòia qu’es de considerar dab lo capítol seguent. lo de la Papessa. quan assistim a ua peleja enter ua hemna qui’s ditz de la religion vertadèra mès qui, peu gran-pair, apartien a l’esquima.

63Tostemps dens aqueste capítol 32. trobam ua darrèra referéncia a La Biblia qui tòca ad aqueth medish ensenhament :

  • 22 Ibid p.141

« Al fruch se jutja l’arbre, femna »22

64Aquò qu’a un reclam en çò de Mt 7.15-20, Le 6.43-44 e Jn 15.1-8 :

« Tout arbre qui ne donne pas de beaux fruits est coupé et jeté au feu. C’est donc à leurs fruits que vous les reconnaîtrez. » (Mt 7.19-20)

65Un còp de mei. lo gran-pair com Jèsus que ditz que ne se cau pas mesclar dab los de la sembla-religion, que’s eau menshidar deus profètas faus que podem reméter a las lors accions. Que ditz tanben que eau demorar fidèu a l’amor de Diu qui balha fruts deus bons a los qui son ligats ad Eth.

L’Anóncia de la lor mòrt e la promessa de mandar l’Esperit Sent

66Per acabar aquera comparason enter lo gran-pair e Jèsus, diram que los dus anóncian la lor mòrt :

67Dens Lo Libre de Catòia :

  • 23 Ibid p. 160
  • 24 Ibid p.172
  • 25 Ibid. p. 180.

« Quand serai pas mai aquí »23
« Quand me portèras ièr aquela farina da farlabica. comprenguèri que lo temps per ieu s’acabarà lèu. »24
« Segur que serai pas mai aquí. ieu... »25

68e dens los Evangèlis en çò de Mt 16.21-28, Mc 8.31-38 e Lc 9.22-27 :

A partir de ce moment Jésus se mit à parler ouvertement à ses disciples en disant : « 11 faut que j’aille à Jérusalem et que j’y souffre beaucoup de la part des anciens, des chefs des prêtres et des maîtres de la loi. Je serai mis à mort et. le troisième jour, je reviendrai à la vie. »

69De mei, se Jesus hè la promessa de mandar l’Esperit Sent :

« Je demanderai au Père de vous donner quelqu’un d’autre pour vous aider. l’Esprit de vérité, afin qu’il soit toujours avec vous... Je ne vous laisserai pas seuls comme des orphelins. » (Jn 14.16-18)

70Lo gran-pair que demanda tanben a Diu de mandar a Amanç l’Esperit Sent :

  • 26 Ibid. p. 172.

« Pregarai lo bon Dieu entrò a la fin. que te daisse pas orfanèl quand serai pas mai aquí. E que te mande lo Consolator. l’Esperit Sant per te re-memoriar toi çò que t’ai dich »26

71e fin finau los dus que’s moreishen dens la dereliccion, lo gran-pair pr’amor que n’a pas la darrèra onecion e Jèsus pr’amor qu’es abandonat de quasi tots los apostòus e qu’a lo sentiment d’estar abandonat de Diu lo Pair.

72A perpaus deu temps quan Jèsus reviscòla, n’avem pas nada teofania peu gran-pair. La comparason que s’estanca aquí shens nada assimila-cion.

73Vertat que podem comparar lo gran-pair a Jèsus Crist deu hèit que tornam trobar los medishs moments màgers dens la vita de cadun, lo medish biais de parlar dab parabòlas, la medisha consciéncia de la lor singularitat, los medishs ensenhaments (l’amor de Diu, se menshidar deus profètas faus), l’anóncia de la lor mòrt e la promessa de mandar l’Esperit Sent.

74De mei. podem díser que las paraulas deu gran-pair autant com las de Jèsus que son en conformitat dab las lors accions. Ne desvian pas jamei de la lor mission. Que son fidèus a la medisha paraula. Que viven peu Pair. Qu’es la lei de la lor vita e de la lor mòrt com ac amuisha la responsa deu gran-pair au capítol 26, « Jaumeta Moran » :

  • 27 Ibid. p. 117.

« Mon Dieu, que vòstre volontat se compliga. non pas la mia... »27

75Aquò qu’a enqüèra un rapòrt estret dab las paraulas de Jèsus en çò de Jn 4.30 :

« Je ne cherche pas à faire ma volonté mais la volonté de celui qui m’a envoyé ! »

76Qu’avem amuishat en qué lo gran-pair es un personatge cristic. Que eau sotelinhar e matissar un chic : a la diferéncia de Crist, lo gran-pair ne se mescla pas dab los pecadors e los pagans. La soa amira qu’es de conservar e pas de conquistar, de convertir lo monde deu dehòra. Cèrca pas sonque Enfarinats.

77De mei, Crist qu’es au començament de quauquarren dab un ensen-hament navèth. Lo gran-pair, eth, qu’es virat de cap au passat e qu’arrepresenta la fin d’ua societat.

78Vertat n’avem pas parlat de l’itinerari d’Amanç qui es determinat peu gran-pair que li a balhat un sentiment liturgic de l’existéncia. Que vòu bar d’Amanç un crestian fidèu a la religion vertadèra. dens la dreta linha apostolica, un servidor de la paraula arrecebuda e que deurà trans-méter. Atau que podem comparar Amanç a un disciple de Jèsus.

79Amanç. au capítol 46. que’s bremba de las paraulas deu gran-pair en tot citar Jèsus un còp de mei :

  • 28 Ibid. p. 197.

« Aquelas paraulas que’m caliá gardar. Lo qui m’aima pas garda pas mas paraulas. »28

80Aquò que’s tròba en çò de Jn 14.24.

  • 29 Ibid. p. 225.

81Autant com los apostòus, Amanç que cred en las predicacions, que segueish l’ensenhament arrecebut. Que vad aqueth « viatjaire d’Eucaristia »29.

82En mei. com los apostòus. arriban moments on Amanç ne compren pas lo sens de çò qui se passa ; com eths. ne pòt pas convertir tot lo monde e que dobta.

83Totun. nosautes legidors, que’ns podem demandar perqué i a totas aqueras referéncias biblicas, perqué bastir un libe dab aqueths dus per-sonatges cristics. Quina èra la tòca de Joan Bodon ?

84Bodon. eth-medish. qu’a balhat la clau d’aqueth Libre de Catôia. Qu’a causit de contar lo hat d’ua minoritat e d’amuishar que benlhèu la nòsta situacion d’occitans minoritaris e mesconeishuts es comparabla a las deus Enfarinats e de Catòia qui a las reaccions de tot sectari estremat e maucomprés, dens un monde en plea evolucion.

85Bodon, dens la soa letra a Molin, lo 20 de junh de 1966. qu"ac explica de plan :

  • 30 Cf. Jean Boudou, Actes du Colloque de Naucelle, CI.D.O., Béziers, 1987. p. 40.

« Del temps que sèm. nòstre moviment felibrenc o occitanista es vengut un movement sectari...Donc, mon libre dels Enfarinats es pas qu’en apa-réncia l’istòria dels Enfarinats. En realitat. aquel paure Catòia, ensenhat dins una religion que degun coneis pas. poiriá tanplan èsser un felibre o un occitanista. La paraula de Dieu es tanben lo verbe d’òc. »30

86De segur ! Totun, Lo Libre de Catòia qu’es un libe sus la religion (ua religion minoritaria mès ua religion). Que parla tostemps deu rapèrt de l’òmi a Diu, de la creatura au creator. Que parla de l’aviéner de la fe au parat de la situacion d’ua minoritat religiosa.

87Que’ns podem pausar la question de saber se Bodon, d’ua faiçon premonitòria, n’a pas volut parlar de la fin, de la mort de la religion e mei precisament de la religion catolica. Despuish que Lo Libre de Catòia pareishó (1966), la religion catolica que n’es arribada, o quasi, a la situacion deus Enfarinats a la debuta deu sègle vintau : de mens en mens de fidèus e de prèstes.

88Aqueth fenomèn que poderé estar ligat a un aute element que trobam dens Lo Libre de Catôia : la fin deu monde rurau tau com ensajan de’u conservar los Enfarinats (lo pepin), la fin d’ua societat rurau tradicionau ruada peu progrès e l’evolucion generau de la societat. Curiosament mantuns còps lo gran-pair qu’acusa las maquinas e lo progrés d’aver hèit pèrder la fe a quauques catolics Vertadèrs (p. 169-170). Pèrta de la fe, pèrta de las tradiccions, pèrta de las valors tradicionaus. Tot que seré ligat ?

89En parlar de la lin deus Enfarinats, benlhèu Bodon qu’a volut parlar (o au mens evocar) la mort deu sentiment religiòs e deu sentiment deu sacrat com l’amuisha de plan l’evocacion de l’ostau de Sarrant, de la crampa on los objèctes deu culte son apielats.

Notes

1 Joan Bodon. Lo Libre de Catòia, Rodés, edicions de Roergue, Rodés. 1993 (purmèra edicion. Lo Libre Occitan. 1966). Que citam l’edicion de 1993.

2 Collectif. 1987. Jean Boudou, Actes du Colloque de Naucelle. Béziers. C.I.D.O. p. 56.

3 Op.cit. p. 36.

4 Ibid. p. 176.

5 Mt (Evangèli de Matèu), Mc (Evangèli de Marc), Le (Evangèli de Luc), Jn (Evangèli de Joan). Los nombres seguits d’un punt qu’indican lo capítol. los autes los versets (Matèu. capitol 26. versets 26 a 29).

6 Ibid. p. 57.

7 Ibid. p. 57.

8 Ibid. p. 57.

9 Ibid. p. 188

10 Nòstas conclusions que son pròchas de la comunicacion de C. Torreilles (Universitat de Montpelhièr) ausida a Tolosa en genèr de 2000 dens l’encastre de la jomada Bodon. Comunicacion qui, a nòsta coneishença. n’estó pas jamei publicada.

11 Ibid. p. 125.

12 Ibid. p. 126.

13 Ibid. p. 126.

14 Ibid. p. 129.

15 Ibid. p. 172.

16 Joan Bodon. Sus la mar de las galèras, Messatges, Tolosa, 1975, p. 34.

17 Ibid. p. 21.

18 Ibid. p. 192.

19 Ibid p. 163

20 Ibid p. 188

21 Ibid p. 138

22 Ibid p.141

23 Ibid p. 160

24 Ibid p.172

25 Ibid. p. 180.

26 Ibid. p. 172.

27 Ibid. p. 117.

28 Ibid. p. 197.

29 Ibid. p. 225.

30 Cf. Jean Boudou, Actes du Colloque de Naucelle, CI.D.O., Béziers, 1987. p. 40.

Author

Centre d’Etudes Occitanes et Catalanes Université de Pau

The text and other elements (illustrations, imported files) may be used under OpenEdition Books License, unless otherwise stated.

This digital publication is the result of automatic optical character recognition.
Search OpenEdition Search

You will be redirected to OpenEdition Search