Index thématique : mots et notions
p. 579-584
Extrait
adaptation au destinataire, à la situation : 39, 44, 46, 47, 182, 199, 280, 302, 313, 318, 319, 433, 443, 551, 566
admonester, admonestation : 20, 38, 48, 99, 108, 327, 483, 495-498
admonition : 36 (79), 445, 449
allégorie : 29 (50), 41, 99, 191, 272, 278, 287, 359, 393, 474 (4), 486-487 amitié : 18 (16), 26-27, 37, 46, 49, 72, 73, 83, 96, 98-99, 101, 137, 142, 146 sqq., 186, 189, 194 sqq., 206, 213-217, 299, 321, 339, 365, 382, 387, 398, 412, 458, 463, 527, 552, 553 sqq., 563, 564
antirrhêsis : 38
antithèse : 43, 63, 268-270, 280, 363, 383, 429 (24)
avertir, avertissement : 13, 20, 24, 27, 28, 108, 110, 122, 126, 128, 178, 283, 318-319, 414, 498, 530, 534, 542 (11)
autorité : 26, 34-35, 37, 39, 41-42, 45, 59 (12), 63 (19), 87-91, 93, 96, 105-107, 111-119, 121, 138, 139, 146, 150, 164, 177, 178, 186, 222, 224, 235-236, 238, 267, 278, 290, 293-294, 307, 320, 339, 360, 361, 371, 375, 379, 384, 394, 428, 433-436, 446, 459, 468, 476, 478, 483, 488, 490, 492, 502, 505, 512, 516, 542, 544, 553, 555, 559
badinage, plaisanterie : 80, 363, 387, 466
blâme : 44, 100-101, 142, 283, 376, 461, 485
chrie : 42, 224
citation : 41, 47, 134, 143, 192, 195, 257, 259, 285 (9), 311, 313 (54), 346, 380-381, 389, 403 (5), 410, 413, 416-417, 484, 486
civilité, courtoisie : 37, 73, 375, 478, 554, 563
compliments : 27 (42), 72, 73, 95, 102, 478, 514, 539 (4), 555, 556
concorde : 46, 160, 165, 166, 172, 192, 195
confiance : 21, 26, 34, 38, 67, 69, 111, 118, 121, 130, 163, 216, 329, 347, 382, 435, 483, 488, 563
consolation, réconfort : 16, 17, 18 (14 et 16), 19, 23, 26, 33, 44, 47, 73, 136, 149150, 151, 153, 225 (9), 256, 283, 320, 335, 386, 387, 398, 445 (34), 449, 452, 453, 522, 583 (3)
conversation/converser, entretien : 14, 15 (6), 26, 38, 39, 40, 43, 63, 99, 143, 152, 203, 205, 222, 296, 297, 320, 356
courtoisie : voir civilité
décision (prise de) : 13, 21, 23, 24, 28, 29, 35, 44, 45, 66, 112, 118, 130, 138, 148, 150, 151, 153, 176, 285, 367, 478, 479, 545, 565
délibératif (genre), délibération,
délibérer : 21, 22 (25), 23, 26, 29, 35 (72), 38, 43, 45, 124, 137, 138, 142, 143, 144, 145, 150, 151, 153, 376, 382, 449, 473, 480, 481, 493, 537
destinataire : 13, 22, 29, 34, 37 sqq., 43, 64, 71, 87, 89, 91, 92, 94, 100, 107 sqq., 148, 158 sqq., 185, 204 sqq., 253, 259 sqq., 291, 297, 298, 299, 302, 313, 318 sqq., 352, 375, 382, 386-387, 396, 402 sqq., 443, 448, 449, 457, 463 sqq., 475, 488 sqq., 544, 548, 549, 552, 553
dévouement : 34, 110, 334, 498, 522, 525, 542 (12)
didactique : 30, 46, 48, 85 sqq., 195, 203 sqq., 318, 354, 457 sqq., 507, 508, 516, 544
directeur spirituel : 13, 34, 35, 36 (77), 39, 47, 93, 297, 307, 312, 320, 386, 394, 395, 398, 430, 434, 436, 440, 444, 447, 483
direction spirituelle : 20, 29, 31, 34, 35, 37, 39, 42, 44, 45, 46, 47, 82, 204, 217, 253, 262, 283, 293, 295, 297, 298 (50), 302, 335, 379, 394, 421, 422, 433, 437, 439, 440, 446, 447
dissuader, dissuasion : 20, 22, 24, 33 (64), 42, 283, 284, 288, 449, 554, 558, 559, 560, 562, 566
éloge : 37-38, 43, 80, 93-96, 100, 102, 119, 140, 158, 192, 229, 231, 235, 283, 317, 325, 327, 328, 345, 382, 387, 412, 468, 552, 553, 556, 562, 563, 566
encouragement, encourager : 20, 21-25, 26, 28, 30, 34, 35, 45, 46, 48, 74, 82, 126, 153, 300, 313, 318, 319, 323, 325, 326, 394, 406, 444, 445, 483, 490, 522, 526, 528, 537 sqq., 562 sqq.
enseignement, enseigner par lettre (voir aussi didactique et docere) : 16, 20, 27, 29, 31, 32, 33, 39 sqq., 92, 94, 193, 208, 217, 253 sqq., 259 sqq., 283, 292, 294, 297, 308, 309, 323, 326, 335, 422, 430, 435-436, 444, 457 sqq., 469, 516, 545
épidictique (genre) : 43, 100, 101
épître : 16, 17, 46, 47, 48, 85-87, 92, 100, 101, 155 sqq., 187, 196, 221 sqq., 237 sqq., 255, 345, 351 sqq., 383, 439 sqq., 462, 483 sqq., 501 sqq. ethos : 34, 48, 379, 483, 484, 486, 488, 498, 506
étymologies : 21, 44, 53 sqq., 122, 124, 133, 179, 459 ; jeux étymologiques : 43, 269
exemple : 26, 28, 41-42, 44, 46, 47, 81, 115, 127, 194, 199, 211, 221 sqq., 240, 243, 265 sqq., 278-280, 283 sqq., 322, 328, 335, 339, 341, 343, 389 sqq., 413, 417-418, 450, 459, 483 sqq., 507, 531, 535, 539, 542, 564
exhortation, exhorter : 13, 21-25, 27, 30, 31, 32 (58), 33, 38, 46, 47, 49, 71 sqq., 79, 82, 107, 122, 126, 128, 163 sqq., 172, 177, 198, 203 sqq., 262, 278, 281, 283, 292 sqq., 312, 313, 318 sqq., 360, 362, 371, 383, 385 sqq., 404, 410, 412, 414, 444, 445 sqq., 490, 495, 502, 504, 507 537-552, 554, 559, 566
félicitations : 16, 18, 73, 74, 80, 191, 192, 324, 463, 529, 534, 538 (4), 562
Héraclès, Hercule : 29, 46, 266, 270, 275-277, 313 (54), 486-488
humour : 48, 139 (3), 340, 347, 397, 467, 469
image (voir aussi : exemple, métaphore, modèle) : 29, 34, 36, 42, 49, 128, 233 sqq., 262, 268 sqq., 275 sqq., 285 sqq., 308, 313, 322 sqq., 368, 397, 411, 412, 423, 452, 483 sqq., 504, 511, 550
image de soi (voir ethos) : 102, 111 sqq., 143, 483 sqq., 506, 510, 541, 544
imitation : 17, 41, 44, 73, 80, 184, 284-287, 290, 292, 295, 322-324, 327, 338, 357 (26), 366, 398, 462
impératif (voir aussi injonction et jussif) : 41 (88), 55, 108-109, 111-112, 193, 211, 212, 243, 246, 291, 503, 508, 550, 564
incitation, inciter : 20, 22, 33, 49, 69, 81, 94, 107, 112, 247 sqq., 262, 288, 295, 320, 322, 326, 347, 385, 393, 395, 449, 507, 526, 540, 542 (11), 545, 546, 547
influence (de l’épistolier et des exemples qu’il invoque) : 24, 71, 140, 145, 284, 294, 322, 380, 537 ;
(de l’épistolier comme modèle littéraire) : 17, 397, 439 sqq.
informer : 17, 111, 141, 382, 444, 457, 477, 478, 534
injonction, injonctif (voir aussi impératif et jussif) : 37, 40, 55, 111, 205, 211, 212, 222, 238, 243, 244, 246, 249, 252, 506, 551
ironie : 45, 48, 73, 76, 77, 109, 113, 119, 135, 151 (57), 152, 293, 327, 397, 419, 502, 512, 514 sqq.
jussif (voir aussi impératif et injonction) : 193, 478, 482
maître : 27, 30, 31, 34, 35, 42, 46, 47, 93, 96, 98, 204, 242 (12), 255, 262, 267, 293, 294, 295, 298, 308, 309, 313, 335, 341, 342, 343, 374, 386, 410, 416, 435, 436, 439, 458, 460, 493, 495, 521, 529, 559, 560, 566
maxime : 30, 32, 41, 110, 115, 182, 222 (2), 238, 239, 243, 279, 284, 291, 360, 397,
484, 564
menace (exprimée dans, par la lettre) : 107 sqq., 116 sqq., 235, 506
mentor : 34, 176, 333, 386
métaphore : 42, 161, 191, 200, 230, 231, 286, 329, 383, 396, 403, 410, 417, 508, 509, 510, 531, 548-552, 557
miroir : 95, 97, 362, 370, 452, 489 ; en part. « miroir des princes » : 45, 179, 183, 194, 325 sqq.
modèle : 17, 20, 29, 32, 35, 38, 42, 46, 73, 79, 80-81, 83, 87, 90, 94, 95, 101-102, 119, 127, 131, 135, 146, 180, 181, 183, 184, 194, 229, 232, 247, 254, 259, 265, 266, 278, 284-288, 290, 293-296, 319, 322 sqq., 338, 354, 370, 378, 393, 405, 439, 445, 446, 452, 467, 526, 538, 557, 558, 566
modestie : 387, 459, 491, 526, 527, 528, 535, 553, 556, 562, 564
parainesis, parénèse, parénétique : 20, 22, 29 sqq., 38 sqq., 43, 46, 47, 80, 85, 90, 93, 96, 141, 221 sqq., 253, 266, 272, 275, 280, 292, 299, 317 sqq., 360, 391, 440, 445, 449, 462, 503, 548 (20) parrhêsia : 38
pédagogie : 29, 30, 204, 207, 216, 299, 401 sqq., 430 sqq., 521 sqq.
persuader, persuasion : 18 (16), 21, 23, 32 (58), 33, 37 sqq., 193, 199, 265 sqq., 285, 312, 375, 379, 383, 385, 445, 467, 476, 483, 484, 485, 539, 544, 545 (19), 548, 550, 551, 554, 558, 566
plaisanterie : voir badinage portrait : 44, 45, 71, 80-82, 114, 119, 131, 140, 183, 187, 192, 232, 286-287, 327, 505, 513
précepte : 25, 31-32, 162, 166, 170, 175, 178, 181, 195, 238, 279, 283-285, 317 sqq., 326, 339, 370, 429, 459, 460, 468, 484
prescription : 13, 20, 23, 28, 29, 32, 33, 39, 41, 44, 48, 94 sqq., 105 sqq., 284, 292, 311, 317, 318, 457 sqq., 502 sqq. ;
(médicale) : 298, 476 sqq.
protreptique : 29, 30, 238, 302, 313, 445 prudence : 23, 34, 121-136, 146, 170, 180, 183, 453, 474, 535, 537, 539, 542, 544
psychagogie : 37, 43 (98), 290, 297, 299, 439 sqq.
recommandation (lettre de) : 16, 18, 72, 74, 93, 521, 524
recommandations, recommander (par lettre) : 32, 37, 58, 85 sqq., 109, 110, 115, 118, 119, 146, 147, 152, 211, 239, 343, 356, 405, 414, 477, 537, 545, 553, 554, 557 reproche : 26, 27, 44, 79, 101, 114, 129, 142, 148, 149, 150, 152, 153, 278, 327, 361, 370, 442, 467, 495, 496, 503, 560, 564, 566
sagesse : 23, 26, 30 sqq., 121, 122, 124, 147, 180-181, 214, 224, 225, 237 sqq., 283, 286, 287, 293 sqq., 318, 319, 320, 325, 335, 342, 346, 348, 360, 370, 460, 535, 541, 542, 544
sentence : 30 (54), 41, 185, 238, 309 sqq., 344, 363, 405, 449, 484, 551
sincérité : 37, 69, 117, 142, 336, 342, 398, 498, 513, 554, 555, 556, 563
sollicitation, solliciter (un avis) : 20, 93, 126, 137, 138, 178, 186, 206, 215, 469, 479, 480, 555, 556, 565
Socrate : 129, 144, 268-269, 272, 277 (22), 290, 293, 294, 295, 300, 318, 322, 329
stasis : 38
sumboulè : 21, 38, 548 (20)
sumbouleutikos : 43, 141
Ulysse : 122, 132, 240, 241, 242, 247, 287
Mots latins
admonere, admonitio : 24, 27 (41, 43), 30 (52), 32, 33, 36, 43, 445 (34), 526
adhortari, adhortatio : 33
aduocatus : 35
amicitia, amicus : 14 (4, 5), 18 (14), 24 (31), 26-28, 63, 69 (36), 82, 99, 137, 140-142, 149, 194, 298 (50), 510, 513, 542 (11), 544 (13)
auctor : 24, 26, 28 (47), 35, 39 (84), 44-45, 53 sqq., 75, 87, 524, 528
auctoritas : 24, 26, 27 (40), 35 (73), 42 (93), 61, 65 (22), 67 (27), 87, 121, 140, 142, 143, 150, 160 (23), 175 (5), 288 (23), 293, 294, 544 (15)
augur : 44, 64-65, 70
auxilium : 18 (14), 174, 175 (5), 178
censere : 23, 44, 57-59, 60, 63 (19), 66, 70, 226, 534
certiorem facere : 17
cohortatio, cohortari : 26, 30 (52), 445 (34), 552 (30)
commendatio : 18
consilium : 14 (4), 18, 19, 23, 26-28, 35, 38, 40 (86), 44, 45, 58, 59, 69 (37), 121, 130, 131, 137, 138 sqq., 141 sqq., 148 sqq., 157 (5), 174, 178, 193, 261, 388, 473 sqq., 532 (35), 533 (38)
consolari, consolatio : 15 (6), 18 (14, 16), 19, 26, 33, 149, 152 (64), 153, 256 (15), 388, 405, 445 (34)
consulere : 23, 473
contentio : 38, 99-101
contubernium : 255, 294, 296
conuersatio (présence) : 295
conuictus : 294, 296
cunctari, cunctatio : 27 (40), 29
cura : 142, 153, 504
custos : 35, 36 (76), 288 (20), 293-294, 297, 406 (24)
decreta (dogmes) : 31, 283, 317
delectare : 17 (13), 18 (16), 152 (63)
descriptio : 284
dignitas : 143
discere : 40, 226, 297(49)
disciplina : 32
dissuadere, dissuasio : 24, 33 (64)
docere : 18 (16), 25 (34), 33 (62), 37 (79), 226, 289 (26), 295 (41), 297 (49), 403 (5)
dubitatio : 29
ducere, dux : 25, 36 (77), 295
ethologus : 284 (2)
excitare : 25 (34), 33 (62), 36 (79), 524, 542 (11)
exemplar : 240, 247, 267, 270, 284, 286-288, 290, 327
exemplum : 41-42, 225, 256 (13), 285 (8), 286, 288, 290-291, 293, 296, 299, 322-323, 484, 505
exercitatio : 32
exhortari, exhortatio : 25, 30 (52), 32 (58), 33, 74, 262 (36), 292 (37), 296 (44), 537, 544, 552 (29)
exhortatoria : 386 (11), 388, 398
exorare : 33
fides : 33 (62), 69
gratulari : 19
hortari : 24, 28 (45, 46), 71, 162 (36), 299 (55), 388, 544 (13, 15)
iconismos : 284
imperare : 53, 70
incitamenta, incitare : 74, 81, 262 (36), 295, 526
inritator : 36 (79)
institutio : 32, 191, 196-197, 325
iocari, iocosum : 14 (4), 17, 18 (16)
iubere : 53
iuuare (adiuuare) : 26, 153
laudare, laudatio : 33 (64), 71, 274, 325, 388, 512
monere, monitio : 18, 19, 24, 27, 28 (46), 33, 35 (73), 283, 449, 537, 542 (11)
monitor : 27, 35, 176 (9), 388, 529
obiurgare, obiurgatio : 26, 27, 33 (64)
officium : 15 (6), 142, 143, 227, 228, 232, 317
opus : 36-37, 262, 299 (55), 505
oratio : 18 (16), 43, 56, 288 (20), 294 (39), 406 (24), 531
paedagogus : 36, 293 (39), 294 (40), 406 (24)
parere (obéir) : 23, 27
peroratio : 279
persuadere : 32 (58), 33, 193 (23)
placere : 18 (16)
polliceri : 18 (14, 16), 19
praecepta : 25, 31-33, 35 (74), 41, 283, 284-285, 317
praeceptor : 27 (43), 28 (47), 36, 295, 297, 502, 507, 509, 516, 529
praecipere : 25, 27 (43), 33, 35 (74)
prouidentia : 35, 45, 121 sqq., 138, 143
prudentia : 19, 23, 26, 35, 45, 57, 121 sqq., 138, 143, 147, 180 (21), 184, 386, 387 (17), 535 (44)
regere : 25
regula : 293
leuare, releuare : 142, 150 (51), 152 (63)
sapientia : 23, 180, 181, 184, 239 sq., 299, 535 (44)
semina : 33 (62), 36-37 (79), 289 (26)
sententia (avis ou formule) : 23-24, 30, 33 (62), 41, 43 (98), 148, 291 (33)
sermo (conversation, entretien) : 14 (4, 5), 15 (6), 18 (16), 26, 28, 39, 40 (86), 43, 63, 101, 141, 142, 149, 152, 222, 297
solacium : 150 (51)
suadere, suasio, suasor : 18, 19, 24, 25, 27, 28 (49), 33, 56, 70, 71, 140, 151 (57), 170, 297 (49), 445 (34), 537, 544
sustentare : 150 (51), 152 (63)
uirtus : 32 (57), 46, 164, 166, 242, 245 (18), 246, 247-250, 252, 267, 271, 273-275, 291 (34), 387
Mots grecs
ἀγχίνοια : 130
αἶνος : 21
αἰτιολογία : 34, 445 (34)
ἀναθετικός : 20
ἀντιλέγω : 22 (25)
ἀντίρρησις : 38
ἀποτροπή : 22 (24)
βιαστικός : 21
βουλή – βούλομαι : 21, 108
γνώμη : 41, 363 (37)
διάλογος : 14 (3)
διδακτικός : 20
δόγματα : 31
εἰκαστής – εἰκάζω : 134
εἰκονισμός – εἰκονίζω : 284 (3)
εἰκών : 286
ἐπιστολή : 14 (3, 5), 356 (19), 358 (29), 363 (37)
ἐπιτιμητικός : 20
εὐμετρία : 356
εὐμηχανία : 130
ἠθολογία : 34
καθήκοντα : 32
καιρός : 130
μέτρον (mesure) : 335
νουθετητικός : 20
ὁδός : 29 (50), 277 (21)
παίδευσις : 29 (50)
παραγγελματικός : 20
παράδειγμα : 41
παραθαρρυντικός : 20
παραίνεσις : 21-22, 23 (27), 25, 445 (34), 458 (4), 548 (20)
παραινετικός : 20, 31, 140, 283, 360
παραινέω : 21, 23, 107
παραίφασις : 23, 360
παρακαλέω : 23
παρακελεύω : 23
παράκλησις : 23
παραμυθέομαι : 23
παραμυθητικός : 33, 445 (34)
παραυδάω : 23
παραφήμι : 23
παρρησία : 38
πείθομαι – πειθώ : 21
πιστεύω – πίστις : 21
προθεσπίζω : 135
προτρεπτικός : 33, 445 (34)
προτροπή : 22 (24)
σαφήνεια : 354
στάσις : 22 (25), 38
συμϐουλευτικός : 20, 28 (49), 43, 141, 366 (46), 445 (34)
συμϐουλεύω : 21-22, 35 (72)
συμϐουλή : 21-22, 25, 38, 548 (20)
συντονία : 354, 356
ὑποθητικὸς τόπος : 33, 445 (34)
φρόνησις : 121-123, 130, 132
φρόνιμος : 131
χαρακτηρισμός : 284
χάρις : 354, 362-371, 469
Les formats HTML, PDF et ePub de cet ouvrage sont accessibles aux usagers des bibliothèques partenaires qui l’ont acquis. L’ouvrage pourra également être acheté sur les sites des libraires partenaires, aux formats PDF et ePub, si l’éditeur a fait le choix de cette diffusion commerciale. Si l’édition papier est disponible, des liens vers les librairies sont proposés sur cette page.
Le texte seul est utilisable sous licence Licence OpenEdition Books. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Les écritures de la douleur dans l’épistolaire de l’Antiquité à nos jours
Patrick Laurence et François Guillaumont (dir.)
2010