Regestes et actes
p. 109-146
Texte intégral
1Le premier feuillet est en très mauvais état de conservation. La marge a été rongée, il y a des trous et des taches d’humidité, ce qui a détruit presque le quart de ce feuillet. Les feuillets 2-6 sont beaucoup mieux conservés, bien que la marge soit rongée dans la partie supérieure du manuscrit.
2Les actes numéro 1, 4 et 5 sont ici donnés en regeste, leur édition étant problématique à cause du mauvais état du manuscrit.
1. – avant le 10 juillet 1350.i
3Procuration donnée par Çacharias Contareno, baile des Vénitiens à Constantinople et ambassadeur de Venise auprès des empereurs byzantins ( « imperatores Romanie ») à deux Vénitiens. Témoins: Dominus Johannes Manolesso, consiliarius Constantinopolis; Marcus Bonfiyo; Marcus Cornario.
4f. 1 r., n° 1. Les lettres sont très effacées: la marge droite est rongée, et la première ligne manque presque entièrement. Il est probable que l’acte commençait à la page précédente.
2. – 10 juillet 1350.
5Procuration spéciale donnée par Bartholomeus, boulanger vénitien, à Phylippus Balbo, pour récupérer 26 hyperpères 16 carats, que doit Janachius de Crescendo, habitant de Candie.
6f. 1 r., n° 2.
7Committens committo ego Bartholomeus fornarius comunis Venetorum habitator in Constantinopoli, tibi Phylippo Balbo, [...], presentialiter manenti in Constantinopoli ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas exigendi et recipiendi [de] Janachio de Crescencio de Candida yperpera auri in Constantinopoli currentia viginti sex, haratos sexdecim, que michi dare [... 6] pro residuo yperperorum triginta duorum haratorum sexdecim, pro biscocto quod sibi vendidi dum esset in Constantinopoli, [et pro predictis] effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, recipiendi et excuciendi [denarios?] suprascriptos, ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ipsi vel ex ipsis contingerint reperiri. Insuper autem, [finem et?] quietationem faciendi, et de dictis denariis faciendi, prout tibi videbitur expeditum. Et pro complendis predictibus comparendi coram quocumque judice ecclesiastico vel seculari pro expedition e necessaria antedicta, ac excuciendi omnia et singula qua in predictis omnibus et singulis extiterint necessaria et opportuna, et in anima mea jurandi. Quidquid autem de dictis omnibus seu aliquo predictorum aliquid inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit [semper. Si igitur et cetera. Auri] libras quinque contractu firmo. Testes Ambrosius quondam Rustici de Florentia, Bartholomeus de Florentia et Lodovicus [... Complexe et dare.
3. – 11 juillet 1350.
8Quittance donnée au baile Çacharias Contareno par ser Nicolaus Signolo, plénipotentiaire de ser Marinus Viadro, pour 600 hyperpères récupérés des Byzantins.
9f. 1 r., n° 3. Marge droite très rongée.
10Die undecimo. In civitate Constantinopoli, in lobio dominorum Venetorum. Per virtutem et potestatem unius commissionis carte scripte [et roborate] manu Egidii de Pera, presbyteri Sancte Sophie sub anno ab incarnatione domini millesimo trecentesimo quinquagesimo, mensis Aprilis, die sexto [indictione tercia] Rivoalto, per quam ser Marinus Viadro, de confinio Sancte Hermacore de Veneciis commisit nobili viro ser Nicolao Signolo [... 7] de Veneciis, habitatori in Constantinopoli, dans et concordans eis plenissimam virtutem et potestatem seu alteri eorum in cuius ma [nibus presens commissionis carta] apparuerit, petendi, incantandi seu poni ad incantum faciendi denarios treuge quos incanta [... 18] Constantinopoli, et ab ipso recipere yperpera sexcenta pro denariis dicte treuge, modo et ordine qua [... 20] Et pro predictis inquirendi, interpellandi necnon obligandi dictum ser Marinum eiusque bona, prout [... 20] infrascripto visa et lecta plenius continetur, manifestum facio ego, Nicolaus Signolo suprascriptus, in cuius manibus supra [scripta commissionis carta apparet] quia recepi cum meis successoribus nomine dicti ser Marini Viadro a vobis egregio domino Çacharia Contareno de duca [li mandato] ambaxatore ad dominos imperatores Constantinopolis, necnon baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie, nomine [comunis] Veneciarum, et vestris successoribus, yperpera auri in Constantinopoli currentia sexcenta, que quidem dare et solvere tenetur suprascriptus ser Marinus Viadro Veneciis, a die qua littera vestra de predictis faciens mentionem Veneciis visa fuerit, usque ad dies quindecim ex tune [proxime] venturos, ad rationem videlicet soldorum viginti octo ad grossos pro quolibet yperpero, que quidam yperpera dare et solvere tenetur [... 10] extraordinariorum de Veneciis, pro quo quidem debito oblige dictum Marinum Viadro eiusque bona [et havere ... 12] habere debet de treuga. Hec autem que suprascripta sunt si non observaverit, tunc emendare debeat suisque heredibus [... 18] yperpera modo et ordine suprascriptis, et pro pena inde constitutam yperpera decem pro centenario yperperorum, et hec manifestationis carta in sua permaneat firmitate, de ceteris [... 8] dicti Marini Viadro, et de omnibus que habere visus fuerit in hoc. Testes dominus Johannes Manolesso, consiliarius Constantinopolis, Ugoçonus de Senis, et Petrus Cornario. Complere et dare.
4. – 11 juillet 1350.
11Contrat de travail par lequel Michael Vurgarius, originaire de Ganopoli, s’oblige à servir Petrus Marcello, fils de feu Franciscus Marcello, habitant de Candie, pendant trois mois, par terre et par mer. Témoins: ser Marcus (?) Balbi, Petrus Cornario, Johannes Cornario, Thomas Barbadico.
12f. 1 r., n° 4. Très effacé.
5. –
13Quittance pour une dot de 500 hyperpères. Témoins: Presbyter Franciscus Ferro, Michaletus Michael, Johannes Placerius.
14f. 1 v., n° 1. La première ligne manque, ainsi qu’une partie de la deuxième. La marge gauche est très rongée. Les noms des contractants ne se distinguent plus.
6. –
15Procuration générale donnée par Franciscus de Vielmo à Jacobutius Gigni, pour récupérer ses créances en Romanie.
16f. 1 v., n° 2. La marge gauche est rongée, sans que le texte en soit affecté. La date manque.
17[eode] m die. Committens committo ego, Franciscus de Vielmo de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, tibi Jacobutio Gigni, [de Flo] rentia, nunc habitatori in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in civitate Constantinopolis [...] et per totum imperium Romanie exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus [et futuris], et specialiter excuciendi et recipiendi totum id quod michi dare tenetur Hermolaus Condulmario de confinio Sancti [G] ervasii de Veneciis cum carta et sine carta, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta [et inter] dicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri1, necnon comparendi coram egregio domino baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie et eius consiliariis pro expeditione negotiorum antedictorum, et de receptis finem, quietationem et securitatem faciendi, ac paciscendi cum dictis meis debitoribus aut aliquibus seu aliquo ipsorum, necnon constituendi unum et2 plures procuratores3 et officium procurationis in te reasumendi ac in omnia alia et singula percomplendi que in predictis omnibus et premissorum singulis tibi videbuntur esse necessaria et opportuna, ac in anima mea jurandi sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem in predictis omnibus et premissorum singulis feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Ugoçonus de Senis, Johannes Placerius, et Antonius Rosso. Complere et dare.
7. – avant le 19 juillet 1350.
18Procuration générale de Petrus de Corono à Albanus Donato, pour récupérer toutes ses créances en Crète.
19f. 1 v., n° 3.
20Die de [... 8] o [in civitate Constantinopolis]. Committens committo ego, Petrus de Corono, de confinio Sancti Johannis Bragola de Veneciis, tibi Albano Don [ato] de Veneciis, presentialiter moranti in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam yirtutem et [potestatem] habeas in civitate Candide et per totam insulam Crete exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus, presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, [interpellandi] advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, [audiendi et] prosequendi, intromittendi, interdicendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et [havere prediet] a, ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri, ac etiam exercendi [perficiendi et percomplendi] omnia mea negocia generalia, universalia et specialia, necnon comparendi coram egregio domino [honorabili duce Crete] eiusque consiliariis, ac coram quibuscumque judicibus et officialibus Candide et per Cretensem insulam [constitutis, et] de receptis finem, quietationem et securitatem faciendi, et paciscendi cum dictis meis debitoribus [... 10] seu aliquo ipsorum, sicut tibi videbitur, et omnia alia et singula percomplendi que in predictis [omni] bus et premissorum singulis tibi videbuntur esse necessaria et opportuna, necnon in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem, et cetera. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes [...] Marcelo de Veneciis, Johannes Placerius et Julianus. Complere et dare.
8. – 19 juillet 1350.
21Quittance générale faite par Gabriel Grasso à Nicoletus Davarin, pour toutes les dettes de ce dernier à Grasso et à la mère de celui-ci.
22f. 1 v., n° 4.
23Die decimo nono. Plenam et irrevocabilem securitatem facio ego, Gabriel Grasso de confinio Sancti Marcelini de Veneciis, presentialiter [manens in Con] stantinopoli, commissarius ut dico d. Leonarde, relicte Johannis Defano, quondam de confinio Sancti Salvatoris [...]4 cum meis successoribus ac heredibus, tibi Nicoleto Davarin, de confinio Sancti Yeremie de Veneciis, presentialiter [manenti] in Constantinopoli, et tuis heredibus, de omni eo quod dare debuisti seu debes michi, tam nomine commissarie suprascripte [...] mee, quam quidam et nomine meo proprio, seu a te nominibus quibus supra ad petendum, requirendum, seu [... 7] habui vel habeo per aliquod jus sive modum. Nunc autem, quia de suprascriptis omnibus in omnibus et per omnia [... 10] et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Nichilominus, ad maiorem tibi cautellam, teneor dare et restituere tibi cartam debiti quo tenebaris suprascripte quondam ma tri mee, a die qua applicabo Veneciis, usque ad octo dies ex tune proxime venturos vel antea. Et si non eris tune temporis Veneciis, debeo dictam cartam dare et presentare d. Francisco Natali, amice tue, nomine tuo. Testes Ugoçonus de Senis, Fulcerius de Ancona, et Johannes Manglaviti. Complere et dare.
9. – 24 juillet 1350.
24Quittance donnée par Dimitrius de Nigroponte à sa femme, pour le versement de sa dot de 130 hyperpères.
25f. 2 r., n° 1.
26Die vigesimo quarto. Plenam et irrevocabilem securitatem facio ego, Dimitrius de Nigroponte, habitator in Constantinopoli, [... 13] dilecte uxori mee et tuis successoribus, de tota illa repromissa magna vel parva, quam tempore nostre disponsationis pro [... 6] promisisti, que veto repromissa fuit de super totum yperpera in Constantinopoli currentia auri centum triginta. Nunc autem, quia de tota [tua repromissa] me bene et perfecte appacasti et deliberasti, a modo in antea secura permaneas pariter et quieta, quia nichil inde [remansit] unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu [firmo]. Testes Johannes Placerius, Victor Bastianus, et Johannes de Parma. Complere et dare.
10. – 25 juillet 1350.
27Procuration générale donnée par Nicoletus Blanco à un Vénitien pour récupérer les biens de Blanco à Constantinople, Péra, Tana et dans l’Empire byzantin.
28f. 2 r., n° 2.
29Die vigesimo quinto. Committens committo ego, Nicoletus Blanco de confinio Sancte Margarite de Veneciis, tibi Do [...7] [de] confinio Sancte Marie de Veneciis Formose, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in civi [tate Constantinopolis] in Pera, et per totum imperium Romanie ac in Tana exigendi, excuciendi, ac recipiendi omnia mea bona [et havere] a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi [advocatos], precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi, et prosequend [i, intro] mittendi, interdicendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere predicta ubicumque et apud quemcumque [vel] quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri, necnon comparendi coram egregio domino baiulo et consiliariis [eius], ac domino potestate Pere necnon coram nobili domino consule Tane ac quibuscumque aliis iudicibus in Constantinopoli et in Pera constitutis et de receptis finem, quietationem, et securitatem faciendi ac paciscendi cum dictis meis jcredj debitoribus aut aliquibus seu aliquo ipsorum, sicut tibi videbitur, necnon in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem si personaliter intéressera. Quidquid autem in premissis omnibus seu premissorum aliquo inde aliquid feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contracta firmo. Testes ser Andreolus Delphino, Jacobellus Freça, et Michaletus de Fineto. Complete et date.
11. – 26 juillet 1350.
30Nicoletus Venerio promet à Sava de Simisso de lui verser les 18 hyperpères qu’il lui doit encore sur une dette de 24 hyperpères.
31f. 2 r., n° 3.
32Die vigesimo sexto. Manifestum facio ego, Nicoletus Venerio de5 Sancto Severo, habitator Veneciarum cum meis heredibus, tibi Sava de Simisso, habitatori Caffe, et tuis heredibus quia pro residuo solucionis yperperorum in Constantinopoli currentium viginti quattuor, que dedisti et persolvisti pro pleçaria quam pro me fecisti in quadam navi Januensi ser Nicolosi de Cornabi et ser Leonebe Stagno, sum contentus per me vel meum missum date et deliberare tibi vel tuo misso yperpera in Constantinopoli currentia decem octo a modo usque ad annum unum vel antea ubicumque locorum ipsa a me duxeris requirenda6. Hec autem et cetera. Pena yperperorum viginti pro centenario yperperorum in anno. Testes ser Gregorius Michael, Nicolaus Malipetro, et Çanetus Malipetro. Complere et date.
12. – 27 juillet 1350.
33Nicoletus Lisi vend à Constancius de Soldadia une esclave tatare au prix de 49 hyperpères, avec promesse d’annuler la vente si l’esclave souffre d’un vice caché.
34f. 2 r., n° 4.
35Die vigesimo septimo. Manifestum facio ego, Nicoletus Lisi, habitator Candide, presentialiter manens in Constantinopoli, quia cum meis heredibus do, vendo, atque transacto tibi, Constancio de Soldadia, habitatori in Constantinopoli, et tuis heredibus, unam meam sclavam nomine Golgotlu, ortam de genere Tartarorum, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, vendendi, donandi, dominandi, transactandi, commutandi, alienandi, atque pro anima judicandi, tanquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis eius quod fuit yperpera in Constantinopoli currentia quadraginta novem, juxta nostre conventionis pactum, a te plene ac integre recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil inde remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium sive modum. Et est seiendum quod si dicta sclava sit solita hucusque habere aliquod malum cohopertum, vel super lecto mingere, teneor ipsam in me reasumere, tibique suprascripta yperpera restituere, si eam michi dederis seu refutaveris a modo usque ad menses sex proxime venturos. Sed si, a modo in antea, dicti deffectus, seu ex ipsis aliquis dicte sclave eveniret, de nullo super inde tibi debeo rendere. Et si dictam sclavam furatus fuisses, et eam michi reddere volueris, teneor ipsam recipere, tibique suprascripta yperpera restituere quandocumque eam michi duxeris refutandam. Si igitur et cetera. Pena yperperorum decem, contractu firmo. Testes Jacobutius Gigni, Marcus Dacri, et Nicoletus sutor. Complere et dare.
13. – 28 juillet 1350.
36Quittance donnée à Zacharias Contareno par Marcus de Belfiyo, procureur des frères Laurentius et Çacharias Celsi, pour le versement de 500 hyperpères qui appartenaient aux Celsi en raison de la trêve conclue avec les Byzantins.
37f. 2 r.-2 v., n° 5.
38Die vigesimo octavo. Per virtutem et potestatem unius commissionis carte scripte manu Johannis quondam Servicini de Pistorio, imperiali auctoritate7 judicis ordinarii et notarii Venetiarum Rivoalto, sub anno nativitatis domini MCCCquinquagesimo, indictione tercia, die sexto mensis marcii, per quam ser Laurentius et ser Çacharias Celsi, fratres, contrate Sancte Trinitatfis] de Veneciis, fecerunt, constituerunt et ordinaverunt ser Marcum de Belfiyo, contrate Sancti Simeonis Apostoli, ser Andreolum Venerio, contrate Sancti Johannis Decolati et ser [...] Thomado de Veneciis, habitatorem in Constantinopoli, absentes tamquam presentes, suos certos nuncios, actores et procuratores, quemlibet eorum in solidum specialiter accipientem in modum cambii a qualibet persona in Constantinopoli vel inter mare maius usque ad sumam et quantitatem yperperorum octingentorum auri et ad promittendo reddere, solvere, restituere ipsamque quantitatem pecunie in civitate Veneciarum salva in terra ac et obligandum propter ea dictos ser Laurentium ét Çachariam fratres, quemlibet eorum in solidum et eorum heredes et bona mobilia et immobilia et cetera, prout in ipsa procurationis carta a me notario infrascripto visa et lecta plenius continetur. Manifestum facio ego, Marcus de Belfiyo, procurator predictus in cuius manibus suprascripta procurationis carta apparet, quia recepi cum meis successoribus ac heredibus a vobis egregio domino Zacharia Contareno, de ducali mandato honorabili ambaxatore ad imperium Romanie ac bailuo Venetorum in Constantinopoli et toto Imperio Romanie vice et nomine comunis Veneciarum et vestris successoribus per cambium yperpera auri in Constantinopoli currentia quingenta, que dicti fratres dare et solvere tenentur Veneciis, officialibus extraordinatis secundum usum camere extraordinariorum de Ven[eciis], a die qua littera vestra de predictis mentionem faciens Veneciis visa fuerit usque ad dies quindecim ex tune proxime venturos, ad rationem [videlicet soldorum viginti] octo ad grossos pro quolibet yperpero et secundum usum camere suprascripte pro quibus {quibus} denariis dandis, solvendis, et restituendis modo [suprascripto] obligo dictos fratres, heredes suos, eorumque bona mobilia et immobilia. Insuper autem pro predictis omnibus firmiter obser [vandis et] adimplendis, modis et conditionibus quibus supra constituo me plecium et appacatorem8 Hec autem et cetera. Pena yperperorum decem pro centenario [yperperorum] contractu firmo. Testes dominus Johannes Manolesso, consiliarius Constantinopolis, Andreolus Delphino, et Frariciscus de la Sala. Complere et dare.
14. – 29 juillet 1350.
39Procuration générale donnée par Victor Trivisano, de Venise, à Christofalus Inviciato et à un autre, pour récupérer toutes ses créances dans l’empire byzantin.
40f. 2 v., n° 1.
41[Die vigesimo n] ono. Committens committo ego, Victor Trivisano de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, vobis Christofalo Inviciato et [... 8] de Veneciis, presentialiter morantibus in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeatis [... 10 a] lter vestrum in cuius manibus presens commissionis carta apparebit, exigendi, excuciendi, et recipiendi9 in Constantinopoli [... 10 tot] um imperium Romanie omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, ac cum ipsis paci [scendi et] [d] e receptis, finem, quietationem, et securitatem faciendi10 et [pro predicti] s effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, [legem] et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, exigendi, et recipiendi omnia mea bona et [have] re ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri, necnon comparendi coram egregio domino11... baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie, ac coram domino potestate Pere ac etiam coram quibuscumque judicibus et officialibus per Romanie imperium constitutis. Insuper autem exercendi12, perficiendi ac percomplendi omnia mea négocia generalia, universalia et specialia, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et debeam si personaliter interessem, necnon constituendi unum et plures procuratores13 et officium procurationis in vos reassumendi, ac omnia alia et singula peragendi que in premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna. Quidquid autem inde insimul vel divisim fecistis, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur, et cetera. Auri libre quinque contractu firmo. Testes ser Andreolus Venero, ser Gregorius Michael et Franciscus de la Sala. Complere et dare.
15. – 30 juillet 1350.
42Quittance donnée par Marcus Justiniano au baile Çacharias Contareno, pour le versement de 750 hyperpères, à la suite de la trêve conclue avec les Byzantins.
43f. 2 v., n° 2.
44Die penultimo. Manifestum facio ego, Marcus Justiniano, filius domini Andree Justiniano de confinio Sancti Pantaleonis de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, quia recepi cum meis heredibus a vobis egregio domino Çacharia Contareno de ducali mandato honorabili ambaxatore ad dominos imperatores Constantinopolis, necnon baiulo Venetorum in Constantinopoli14 vice et nomine comunis Veneciarum, et vestris successoribus, per cambium yperpera auri in Constantinopoli currentia septingenta quinquaginta, que debeo per me vel meum missum dare15 solvere16 Veneciis, officialibus extraordinatis secundum usum camere extraordinariorum de Veneciis, a die qua littera vestra de predictis mentionem faciens Veneciis visa fuerit, usque ad dies quindecim ex tunc proxime secuturos, ad rationem videlicet soldorum viginti octo ad grossos pro quolibet yperpero, et secundum usum camere suprascripte. Hec autem et cetera. Pena yperperorum decem contractu firmo. Ad hec autem Fredericus Cornario filius domini [...] Cornarii de confinio Sancti Cassiani de Veneciis, cum suis heredibus, constituit se plecium et appacatorem pro predictis omnibus et singulis firmiter observandis et attendendis. Testes Paulus Riço, Lodovicus Bedeloto, Andréas Venero et Andreolus Delfino. Complere et dare.
16. – 30 juillet 1350.
45Quittance donnée par Michaletus Michael au baile Zacharias Contareno, pour la somme de 300 hyperpères, reçue à la suite de la trêve conclue avec les Byzantins.
46f. 2 v., n° 3.
47Eodem die. Manifestum facio ego, Michaletus Michael, filius17 Coste Michael, habitator in Constantinopoli, quia recepi cum meis heredibus a vobis egregio domino Zacharia Contareno, de ducali mandato honorabili ambaxatore ad dominos imperatores Constantinopolis, necnon baiulo Venetorum in Constantinopoli, et toto imperio Romanie, vice et nomine comunis Veneciarum, et vestris successoribus, per cambium, yperpera auri in Constantinopoli currentia quadringenta, que debeo per me vel meum missum dare18 solvere officialibus extraordinatis de Veneciis, secundum usum camere extraordinariorum de Veneciis, a die qua littera vestra de predictis mentionem faciens Veneciis visa fuerit, usque ad dies quindecim ex tune proxime venturos, ad rationem videlicet soldorum viginti octo ad grossos pro quolibet yperpero, et secundum usum camere suprascripte. Pro quibus quidem19 firmiter observandis et attendendis modis et condicionibus suprascriptis, obligo omnes et singulos denarios quos habere debeo de treuga. Hec autem et cetera. Pena yperperorum decem pro centenario yperperorum, contractu firmo. Testes suprascripti. Complere et dare.
17. – 30 juillet 1350.
48Procuration donnée par Marcus de Belfiyo à Johannes Manglaviti, pour s’occuper de toutes les affaires touchant à la nef de Belfiyo.
49f. 2 v., n° 4.
50Eodem die. Committens committo ego, Marcus de Belfiyo de Veneciis, patronus seu rector navis vocate Sanctus Nicolaus, Sanctus Antonius et Sancta Katerina, tibi Johanni Manglaviti, habitatori in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in Constantinopoli percomplendi ac perficiendi omnia negocia spectantia et pertinentia navi predicte, ac convenire faciendi omnes et singulos marinarios qui fefelerint de dicta navi ac etiam qui dare deberent aliquid de navi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie, eiusque consiliariis, ac coram domino potestate Pere20 necnon coram quocumque alio judice per Romanie imperium constitutis ac etiam recipiendi21 omnes res et mercationes que michi destinarentur de quibuslibet mundi partibus, et a quibuscumque personis. Insuper autem paciscendi cum dictis marinariis, de receptis finem, securitatem et quietationem faciendi, necnon in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem, et peragendi omnia et singula que in premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Ugoçonus de Senis, Pascalinus Doto, Marcus Venero et Petrus Manolessi. Complere et dare.
51Kalendis mensis Augusti millesime trecentesimo quinquagesimo. Indictione tercia.
18. – 3 août 1350.
52Procuration de Petrus Baduaro à Gregorius Michael pour les affaires qui touchent à une coche.
53f. 3 r., n° 1.
54Die tercio suprascripti mensis22. Committens committo ego, Petrus Baduaro, patronus coche vocate Sancta Maria de la misericordia, tibi Greg [...] Michael de Veneciis, presentialiter commoranti in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et pot [estatem habeas] perquirendi, exigendi et recipiendi omnia jura spectantia coche predicte, et pro predictis effectualiter adimplendis, [inquirendi], interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi [et prosequendi], intromittendi, interdicendi, necnon comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli [et toto imperio Romanie] ac domino potestate Pere ac etiam coram quibuscumque aliis judicibus et officialibus per Romanie imperium constitutis. Insuper [autem, exerccndi, perficiendi] et percomplendi omnia mea négocia generalia, universalia et specialia. Quidquid autem in predictis omnibus et predictorum singulis feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Andreolus Delphino, Nicoletus Marcello, et Johanninus Baffo de Veneciis. Complere et dare.
19. – 6 août 1350.
55Quittance de Franciscus, fils de feu Cursinus dele Candele, à sa femme, pour le versement de sa dot de 300 hyperpères.
56f. 3 r., n° 2.
57Die sexto23. Plenam et irrevocabilem securitatem facio ego, Franciscus quondam Cursini dele Candele, habitator in Constantinopoli, cum meis heredibus, tibi [... 6] fille Johannis de Cornilia24, habitatrice in Constantinopoli, et tuis successoribus, de tota illa repromissa magna vel parva que tempore nostre disponsationis pro te michi dari promissa fuit, que vero repromissa fuit de super totum yperpera auri in Constantinopoli currentia trecenta. Nunc autem, quia de tota tua repromissa predicta sum bene et perfecte appacatus, et cum omni integritate deliberatus, a modo secura permaneas in perpetuo et quieta, quia nichil mihi remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Ubertus de Reçço, Angélus quondam Beltrami de Prato et Jacobus, filius Johannis de Florentia. Complere et dare.
20. – 7 août 1350.
58Procuration générale donnée par Julianus Cortese à Çiraldus Sbragier, pour récupérer ses biens en Romanie.
59f. 3 r., n° 3.
60Die septimo. Committens committo ego, Julianus Cortese de Veneciis, tibi, Çiraldo Sbragier de Veneciis, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas exigendi et recipiendi in Constantinopoli25, et per totum imperium Romanie omnia mea bona et havere, a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere predicta, necnon comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie, domino potestate Pere ac coram quibuscumque aliis judicibus per Romanie imperium constitutis, necnon in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem in premissis omnibus et premissorum singulis aliquid inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Petrus Cornario et Jacobutius Gigni. Complere et date.
21. – 13 août 1350.
61Le grec Theodorus Sevastiano donne quittance au baile Zacharias Contareno et à Johannes Manolesso, représentants de Nicolaus Signolo, pour une somme de 565 hyperpères, dus à Sevastiano pour une vente de vin de Triglia qu’il avait faite à Michaletus Micheal.
62f. 3 r., n° 4.
63Die tercio decimo. Manifestum facio ego, Theodorus Sevastiano, Grecus, habitator in Constantinopoli, cum meis heredibus, ac promitto vobis egregio domino Zacharie Contareno, de ducali mandato26 baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie, ac nobili viro domino Johanni Manolesso, consiliario vestro, vacante baiulatu Constantinopolis altero consiliario27, vice et nomine ser Nicolai Signolo de Veneciis, olim habitatoris in Constantinopoli, et vestris successoribus numquam debere petere28 per me vel per alium, nomine meo, a predicto ser Nicolao Signolo29 occasione cuiusdam cedulle, quam michi idem ser Nicolaus fecit pro venditione mitrorum vini de Triglia octingenta trigenta duo, ad rationem yperperorum sexaginta octo30 pro quolibet centenario mitrorum, quod sumabat yperpera quingenta sexaginta quinque, quam venditionem feci Michaleto Michael, habitatori in Constantinopoli, qui convictus fuit propter ea in juditio per sententiam per vos latam hodierna die, michi dare et solvere yperpera quingenta sexaginta quinque predicta. Si igitur et cetera. Pena yperperorum viginti quinque contractu firmo. Testes ser Marinus Marcello de Veneciis, Petrus Cornario et Marcus Dacri de Candida. Complere et dare.
22. – 17 août 1350.
64Procuration générale, donnée par Antonius Grifo à Johannes Placerius.
65f. 3 r., n° 5.
66Die decimo septimo. Committens committo ego, Antonius Grifo, habitator in Constantinopoli, tibi Johanni Placerio, habitatori in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in Constantinopoli exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, exigendi et excuciendi omnia bona et havere predicta, ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerit reperiri. Insuper autem et rendendi cunctis meis creditoribus presentibus et futuris, ac contra ipsos jura mea defendendi, comparendique coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum eiusque consiliariis ac coram aliis judicibus in Constantinopoli constitutis pro perficiendis predictis, necnon in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem in premissis omnibus seu premissorum aliquo, aliquid inde feceris a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque. Testes presbyter Franciscus Ferro, Nicolaus Pegolus et Michael Placerius. Complere et dare.
23. – 20 août 1350.
67Quittance donnée par Çanotus Melisino, à sa femme Theodora, pour le versement de sa dot de 100 hyperpères.
68f. 3 r., n° 6.
69Die vigesimo. Plenam et irrevocabilem securitatem facio, Çanotus Melisino de Nigroponte, habitator in Constantinopoli, cum meis heredibus, tibi Théodore, filie quondam Georgii Capelarii, olim habitatori in Constantinopoli, dilecte uxori mee, et tuis successoribus, de tota ilia repromissa, magna vel parva, que tempore nostre disponsationis, pro te michi dari promissa fuit, que vero repromissa fuit de super totum yperpera auri in Constantinopoli currentia centum. Nunc autem et cetera. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes presbyter F. Ferro, Jacobutius Gigni et F. de la Sala. Complere et dare.
24. – 23 août 1350.
70Quittance donnée par le Juif Samuel à son fils Sanson, pour tout ce que lui devait Sanson par filiale subjection.
71f. 3 v., n° 1.
72Die vigesimo tercio. Plenam et irrevocabilem securitatem facio ego, Samuel judeus, filius quondam Sansonis judei, habitator in Constantinopoli31, cum cunctis meis heredibus, tibi Sansoni judeo, habitatori in Constantinopoli, dilecto filio meo, et tuis heredibus, de tota filiali subiectione et debito hereditatis, et de quantocumque umquam [michi] subiacuisti aut michi dare debuisti vel debes occasione filialis subiectionis seu hereditatis vel per aliquam huius mundi rationem [cum cart] is et sine cartis, per curiam et extra curiam, iuste quoque vel iniuste, ab initio usque modo. Nunc autem, quia de tota suprascripta filiali subiectione, [et debito] hereditatis, ac autem de predictis omnibus et singulis me bene ac perfecte appacasti, et cum omni integritate deliberasti, a me meisque [heredibus] tu cum tuis heredibus es divisus ac difinitus32 a modo igitur33 in omnibus et per omnia ac etiam [... 10] semper securus et quietus permaneas in perpetuum, quia nichil inde remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum [ingenium sive] modum. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Ugoçonus de Senis, Petrus de Terri, Bartholomeus de Florentia [...] egollus et Pascalinus de Turino. Complere et dare.
25. – 30 août 1350.
73Contrat de service de Leo de Clarentia auprès de Laurentius Barisano.
74f. 3 v., n° 2.
75[Die] penultimo. Manifestum facio ego, Leo de Clarentia, filius quondam Johannis de Clarentia, presentialiter manens in Constantinopoli, tibi Laurentio Barisano, [de] confinio Sancti Raphaelis de Veneciis, et tuis heredibus, atque promitto stare et habitare tecum in domo tua, tibique servire die ac nocte, binc usque ad annum unum, et a tuis negociis recedere non debeo, sed ipsa fideliter perficere et complere debeo sicuti mos est aliorum familiariorum servire dominis suis. Incipere autem debeo ad serviendum tibi a die quinta decima mensis septembris proxime venturi in antea usque ad annum unum expletum. Tu vero, pro meo salarie dare et solvere michi debes ducatos auri septem, pro tota et intégré solutione anni predicti. Si igitur et cetera. Pena yperperorum quinque contractu firmo. Testes Ector de Bonisamicis et F. Ferro presbyter. Complete et date.
76Kalendis mensis Septembris, anno ab incarnatione domini millesime trecentesimo quinquagesimo. Indictione quarta.
26. – 3 septembre 1350.
77Quittance faite par Çanotus Rosso, dit Malipetro, à sa femme Nicolota pour le versement de sa dot de 300 hyperpères.
78f. 3 v., n° 3.
79Die tercio suprascripti mensis. Plenam et irrevocabilem securitatem facio Çanotus Rosso, dictus Malipetro, filius quondam Nicoleti Rosso, de confinio Sancti Laurencii de Veneciis, nunc habitator Constantinopolis, cum meis heredibus, tibi Nicolote, filie quondam Johannis Cutruli, dilecte uxori mee, et tuis successoribus, de tota illa repromissa, magna vel parva, que tempore nostre disponsationis pro te michi dari promissa fuit, que vero repromissa fuit de super totum yperpera auri in Constantinopoli currentia trecenta. Nunc autem et cetera. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Julianus de Manetis, Johannes Manglaviti, Ambrosius quondam Rustici de Florentia. Complere et dare.
27. – 10 septembre 1350.
80Procuration donnée par David Yalomati au Juif Samuel pour récupérer en Crète l’argent dû par Moyses Casani.
81f. 3 v., n° 4.
82Die decimo. Committens committo ego, David Yalomati iudeus, habitator in Constantinopoli, tibi Samueli iudeo, filio quondam Sansonis iudei, habitatori in Constantinopoli, ut a modo in antea, pro me meoque nomine, plenam virtutem et potestatem habeas in civitate Candide et per totam insulam Crete exigendi et recipiendi a Moyse Casani iudeo, habitatori Candide, quidquid michi dare et solvere tenetur, tam per cartam quam sine carta, per cedullam et sine cedulla, et per quemvis alium modum, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere que michi dare tenetur Moyses Casani predictus, neenon comparendi coram egregio domino... honorabili duché Crete eiusque consiliariis, ac coram aliis judicibus et officialibus per totam34 insulam constituas, ac substituendi unum et plures procura tores35 et quidquid exigere poteris dandi et36 designandi37 in manibus Elie filii mei, necnon omnia et singula exercendi et percomplendi que in premissis et circa premissa extiterint opportuna ac necessaria38. Insuper autem, in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Petrus de Regio, Phylippus Contareno et Nicoletus Beloto. Complere et dare.
28. – 10 septembre 1350.
83Vente d’un esclave tatar par Jacobus de Misembria à Jacobus Vassalo.
84f. 3 v., n° 5.
85Eodem die. Manifestum facio ego, Jacobus de Misembria, habitator in Constantinopoli, quia cum meis heredibus do, vendo atque transacto tibi, Jacobo Vassalo39 habitatori Candide, presentialiter commoranti in Constantinopoli, et tuis heredibus, unum meum sclavum nomine Moalbay, ortum de genere Tartarorum, a modo in antea, cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, vendendi, donandi, perdonandi, transacti commutandi, alienandi, atque pro anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero vendicionis eius, quod iuxta nostre conventionis pactum fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia viginti sex, a te plene habui et recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil inde remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium seu modum. Et est sciendum quia teneor et debeo suprascriptum sclavum defendere et guarentare a quibuscumque contradicentibus tibi. Si igitur et cetera. Pena yperperorum triginta contractu firmo. Testes Bernardus Bedeloto, Albertinus de Conte et Nicoletus Sanuto. Complere et dare.
29. – 12 septembre 1350.
86Antonius Grifo loue à Nicola Petrogurguro une maison à Kondoskalion.
87f. 3 v., n° 6.
88Die duodecimo. Manifestum facio ego, Antonius Grifo, habitator in Constantinopoli, quod cum meis heredibus do, concedo, atque afficto tibi Nicole Petrogurguro, habitatori in Constantinopoli, et tuis heredibus, unam meam domum, positam in Condoscali, a modo usque ad annos quattuor, cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, affictandi, diffictandi, affictum inde recipiendi, et omnes tuas utilitates in ea, ex ea usque ad terminum suprascriptum faciendi, nemine tibi contradicente, semper tum cum onere suo. Tu vero teneris michi dare et solvere annuatim pro affictu domus predicte40, yperpera auri in Constantinopoli currentia duodecim, quam quidem domum teneor et debeo41 manutenere omnibus meis expensis. Si igitur et cetera. Pena yperperorum quadraginta contractai firmo. Testes presbyter Franciscus Ferro, Johannes Manglaviti et Nicolaus Pegollus. Complere et dare.
30. – 12 septembre 1350.
89Contrecarte de l’acte précédent.
90f. 3 v., n° 7.
91Eodem die. Debet fieri carta per conversum suprascripto Antonio Grifo, pena predicta, contractu firmo. Testes suprascripti. Complere et dare.
31. – 13 septembre 1350.
92Procuration générale donnée par Michaletus Michael à son beau-frère Johannes Ma [...] et à Nicolaus Lion.
93f. 4 r., n° 1.
94Die xiii mensis predicti. Committens committo ego, Michaletus Michael, filius quondam Coste Michael, habitator in Constantinopoli, vobis, ser Johanni Ma [...] de confinio Sancti Vitalis de Veneciis, cognato meo, et Nicolao Lion, de confinio Sancti Barnabe de Veneciis, ut a modo in antea per me meoque nomine, plenam virtutem et potestatem habeatis vos duo seu alter vestrum in cuius manibus presens commissionis carta apparebit Veneciis42 exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententiam audiendi43, intromittendi, interdicendi, exigendi ac excuciendi ac recipiendi omnia mea bona et havere predicta, ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri. Insuper autem exercendi ac percomplendi omnia mea négocia generalia, universalia et specialia, necnon exercendi et perficiendi omnia et singula que in. premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceritis, a me meisque heredibus firmum etratum eritsemper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Ector Debonisamicis et Franciscus Ferro presbyter. Complere et dare.
32. – 15 septembre 1350.
95Procuration donnée par Çiroldus Sbragier à Fredericus Cornario, pour les affaires touchant à une nef.
96f. 4 r., n° 2.
97Die quinto decimo. Committens committo ego, Çiroldus Sbragier de conflnio Sancti Barnabe de Veneciis, patronus navis vocate Sancta Clara, tibi nobili viro Frederico Cornario de confinio Sancti Canciani de Veneciis, ut a modo in antea pro me meoque nomine, plenam virtutem et potestatem habeas44 exercendi et percomplendi omnia servicia et actiones navis predicte, ac petendi, exigendi45 omnia nabula et avarias ac expensis ab omnibus et singulis ipsi navi dare debentibus, et pro {pro} predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, necnon comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli eiusque consiliariis, per adimplendis et percomplendis negociis suprascriptis, ac constituendi unum et plures procuratores, in animaque mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Necnon omnia alia faciendi que in premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Johannes de Verona, dictus Cavesus, Michael Placerius et F. de la Sala. Complere et dare.
33. – 15 septembre 1350.
98Procuration générale donnée par Marcus Cornario à Jacobellus de Benedicto, pour récupérer ses biens à Constantinople.
99f. 4 r., n° 3.
100Eodem die. Committens committo ego, Marcus Cornario de confinio Sancte Marie Formose de Veneciis, tibi Jacobello de Benedicto de Veneciis, ut a modo in antea, pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in Constantinopoli exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententiam audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, exigendi, excuciendi ac recipiendi omnia mea bona et havere predicta, ubicumque et apud quemque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri, ac exercendi et percomplendi omnia mea négocia generalia, universalia et specialia, necnon comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli eiusque consiliariis, ac omnia alia faciendi que in premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna. Insuper autem, in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes ser Gregorius Michael, Legalis Salvi et F. de la Sala. Complere et dare.
34. – 16 septembre 1350.
101Procuration donnée par le boulanger Bartholomeus à Chrispianus Faber pour récupérer l’argent que doit Marcus de Voragine.
102f. 4 r., n° 4.
103Die sexto decimo. Committens committo ego, Bartholomeus fornarius, habitator in Constantinopoli, tibi Chrispiano Fabro de Rapalo, habitatori in Fera, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in Fera, petendi, exigendi et recipiendi omnia et singula debita quibus michi quocumque modo46 tenetur Marcus de Voragine habitator in Fera, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi etprosequendi, ipsasque executioni mandari faciendi, intromittendi, interdicendi, necnon comparendi coram nobili viro domino honorabili potestate Pere eiusque vicario, ac omnia alia faciendi que in premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Julianus de Manetis et Çanotus Rosso, dictus Malipetro. Complere et dare.
35. – 17 septembre 1350.
104Procuration donnée par le boulanger Bartholomeus à Gerardinus Delben, pour récupérer l’argent dû par Janachius de Crescencia.
105f. 4 r., n° 5.
106Die decimo septimo. Committens committo ego, Bartholomeus, fornarius comunis Veneciarum, habitator in Constantinopoli, tibi Gerardino Delben de Florentia, presentialiter commoranti in Constantinopoli, ut a modo in antea, pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas ubicumque locorum exigendi, excuciendi et recipiendi, a ser Janachio de Crescencia de Candida, yperpera auri in Constantinopoli currentia viginta quinque, haratos sexdecim, que michi dare tenetur dictus Janachius pro residuo yperperorum triginta unius, haratorum sexdecim, pro biscocto quod sibi vendidi dum esset in Constantinopoli et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi et prosequendi, ipsasque executioni mandari faciendi, intromittendi, interdicendi et exigendi pro denarios suprascriptos ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea yel ex eis contingerint reperiri, et de receptis finem, securitatem et quietationem faciendi, ac de ipsis47 faciendi, prout tibi videbitur et placebitur, et pro perficiendis et percomplendis negociis suprascriptis, comparendi coram quocumque judice ecclesiastico vel seculari, ac omnia alia et singula faciendi que in premissis et circa premissa extiterint necessaria et opportuna, necnon in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Julianus de Manetis, Gabriel Capello et Johannes Delacta. Complere et dare.
36. – entre le 17 et le 21 septembre 1350.
107Jacobus Vasalo vend à Matheus Condulmario une esclave tatare.
108f. 4 v., n° 1.
109[Die ... 10 Manifestum] facio ego, Jacobus Vasalo de Nigroponte, habitator Candide, presentialiter commorans in Constantinopoli, quia cum meis heredibus do, conçedo atque transacto tibi, Matheo Condulmario, de confinio Sancti Felicis de Veneciis, presentialiter manenti in Constantinopoli, et tuis heredibus, unam meam sclavam nomine Togmas, ortam de genere Tartarorum, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, vendendi, dominandi, transactandi, commutandi, alienandi, atque pro anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis eius quod juxta nostre conventionis pactum fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia sexaginta, a te plene habui et recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil [inde] remansit, unde te amplius requirere seu compellere valeam per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Pena yperperorum quingentorum, contractu firmo. Testes ser Donatus Michael, Bertucius Bello et Victor Floravante. Complere et dare.
37. – 21 septembre 1350.
110Procuration spéciale, donnée par Nicolaus Mosco à Antonius De Fanton, pour récupérer ce que doit Hemanuel ou Johannes Calando.
111f. 4 v., n° 2.
112Die vigesimo primo. Committens committo ego, Nicolaus Mosco, habitator in Galipoli, presentialiter manens in Constantinopoli, tibi Antonio De Fanton, habitatori in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas48 exigendi et recipiendi omne id quod michi dare tenetur Hemanuel Calando, habitator in Constantinopoli, per quodvis ingenium sive modum, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi et excuciendi omne debitum quo michi dictus Johannes Calando tenetur, necnon comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Remanie, eiusque consiliariis, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firme. Testes Lodovicus Riço, Frisonus Zeno, Stephanus Querino et F. Corbo. Complere et dare.
38. – 22 septembre 1350.
113Franciscus Corbo vend à Julianus de Manetis un esclave tatar, au prix de 36,5 hyperpères.
114f. 4 v., n° 3.
115Die vigesimo secundo. Manifestum facio ego, Franciscus Corbo de Candida, presentialiter manens in Constantinopoli, quia cum meis heredibus do, vendo atque transacto tibi, Juliano de Manetis de Florentia, habitatori in Constantinopoli, et tuis heredibus, unum meum sclavum nomine Tansari, ortum de genere Tartarorum, quem emi in Caffa a Columbano Aga, cive Janue, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, dominandi, vendendi, transactandi, commutandi, alienandi, atque pro anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis eius, quod fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia triginta sex et dimidium, juxta pactum conventionis nostre, a te plene ac integre habui et recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil inde remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam per ullum ingenium sive modum. Et est sciendum quod dictum sclavum teneor defendere, disbrigare, ac guarentare a qualibet persona que pro ipso contradiceret tibi. Si igitur et cetera. Pena yperperorum viginti quinque, contractu firmo. Testes Angelus Beltrami de Prato, { Stephanus } Johannes de Firmo et Andreas Feragude. Complere et dare.
39. – 29 septembre 1350.
116Jacobus Vassalo vend à Victor Pisani une esclave tatare, au prix de 63 hyperpères.
117f. 4 v., n° 4.
118Die vigesimo nono. Jacobus Vassalo de Nigroponte, habitator Candide, cum suis heredibus, dédit, vendidit et transactavit Victori Pisani, filio d. Petri Pisani de Veneciis, et eius heredibus, quandam sclavam nomine (vacat) ortam de genere Tartarorum, yperperis auri in Constantinopoli currentibus sexaginta tribus, que a dicto Victore plene habuit et recepit. Si igitur et cetera. Pena yperperorum quinquaginta, contractu firmo. Testes Jacobus de Benedicto, Julianus Cortese et Julianus de Candida. Complere et dare.
40. – 30 septembre 1350.
119Le boulanger Bartholomeus reçoit de la part du prêtre Franciscus, 50 hyperpères, qu’il va investir dans sa boulangerie pour six mois, en gardant la moitié des profits pour lui.
120f. 4 v., n° 5.
121Die ultimo. Manifestum facio ego, Bartholomeus fornarius, habitator in Constantinopoli, quia recepi cum meis heredibus a te, presbytero Francisco, quondam Michaelis de Bononia, nunc habitatori in Constantinopoli, et tuis successoribus, yperpera auri in Constantinopoli currentia quinquaginta, cum quibus debeo laborare et negociare in forno meo hinc usque ad menses sex proxime venturos. De lucri autem quod deus super inde miserit, habere debes dimidietatem, reliqua dimidietate in me retenta. Que quidem yperpera quinquaginta, tibi debeo per me vel meum missum dare, solvere ac restituere tibi vel tuo misso in fine sex mensium predictorum. Hec autem et cetera. Pena yperperorum viginti pro centenario yperperorum in anno. Testes Petrus Cornario, Angélus de Bardis et Julianus de Candida. Complere et dare.
122Kalendis mensis octubris anno ab incarnatione domini millesime, trecentesimo quinquagesimo, indictione quarta. In Constantinopoli.
41. – 1er octobre 1350.
123Jacobus Vasalo vend à Andreolus Trunçane, pour le compte de Marcus Çacharias, une esclave tatare, au prix de 55 hyperpères.
124f. 5 r., n° 1.
125Die primo suprascripti mensis. Manifestum facio ego, Jacobus Vasalo de Nigroponte, habitator Candide, presentialiter manens in Constantinopoli, quia cum me [is heredibus] do, vendo, atque transacto tibi, Andreolo Trunçane, de confinio Sancti Basilii de Veneciis, et tuis heredibus, recipienti vendicion [em] de denariis Marci Çacharie de confinio Sancti Pantaleonis de Veneciis, prout asseris, unam meam sclavam nomine Aynaça, ortam [de genere] Tartarorum, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, [dominandi], vendendi, transactandi, commutandi49, atque pro anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. [Pretium vero] vendicionis eius quod juxta pactum nostre conventionis fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia quinquaginta quinque et [...7] habui et recepi, de quibus te securum reddo pari ter et quietum, quia nichil michi remansit unde te amplius requirere seu compellere val [eam], per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Pena yperperorum quinquaginta, contractu firmo. Testes Pascalinus Doto, Michael Dacri et Domenicus de Geçiis. Complere et date.
42. – 2 octobre 1350.
126Quittance donnée à Michaletus Michael par Jacomellus Superancio, plénipotentiaire de Marcus Superancio et de sa femme Lucia, exécuteurs du testament de leur fils Çaninus, pour une dette qu’avait contractée Michael auprès de Çaninus Superancio.
127f. 5 r., n° 2.
128Die secundo. Per virtutem et potestatem unius commissionis carte scripte et roborate manu presbyteri Marci Lovari, canonici Sancti Marci et plebani Sancti Fantini [de Veneciis], sub anno ab incarnatione domini millesimo trecentesimo quinquagesimo, mense Aprilis, die duodecimo intrante, indictione tercia, Rivoalti, que commissionis carta [scripta] fuit per virtutem et potestatem unius testamenti subvente carte, complete et roborate manu Johannis Crispiani de Comasi, notarii Veneciarum, facte in nillesimo trecentesimo quadragesimo octavo, mensis septembris, die secundo intrante, indictione secunda, Rivoalti, et infra rogate finis per Çaninum Superancio, filium domini Marci Superancio Sancti Moysi, et abbreviate manu Bonincontri Sancti Moysi, scribe curie ducalis et notarii, sub millesimo trecentesimo quadragesimo octavo, die decimo nono julii, prime indictionis, Rivoalti, qua idem Çaninus Superancio inter cetera constituit suprascriptum Marcum Superancio, patrem, et Luciam Superancio, matrem eius, sue fidei commissarios, et iterum infra. Quia sui testamenti carta idem Çaninus nobis suis commissariis plenam virtutem et potestatem dEdit, contulit et concessit post obitum suum, dictam suam commissariam cum condicionibus insertis in dicta carta testamenti intromittendi et administrandi et cetera ut in ea legitur, per quam quidem commissionis cartam suprascripti Marcus Superancio et Lucia Superancio de confinio Sancti Moysi, commissarii suprascripti, et nomine commissario supradicto, committentes commiserunt Angelo Superancio et Jacomello Superancio, seu alteri eorum, ac eisdem plenam virtutem et potestatem tradiderunt nomine suo, vice et nomine dicte commissarie, prefatam commissariam intromittendi, inquirendi, interpellandi, placitandi et rendendi advocatorum precepta et interdicta tollendi, legem petendi, sententias audiendi et consequendi, ipsasque ad executionem mandari faciendi, petendi ac excuciendi et excucis faciendi omnia bona et havere a cunctis personis date debentibus dicte commissarie cum cartis et sine cartis, per curiam et extra curiam, cartas securitatis et omnes alias cartas necessarias et opportunas, ac quidquid inde fuerit necesse faciendi et cetera, prout in dicte commissionis carta, in qua predicta omnia continentur, a me notario infrascripto visa et lecta, plenius continetur et legitur. Plenam et irrevocabilem securitatem facio ego, Jacomellus Superancio suprascriptus, in cuius manibus suprascripte commissionis carta apparet, cum meis successoribus, tibi Michaleto Michaeli, filio quondam Coste Michaelis, habitatori in Constantinopoli, et tuis heredibus, de omne eo quod dare debuisti seu debes suprascripte commissarie suprascripti quondam Çanini Superancio, tam cum cartis quam sine cartis, quam et quacumque aliqua ratione vel causa50 bac condicione apposita quia hinc usque per totum mensem madii proxime venturum de millesimo trecentesimo quinquagesimo primo51, licitum sit commissariis suprascriptis petere et requirere a te totum id quod dare debes qualitercumque supradicte commissarie. Nunc autem et cetera. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Johannes Saracenus, Michael Dacri et Bartholomeus Sirigo. Complere et dare.
43. – 7 octobre 1350.
129Victor Pisani revend à Andreas de Manetis une esclave qui lui avait été vendue par Jacobinus Vasalo, au prix de 63 hyperpères.
130f. 5 r., n° 3.
131Die septimo. Manifestum facio ego, Victor Pisani de corlfinio Sancti Fantini de Veneciis, quia cum meis heredibus do, vendo atque transacto tibi, Andree de Manetis, habitatori in Constantinopoli, et tuis heredibus, unam meam sclavam, nomine Francischinam, quam michi vendidit Jacobinus Vasalo de Nigroponte, habitator Candide, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, dominandi, vendendi, transactandi, commutandi, atque pro anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis eius quod juxta pactum conventionis nostre fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia sexaginta tria, que a te plene habui et recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil michi remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Pena yperperorum quinquaginta contractu firmo. Testes Paulus Moro, Fredericus Cornarius et F. Balbi. Complere et dare.
44 – 7 octobre 1350.
132Paulus Moro vend au cordonnier Nicoletus une esclave tatare au prix de 50 hyperpères.
133f. 5 r., n° 4.
134Eodem die. Ser Paulus Moro de confinio Sancti Joannis Decolati, presentialiter manens in Constantinopoli, cum suis heredibus, dédit, vendidit et transactavit Nicoleto sutori52, habitatori in Constantinopoli53, unam sclavam nomine Rossam, ortam de genere Tartarorum, yperperis auri in Constantinopoli currentibus quinquaginta, que a dicto Nicoleto plene habuit et recepit. Si igitur et cetera. Pena yperperorum viginti quinque, contractu firmo. Testes Christofalus Inviciato, Jacobutius Gigni, Nicoletus Marcello, Marcelinus et Bartholomeus Sirigo. Complere et dare.
45. – 12 octobre 1350.
135Herini, veuve de Hemanuel Sagitopulo, vend à Johannes de Priolis une esclave tatare, au prix de 45 hyperpères.
136f. 5 r., n° 5.
137Die duodecimo. Herini, relicta Hemanuelis Sagitopulo, habitatrix in Constantinopoli, cum suis successoribus, dedit, vendidit et transactavit ser Johanni de Priolis de confinio Sancti Johannis Grisostomi de Veneciis, et eius heredibus, quandam sclavam, nomine Moluan, ortam de genere Tartarorum, yperperis quadraginta quinque, que a dicto Johanni plene habuit et recepit. Si igitur et cetera. Pena yperperorum viginti quinque, contractu firmo. Testes Pascalinus Doto, Julianus Cortese et Johaninus de Viçtore. Complere et dare.
46. – 12 octobre 1350.
138Paulus Moro vend à Folcus Pasquali une esclave tatare, au prix de 36 hyperpères.
139f. 5 v., n° 1.
140Die duodecimo retroscripto. Manifestum facio ego, Paulus Moro, de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, quia cum meis [he] redibus do, vendo atque transacto tibi, Folco Pasquali, de confinio Sancti Viti de Veneciis, et tuis heredibus, unam meam sclavam, nomine Toctoni, ortam [de gene] re Tartarorum, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, dominandi, vendendi, [tran] sactandi, commutandi, atque pro anima judicandi, tamquam de te tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis eius quod [fuit hyperpera] auri in Constantinopoli eurrentia triginta sex, juxta pactum conventionis nostre, a te plene habui et recepi, de quibus te securum reddo [pariter et] quietum, quod nichil inde remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. [Pena yperperorum] viginti quinque, contractu firmo. Testes Jacobellus Superancio, Francisons Ferro et Marcus Berengo. Complere et dare.
47. – 16 octobre 1350.
141Paulus Moro vend au grec Michalis Argo (Archon?) une esclave tatare, au prix de 40 hyperpères.
142f. 5 v., n° 2.
143[Die] sexto decimo. Paulus Moro, de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli54, dédit, vendidit et transactavit Michali Argo Greco, habitatori in Constantinopoli55, unam suam sclavam, nomine Cotlu, ortam de genere Tartarorum, yperperis auri in Constantinopoli currentibus quadraginta, que a dicto Michali plene habuit et recepit et cetera. Si igitur et cetera. Pena yperperorum decem, contractu firmo. Testes Presbyter Franciscus Ferro, Domenicus Delphino et Andreas Delphino. Complere et dare.
48. – 20 octobre 1350.
144Çanotus Rosso, dit Malipetro, donne à Nicoletus Malipetro la commission de récupérer chez Johannes de Seminiato, habitant de Tana, 97 hyperpères qui appartenaient à Nicoletus, provenant d’ une partie des marchandises achetées par Rosso en 1349.
145f. 5 v., n° 3.
146Die vigesimo. Manifestum facio ego, Çanotus Rosso dictus Malipetro, filius quondam Çanoti Rosso, habitator in Constantinopoli56, cum meis heredibus, tibi, Nicoleto Malipetro de confinio Sancti Severi de Veneciis, et tuis heredibus, atque contentus sum et volo quod meo nomine plenam virtutem et potestatem habeas petendi, exigendi et recipiendi a Johanne de Seminiato57, ubique terrarum, yperpera nonaginta septem que investita fuerunt in mercationibus datis et presentatis per me, Johanni predicto, tempore recessus galearum Venetorum, anno domini millesimo, trecentesimo quadragesimo nono, que yperpera erant de tua ratione, tibique pertinebant. Si igitur et cetera. Pena yperperorum viginti quinque, contractu firmo. Testes Albertus de Conte, Victor Floravantis et Marcus Barcarol. Complere et date.
49. – 20 octobre 1350.
147Nicoletus Malipetro donne à Matheus Thomado la commission de récupérer toutes ses créances en Romanie, à Caffa et Tana.
148f. 5 v., n° 4.
149Eodem die. Committens committo ego, Nicoletus Malipetro, de confinio Sancti Severi de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, tibi Matheo Thomado, habitatori in Constantinopoli, ut a modo in antea58 plenam virtutem et potestatem59 in Constantinopoli, Pera, per totum imperium Romanie, Caffa, et in Tana, exigendi et excuciendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus, presentibus et futuris, ac cum ipsis paciscendi, et de receptis finem, quietationem et securitatem faciendi, ac recipiendi omnes et singulas mercationes, que michi de quibuscumque mundi partibus mitterentur, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem et sententias petendi, audiendi et prosequendi, intromittendi, interdicendi, exigendi et recipiendi omnia mea bona et havere, ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperiri. Insuper autem, comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto imperio Romanie, eiusque consiliariis, ac coram quibuscumque judicibus et officialibus per Romanie imperium constitutis, coram domino consule Venetorum in Tana, domino consule Cafe, et domino potestate Pere. Insuper autem exercendi et percomplendi omnia mea negocia generalia, universalia et specialia, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit perpetuo habiturum. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes Michaletus de Fineto, Victor Floravantis et Marcus Barcarol. Complere et dare.
50. – 21 octobre 1350.
150Paulus Moro vend à Nicoletus de Pontis, pour le compte de ser Blasius Marioni, une esclave tatare, au prix de 42 hyperpères.
151f. 5 v., n° 5.
152Die vigesimo primo. Manifestum facio ego, Paulus Moro, de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, quia, cum meis heredibus, do, vendo atque transacto tibi, Nicoleto de Pontis, de confinio Sancti Jacobi Delorio de Veneciis60, nomine ser Blasii Marioni, de confinio Sancte Marie Formose de Veneciis, et de denariis eius, prout asseris, unam meam sclavam, nomine Cutlu, ortam de genere Tartarorum, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, dominandi, vendendi, transactandi, commutandi, alienandi, atque pro anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis eius, quod juxta nostre conventionis pactum fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia quadraginta duo, a te plene habui et recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil michi remansit, unde te amplius requirere seu compellere valeam, per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Pena yperperorum decem, contractu firmo. Testes Johannes Brixanus et Leonardus Trivisanus. Complere et dare.
51. – 21 octobre 1350.
153Gabriel Capello vend à U goçonus de Per osa une esclave tatare, au prix de 32 florins.
154f. 5 v., n° 6.
155Eodem die. Gabriel Capello, habitator in Constantinopoli, cum suis heredibus, dédit, vendidit et transactavit Ugoçono de Perosa, habitatori Candide, presentialiter manenti in Constantinopoli, et eius heredibus, unam suam sclavam, nomine Cirgutlu, ortam de genere Tartarorum, florenis auri triginta duobus, quos recepit ab dicto Ugoçono. Si igitur et cetera. Pena yperperorum viginti quinque, contractu firmo. Testes presbyter Franciscus Ferro, Albertinus de Conte, et Baculinus de Cesena. Complere et dare.
52. – 21 octobre 1350.
156Gabriel Capello vend à ser Andreolus de Venerio deux esclaves tatares au prix de 99 hyperpères.
157f. 6 r., n° 1.
158Eodem die. Gabriel Capello suprascriptus, cum suis heredibus, dédit, vendidit et transactavit ser Andreolo Venerio de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis61, et eius heredibus, duas62 sclavas, ortas de genere Tartarorum, quarum altera vocatur Cotlu, altéra vero Golgotlu, yperperis auri in Constantinopoli currentibus nonaginta novem, que a dicto ser Andreolo plene ac integre habuit ac recepit. Si igitur et cetera. Pena yperperorum decem contractu firmo. Testes ser Nicolaus Querino, Bartholomeus de Visaniano et Johannes Brixanus. Complere et dare.
53. – 22 octobre 1350.
159Benevenuta donne à son commissionnaire, Nicoletus de Clarentia, le droit de récupérer ses créances à Venise.
160f. 6 r., n° 2.
161Die vigesimo secundo. Committens committo ego, Benevenuta, relicta Francisci de Organo, de confinio Sancti Hermacore [de Veneciis], presentialiter manens in Constantinopoli, tibi, Nicoleto de Clarentia, presentialiter commoranti in Constantinopoli, ut a modo [in antea pro me] meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas Veneciis exigendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere a cunc [tis] meis debitoribus, presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis,63 interpellandi, advocandi, precepta [et interdicta tollendi], placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque excuciendi mandari faciendi, intromittendi, [interdicendi, exigendi], recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere, ubicumque et apud quemcumque seu quoscumque ea vel ex eis contingerint reperi [ri], et de receptis finem, quietationem et securitatem faciendi, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deber [em], si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque successoribus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque, contractu firmo. Testes Petrus Baduario, Fantinus Quirino, Andréas famulus Frederici Cornario, et Johannes Bonafe, barbitonsor. Complere et dare.
54. – 23 octobre 1350.
162Procuration donnée par Nicoletus Marino à Christofalus Inviciato, pour récupérer ses créances en Romanie ainsi que ses marchandises déposées chez le baile et ses conseillers.
163f. 6 r., n° 3.
164Die vigesimo tercio. Committens committo ego, Nicoletus Marino, de confinio Sancte Sophie de Veneciis, presentialiter manens in Constantinopoli, tibi Christofalo Inviciato, de confinio Sancti Pauli de Veneciis, presentialiter moranti in Constantinopoli, ut a modo in antea pro me meoque nomine, plenam virtutem et potestatem habeas in Constantinopoli et toto Imperio Romanie exigendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque executori mandari faciendi. Insuper autem, comparendi coram egregio domino... honorabili baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto Imperio Romanie eiusque consiliariis, semel et pluries, prout opportunum erit, ac coram quibuscumque judicibus per Romanie Imperium constitutis, ac a dicto domino baiulo eiusque consiliariis suprascriptis petendi et requirendi omnia mea bona et mercimonia, que in eorum manibus conservantur, necnon exercendi et percomplendi omnia mea négocia generalia, universalia et specialia. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. In animaque mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Si igitur et cetera. Auri libras quinque, contractu firmo. Testes ser Marinus Marcello, ser Donatus Michael, Salvi quondam Nerii, Jacobellus de Benedicto et Marcus Damiani. Complete et date.
55. – 24 octobre 1350.
165Procuration donnée par Andreolus Venerio à Bendianus Spignola, pour recevoir des marchandises de Famaguste.
166f. 6 r., n° 4.
167Die vigesimo quarto. Committens committo ego, Andreolus Venerio, de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis, tibi Bendiano Spignola, Januensi, habitatori Pere, ut a modo in antea pro me meoque nomine, plenam virtutem et potestatem habeas in Fera et toto Imperio Romanie recipiendi et accipiendi omnes mercationes que michi de Famagosta destinarentur, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque executori mandari faciendi, intromittendi, interdicendi ac recipiendi omnes mercationes meas, prout superius continetur, et in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem, et de predictis mercationibus faciendi prout tibi videbitur et placebit. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque, contractu firmo. Testes ser Johannes de Prioli, Jacomellus Süperancio, Jacobinus de Oluver et Lucas de Lege. Complere et dare sibi.
56. – 24 octobre 1350.
168Procuration donnée par Andreolus Venerio à Christofalus Inviciato, pour récupérer ses créances, recevoir les marchandises qui lui sont expédiées, et en disposer.
169f. 6 r., n° 5.
170Eodem die. Committens committo ego, Andreolus Venerio, de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis, tibi Christofalo Inviciato, de confinio Sancti Pauli de Veneciis, ut a modo in antea, pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem ˂ habeas ≥ in Constantinopoli et toto Imperio Romanie exigendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus, presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque executori mandari faciendi, intromittendi, interdicendi, insuper autem recipiendi omnes mercationes que michi mitterentur de quibuslibet mundi partibus, et de ipsis faciendi prout tibi commisi per scripturam manu mea factam, necnon comparendi coram egregio domino... baiulo Venetorum in Constantinopoli et toto Imperio Romanie] Romaniej eiusque consiliariis, ac coram quibuscumque aliis judicibus per Romanie Imperium constitutis, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque, contractu firmo. Testes suprascripti. Complere et dare sibi.
57. – 24 octobre 1350.
171Ayas Çich Çarcas, habitant de Tana, vend un esclave tatar à Bartholomeus Sirigo au prix de 27 hyperpères.
172f. 6 r.-6 v., n° 6.
173Eodem die. Manifestum facio ego, Ayas Çich Çarcas, habitator Tane, presentialiter manens in Constantinopoli, quia cum meis heredibus do, vendo atque transacto tibi, Bartholomeo Sirigo de Candida, presentialiter manenti in Constantinopoli, et tuis heredibus, unum meum sclavum nomine Otanas, ortum de genere Tartarorum, a modo in antea cum plena virtute et potestate intromittendi, habendi, tenendi, possidendi, donandi, dominandi, vendendi, transactandi, commutandi, alienandi atque anima judicandi, tamquam de re tua propria, nemine tibi contradicente. Pretium vero venditionis [eius], quod juxta nostre conventionis pactum fuit yperpera auri in Constantinopoli currentia viginti septem, a te plene habui et recepi, de quibus te securum reddo pariter et quietum, quia nichil inde remansit unde te amplius requirere seu compellere valeam per ullum ingenium sive modum. Si igitur et cetera. Pena yperperorum duorum contractu firmo. Testes ser Andreolus Saginben, ser Gregorius Michael, ser Donatus Michael et Legalis Salvo quondam Nerii. Complere et dare.
58. – 25 (?) octobre 1350.
174Procuration donnée par Marinus Viadro à Enricus Viadro et Jacobus Moro, pour récupérer ses créances à Venise, et spécialement pour recevoir l’argent que lui doivent la camEra extraordinariorum et ser Nicolaus Signolo.
175f. 6 v., n° 1.
176Die vigesimo quinto. Committens committo ego, Marinus Viadro, de confinio Sancti Hermacore de Veneciis, consiliarius in Constantinopoli, vobis [En] rico Viadro, de confinio Sancte Fusce de Veneciis, consanguineo meo, et Jacobo Moro, de confinio Sancti Johannis Decolati de Veneciis [...] ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeatis Veneciis, vos duo seu alter vestrum, in quorum [...] manibus presens commissionis carta apparebit, exigendi, recipiendi, excuciendi omnia mea bona et havere a cunctis [meis] debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, [precepta] et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque executori mandari faci [endi], intromittendi, interdicendi, et specialiter excuciendi omnes denarios quos habere debeo de caméra extraordi [na]– riorum de Veneciis, ac etiam quos michi dare tenetur ser Nicolaus Signolo de Veneciis, quos recepit per cambium nomine [meo] a domino Çacharia Contareno, de ducali mandate ambaxatore ad dominos imperatores Constantinopolis, neenon comparendi coram serenissimo domino... inclito Veneciarum duce, ac coram quibuscumque judicibus et officialibus Veneciis constitutis, et de receptis finem, quietationem et securitatem faciendi, in animaque mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid inde insimul vel divisim feceritis, a me meisque heredibus firmum et ratum erit perpetuo habiturum. Si igitur et cetera. Auri libras quinque, contractu firmo. Testes ser Andreolus Venerio, Victor Trivisano, Marcus Justiniano et Johannes de Prioli. Complere et dare. Dedi cui ordinatus.
177Nota quod carte contente in sex cartis precedentibus et in presenti hucusque, facte fuerunt in Constantinopoli.
178Kalendis mensis Novembris, millesimo trecentesimo quinquagesimo, indictione quarta.
59. – 2 novembre 1350. Nègrepont.
179Procuration donnée par Janulius Grisoni à Johannes Manolesso, pour récupérer ses créances à Venise, vendre une de ses possessions et recevoir de l’argent qui se trouve dans la camera imprestitorum.
180f. 6 v., n° 2.
181Die secundo suprascripti mensis. In Nigroponte. Committens committo ego, Janulius Grisoni de Veneciis, habitator in Nigroponte, tibi nobili viro Johanni Manolesso, de confinio Sancti Barnabe de Veneciis, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas Veneciis exigendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi, advocandi, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque executori mandari faciendi, et specialiter vendendi et affictandi possessionem meam positam in confinio Sancte Agnetis de Veneciis, ac excuciendi omnes denarios quos habeo in camera imprestitorum de Veneciis, ipsosque vendendi et alienandi, clamandi et clamores evacuandi, insuper autem comparendi, semel et pluries, coram serenissimo domino... inclito Venetiarum duce, ac coram quibuscumque judicibus ac officialibus Veneciis constitutis, neenon exercendi et percomplendi omnia mea négocia suprascripta, ac omnia alia mea négocia generalia, universalia et specialia, et si talia forent que mandatum exigèrent spéciale, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit perpetuo habiturum. Si igitur et cetera. Auri libras quinque, contracta firmo. Testes ser Petrus Baduario, Magister Bartholomeus Gabriel cirurgicus, Dominions Delphino et Andreas Delphino. Complété et date.
60. – 10 novembre 1350. Modon.
182Procuration générale donnée par Matheus Riço à Nicoletus Lupino, pour récupérer toutes ses créances à Candie.
183f. 6 v., n° 3.
184Die decimo, Mothone. Committens committo ego, Matheus Riço, de confinio Sancti Leonis de Veneciis, tibi, Nicoleto Lupino de Candida, ut a modo in antea pro me meoque nomine plenam virtutem et potestatem habeas in Candida exigendi, recipiendi et excuciendi omnia mea bona et havere a cunctis meis debitoribus presentibus et futuris, et pro predictis effectualiter adimplendis, inquirendi, interpellandi advocatos, precepta et interdicta tollendi, placitandi, rendendi, legem petendi, sententias audiendi ipsasque executori mandari faciendi, necnon accipiendi et excuciendi totum id quod recipere et habere debeo a comuni Venetorum in Candida. Insuper autem, comparendi coram egregio domino... honorabili duche Crete et eius consiliariis, ac coram quibuscumque judicibus et officialibus Candide constitutis, et de receptis finem, quietationem et securitatem faciendi, ac in anima mea jurandi, sicuti egomet presens facere possem et deberem, si personaliter interessem. Quidquid autem inde feceris, a me meisque heredibus firmum et ratum erit semper. Si igitur et cetera. Auri libras quinque contractu firmo. Testes ser Nicoletus Marcello, Antonius de Perlasio, Marcus Dacri et Marinus Maçamanno. Complere et dare.
61. – 11 novembre 1350. Modon.
185Johannes Manolesso donne quittance à Çacharias Contareno, pour une somme de 608 hyperpères et 20 carats, que Manolesso va déposer dans la caméra extraordinariorum.
186f. 6 v., n° 4.
187Die undecimo, in loco predicto. Manifestum facio ego, Johannes Manolesso, de confinio Sancti Barnabe de Veneciis, quia recepi cum meis heredibus a vobis, egregio domino Çacharia Contareno, de ducali mandato ambaxatore ad dominos imperatores Constantinopolis, vice et nomine comunis Veneciarum, et vestris successoribus, per cambium, yperpera auri in Constantinopoli currentia sexcenta octo, haratos viginti, que debeo per me vel meum missum date et solvere officialibus extraordinatis de Veneciis, secundum usum camere extraordinariorum, a die qua littera vestra, de predictis mentionem faciens, Veneciis visa fuerit, usque ad dies quindecim ex tune proxime venturos, ad rationem videlicet soldorum viginti octo ad grossos pro quolibet yperpero, et secundum usum camere suprascripte. Hec autem et cetera. Pena yperperorum decem pro centenario yperperorum. Testes ser Petrus Baduario, ser Victor Pisani et ser Marcus Foscarini. Complere et dare.
Notes de bas de page
1 ac et exercendi et percomplendi omnia mea negocia generalia, universalia et specialia: rayé par ligne horizontale.
2 vel : rayé par ligne horizontale, remplacé par « et ».
3 loco tui: rayé par ligne horizontale; semel et pluries: au-dessus de la ligne.
4 matris mee: au-dessus de la ligne.
5 conflnio, effacé par ligne horizontale.
6 salva in terra, omni occasione remota: au-dessus de la ligne.
7 notarii: rayé par une ligne horizontale.
8 cum meis heredibus: au-dessus de la ligne.
9 omnia: rayé d’une ligne horizontale.
10 ac solvendi et restituendi cunctis meis creditoribus omnia bona et havere [... 7] teneor et secum paciçandi et de solutis ac datis petendi et recipiendi finem, quietationem et securitatem ab ipsis: rayé d’une ligne horizontale.
11 honorabili: au-dessus de la ligne.
12 et: rayé d’une ligne horizontale.
13 loco vestri: rayé d’une ligne horizontale.
14 et toto imperio Roinanie: au-dessus de la ligne.
15 et: au-dessus de la ligne.
16 et restituere: rayé par une ligne horizontale.
17 quondam: au-dessus de la ligne.
18 et: au-dessus de la ligne.
19 omnibus et singulis suprascriptis: au-dessus de la ligne.
20 eiusque vicario: au-dessus de la ligne.
21 meo nomine: au-dessus de la ligne.
22 in portu Constantinopolis: au-dessus de la ligne.
23 in civitate Constantinopolis: au-dessus de la ligne.
24 uxori mee dilecte: au-dessus de la ligne; et tu: rayé d’une ligne horizontale.
25 in Pera: au-dessus de la ligne.
26 honorabili: au-dessus de la ligne.
27 Trois mots illisibles au-dessus de la ligne.
28 aliquid: au-dessus de la ligne.
29 vel ab aliquo alio nomine suo: au-dessus de la ligne.
30 ad rationem yperperorum sexaginta octo: rayé par une ligne horizontale.
31 tibi Sansoni: rayé par une ligne horizontale.
32 prout postulat juris ordo: rayé par une ligne horizontale.
33 in antea: rayé par une ligne horizontale.
34 predictam: au-dessus de la ligne.
35 loco mei: rayé par une ligne horizontale; procuratori suprascripto: au-dessus de la ligne.
36 nomine: rayé par une ligne horizontale.
37 nomine meo: au-dessus de la ligne.
38 quonda: rayé par une ligne horizontale.
39 de Nigroponte: au-dessus de la ligne.
40 dare: rayé par une ligne horizontale.
41 in culmine: au-dessus de la ligne.
42 petendi: au-dessus de la ligne.
43 et prosequendi: au-dessus de la ligne.
44 in Constantinopoli: au-dessus de la ligne.
45 ac recipiendi: au-dessus de la ligne.
46 dare: rayé par une ligne horizontale.
47 si exigi contingerint: au-dessus de la ligne.
48 in Constantinopoli: au-dessus de la ligne.
49 alienandi: au-dessus de la ligne.
50 ingenio sive modo: au-dessus de la ligne.
51 et per indictionem quartam: au-dessus de la ligne.
52 de Veneciis: au-dessus de la ligne.
53 et éius heredibus: au-dessus de la ligne.
54 cum suis heredibus: au-dessus de la ligne.
55 et eius heredibus: au-dessus de la ligne.
56 atque promittens promitto: rayé par une ligne horizontale.
57 nunc habitatore Tane: au-dessus de la ligne.
58 pro me meoque nomine: au-dessus de la ligne.
59 habeas: au-dessus de la ligne.
60 et tuis heredibus: au-dessus de la ligne.
61 presentialiter manenti in Constantinopoli: au-dessus de la ligne.
62 eius: au-dessus de la ligne.
63 inquirendi: au-dessus de la ligne.
Notes de fin
i Tous les actes sont instrumentés à Constantinople, sauf ceux portant ci-dessous une date topique.
Le texte seul est utilisable sous licence Licence OpenEdition Books. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Byzance et le monde extérieur
Contacts, relations, échanges
Michel Balard, Élisabeth Malamut, Jean-Michel Spieser et al. (dir.)
2005
La Cappadoce (ive-vie siècle)
Une histoire provinciale de l’Empire romain d’Orient
Sophie Métivier
2005
Évêques, pouvoir et société à Byzance (viiie-xie siècle)
Territoires, communautés et individus dans la société provinciale byzantine
Benjamin Moulet
2011
Grégoire Antiochos. Éloge du patriarche Basile Kamatèros
Texte, traduction, commentaire suivis d’une analyse des œuvres de Grégoire Antiochos
Marina Loukaki
1996