Cultes "héroïques" romains
|Index
Texte intégral
Aborigènes : 71, 75
Acca Larentia : 9, 10
adultère : 172
aes (rude, signatum) : 238-239 ; monnaies « au rameau sec » : 239
âge d’or : 165
agonium : 107, 108, 110, 113-114
agriculture : 165-166
Agrios : 108
Aineia (= Janicule) : 122 ; (tétradrachmes d’) : 117, 125
Albe : 122, 125, 128
Albanus mons : 127
Albunea : 75, 79-80
allaitement par des animaux sauvages : 161-164
Annales Maximi : 139-140
Apollon, 69
Aponus (= Abano) : 21, 33, 76
Appius Claudius le Censeur : 17, 52 ; le décemvir : 229-230
Apsyrtos : 175
Ara Pacis : 124
Arcadie : 181-182
Ardée : 128
Argées : 76, 145
Artémis d’Ephèse : 241, 242 ; de Marseille : 242
Aruales (Fratres) .172, 204
Ascagne : 136
Asvins (= Nasatya) : 160, 203
asylum : 185
Atéius Capito : 168
atrium Caci : 47
Attus Navius : 144
auctoritas : 173, 176
Aventin : 167
augur .172-173
Aurelii : 107-108
auspicia : 166-168
Bellona : 103
bergers : 65, 138, 156, 164-166
Bibulus : 168
βωμός : 72
Bona Dea : 46, 81, 197, 285-286
bouc : 187-189, 191 (caper)
Brutus : 39
Caca : 40-41, 46, 47, 81-83
Cacus : 18, 22-24, 41-48, 65, 81-83
Caeculus : 155
Caelites : 225
Caere : 121
calendes : 216
calendrier (« de Numa ») : 111 ; (« de Romulus ») : 172
Camille : 235
Campus Tiberinus : 234
cantharus : 50-51
capite aperto : 74 ; capite operto : 233
Capoue : 121
caprificus : 190
captatio de présages : 168
carmen : 81
Carmenta, Carmentis : 24, 72, 80-82
Carmentalis porta : 72, 209
Carna : 34-40
Castorei Podlouqueique qurois : 127
Castores : 127 (v. Dioscures)
catabase : 162
Celtes : 25-34
censor : 237-238
census : 237-239
centuriae, comitia centuriata : 236-238, 199-200
Cerere auliquoquibus uespernam poro : 127
Cérès : 127, 135, 141
César : 151, 168
Charon : 226
chefs de lignée « 71, 106-109
chèvre : 186-190
Chèvre (Marais de la) : 189
chien : 187-190
chtoniennes (puissances) : 88, 96-97, 104-105, 162
Cicéron : 150-152
Ciminianus lacus : 76
ciste : 125, 119
ciuitas : 166, 199
civilisateurs : 75-77, 165, 204, 235
civilisation : 76-77, 157, 165, 170, 191-192 (v. humanitas)
classis, infra classem : 236
Claudius Nero : 231
clientèle : 172
Comitium : 144, 146, 233
Compitalia : 241
Complices dei : 224
Consentes Penates : 223-224
consilium deorum : 218-219, 223-224
Consualia : 203
corium mandere : 73-74
Cornelius Cethegus : 230, 232
courtisane : v. meretrix
Crassus : 168
creppi : 191
Crotone : 22
Cûchulainn : 28
curiae, comitia curiata : 220, 172-173, 197-200, 201-202
curiones : 173
Curtius (Mettius) : 229
Cybèle : 101
daimones : 72
Dea Dia : 197
Delphes (oracle de) : 45
Dema : 157, 177-178
démembrement (mythes de) : 148, 170, 175-177
deuotio : 102-103
Diana Aventinensis : 241-242
Diana Nemorensis (Diane d’Aricie) : 241-242
Diane d’Ephèse : v. Artémis
dîme : 24, 39, 56
Dioclès de Péparéthos : 137
Dionysos, symboles et rites dionysiaques : 52, 163, 175
Dioscures : 160 (v. Castores)
disparition (légendes de) : 174-175
divinisation des morts en Etrurie : 226-227
donation : 234
écriture (invention de l’) : 76
Edda : 176
Enée : 85-134, 136, 195
Enée en Etrurie : 118-120
enlèvement (mythes d’) : 148, 174-175
Ennius : 135, 137, 138, 148
épeautre : v. far
Ephèse : 413-414
épichtoniens : 104
éponymie : 137, 153-154
Erulus : 40
Erythie : 19
Eschyle : 20-21
Etrurie : v. consilia deorum ; divinisation des morts en Etrurie ; nones ; Pénates
Evandre : 17, 40, 42, 57, 66-83, 181
Evhémère, évhémérisme : 65, 148
exclusion rituelle : 55, 69
exposition du nouveau-né : 158, 160-161
Fabiani : 68
Fabii : 67-68, 187, 229
Fabius (Q. Fabius Maximus) : 67
Fabius Maximus Rullianus : 231
Fabius Pictor : 131, 137
Fabula : v. Faula
fana : 77, 152
far : 178, 201-207
fari : 78
fasti dies (= calendrier) : 173-174
Faui : 67
Faula : 67-68
Fauna : 40, 46, 68-69, 77, 78, 81-83
Faunigenae : 71
Faunus : 40, 46, 66-83, 101, 108, 189-194, 196, 205
fauor : 228-233, 234
Fauor (deus) : 228
Fauores Opertanei : 222-233
Faustulus : 147, 149
fédéraux (cultes) : 241-242 ; v. Ligue Latine
fenestella : 243-244 ; Grande déesse à la fenêtre : 244
Feriae Latinae : 132, 176
Fides : 200
Flamen Portunalis : 200
Flamen Quirinalis : 203
Fondateurs : 75, 163, 166-174, 178, 192, 235, 240-243
Fordicidia : 79
Fornacalia : 178, 201-205
Fors Fortuna : 240
Fortuna : 209, 211-213 ; 217, 240- 241, 243-244
fortuna : 232
Forum Romanum : v. Comitium
foudres : 218-220, 224
Foui : v. Faui
foyer : 243
Frutinal : 128
Frutis (Venus) : 90, 124
funéraire (culte) : 213-215, 226
funestus locus : 148
furor bellicus : 170
Gadès : 20, 32, 54, 72
Gaia Taracia : 234
garan : 27
Garanus-Recaranus : 23-40, 46- 47, 64, 70, 82
Gaulois : v. Celtes
gentes : 176
Gerun : 21, 34
Géryon : 18-48, 65, 69, 83 ; oracle de Géryon : 32
Gracchi : 234
Grand (Vosges) : 33
Grannus : 33-34, 36
grue : 27-29, 37-38
Guyomart : 176
Halfdan le Noir : 176
haruspices : 168
« Heilbringer » : 157
Herculanum : 76
Hercule : 15-83, 206 ; Hercule navigateur : 63-64
Herculea gens : 67
herôon : 94-99, 104 (h. du Numicus)
Hiérogamie : 60-62, 65
holocauste : 74
homicide : 168-169, 172
Honor : 228
hoplites : 237
Horatius Coclès : 65
hostia : 177
humanitas : 165-166, 170, 191
Hygie : 33
Ianus : 165 ; 200-201
ides : 216
Ilioupersis : 117
imperium : 220
incubation : 79-80
Indiges (deus : Aeneas, Sol, Iuppiter) : 86-116, 195 ; Indiges pater : 104-105, 120, 124, 133
Indigetes dei : 99-116
Indra : 23, 65
initia : 169 ; v. mystères
Inuictus Hercules : 76
inuoluta statua : 209-218, 233
Inuoluti dei : 218-222, 225, 233
inuolutus : 226
Iulii : 148
Iuno : 56, 82, 101 ; Iuno Lucina : 238 ; Iuno ou Iane ? 200-201 ; Iuno Quiritis (= Quiris, Curis, Curitis) : 199-201
Iupiter : 101-103, 114, 135, 141, 200, 216, 218-220, 223-224 ; I. Fénétrien : 173 ; I. Latiaris : 127, 176, 195 ; I. Praestes : 76 ; I. Stator : 173 ; I. Quirinus : 197
Iuuentas : 238
Janicule : 122
jumeaux : 138, 143, 144, 156, 157-160, 168, 183, 186, 203
Kalendae Fabariae : 39
laine : 186
lait : 186
Lakinios, Lakinos, Latinos : 22
Lapis Niger : 140, 146-150
Larentia : v. Acca Larentia
Lares : 101-104, 114, 225
Latinus : 66, 78, 108, 176, 195
Lauinia : 66
Lavinium : 79, 88, 114, 120-134, sacrifices annuels à L. : 92, 125-126
lectisternes : 17, 81, 110
legis actiones : 174
législateur : 235-236
Liber/Libera : 127
Liberalia : 127
Ligue Latine : 129-130, 176, 241- 242
lituus : 94, 166-167
Locres : 22-121
lois : 165-166, 171-172, 191, 237
loup : 183-185
louve : 138, 141-144, 161-164, 183-186, 190, 192, 203
Lucoris : 185
lupa (= meretrix) : 163-164
luperca = (lupa) : 183
Lupercal : 143-144, 145, 183-184
Lupercalia : 68, 74-75, 178, 180- 194, 205
Luperques : 57, 68, 165-166, 181- 194
lustrum : 238, 241
Lycaonides : 182
Lykophron : 21
Macstarna/Mastarna : 43, 236 ; v. Servius Tullius
Maelius (Spurius) : 230
Manes dei : 102-104, 149
Manlius Capitolinus : 230, 232
Manlius Vulso : 230
« Männerbünde » : 185
manubiae : 218-220, 224
mariage : 172
Marius Gratidianus : 234-235
Mars : 101, 103, 114, 135, 136, 141, 175, 192, 200 : Mars Quirinus : 197
Marsyas : 42-44
Martianus Capella : 222-226
Massinissa : 230
Mater Matuta : 209, 240
Medioxumi : 15
Melikertès : 21
Melquart : 21, 32, 53-64, 65, 70 71-72, 83
Menenius (M.) : 231
Menenius Agrippa : 229
Mercure : 223
meretrix : 163. 164 ; v. lupa, scortum Herculis
Mettius Curtius : 229
monnaie : voir aes
monstruosité : 47, 65
Mucius Scévola : 65
myrtes : 201 ; patricia myrtus : 201
mythes d’origine : 156-157
Naevius : 137, 138
Nasatya : 203 ; v. Asvins
natalis dies : 193, 195, 205, 215
Neptunus : 196
Neuna Fata : 80
Nigidius Figulus : 227
nocturnes (rites) : 72-73
nonae : 214-217
Nonae Caprotinae : 189-190
Nortia : 210
nostos : 22
nouae res : 215
Nouensiles dei : 102-104
Nouvel An : 191-192, 194, 205- 206
noyade (divinisation par n.) : 87
Numa : 79, 172, 173, 174, 202
Numicus : 86-99, 112
nundinae : 213-217, 237, 244
Oedipe : 161, 169
Ogulnii : 135, 141, 144
omen : 167-168
Omphale : 57
opertanea (sacra) : 226 ; v. Fauores Opertanei
oracle : 43-45, 77-81
Orphée : 175, 206
Osiris : 175, 204
Ostie : 63, 80
Paganalia : 238, 241
pagus : 238
Palantô : 69
Palatin : 187
Pallantion : 75
Pallas : 66
Pan Lykaios : 181
Papirius Cursor : 231
Parentalia : 178, 195, 205-206
parentatio : 234, 150
Parentes dei : 149, 152
Parilia : 194
parricide : 168-169
parts (de viande) : 35
patriciat/plèbe : 172
patronat/ clientèle : 172
Penates : 101-102, 124-127, 133, 223, 225 ; P. mortalium hominum : 223, 227
Pentheus : 175
phalange : 237
phallos : 136, 243
Phéniciens : 53-64, 65-66
Philologia : 223
Picus : 77, 165, 192
Pitύ : 36
pivert, pic, pic-vert : 161, 192
plébéiens : 213
pomoerium/pomerium : 18, 134, 134, 168-170
Pompéi : 76
pontifex : 139-140, 214-215
Postumius : 230
Potitii : 55-56 ; Potitius / Poticio : 58-60
poules : 226
Pratica di Mare : 80, 92-93 ; v. Lavinium
Préneste : 40
prima : 200
primitive (vie p., opposée à la civilisation) : 162-163, 164-165, 170, 191-193, 204
prophétique (transe) : 77-81 ; v. oracle
prouocatio : 220
pudor : 217
puluinar : 109-110
purification : 187, 205-206
Purusva : 176
putitio : 58
Pyrrhus : 134
Pythagorisme : 52
Python : 69
quadrige : 141
Quirinal : 109-110
Quirinalia : 178, 180, 194-206
Quirinus : 101-102, 114, 135-207
Quirites : 197-198
Recaranus : v. Garanus
recensement : v. censor, census
Regia : 113
Rémus : 122, 158-160, 167-169, 182, 189
répudiation : 172
résurrection : 161, 186
Rex sacrorum : 113, 216, 233
Rig Véda : 36, 40, 176, 203
rire : 186
ritus Graecus : 74
Robigalia : 203
roi : 45, 61, 75, 140, 166, 175- 176, 190
Romanus : 136
Romé/Rhomé : 136
Romis : 136
Romos : 136
Romuli casa : 145
Romuli cornutus : 146
Romuli sepulcrum : 146-153
Romulus : 101, 109, 114, 122, 135-207, 235
Rostra : 148
Ruminalis ficus : 141, 144-145, 190
ruma : 145
Rutules : 71
Sabins : 196
sacellum : 147
saints : 175
Saliens : 73
salutaris, salutifer : 81
Sancus : 210
Sant’Omobono : 240
Saturne : 165
saturnien (vers) : 78
Scalae Cad : 46
Scipion l’Africain, les Scipions : 230
scortum Herculis : 61-62, 67-68
scyphus : 49-53, 64, 72
Séjan : 210
Sénat : 172, 176, 178, 187
Senatores deorum : 223-224
Sentinum (bataille de) : 135, 141
serment de Philippe : 106-107
serpent : 69, 161
seruator patriae : 232
Servius Tullius : 43, 209-245 ; réforme servienne : 199-200
statut de culte : 209-213
sigillaria : 76
Silvanus : 67, 192-193 ; v. Faunus
Sol : 105 ; Sol Indiges : 88, 89, 98, 105-114, 115 ; autels dédiés à Sol par Enée : 93, 112, 124
Soma : 204
spolia opima : 173
Stésichore : 19, 117-118
Stultorum feriae : 195, 201-205
stuprum : 69
Superiores dei : 219-222
tables (manducation des tables) : 123
tabulae dealbatae : 139-140
Tabula Iliaca : 118, 125
Táin bó Cuailngé : 27-28
Tanaquil : 210-211
Tarchon : 42
Tarchunies (Cneve T. Rumach) : 43
Tarquin l’Ancien : 244 ; T. le Superbe : 214
Tartessos : 19, 31-32
taureau : 25, 27, 28
Tauriscos : 20, 30
Tarvos Trigaranus : v. Trigaranus
temple augural : 167-168, 170
tesca : 170
tétradrachme d’Ainéia : 117, 125
thesaurus : 89
θυσία : 72
Tibérine (île) : 74, 193
Tiberinus : 234
Tibur : 76, 79, 80
Timée : 124
Titans : 161
Titus Tatius : 176, 196
toga undulata : 210-213
toge : 142, 209
tombe : 61, 72, 94, 96, 133, 146- 153, 234
Tor Tignosa : 80, 93-94
traité (entre Lavinium et Rome) : 129-132
Trêves (monument de) : 26
tribu : 172, 236, 237
tricéphale : 23, 29, 30, 47, 48, 64, 65
Trigaranus : 25-34
Trigemina porta : 72
triplicité : 29-30
Troia : 93
truia : 119
truie (la t. aux 30 porcelets) : 123, 130-131
tumulus « d’Enée » : 94-99
tunica : 142
Valerius Corvus (M.) : 230-231
Valerius Publicola (P.) : 229
vases (représentant la légende d’Enée) : 118 ; v. de Tragliatella : 119
Véda, hymnes et rites védiques : 23, 36, 40, 65, 176, 203
Véies, statuettes d’Enée : 118-119
Vélabre : 405
Vénus : 110, 122, 134 ; V. Erycine : 90, 134 ; V. Frutis : 90, 124, 127 ; V. Libitina : 238
Verrius Flaccus : 24-25
Vesta : 101, 114, 124, 127
Vestales : 172-173
Via Sacra : 187
Vibennae (Aulus, Caelius) : 43-44
Victor (Hercules) : 76
Vipinas (Aule, Caile) : 43
Vitellia, Vitellii : 71
Volcanus : 196 ; V. Iouialis : 224
Vrbs : 166, 191
Yima : 176
Ymir : 176
yogis : 175
Zagreus : 161
Le texte et les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont sous Licence OpenEdition Books, sauf mention contraire.