28. Francuskie lato
Pamiętniki [fragmenty]
p. 186-187
Texte intégral
111 sierpnia. – Lato tutejsze wcale niegorące, a z zadziwieniem wszystkich i rozpaczą ogrodników bardzo suche – owoców dużo i wcale tanie, można i pewnością mówić, że o miesiąc wszystko wcześniej jak u nas. Ale gruszek letnich to nie mają i czwartej części: ani cukrówek, ani winiówek, ani panien; kwiaty takie same, tylko w większej ilości, i wiele rzeczy, co u nas w doniczkach i chowane na zimę, tu w gruncie rośnie. Róże bengalskie cały rok gruntują i cały rok kwitną, tym sposobem ciągle ogród ozdobiony różami; przy domach zwłaszcza, do drugiego piątra krzaki prowadzą; róże jednak w zimie nie kwitną, tylko całe lato. Poziomki tu mają także od maja dotąd, w maju i czerwcu są leśne, a teraz ciągle miesięczne ogrodowe. Słowem wiele zapewne winne klimatowi, bo zimy ich acz przykre, nie są w połowie tak mocne jak nasze. [...] W czym wielką widzę różnicę, to w drzewach, bardzo wiele mają takich, których my nie mamy wcale i które by zapewne u nas wymarzły. Lecz w czym nasza Polska przechodzi wszystko, com widziała we Francji, a przejechałam ją duży kawał, bo od Strasburga do Boulogne, to w piękności pól, łąk i lasów, w całym wiejskim uroku. Tu koło Paryża, wcale wsi i natury nie ma, a dalej bardzo mało. Wszystko sztuczne; lasu jednego nie widziałam ani łąki, co by Pan Bóg stworzył, wszystko dzieło ludzkie. Stare drzewo jest osobliwością; lasy siane co dwadzieścia lat częściami wycinają. Jest jakaś czczość, jakiś brak w widoku takiego kraju; zdaje się, że serce schnie, tak go nic w naturze nie porusza mile, a przy tym i ptaków bardzo mało (wyjąwszy na targu), słowika wolnego nie usłyszysz, bociana nie zobaczysz; wróble tylko i wrony, tych nikt nie łapie.
2PRZEDRUK ZA: Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Pisma pośmiertne. Pamiętniki, t. 2, Berlin 1849, s. 207–208.
Auteur
1798–1845

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.