1Zima tegoroczna, pod względem wysokiej temperatury, bardzo małej ilości śniegu i spokojnego powietrza, wielką różnicę okazuje w porównaniu z innymi latami i dlatego zasługuje na bliższą uwagę. Z dostrzeżeń termometrycznych1 w ciągu lat 60 przez X. Bystrzyckiego2, Ant. Magiera¹⁷ i w Obserwatorium tutejszym w Warszawie3 robionych, średnia temperatura zimy otrzymana dla każdego roku jest następująca:

Temperatura średnia pory zimowej:

2Z tych wypadków okazuje się, iż w żadnym z 60 lat upłynionych pora zimowa nie była tak ciepła jak w roku bieżącym; średnia jej temperatura wynosi +1° 09 R4, to jest wyższa o 4° R od stanu normalnego (–3° R), tak iż właściwej zimy w tym roku nie było. Ilość wody z deszczu i śniegu w tej porze zebrana wynosi tylko 31.55 lin. par.5 to jest o 8.04 lin. par. mniej niż w stanie średnim; z deszczu wody było dwa razy więcej niż ze śniegu, którego w początku bardzo mała ilość upadła.

3Początek i koniec tej pory tym się jeszcze odznaczył, iż grudzień r. z. cieplejszy był od listopada, a luty r. b. cieplejszy od marca.

Trzy miesiące zimowe najniższą temperaturę miały w latach:

4Grudzień najzimniejszy był w latach 1788, 1829.
Styczeń ” 1823, 1838.
Luty ” 1814, 1841.

5Największe zimno w miesiącu lutym i grudniu r. 1799 dochodziło u nas –26°,5 R. Największe ciepło w lipcu r. 1794, 1811, 1826, jako też w sierpniu r. 1785 i 1795 wynosiło +28°. R.

Miesiące zimowe najcieplejsze:

6Grudzień najcieplejszy był w latach 1779, 1806, 1833, 1841, 1842.
Styczeń 1791, 1796.
Luty 1779, 1783, 1797, 1743.
Grudzień r. z.cieplejszy był o 3°, 45 R
Styczeń r. b. o 5°, 54 R
Luty r. b. o 5°, 77 R

od stanu normalnego. W żadnym z lat poprzednich luty nie był tak ciepłym jak w r. b., temperatura jego jest +2°, 9 R, to jest blisko o 6° R wyższa od stanu średniego. Największe ciepło w tym miesiącu w r. 1779 wynosiło +9 R; w r. b. dnia 24 lutego ciepło dochodziło + 11°, 5 R; ostatnie dziesięć dni były tak ciepłe, jak w porze letniej. Dnia 27 t. m. wieczorem widziano błyskawice, a w okolicy Warszawy słyszano i grzmoty. Wiatr zwykle panujący w tym miesiącu zachodni, w tym roku był południowo‑wschodni. Przy tak znacznym cieple, wegetacja roślinna wyprzedziła czas sobie właściwy; widzieliśmy już murawy zielone, drzewa zaczynające pękać, owady po powietrzu latające; następny miesiąc marzec zmienił stan łagodny atmosfery, był bowiem mroźny, suchy i nierównie zimniejszy od lutego.

7PRZEDRUK ZA: Jan Baranowski, Porównanie pór zimowych lat poprzednich z zimą tegoroczną pod względem temperatury, „Biblioteka Warszawska” 1843, t. 2, s. 445–448.