Wypadek dzieciobójstwa. Opinia Urzędu Lekarskiego
p. 196-199
Texte intégral
1Na odezwę Sądu Apelacyjnego z dnia 11 (23) stycznia r. b. N. 3283 przy aktach w sprawie przeciwko K. M, o dzieciobójstwo obwinionej z poszytów 3 kart 11, 18, 22 składających się, po należytym tychże akt roztrząśnieniu Urząd Lekarski powziął następne istoty czynu pojęcie.
2Ośmnastoletnia sierota na wychowaniu, a zarazem w służbowych obowiązkach, na folwarku P. gminie S. okręgu P. zostająca, nieumiejąca czytać i pisać, wszedłszy z jednym z dworskich ludzi w miłosne stosunki, zaszła ciążą i na jesieni 1845 r. uczuła w żywocie ruch płodu.
3O stanie brzemienności swej nikomu się nie zwierzyła, owszem za pomocą zimowej odzieży do końca starannie się ukrywała, tak iż nikt z otaczających ją osób nie domniemywał się tego. Dnia poród poprzedzającego czuła podsądna boleści, lecz takowych nikomu nie wydając, dzień cały zwykłe pełniła obowiązki. Dopiero nazajutrz 17 (29) stycznia 1846 r. we czwartek, kiedy mocniejsze nastąpiły bóle, położyła się do łóżka w kuchni dworskiej, uskarżając się na ból macicy. Przez dzień cały mocno wyrzekała, a nawet przyjmowała doradzane jej od choroby macicznej lekarstwa (fol. 9, 10). Około godziny 6 wieczorem do przyległej komory wyszła i w przeciągu pół godziny wśród najgwałtowniejszych bólów porodowych stojąco wydała na świat dziecię żywe, które wypadło z żywota na ziemię, następnie wydało głos słaby, ruszało się, słowem objawiało znaki życia. Po paru minutach M. podniosła z ziemi to dziecię, wyniosła je na dwór, a powodowana wrodzonym wstydem i obawą, chcąc płacz dziecięcia przytłumić, wzięła w palce trochę liści topolowych zwalanych ziemią, które wiatr napędził, i te włożyła dziecięciu w usta (VoI. 11. f. 8).
4Potem zaniosła toż dziecię do skrzyni od kartofli, w bliskości do góry dnem leżącej, do ziemi przymarzłej, i włożyła je przez otwór dna do wysypywania kartofli służący (fol. 11). Prócz tego łożysko rzuciła na śmietnik i sama wróciła do łóżka, nie zwróciwszy niczyjej uwagi na swe postępki (fol. 17). Nazajutrz kobiety znalazły łożysko, na wierzchu śmietnika znajdujące się, a wiedzione domysłem, odkryły dziecię zmarznięte i gnojem powalane w skrzyni od kartofli, w ustach mające mierzwę, czyli ziemię z liśćmi topolowymi (fol. 7. 9, 13). Dziecię okazane M., z zapytaniem, czyli by je porodziwszy, nie porzuciła, spowodowało, iż ta naprzód nie odpowiedziała, tylko odwróciła się twarzą do ściany, lecz wkrótce nastąpiło jej wyznanie zupełne (fol. 11, 13), które również przy następnych badaniach sądowych było jednozgodnym. Czyn ten przypisywała chwilowemu błędowi, mówiąc, że nie wiedziała sama, co i dlaczego robi ani nic o świecie, wiedziona będąc chęcią ukrycia swej hańby, nikomu dotąd niewiadomej. Ciało dziecięcia bez łożyska przysłanym zostało do miasta okręgowego celem uskutecznienia na nim sądowo‑lekarskiego dochodzenia, które siódmego dnia od przyjścia na świat, 23 stycznia (4 lutego) 1846 pod kierunkiem Sądu Policji Prostej okręgu P., przez lekarza miasta W.było dopełnionym. Główniejsze daty sekcji są następujące: dziecię płci męskiej, żyć mogące i dojrzałe, dobrze odżywione, miało 17 cali długości, na powierzchni ciała powalane błotem, sznurek pępkowy trzy cale długi, w końcu poszarpany, zupełnie blady. Na głowie była wyniosłość koloru sinego, w okolicy ciemienia, pod tąż wyniosłością okazała się krew w tkance komórkowatej, a odjęcie kości czaszkowych wykryło wylanie krwi w zatoce podłużnej mózgu. Błona mózgowa naczyniami krwionośnymi przepełniona. Płuca dobyte za przyciśnięciem do stołu wydawały szelest, rzucone na wodę na powierzchni takowej pływały, a ciśnione pod wodą wydobywały bąbelki.
5Za najbliższą przyczynę śmierci uważał lekarz obducent gniecenie w ciemię po natychmiastowym urodzeniu dziecka. Śledzenie jamy ust, krtani, gardziela, fizycznych cech płuc, przedziałowego mięsa mogących rzucić światło na rodzaj przyczyny śmierci z pominięciem obowiązujących przepisów o dochodzeniach sądowo‑lekarskich na trupach przez lekarza obducenta opuszczonym zostało.
6Upatrując związek, jaki zachodził między pośmiertnymi zjawiskami, przy sekcji wykrytymi, a przyczyną śmierci dziecięcia, U. L. G. W. w rozwiązaniu uczynionych sobie przez S. A. zapytań ma zaszczyt następną udzielić opinię.
Wyniosłość sina na głowie, w okolicy ciemienia, wylanie krwi w tkance komórkowatej i do zatoki podłużnej nie można uważać za przyczynę śmierci, albowiem taki stan czaszki jest właściwym przy ciężkim porodzie bez obcej pomocy, u pierwszy raz rodzącej odbytym, czyli że ta wyniosłość nie jest koniecznym dowodem gniecenia ręką. Przypuszczając zaś, że tenże stan czaszki był sprawiony upadkiem dziecięcia główką na ziemię w chwili, w której na świat przyszło, wszelako niepodobna uznać, aby ten upadek sprawił śmierć dziecięcia, gdyż to dziecię potem jeszcze wydawało głos i ruszało się. W przeciwnym razie śmierć sprawiona upadkiem dziecka główką o ziemię jako następstwo wstrząśnienia lub jakiegokolwiek bezpośredniego obrażenia mózgu łączyło się ze sparaliżowaniem organów głosu i ruchu. Z tych względów opisany stan czaszki i błon mózgowych poczytuje U. L. prawdopodobnie za następstwo porodu, nie za skutek obcą siłą zadać się mianego gwałtu.
Liście topolowe z ziemią i mierzwą, którymi usta dziecięcia były wypełnione, mogły wprawdzie przytłumić krzyk jego, lecz nie zatamowały zupełnie oddechu, a tym samym nie odebrały życia. Pozostał wolny oddech przez otwory nosowe, a lubo lekarz obducent stanu jamy ust i krtani nie opisał, nie postrzegł wszelako na płucach i nie zadyktował takich odmian pośmiertnych, które uduszeniu przez zatkanie dróg oddechowych ciałem obcym towarzyszyć zwykły. Z tych względów zatkanie ust liśćmi i ziemią U. L. w tym przypadku za istotną przyczynę śmierci dziecka nie uważa.
Okoliczność przez lekarza obducenta w opinii jego pominiętą uważa U. L. G. W. za przyczynę śmierci denata. Tą jest opuszczenie dania potrzebnej pomocy nowo narodzonemu dziecku przez matkę pierwszy raz rodzącą, bez niczyjej asystencji, w ciemnej komorze, w pozycji stojącej, przez dziewczynę młodą, niedoświadczoną i przy zupełnym braku ukształcenia umysłowego skutki tego ukrycia ocenić mogącą. Przydajmy do tego porę wieczorną, mroźną, dnia 17 (29) stycznia, gdy we dwie minuty po porodzeniu, nie mogąc jeszcze przyjść z gwałtownych i nieznanych jej bólów do przytomności, wyniosła obnażone nowo narodzone dziecię na mróz ciężkim i przedłużonym, jako u pierwszy raz rodzącej porodem naturalnie na siłach osłabiona, porzuciła w skrzynię od kartofli przymarzłą do ziemi. Nazajutrz kobiety znalazły dziecię zmarznięte; z tych powodów U. L. uznaje śmierć denata jako skutek opuszczenia potrzebnej pomocy i odjęcia koniecznych bodźców życia, mianowicie ciepła.
Czyli zaś to opuszczenie potrzebnej pomocy nastąpiło z winy i namysłu podsądnej albo też przez jej niewiadomość lub brak należytej przytomności umysłu, pozostaje do wykrycia i ocenienia śledztwa sądowego. Wszakże U. L. znajduje potrzebę zwrócić uwagę Sądu, że obwiniona pierwszy raz rodząca; w chwili tajemnego z nieprawych związków porodu, który dwudniowymi bólami był poprzedzony, znajdować się mogła w nienormalnym stanie umysłu, w chwili tegoż porodu z powodu gwałtownego bólu, wstydu i obawy, które to moralne i fizyczne wpływy najczęściej w podobnych wypadkach sprawiają chwilową nieprzytomność umysłu.
7W obecnym wypadku wszystkie towarzyszące okoliczności przemawiają właśnie za chwilowym brakiem przytomności M., która miała wtedy ograniczoną wolną wolę.
8Ludwik Grabowski, Wypadek dzieciobójstwa. Opinia Urzędu Lekar skiego, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 1853, t. XXX, posz. 2, s. 374–379.
Auteur

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.