Polowanie na susły
p. 156-157
Texte intégral
1Książę miał upodobania stosowne do wieku swego: lubił konie, przejażdżki, zajmowało go bardzo wygubianie suseł wokoło Nieświeża, i tym się zajmował osobiście z wielką gorliwością.
2Książę Karol kazał sprowadzić w dawnych czasach dwie pary suseł z Ołyki, i kazał je puścić do źwierzyńca utrzymywanego w Albie koło Nieświeża. Że nie było suseł na Litwie, sprowadzone były dla osobliwości, ale ta osobliwość w następnych latach tak się rozmnożyła, że stała się klęską okolicy. Najpiękniejsze obszary pod samym miastem leżały odłogiem, bo rolnik siał nie dla siebie: skoro zboże miało się ku dojrzewaniu, suseł, wyłażąc po słomie, ścinał kłos u samego wierzchołka i chował go do swojej nory dla pożywienia, a że ilość tych źwierzątek zrobiła się bardzo wielka, na zasianym polu, gdy przychodziło do zbioru, zostawała tylko słoma bez kłosów. To tak zniechęciło właścicieli ziemi, że woleli całkiem zaniechać uprawy, gdzie susły gospodarowały.
3Był tylko jeden sposób przeciw tym szkodnikom, zbyt małym i licznym, aby mogły być przedmiotem polowania, tym bardziej, że mieszkając w ziemi jak myszy, miały bezpieczne warownie, do których w niebezpieczeństwie się chronili. Oto trzeba było napełniać ich nory wodą, póki mieszkańcy tych nor z całem swem gniazdem nie zostali zalani i na wierzch nie spłynęli. Takiemu to polowaniu na susły książę oddawał się z gorliwością. Wprawdzie praca księcia mały skutek wywierała w porównaniu z wielką ilością tych stworzeń, ale była zabawa i zajęcie. W późniejszych latach z rozkazu rządu spędzano ludzi z obcych powiatów do wylewania suseł, jakoż część pól miejskich została od nich oswobodzona.
4Często myślałam nad tym, dla czego u nas, na Wołyniu, gdzie suseł dosyć, i nikt nie poluje na nie, one nie są tak groźne i niebezpieczne, jakimi się pokazały na Litwie. Wprawdzie uważałam nie raz kłosy pościnane, ale ta mała ilość była mało znaczącą w miarę zbioru.
5Rozmawiając raz z pewnym gospodarzem uważnym i roztropnym w tym przedmiocie, on zrobił postrzeżenie, które mi się wydało trafnym. Mówił, że susły nigdy się nie gnieżdżą na roli uprawnej, to jest poruszanej pługiem czy też sochą, ale szukają obłogów: jakoż, najwięcej można ich widzieć ponad drogami, po miedzach lub kawałkach pola porzuconych odłogiem.
6Odtąd zaczęłam sprawdzać to postrzeżenie i przekonałam się, że prawdziwe; z czego wnoszę, że gdyby nieświeżcy mieszczanie, zamiast puszczania pól swoich obłogiem, przeciwnie zasiewali je wszystkie, prędzej by wygubili susły niż wylewaniem wodą: tylko trzebaby się starać, aby kawałków niezasiewanych wcale nie porzucać między polami pozasiewanymi.
7Przedruk za: E. Felińska, Pamiętniki z życia, seria 1, t. 2, Wilno 1856, s. 98–101.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.