URL originale : https://books.openedition.org/iblpan/16632

Fauna Araukanii
p. 55-56
Texte intégral
1Po pampach i łąkach rozlega się rżenie niezliczonych stadnin koni z gatunku pięknej rasy andaluzkiej, którą hiszpańscy zdobywcy sprowadzili z Europy, a która rozradzając się niesłychanie szybko na tych stepach i bujając swobodnie, znacznie się wzmocniła. W lat dwadzieścia po ukazaniu się po raz pierwszy zdobywców szwadrony Indian występowały już do boju i jak się pokazuje szybko bardzo oswoiły się z tem nieznanym im dotąd zwierzęciem, którego wprowadzenie wraz z rogatym bydłem i trzodami owiec przyczyniło się wiele do ich ukształcenia i samoistnego rozwoju. Jedynym ich dobytkiem zdawała się być lama dźwigająca ciężary, i która zasłużyła na nazwisko wielbłąda tych okolic skalistych, tych piasków, moczarów i zarośli. W niedostępnych górach jest inny jej rodzaj camelus vicugna1, który z guanaką, dziką kozą tych stron, i z osobnym rodzajem antylopy szczyty Andów zajmuje. Spokojne te zwierzęta nie są bez krwawych nieprzyjaciół; są to po większej części dzikie koty niezwyczajnej wielkości, jak na przykład felis puma, którego hiperbola hiszpańska zaszczyca nazwiskiem lwa chilijskiego lub margay (felis tigrana)2, i w burzliwych tylko nocach polujący ocelet i yaguarondi3. Pasterze zaciętą wydają im wojnę, z nadzwyczajną zręcznością zarzucają na nie ów sznur opatrzony w końcu kulami, owe sławne lasso będące tak straszną bronią w Ameryce południowej – a mając drugi jego koniec uwiązany u siodła, puszczają konia w całym pędzie i ściągają uplatane drapieżne zwierzę z najwyższego drzewa na ziemię, na pastwę zajadłej psiarni, czekającej u spodu. Nie mniej strasznymi dla trzód są i sępy wielkiego ogromu i mocy polujące na jagnięta, małe kózki, a niekiedy i dzieci. Prócz tego lasy chilijskie ożywione są niezwyczajną liczbą stworzeń, z których czynczyla (mus laniger)4 wraz z osobnym rodzajem bobrów i trójbarwnym lisem, pięknych dostarczają futer. – Rybne podbrzeża oceanu nawiedzane bywają niezliczonymi stadami fok i ogromnej wielkości żółwi. – Kraj chilijski poszczycić się może, że prócz białego niedźwiadka i kilku rodzajów ogromnych pająków nie ma prawie żadnych w swym łonie jadowitych stworzeń.
2Przedruk za: I. Domeyko, Araukania i jej mieszkańcy. Wspomnienia z podróży po Południowych prowincyach rzeczypospolitej Chilijskiej, tłum. J. Zamostowski, Wilno 1860, s. 11–13.
Notes de bas de page
1 Wikunia andyjska – najmniejszy przedstawiciel rodziny wielbłądowatych, przodek alpaki.
2 Margaj, ocelot nadrzewny – drapieżny ssak z rodziny kotowatych.
3 Jaguarundi amerykański – drapieżny ssak z rodziny kotowatych.
4 Szynszyla mała – endemiczny gatunek gryzonia.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Zwierzęta na zakręcie
Ce livre est diffusé en accès ouvert freemium. L’accès à la lecture en ligne est disponible. L’accès aux versions PDF et ePub est réservé aux bibliothèques l’ayant acquis. Vous pouvez vous connecter à votre bibliothèque à l’adresse suivante : https://freemium.openedition.org/oebooks
Si vous avez des questions, vous pouvez nous écrire à access[at]openedition.org
Zwierzęta na zakręcie
Vérifiez si votre bibliothèque a déjà acquis ce livre : authentifiez-vous à OpenEdition Freemium for Books.
Vous pouvez suggérer à votre bibliothèque d’acquérir un ou plusieurs livres publiés sur OpenEdition Books. N’hésitez pas à lui indiquer nos coordonnées : access[at]openedition.org
Vous pouvez également nous indiquer, à l’aide du formulaire suivant, les coordonnées de votre bibliothèque afin que nous la contactions pour lui suggérer l’achat de ce livre. Les champs suivis de (*) sont obligatoires.
Veuillez, s’il vous plaît, remplir tous les champs.
La syntaxe de l’email est incorrecte.
Référence numérique du chapitre
Format
Référence numérique du livre
Format
1 / 3