• Contenu principal
  • Menu
OpenEdition Books
  • Accueil
  • Catalogue de 15542 livres
  • Éditeurs
  • Auteurs
  • Facebook
  • X
  • Partager
    • Facebook

    • X

    • Accueil
    • Catalogue de 15542 livres
    • Éditeurs
    • Auteurs
  • Ressources numériques en sciences humaines et sociales

    • OpenEdition
  • Nos plateformes

    • OpenEdition Books
    • OpenEdition Journals
    • Hypothèses
    • Calenda
  • Bibliothèques

    • OpenEdition Freemium
  • Suivez-nous

  • Lettre d’information
OpenEdition Search

Redirection vers OpenEdition Search.

À quel endroit ?
  • Instytut Badań Literackich Polskiej Akad...
  • ›
  • Nowa Biblioteka Romantyczna
  • ›
  • Magnetyzm
  • ›
  • Płyn i wpływ
  • Instytut Badań Literackich Polskiej Akad...
  • Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
    Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
    Informations sur la couverture
    Table des matières
    Liens vers le livre
    Informations sur la couverture
    Table des matières
    Formats de lecture

    Plan

    Plan détaillé Texte intégral Nośnikiem wpływu jest powszechnie rozlany fluid Płyn tak czysty i dobroczynny, ochroniciel od nieporządku Wyrabianie się i krążenie Skupianie i zagęszczenie Mój fluid określi ruch jego fluidu Wiedza, czy któryś z tych fluidów istnieje, jest zupełnie zbędna Płyn jest wyrażeniem metaforycznym To nie żaden płyn, lecz moralny wpływ Wola śpiącego czuwającego jest w niejaki sposób poddana Wywierać wpływ stały na przedmiot bardzo oddalony Magnetyzera wola wlewa się w duszę magnetyzowanego Zaszczepiamy w umyśle pacjenta pewne idee

    Magnetyzm

    Ce livre est recensé par

    Précédent Suivant
    Table des matières

    Płyn i wpływ

    p. 279-294

    Texte intégral Nośnikiem wpływu jest powszechnie rozlany fluid Płyn tak czysty i dobroczynny, ochroniciel od nieporządku Wyrabianie się i krążenie Skupianie i zagęszczenie Mój fluid określi ruch jego fluidu Wiedza, czy któryś z tych fluidów istnieje, jest zupełnie zbędna Płyn jest wyrażeniem metaforycznym To nie żaden płyn, lecz moralny wpływ Wola śpiącego czuwającego jest w niejaki sposób poddana Wywierać wpływ stały na przedmiot bardzo oddalony Magnetyzera wola wlewa się w duszę magnetyzowanego Zaszczepiamy w umyśle pacjenta pewne idee

    Texte intégral

    1Choć Mesmer sam posługiwał się pojęciem wpływu, pisząc o wzajemnym oddziaływaniu na siebie ciał niebieskich i ciał ożywionych, to jednak jego nazwisko kojarzy się przede wszystkim z płynem, który w jego teorii odgrywał rolę pośrednika w niekończącym się łańcuchu akcji i reakcji czy, mówiąc słowami jego ucznia, czynu i odczynu. Wydaje się to zrozumiałe, jeśli pamiętać, że pierwsze lata kształtowania się doktryny magnetyzmu upłynęły pod znakiem wojny między fluidystami i antyfluidystami. Mesmer, wytrwale broniąc swojej koncepcji, szybko zyskał opinię zacietrzewionego materialisty, co zresztą nie mogło mu bardzo przeszkadzać, zważywszy na upór, z jakim bronił się on przed wszelkimi skojarzeniami z okultyzmem czy mistycyzmem. Jak wiadomo, bezskutecznie. Zdaniem Adama Crabtree pod koniec XVIII wieku teoretycy magnetyzmu dzielą się na pięć grup: ortodoksyjnych zwolenników Mesmera, przypisujących pierwszorzędną rolę działaniu fluidu; adeptów metody Puységura, którzy powodzenie terapii warunkują dobrą wolą magnetyzera; uczniów Chevaliera de Barberin, którzy dowodzą, że lecznicze działanie ma duchowy charakter; stronników Friedricha Hufelanda, którzy posługują się pojęciem sympatii, oraz tych, którzy podzielają poglądy José Custodio de Farii, Hénina de Cuvillers, Alexandre’a Bertranda i akcentują znaczenie sugestii (Crabtree, 114). To właśnie w kręgu tej ostatniej grupy rodzi się koncepcja wpływu rozumianego jako proces zaszczepiania pewnych idei w umyśle magnetyzowanej osoby bez udziału jej woli i poza jej świadomością. W ten sposób pojęcia posiadające ten sam źródłosłów (nie tylko w polszczyźnie, ale również w językach romańskich i germańskich wywodzących je od łacińskiego influere – wpływać, wlewać się), zostają ustawione po dwóch stronach barykady w walce światopoglądowej.

    Nośnikiem wpływu jest powszechnie rozlany fluid

    1. Pomiędzy Ciałami Niebieskimi, Ziemią i Ciałami Ożywionymi istnieje wzajemny wpływ.

    2. Nośnikiem tego wpływu jest powszechnie rozlany fluid, nieznoszący żadnej próżni, o przenikliwości niedającej się z niczym porównać i który z natury swej zdolny jest odbierać, rozprzestrzeniać i przekazywać wszelkie wrażenia ruchu.

    3. To wzajemne działanie podlega mechanicznym prawom do tej pory nieznanym.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    2Franz Anton Mesmer, Mémoire sur la découverte du magnétisme animal..., Chez P. Fr. Didot le jeune, Geneve–Paris 1779, s. 74. Przeł. K. Czeczot.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    3Jest jedna i ta sama płciowość kosmiczna ► 407
    Nasze Ja żyją w ciągłym działaniu i oddziaływaniu między sobą ► 397

    Płyn tak czysty i dobroczynny, ochroniciel od nieporządku

    4Dla zapobieżenia [...] niszczącemu nieporządkowi, mądrze urządzone przyrodzenie zatopiło świat powszechny w tym przedziwnym płynie, który wypełniając próżności stworzenia, przeszkadza wszelkiej mieszaninie bezkształtnej, mogącej dać początek nowemu zamętowi rzeczy. Płyn tak czysty i dobroczynny, ochroniciel od nieporządku, owa święta dusza tak czynna, jest bez żadnej wątpliwości płynem magnetycznym.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    5Antoni Poszman, Uwagi o magnetyzmie, „Pamiętnik Magnetyczny Wileński” 1817, nr 3, s. 8–9.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    6Pobudzenia dające się zasadnie określić jako magnetyczne ► 95
    Człowieku! Imię twoje ziemia! ► 410

    Wyrabianie się i krążenie

    7Ile razy [...] w człowieku lub jakimkolwiek jestestwie organicznym krążenie i wyrabianie się płynu magnetycznego niczym nie jest przerwane, człowiek lub jestestwo takowe, są w rzetelnym stanie zdrowia. Ale kiedy narzędzia wyrabiające płyn magnetyczny nadwerężone zostaną, musi nastąpić powolniejszy utwór i krążenie tego płynu, co nazwać można stanem choroby.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    8Aleksander Łopaciński, Domysły nad mniemaniem o dawnych wyziewach jestestw zwierzęcych, „Pamiętnik Magnetyczny Wileński” 1816, nr 2, s. 178.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    9Pobudzenia dające się zasadnie określić jako magnetyczne ► 95
    Człowieku! Imię twoje ziemia! ► 410

    Skupianie i zagęszczenie

    10Każdy człowiek tylko tyle ma płynu, ile do utrzymania bytu jego potrzeba; chcąc go zatem innym udzielać, powinien użyć sposobu skupienia i zagęszczenia.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    11Ignacy Emmanuel Lachnicki, Krótka wiadomość o Magnetyzmie zwierzęcym, „Pamiętnik Warszawski, czyli Dziennik Nauk i Umiejętności” 1816, t. IV, styczeń, s. 24–25.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    12Tym sposobem się baket robi ► 171

    Mój fluid określi ruch jego fluidu

    13Kiedy chce się magnetyzować, trzeba najpierw z chorym wejść w związek. A oto powód. Aby fluid wypływający ze mnie oddziaływał na człowieka, którego magnetyzuję, trzeba, by te dwa fluidy się połączyły, aby miały ten sam ton ruchu. Jeśli dotykam, kierując się wolą i ostrożnością, a ten, na którego chcę wpłynąć, jest bierny bądź nieruchomy, to mój fluid określi ruch jego fluidu.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    14Joseph Philippe François Deleuze, Histoire critique du magnétisme animal, cz. 1, Paris Mame, Paris 1813, s. 91. Przeł. K. Czeczot.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    15W celu wprowadzenia się w związek ► 166

    Wiedza, czy któryś z tych fluidów istnieje, jest zupełnie zbędna

    16Nigdy nie twierdziłem, że fluid powszechny jest bądź go nie ma. Nie wiem też, czy istnieją fluidy magnetyczne, elektryczne, świetlne. Jednej rzeczy jednak jestem pewien: do tego, by dobrze magnetyzować, wiedza, czy któryś z tych fluidów istnieje czy nie, jest zupełnie zbędna.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    17Armand Marie Jacques Chastenet de Puységur, Du magnétisme animal, considéré dans ses rapports avec diverses branches de la physique générale, J. G. Dentu, Paris 1820, wyd. 2, s. 155–156. Przeł. K. Czeczot.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    18Wystarczy, że myślę w jego obecności, a on mnie słyszy i odpowiada ► 122

    Płyn jest wyrażeniem metaforycznym

    19Płyn przypuszczalny jest tylko postacią albo wyrażeniem metaforycznym rzeczywistego zjawiska.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    20Augustin René Bellanger, Historia analityczna krytyczna, filozoficzna i lekarska magnetyzmu zwierzęcego, przeł. L. Chodakowski, „Tygodnik Lekarski” 1854, nr 37, s. 293.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    21Wystarczy, że myślę w jego obecności, a on mnie słyszy i odpowiada ► 122

    To nie żaden płyn, lecz moralny wpływ

    22To nie żaden płyn magnetyczny z niego [magnetyzera] płynący, lecz moralny wpływ jego woli, wychodzący na jaw głównie przez mimikę oka, robi mu z magnetyzowanego najposłuszniejsze narzędzie: i dlatego też wielu magnetyzerów, opuszczając zupełnie wszelkie inne manewra, rachuje li tylko na moc swego spojrzenia. Urok tym sposobem zadany znajomy jest od wieków i owo przekonanie ludowe, że przez złe spojrzenie można oczarować człowieka, wcale bez powodu nie powstało.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    23Wiktor Feliks Szokalski, Fantazyjne objawy zmysłowe, t. 2, Senne marzenia, Księgarnia D. E. Friedleina, Kraków 1863, s. 344.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    24Spojrzenie odurza, chwytając za uwagę ► 315 Uwaga do przedmiotu obcą mocą przybita ► 275

    Wola śpiącego czuwającego jest w niejaki sposób poddana

    25Śpiący czuwający jest więcej bierny niż czynny, więcej uległy wpływom niż je wywierającym. Ciało ulega jego woli i, dziwna rzecz, czasami woli magnetyzującego: własna jego wola nie jest zniszczona, ale w niejaki sposób poddana. Pamięć, wyobraźnia, umysł, sąd zwiększyły się w rozprzestrzenieniu: rozum jego obejmuje niekiedy mocniej wszystko to, co jest dobrym i moralnym; niekiedy także wpływ obcy lub namiętności, które się stały czynne, porywają mu daleko łatwiej tę władzę, jakąby zawsze zachować powinien.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    26O trybach przypadkowych pojęcia naszego, „Pamiętnik Magnetyczny Wileński” 1817, nr 7, s. 214.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    27Rozdwojenie strony świadomej a bezświadomej człowieka ► 370

    Wywierać wpływ stały na przedmiot bardzo oddalony

    28W człowieku taka znajduje się dzielność, że przez wolę swoją jedynie i przez swą wyobraźnię działać może zewnątrz siebie i wrażać władzę, wywierać wpływ stały na przedmiot bardzo oddalony. To tłumaczy, cośmy powiedzieli o istności umysłowej, wykonywającej rozkazy woli, o magnetyzmie wszystkich rzeczy sprawionym przez wyobraźnią człowieka lub przez duch innych rzeczy oraz o wyższości magicznej człowieka nad wszelkimi innymi rzeczami.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    29Joseph Philippe François Deleuze, Mniemanie Vanhelmonta o przyczynie, przyrodzeniu i skutkach magnetyzmu. (Tłumaczenie z dzieła periodycznego Bibliothéque du Magnétisme animal par mm. les Membres de la Societé du Magnétisme, t. I, s. 45–77, Paris 1817), (brak nazwiska tłumacza), „Pamiętnik Magnetyczny Wileński” 1818, nr 11, s. 25.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    30Duch jej wychodził spod jej władzy ► 337
    Magnetyzm niczym innym, tylko wyrazem zmysłowym woli ► 395

    Magnetyzera wola wlewa się w duszę magnetyzowanego

    31My sami, my drobni i nędzni, my rozdzielone indywidua, mamy już i w sobie samych panteizm nasz, możemy być w drugich przez uczucie, przez myśl, możemy odnieść się do bycia w całej ludzkości, do rozlania się na wszystkich braciach naszych przez miłość. Weź magnetyzm, patrz, jak magnetyzera wola istotnie wtapia się, wlewa w duszę magnetyzowanego – a cóż dopiero Bóg? Zaprawdę nie tylko Bóg, ale i człowiek po połowie panteistycznym jest!

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    32Zygmunt Krasiński, Listy do Delfiny Potockiej, oprac. i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975, t. II, s. 239–240. List z 2–3 stycznia 1844 r.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    33Rozdwojenie strony świadomej a bezświadomej człowieka ► 370
    Somnambulista staje się jednym z naszych organów ► 336
    Na wskroś okiem przebiję, w głowie utkwię na wieki ► 321

    Zaszczepiamy w umyśle pacjenta pewne idee

    34Za pomocą naszych różnych sposobów sugestii, poprzez wpływanie na umysł głośną mową wygłaszaną w zasięgu słuchu pacjenta lub stanowcze naciski, zaszczepiamy w umyśle pacjenta – bez udziału jego woli – pewne idee, które nastąpnie działają jak stymulanty lub środki uspokajające, w zależności od oczekiwań i kierunku strumienia myśli pacjenta, przyciągając je bądź odsuwając od poszczególnych organów i procesów, czego rezultaty w codziennej praktyce są osiągane przez zalecanie takich lekarstw, jakie w doświadczeniu okazały się stymulować lub drażnić te organy.

    Image 100002010000004A0000004A3381D0EFAAB68102.png

    35James Braid, Hypnotic therapeutics: illustrated by cases: with an appendix on table‑moving and spirit‑rapping, [Murray and Gibb, printers], Edinburgh 1853, s. 8. Przeł. K. Czeczot.

    Image 100002010000004A0000004ACE08B4179E0B0C63.png

    36Somnambulista staje się jednym z naszych organów ► 336

    Précédent Suivant
    Table des matières

    Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0

    Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.

    Voir plus de livres
    Romantycy i technika. Tom 1

    Romantycy i technika. Tom 1

    Wojciech Tomasik (éd.)

    2017

    Pogoda w czasach romantyków

    Pogoda w czasach romantyków

    Marta Zielińska (éd.)

    2017

    Kłopotliwe rozrywki

    Kłopotliwe rozrywki

    Marta Zielińska (éd.)

    2018

    Metafory pamięci

    Metafory pamięci

    Grzegorz Marzec (éd.)

    2017

    Romantycy i technika. Tom 2

    Romantycy i technika. Tom 2

    Wojciech Tomasik (éd.)

    2017

    Katastrofy i wypadki w czasach romantyków

    Katastrofy i wypadki w czasach romantyków

    Marek Bieńczyk (éd.)

    2017

    Mapy romantyków

    Mapy romantyków

    Dorota Siwicka (éd.)

    2018

    Medycyna

    Medycyna

    Grzegorz Marzec (éd.)

    2018

    Magnetyzm

    Magnetyzm

    Katarzyna Czeczot (éd.)

    2016

    Praktyki psychiatrii

    Praktyki psychiatrii

    Katarzyna Czeczot (éd.)

    2018

    Zwierzęta na zakręcie

    Zwierzęta na zakręcie

    Beata Mytych-Forajter (éd.)

    2017

    Voir plus de livres
    1 / 11
    Romantycy i technika. Tom 1

    Romantycy i technika. Tom 1

    Wojciech Tomasik (éd.)

    2017

    Pogoda w czasach romantyków

    Pogoda w czasach romantyków

    Marta Zielińska (éd.)

    2017

    Kłopotliwe rozrywki

    Kłopotliwe rozrywki

    Marta Zielińska (éd.)

    2018

    Metafory pamięci

    Metafory pamięci

    Grzegorz Marzec (éd.)

    2017

    Romantycy i technika. Tom 2

    Romantycy i technika. Tom 2

    Wojciech Tomasik (éd.)

    2017

    Katastrofy i wypadki w czasach romantyków

    Katastrofy i wypadki w czasach romantyków

    Marek Bieńczyk (éd.)

    2017

    Mapy romantyków

    Mapy romantyków

    Dorota Siwicka (éd.)

    2018

    Medycyna

    Medycyna

    Grzegorz Marzec (éd.)

    2018

    Magnetyzm

    Magnetyzm

    Katarzyna Czeczot (éd.)

    2016

    Praktyki psychiatrii

    Praktyki psychiatrii

    Katarzyna Czeczot (éd.)

    2018

    Zwierzęta na zakręcie

    Zwierzęta na zakręcie

    Beata Mytych-Forajter (éd.)

    2017

    Accès ouvert

    Accès ouvert freemium

    ePub

    PDF

    PDF du chapitre

    Suggérer l’acquisition à votre bibliothèque

    Acheter

    Édition imprimée

    Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
    • amazon.fr
    ePub / PDF

    Magnetyzm

    X Facebook Email

    Magnetyzm

    Ce livre est diffusé en accès ouvert freemium. L’accès à la lecture en ligne est disponible. L’accès aux versions PDF et ePub est réservé aux bibliothèques l’ayant acquis. Vous pouvez vous connecter à votre bibliothèque à l’adresse suivante : https://freemium.openedition.org/oebooks

    Suggérer l’acquisition à votre bibliothèque Acheter ce livre aux formats PDF et ePub

    Si vous avez des questions, vous pouvez nous écrire à access[at]openedition.org

    Magnetyzm

    Vérifiez si votre bibliothèque a déjà acquis ce livre : authentifiez-vous à OpenEdition Freemium for Books.

    Vous pouvez suggérer à votre bibliothèque d’acquérir un ou plusieurs livres publiés sur OpenEdition Books. N’hésitez pas à lui indiquer nos coordonnées : access[at]openedition.org

    Vous pouvez également nous indiquer, à l’aide du formulaire suivant, les coordonnées de votre bibliothèque afin que nous la contactions pour lui suggérer l’achat de ce livre. Les champs suivis de (*) sont obligatoires.

    Veuillez, s’il vous plaît, remplir tous les champs.

    La syntaxe de l’email est incorrecte.

    Référence numérique du chapitre

    Format

    Czeczot, K. (éd.). (2016). Płyn i wpływ . In Magnetyzm (1‑). Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. https://doi.org/10.4000/books.iblpan.16013
    Czeczot, Katarzyna, éd. « Płyn i wpływ  ». In Magnetyzm. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 2016. https://doi.org/10.4000/books.iblpan.16013.
    Czeczot, Katarzyna, éditeur. « Płyn i wpływ  ». Magnetyzm, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 2016, https://doi.org/10.4000/books.iblpan.16013.

    Référence numérique du livre

    Format

    Czeczot, K. (éd.). (2016). Magnetyzm (1‑). Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. https://doi.org/10.4000/books.iblpan.15057
    Czeczot, Katarzyna, éd. Magnetyzm. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 2016. https://doi.org/10.4000/books.iblpan.15057.
    Czeczot, Katarzyna, éditeur. Magnetyzm. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 2016, https://doi.org/10.4000/books.iblpan.15057.
    Compatible avec Zotero Zotero

    1 / 3

    Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

    Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

    • Plan du site
    • Se connecter

    Suivez-nous

    • Facebook
    • X
    • Flux RSS

    URL : http://wydawnictwo.ibl.waw.pl

    Email : sekretariat@ibl.waw.pl

    Adresse :

    ul. Nowy Świat 72

    00-330

    Warszawa

    Pologne

    OpenEdition
    • Candidater à OpenEdition Books
    • Connaître le programme OpenEdition Freemium
    • Commander des livres
    • S’abonner à la lettre d’OpenEdition
    • CGU d’OpenEdition Books
    • Accessibilité : partiellement conforme
    • Données personnelles
    • Gestion des cookies
    • Système de signalement