[Cuchnący oddech]
p. 413-414
Texte intégral
1Dla uzupełnienia niejako całego upiększających środków zbioru, wspomnieć tu jeszcze wypada o sposobach cuchnącemu oddechowi zapobiegających, które to cierpienie, acz często z zepsucia żołądka, nieczystości ust, gnicia zębów i dziąseł początek swój bierze, zwykle jednakże i daleko częściej w nadwerężonej czynności skórnego systematu, przez nieostrożne cofnienie na wewnątrz naskórnych wysypek powstałej, dla siebie zarodu szuka. – I z tego to właśnie stanowiska oddech cuchnący uważany być powinien jako cierpienie pozostające w nierozłącznym związku z zewnętrznym ciała okryciem, a które tym sposobem jedynie przez przywróconą i ożywioną czynność skóry, za wpływem odpowiednich środków, zniesione być może. Inne, po większej części miejscowe, dla ust w rzeczonym cierpieniu przeznaczone środki, są następujące:
249. Pilne i staranne czyszczenie ust, a zwłaszcza zębów, które jeśli są zepsute, oddalić natychmiast, albo też za pomocą wosku lub innej do plombowania onych przygotowanej masy zatykać potrzeba.
350. Płukanie ust zimną wodą, z kilką kroplami wody kolońskiej zmieszaną, niemniej czyszczenie dziąseł i zębów za pomocą szczoteczki w tejże umoczonej.
451. Nieczysty oddech, pochodzący z chorobliwego wydzielania się cuchnącej wilgoci w błonie śluzowej, drogi oddechowe i gardziel wyścielającej, pigułkami z węgla miałko na proszek utłuczonego i roślinnego kleju przygotowanymi najdogodniej oddala się.
552. Sok z rozchodnika pospolitego1 w równej ilości z miodem zmieszany, do nacierania wątłych, krew sączących dziąseł.
653. W tymże celu sok cytrynowy skutecznie zaleca się.
754. Czyszczenie codzienne zębów i dziąseł miałko utartym proszkiem z węgla i ususzonego mydła przygotowanym.
855. Inni w tym celu popiół z tytoniu zalecają.
956. Płukanie ust odwarem z dwóch drachm2 chiny3 przygotowanym, do którego drachma esencji myrhowej4 dodaje się.
1057. Pigułki z kwiatu pomarańczowego, cukru i gumy traganckiej5, do potrzymania w ustach służące.
1158. Jeżeli przyczyną przykrego oddechu jest zepsucie żołądka, wtedy lekarstwo na wymioty, a potem krople wzmacniające najbliżej wskazane środki stanowią.
1259. W szkorbutycznym ust cierpieniu, gdzie, prócz nieznośnej woni, zęby chwieją się w swoich posadach i krwi większa lub mniejsza ilość przez zwątlałe i gąbczaste dziąsła samowolnie przecieka, następujący zaleca się środek: garść warzechy lekarskiej (cochlearia officinalis)6, tyleż senesowych liści7, ruty i melisy nalewa się kwartą wina i zostawia przez czas niejaki dla należytego przetrawienia; łyżka stołowa takowego płynu dwa razy dziennie do płukania ust skutecznie używa się.
1360. Cuchnący oddech, pochodzący często od przytłumionego w nogach potu, przywrócenia takowego bezpośrednio wymaga.
1461. Jeżeli przyczyną przykrego ust zapachu, jak to bywa niekiedy, jest zbyteczny napływ flegmy w próżni ust i otchłani wyrabiającej się, wtedy płukanie z dwóch drachm ałunu i czterech uncji przekroplonej wody najdzielniejszym zaleca się skutkiem.
Notes de bas de page
1 Tj. rozchodnika ostrego, znanego też pod ludową nazwą pryszczyniec.
2 Drachma to dawna jednostka masy, równa czwartej części łuta, czyli ok. 3,2 g.
3 Tj. chininy.
4 Tj. z mirry.
5 Tj. tragakanty – wydzieliny traganka gumodajnego, krzewu występującego głównie na Bliskim Wschodzie.
6 Obecnie klasyfikowana jako warzucha lekarska; stosowano ją dawniej w leczeniu szkorbutu.
7 Tj. stosowane i dziś liście różnych gatunków krzewów, które potocznie określa się jednym terminem senes, m.in. strączyńca ostrolistnego.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.