Informacja o tekstach
p. 405-406
Texte intégral
1Sposoby przeciw piegom, „Sławianin. Tygodnik dla rzemiosł, rolnictwa, handlu, domowego gospodarstwa i dla potrzeb praktycznego życia w ogólności” 1829, nr 9 (28 marca), s. 142–143. Rubryka „Apteczka domowa”.
2Uznany cud natury, „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” 1845, nr 147 (27 czerwca), s. 1200.
3[Nowa metoda leczenia cholery], „Przyjaciel Domowy” 1866, nr 1 (9 stycznia), s. 8. Artykuł poświęcony jest metodzie leczniczej Jeana Antoine’a Victora Burqa (1822–1884), zwanej metaloterapią, metaloskopią lub po prostu burkizmem. W swojej Umiejętności lekarskiej (cytowanej w tym tomie, s. 67–68) Oettinger nazywa tę teorię „słabym, cichym, konającym już prawie odgłosem poruszającego niegdyś gorączkowo wszystkie umysły magnetyzmu” (s. 128). Idea terapii zasadza się na przekonaniu, że poprzez przykładanie do ciała różnych metali – w zależności od typu choroby, predyspozycji pacjenta itp. – można zadziałać na nerwy i pobudzić je do działania. Metaloterapia miała m.in. leczyć paraliż członków u histeryków i epileptyków; cholerę zdaniem Burqa zwalczało się skutecznie miedzią. Pomysł ten nie jest oczywiście zupełnie nowy: rzekome lecznicze działanie metali w różnych postaciach było stosowane od najdawniejszych czasów. W roku 1876 komisja, której członkiem był m.in. Jean‑Martin Charcot, przeprowadziła w szpitalu Salpêtrière serię eksperymentów, które zdaniem badaczy miały świadczyć o przynajmniej krótkotrwałym działaniu terapeutycznym burkizmu. Metoda ta z punktu widzenia naukowej medycyny jest jednak uznawana obecnie za wątpliwą i właściwie pozbawioną znaczenia.
4Tytuń bakun, Nicotiana tabacum, „Pamiętnik Gospodarczy i Naukowy Lubelski” 1817, nr 1, s. 30–32. Cały artykuł: s. 9–32.
5[Cuchnący oddech], „Przyjaciel Domowy” 1866, nr 1 (9 stycznia), s. 8. Artykuł jest częścią dużego artykułu zatytułowanego Choroby naskórne (s. 6–8) i z tego powodu numeracja punktów w przytoczonym w antologii fragmencie zaczyna się od p. 49.
6[Łańcuszki galwaniczne], „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” 1849, nr 92 (21 kwietnia), s. 370.
7[Galwaniczno‑elektryczne łańcuszki Goldbergera], „Amtsblatt zur Lemberger Zeitung – Dziennik Urzędowy do Gazety Lwowskiej” 1855, nr 42 (21 lutego), s. 244. Ten sam produkt reklamowano w wielu innych numerach „Dziennika Urzędowego” (a także w innych tytułach, np. w „Jutrzence”), zmieniając jednakowoż nazwiska polecających go osób i nazwy chorób, w których miał służyć pomocą.
8Franciszek Ksawery Giżycki (1786–1850), Amulety gminne sympatyczne przeciw bólowi zębów, w: tenże, Nauka wróżenia, obejmująca: kabalistykę, geomancją, horoskopy w formułach astrologów i mekuba lów żydowskich..., Przemyśl 1853, s. 314–315. Dzieło wydane bezimiennie i po śmierci autora, opatrzone informacją „Pismo tego rodzaju pierwsze w języku polskim”. Co do daty śmierci autora, to rok 1850 wskazuje zarówno Polski Słownik Biograficzny, jak i Estreicher; niektóre inne źródła wskazują rok 1843. Z kolei w „Dodatku Tygodniowym przy Gazecie Lwowskiej” 1859, nr 51, s. 213, mówi się „zmarły po r. 1850”. Przytoczony tekst jest fragmentem rozdziału „Dodatek do pseudotalizmantyki, czyli amulety gminne sympatyczne” (punkty 8 i 9).

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.