[Przyrządy, jakie akuszerka przy sobie mieć powinna]
p. 380-382
Texte intégral
1Poród naturalny nie potrzebuje właściwej pomocy; zamiarem tejże jest, po pierwsze, przyniesienie ulgi ile możności; po wtóre, zapobieżenie i oddalenie tego wszystkiego, co rodzicielce lub dziecięciu jej szkodliwym stać się może.
2Przed wyliczeniem tego wszystkiego, co akuszerce dla osiągnienia wyż wspomnionego zamiaru czynić lub zaniechać należy, jest nader potrzebną rzeczą namienić naprzód tak o przyrządzie, jaki każda akuszerka, idąc do rodzącej, przy sobie mieć powinna, jako też o przygotowaniu, które przed porodem jest nieodbicie potrzebne.
3Przyrząd jest następujący:
Syrynga cynowa zwyczajna dla dawania enemy osobom dorosłym1.
Syrynga mała do tejże potrzeby dla dzieci.
Rurka cynowa zakrzywiona, z sitkiem, która, na syryngę dziecięcą przyprawiona2, i jako syrynga maciczna do użytku służyć może.
Syrynga mała (waginalna) dla robienia wstrzykiwań w pochwę maciczną.
Kateter3 żeński jeden srebrny, a drugi sprężysty do wypuszczenia uryny.
Nożyczki z tępymi końcami do urzynania pępowiny.
Kilka nad ćwierć łokcia długości niekrochmalnych białych i kolorowych tasiemeczek do przewiązania pępowiny.
Ściągawka, czyli pętla jedwabna, do używania przy obrotach4.
Gąbka do obmywania oraz i hubka miękka5 dla zatamowania krwi z wyrwanej w przypadku6 z brzuszka dziecięcia pępowiny.
Szczoteczka do nacierania ciałka dziecięcia; na koniec, dla nieprzewidzianych wypadków, które by matce lub dziecięciu niebezpiecznymi być mogły, powinna akuszerka następujące przy sobie mieć lekarstwa, jako to:
Tynkturę cynamonową7, amonią gryzącą8, spirytus z jeleniowego rogu9, eter siarczany10, ocet mocny; wszystko w dobrze zawartych flaszeczkach z przyzwoitym napisem, nareszcie
Korzonki lub też i liście ślazu, kwiat dziewanny, kwiat rumianku.
4Wszystkie te rzeczy powinny być w przyzwoitej szkatułce, żeby w potrzebie wszystko w pogotowiu i pod ręką było.
Notes de bas de page
1 Syrynga – albo serynga – specjalna strzykawka albo szpryca do dawania enemy, czyli lewatywy (od fr. seringue – strzykawka). Por. artykuł Enemy (w tym tomie, s. 179).
2 Tj. zaadaptowana.
3 Tj. cewnik
4 Tj. w sytuacji, w której dziecko nie przyjmuje naturalnej pozycji do porodu i trzeba je obrócić, by taką pozycję przyjęło. Jest to środek dodatkowy, stosowany w sytuacji, w której dziecka nie uda się obrócić ręką.
5 Rosnącej na drzewach huby używano nie tylko do wyrobu hubek do krzesania ognia, ale również materiału stosowanego do tamowania krwotoków. Hubę trzeba było pokrajać na plastry, wymoczyć w wodzie, wygotować w ługu, a po wysuszeniu roztłuc do miękkości. Z tego powodu słowo hubka była również synonimem gąbki.
6 Tj. przypadkowo, jakimś sposobem.
7 Tj. nalewka na cynamonie, zwykle używana jako środek rozgrzewający, poprawiający trawienie i pobudzający apetyt. Tu stosowana doustnie w „chwilach słabości”, a także jako środek do nacierania brzucha i pobudzenia czynności macicy, gdy nie wychodzi łożysko.
8 Amonią gryzącą nazywano sam amoniak albo wodę amoniakalną (roztwór amoniaku w wodzie) – w celach medycznych (głównie do cucenia, otrzeźwiania, wstrzymania mdłości) stosowano głównie ten drugi środek.
9 Podobnie jak woda amoniakalna, stosowany wziewnie środek do otrzeźwiania i zatrzymywania mdłości, przy czym – jak informuje Pfau na s. 245 – „w mdłościach ciężkich skrapianie twarzy zimną wodą przekładać należy nad wszelkie środki woniejące, to jest nad ocet, krople jeleniowego rogu, amonię gryzącą, cybulę itd.”.
10 Tj. eter dietylowy. Książka Pfaua ukazała się jeszcze przed anestezjologicznymi zastosowaniami tej substancji (por. artykuł Zabezpieczenie od bólu w operacjach, w tym tomie, s. 143). Nazywano go dawniej siarczanym (sulfurycznym), gdyż otrzymywany jest przez odwadnianie alkoholu etylowego stężonym kwasem siarkowym – sam eter nie zawiera jednak siarki. Pfau przewiduje kilka zastosowań eteru w czasie porodu: do pobudzenia akcji porodowej czy w „ogólnej słabości” rodzącej (przez skrapianie eterem brzucha); jak w przypadku tynktury cynamonowej, do pobudzenia czynności macicy, gdy nie wychodzi łożysko (w tym celu naciera się eterem okolice dna macicy); przy mniejszych mdłościach jako dodatek do herbaty z rumianku, melisy lub mięty.
Auteur

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.