Choroba weneryczna
p. 375-376
Texte intégral
1Jest też choroba brzydka i obrzydliwa, z rozpustnego życia najczęściej początek biorąca. Jako z cielesnego grzechu pochodząca, jest prawdziwą karą Bożą; kto jej raz ulegnie, nie tylko sam się nie wyleczy, ale jej i drugim udzielać może. Były przykłady, że się po całych wsiach rozniosła, że ludziom nią oszpeconym wrzody toczyły ciało, wygryzały oczy, nos odpadał, kości z niesłychanym bólem gniły i inne kalectwa dręczyły, dopóki po latach wielu śmierć sama nad nimi się nie ulitowała. Nie dosyć, że winni złemu sami cierpią, ale choroba ta wpływa na potomstwo. Za grzechy ojców pokutują dzieci; rodzą się słabe, często już plamami i wrzodami po ciele okryte; mają ciągłą sapkę1 i chrypkę, ssać nie bardzo mogą i w pierwszych miesiącach po urodzeniu umierają; a jeżeli przy życiu zostaną, to chyba na to, aby je najnędzniej wiodły. Dostają gruczołów po szyi, wrzodów zołzowych, co je skrofułami zowią, kości miękną, krzywią się, rosną garby, rozwijają się suchoty i w kwiecie wieku marnieją. Otóż widzicie, jak wielkiego złego mały początek; jeżeli więc nieszczęście spotka kogo, że się przypadkiem zarazi, należy go zaraz odłączyć od zdrowych, a ponieważ sam wyleczyć się nie może, a choćby się w domu lekował, to mu się na wiele nie przyda, bo się przy lekach jak przystoi zachowywać nie potrafi, a innych jeszcze porazić może, przeto najlepiej wyprawić go jak najwcześniej do szpitala; tam tylko choroby ze szczętem pozbyć się może. Wprawdzie jest to połączone z kosztem, ale lepiej grosz jak zdrowie stracić; a choćby wydatek na gminę rozłożono, toż przez litość samą błąd przebaczyć, rękę w nieszczęściu podać, święta nasza religia uczy i poleca; a na koniec przez wydalenie ze wsi chorobę mającego kupuje się od zarazy dla wszystkich ochrona. Nie zawsze też rozpusta chorobę sprowadza; często najniewinniej przychodzi się do niej. Macie zwyczaj kupować na targach starą odzież; bądźcież w tym baczni, uważajcie na człowieka przedającego, bo nieoględne kupno zanieczyszczonego zarazą przyodziewku o chorobę przyprawić może2.
Notes de bas de page
Auteur

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.