[Uwiadomienie o „cholera morbus”]
p. 338-339
Texte intégral
1Ponieważ z uwiadomienia wszelkiej wiary godnego choroba z nazwiskiem cholera morbus już we Warszawie się pokazała, więc przy niebezpieczeństwie tej choroby potrzeba każe, żeby dla ubezpieczenia kraju całego i dla oddalenia tej choroby od nas wszystkie te szrodki używane byli, które doświadczenia, rozum i nauka przeciwko takim chorobom nakazują. Z przyczyny tej aż do dalszych wyższych rozkazów, które codziennie oczekiwamy, do publicznej się podawa wiadomości:
Nad całą granicą polską, krakowską i galicijską wszelki wchod ludzi i towarów wszelkiego gatunku z tych krajów do Szląska zupełnie i ostro zakazany jest. Do wypełnienia tych rozkazów tymczasem od obywatelów pogranicznych cyrkułów granica wachami obstawioną będzie.
Listy, które w przyszłości z tych krajów do nas posłane będą, tej samej ostrożności podpadają, jak gdyby z krajów takich pochodzili, w których powietrze morowe panuje.
Władze policyjne, doktorowie i lekarze z największą ostrożnością nad zdrowiem ludzkim baczność mieć mają. Każda choroba podejrzeniu podległa zaraz i jak najprędzej władzy policyjnej miejscowej meldowana być musi, która zaraz Regencji o niej raport uczynić powinna. Każde zatajenie choroby albo każda niedbałość podług prawa ogólnego kraju, Tom ii, Tit. XX, §511, ostro karane będą.
W przypadku, żeby wątpliwości podległa choroba się pokazała, natychmiast sumiennie i surowo podług przepisów postąpiono być musi, które przy zaraźliwych chorobach już dawno względem osób i pomieszkania ludzkiego dane są.
Aby ludzie przy zdrowiu utrzymane były, każdy człowiek z osobna na to patrzyć powinien, żeby się oziębienia strzegł, osobliwie w nocy. Przetoż, ile można, ubiór musi mieć ciepły, obwinąć każdy powinien bindami flanelowymi żywot1 swój, i na to patrzyć musi, żeby w robocie aż do osłabienia się nie przemógł, także żeby nadto nie jadł i nie pił, osobliwie wieczorem. Najbardziej przy tej chorobie szkodzi częste używanie trunków tęgich.
Zwierzchność każda miejscowa powinna z największą pilnością dozorować karczmy i szynkowne domy. Dozór także mieć powinna nad chlebem i nad inszymi do żywności potrzebnymi rzeczami, aby zawsze gatunek ich był dobry.
Zdrowe, lekkie potrawy bezpieczno używane być mogą. Pieprz, kminek, anisek2, ciosnek i cebula także zdrowe są rzeczy. Ale surowe frukta, osobliwie kwaskowate, jako na przykład ogórki i tym podobne rzeczy, młode, kwaskowate piwa, ryby i tłuste potrawy wcale używane być nie muszą.
Każdy także o czystość ciała swego i o chędogość i suchość pomieszkania swego, i o częste przewietrzenie onegoż się starać powinien. Aby izby były zdrowe, często ich octem kadzić trzeba. Także w aptekach zawsze mieszanina takiego kadzidła w obfitości utrzymana będzie, którą każdy kupić i którą izby kadzone być mogą podług przepisów doktorów i lekarzy.
Także wkrótce od Prześwietnego Ministerium przepisów się spodziewać można, podług których chorzy i tej chorobie podlegli, gdyby się u nas znajdowali, się opatrować i sprawować mają.
Władze cyrkułowe i miejscowe powinni to obwieszczenie do publicznej przyprowadzić wiadomości, także pograniczne władze o tym zamknięciu kraju uwiadomić muszą.
2Z Wrocławia, 4 maja 1831.
3Radca tajny królewski i prezes naczelny Szląska, de Merckel.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.