[Nabór do wojska]
p. 202-203
Texte intégral
1Przed dwudziestu laty1, skoro nastał nabór do wojska, przyj‑ mowano rekrutów z każdej guberni w guberskim tylko mieście, przyjmował sam gubernator lub w jego zastępstwie najstarszy z kolei urzędnik. – Do komisji rekruckiej należał także guberski marszałek, jeden z sowietników rządu guberskiego, wyznaczony od wojska sztabsoficer i kilku doktorów. – O odebraniu ukazu, o naborze jeszcze rządca guberni nie zawiadomił marszałków po‑ wiatowych, a ci dopiero z kolei obywateli, a już niejeden z nich, dowiedziawszy się o tym prywatnie, nie czekał na sąsiada, ale z bo‑ jaźni, aby się ludzie nie rozbiegli, natychmiast brał u siebie zdatną do żołnierki młodzież, a trzymając pod strażą czasami kilka tygo‑ dni, mył, czesał, karmił, tuczył jak woły postawione na opas, kiedy je wyprowadzać mamy na targowisko. – Podówczas dwadzieścia pięć lat były oznaczonym okresem wojskowej służby, całe życie człowieka! – Rzadko który po wysłużonych latach powracał pod rodzicielską strzechę, a jeżeli się tego doczekał, już w niej ani ro‑ dziców, ani swoich nie zastał; nowe pokolenie nastało, znajdował się pomiędzy obcymi, nikt go nie przytulił do siebie, nie miał gdzie głowy położyć! – Skoro też domowe przechodził progi, było to po raz ostatni, żegnał je na zawsze.
2W obszernej sali, kędy się nabór rekrutów odbywał, w samej głębi, poza stołem zielonym suknem przykrytym, zasiadł guber‑ nator, marszałek guberski, delegowany oficer, sowietnik, sekretarz i kilku doktorów; na stole porozkładane leżały papiery, skazki2, metryki. – Naprzeciwko kilkudziesięciu ludzi rozebranych do naga stoją w milczeniu, ze zdaniem się na wolę Boską. – Temu krew odbiegła do serca, blady jak trup, zaledwo się trzyma na nogach, tamtemu krew bije do głowy, a oczy błyszczą gorączkowym ogniem; u tego łzy się w oczach kręcą, u tamtego z ciężkością dobywa z piersi westchnienie! Doktor wziąwszy od każdego ciała po kilka rubli, coś na kształt szlachtuzowego3, pragnie dogodzić temu, od którego wziął najwięcej; nos obtarł, zażył tabaki, włożył okulary i urzę‑ dową funkcją zaczyna. Tu się przypatruje, tam ogląda, dotyka się, maca, gdzie jest defekt, to go nie widzi, a czasami znajduje, gdzie go nie ma, i wtedy kiedy zdający prosi wejrzeniem, aby nie brako‑ wał4, gdzieś tam na stronie matka, ojciec, żona, siostra, może i kochanka w cichości zanoszą modły do nieba, aby im zostawiło syna, męża, brata, kochanka! Członkowie komisji powstali z miejsc swoich, słuchają uwag doktora, zdanie jego roztrząsają, przeglądają skazki, sprawdzają metryki, po czym chwilowe nastaje milczenie, każdy wyroku czeka, a niejednemu aż tchu zabrakło; wtem usły‑ szano donośnym głosem wymówione łop5. Przyjęty rekrut głowę spuścił, a złowieszcze słowo rozległo się po całej sali, bolesnym jękiem odbiło.
Notes de bas de page
Auteur

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.