Informacja o tekstach
p. 65-66
Texte intégral
1Józef Oettinger (1818–1895), Matacze lekarscy, w: tenże, Umiejęt ność lekarska wobec szkół, a w szczególności wobec urojonej szkoły dawnej i nowej. Badanie historycznokrytycznolekarskie, Kraków 1863, s. 132–133 (§120 książki); tenże, [Homojopatia, hydroterapia i wegetarianizm], w: tenże, Piśmiennictwo lekarskie polskie, „Przegląd Lekarski” 1865, nr 27, s. 214. Artykuł, zawarty na stronach 214–216 i podpisany „O.”, jest recenzją książek Władysława Jasińskiego (O leczeniu wodą i innymi środkami naturalnymi; jej fragment za‑ mieszczony w tym tomie) oraz Józefa Trzcińskiego (Człowiek jako zwierzę ssące...); obie zostały wydane w roku 1865 we Lwowie, do czego Oettinger czyni zresztą nawiązanie.
2Oettinger był nie tylko lekarzem, ale również jednym z pio‑ nierów historii medycyny, a jego Umiejętność lekarska wobec szkół stanowi intrygujący przegląd różnych dziewiętnastowiecznych doktryn medycznych.
3Adam Antoni Rudnicki (1785–1838), [Mniemani lekarze], w: tenże, O fuszerstwie lekarskim, czyli fałszywych lekarzach i smutnym ich wpływie na społeczeństwo, jako też o środkach zachowania kraju na dal od szkodliwości lada jakiego lekarzenia, Warszawa 1816, s. 9–10, 11–12, 14–15, 16, 17–18.
4Walery Wielogłowski (1805–1865), Medycyna wiejska. Obrazek z obyczajów ludu wiejskiego, Kraków 1859, s. 34–36. Wielogłowski nie był lekarzem; prowadził przede wszystkim działalność wydaw‑ niczą (m.in. wydawał dzieła literackie i kalendarze, publikował też utwory własne), zasłużył się również w powstaniu listopadowym, a później był posłem na galicyjski Sejm Krajowy.
5W pierwszej części książki Wielogłowski przedstawia różne fik‑ cyjne scenki rodzajowe, rozpisane na głosy, ukazujące – w krzywym zwierciadle – problematykę leczenia się ludzi na wsi. W drugiej – wkłada w usta księdza proboszcza porady medyczne dla pospól‑ stwa. Przytoczona tu historyjka czwarta opatrzona jest dopiskiem
6„Wypadek rzeczywisty” – jak najbardziej nie można wykluczyć, że opisywana tu sytuacja (lub bardzo do niej podobna) zdarzyła się naprawdę.
7Michał Zieleniewski (1821–1896), O przesądach lekarskich ludu na‑ szego, Kraków 1845, s. 16–17, 24, 40–41, 45, 57 (fragmenty: [Przesądy związane z kąpaniem niemowląt]; [Przesądy związane z porodem]; [Naturalna ospa jest zdrowsza]; [Skąd się bierze ból zębów?]; [Jak le czyć różę?]; [Sposób na kiłę]; [Wędrujące wnętrzności]; [Zażywanie lekarstwa]). Rozprawa, na podstawie której Zieleniewski uzyskał stopień doktora medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim; fak‑ tycznie jednak opracowanie to w znacznej mierze przypomina bar‑ dziej rozprawę etnograficzną niż – w ścisłym sensie – medyczną. Oprócz wyliczenia rozmaitych przesądów ludowych autor podej‑ muje kwestię ich pochodzenia i sposobów, w jakie można by je zwalczać. Wybrałem przykłady kilku przesądów związanych ze zdrowiem niemowląt i ludzi dorosłych.
8Leczenie głuchoniemych, „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” 1842, nr 120 (27 maja), s. 740.
9Andrzej Mikiewicz (1783[2]–1851), Nauka na niedzielę trzecią po Trzech Królach. O obowiązkach względem chorych, w: tenże, Nauki parafialne na wzór krótkich kazań na każdą niedzielę w ciągu roku przypadającą, Lwów 1830, s. 45–47 (cały rozdział: s. 43–48). Daty życia Mikiewicza, proboszcza w Straszęcinie, a od 1833 roku pra‑ łata scholastyka w diecezji tarnowskiej (niedługo przed śmiercią został jej dziekanem), podaję za: A. Nowak, Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786–1985, t. 1 (Biskupi i kanonicy), Tarnów 1999, s. 136.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.