URL originale : https://books.openedition.org/iblpan/14627

5. Dziwaczna
p. 37-38
Texte intégral
1Konstruując antologię dziewiętnastowiecznych tekstów medycz‑ nych, trzeba zachować daleko idącą ostrożność. Zbieracz ma‑ teriałów może ulec pokusie, by pokazywać jedynie dziwactwa, które w ostatecznym rozrachunku dowiodłyby nie tylko, że ów‑ czesna wiedza medyczna, w porównaniu do dzisiejszej, pozosta‑ wała daleko w tyle – to konstatacja oczywista i niewymagająca dowodu – ale również, a także przede wszystkim, że sam sposób, w jaki myśleli i oglądali rzeczywistość ludzie XiX wieku, był absur‑ dalny i dziwaczny. Trzeba jednakże pamiętać, że uznanie zjawiska za kuriozalne może wynikać z nieznajomości stosowanych daw‑ niej kryteriów, na tle których było ono w pełni zrozumiałe i jasne, i że – po drugie – taka ocena może być pochodną narzędzi, za pomocą których nasza własna umysłowość organizuje i opisuje świat. Skłonni jesteśmy zatem uznawać za dziwactwo wszystko to, co nie zgadza się z naszym oglądem świata, nie umiemy jednak przy tym dostrzec własnej kuriozalności – czeka ona dopiero na przyszłą diagnozę.
2Przynajmniej niektóre spośród pomieszczonych tu tekstów dałoby się zresztą bez kłopotu przeczytać przez pryzmat narzędzi metodologicznych współczesnej humanistyki (albo też posthuma‑ nistyki). I tak tekst Teodora Tripplina, prezentujący fizjologiczne objaśnienie „spirytualizmu” kobiety, nadaje się wprost do analizy feministycznej czy genderowej. Podobnie fragment książki Józefa Apolinarego Rollego, poświęcony różnym instytucjom psychia‑ trycznym w Egipcie, kopiujący w istocie rzeczy ustalenia francu‑ skiego psychiatry Jacques’a‑Josepha Moreau, tak jak wiele innych tekstów dziewiętnastowiecznych doskonale nadaje się do analizy postkolonialnej – czytamy tam, że ludzie Bliskiego Wschodu rzadko kiedy ulegają chorobom psychicznym z tego prostego powodu, że nie stoją na wystarczająco wysokim stopniu ucywilizowania, a w związku z tym nie mają nawet stosownej świadomości wła‑ snego ja; innymi słowy, są dzicy i nieokrzesani, a ktoś dziki i nie‑ okrzesany nie może popaść w chorobę psychiczną.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Medycyna
Ce livre est diffusé en accès ouvert freemium. L’accès à la lecture en ligne est disponible. L’accès aux versions PDF et ePub est réservé aux bibliothèques l’ayant acquis. Vous pouvez vous connecter à votre bibliothèque à l’adresse suivante : https://freemium.openedition.org/oebooks
Si vous avez des questions, vous pouvez nous écrire à access[at]openedition.org
Medycyna
Vérifiez si votre bibliothèque a déjà acquis ce livre : authentifiez-vous à OpenEdition Freemium for Books.
Vous pouvez suggérer à votre bibliothèque d’acquérir un ou plusieurs livres publiés sur OpenEdition Books. N’hésitez pas à lui indiquer nos coordonnées : access[at]openedition.org
Vous pouvez également nous indiquer, à l’aide du formulaire suivant, les coordonnées de votre bibliothèque afin que nous la contactions pour lui suggérer l’achat de ce livre. Les champs suivis de (*) sont obligatoires.
Veuillez, s’il vous plaît, remplir tous les champs.
La syntaxe de l’email est incorrecte.
Référence numérique du chapitre
Format
Référence numérique du livre
Format
1 / 3