7. Balustrada nie mogła wytrzymać
p. 526-528
Texte intégral
1Dziennik Warszawski, 1851
2Dzienniki zawierają następujący opis okropnego nieszczęścia, które zdarzyło się w Nowym Yorku. „New‑York, jak wszystkie wielkie miasta, przeszedł liczne katastrofy, pożary, zawalenia się domów, wybuchy kotłów machin parowych, rozruchy nawet nieraz tam liczne gubiły ofiary; ale najstraszliwsze klęski zpowodowane przez nieroztropność prywatnych osób, brak dozoru ze strony władz, albo dzikie gwałty rozkiełznanej tłuszczy, bledną przed przerażającą hekatombą, którą niesłychana fatalność usypała w kilku chwilach w jednej z naszych szkół publicznych. Czterdzieści dziewięć dzieci zabitych na miejscu, trzydzieści ośm poranionych i potłuczonych tak ciężko, że mało jest nadziei utrzymania ich przy życiu, oto rezultat nieprzesadzony; jeden krzyk źle zrozumiany spowodował niepokonany paniczny przestrach, który zgubił tyle młodych latorośli, tyle rodzin pogrążył w żałobie. Serce się lodem ścina na samo wspomnienie tej sceny śmierci; pióro nie zdoła wydać uczuć przerażenia i litości, jaką one obudzą. Potrzeba jednakże skreślić ją ile się da. Szkoła 2go okręgu, przy początku alei Greenwich, naprzeciw ulicy Charles, jest obszernym gmachem o czterech piętrach, który zwykle mieści około 1800 uczni i uczennic. Dół stanowi pewien rodzaj dziedzińca przykrytego i brukowanego flizami, służącego na miejsce zabawy w chwilach odpoczynku. Klassa nauk elementarnych, w której mieszczą się najmłodsi uczniowie, zajmuje pierwsze piętro. Starsze oddziały mieszczą się wyżej, dziewczęta na drugiem, chłopcy na trzeciem piętrze. Drzwi wszystkich sal wychodzą na wschody, które otoczone kratą żelazną, przechodzą przez całą wysokość budynku, zostawiając w pośrodku przestrzeń około dziewięć stóp kwadratowych powierzchni. Wzdłuż tych schodów idzie balustrada drewniana z poręczą. W dniu 20 listopada po południu miss Harrison, zarządzająca jedną z klas oddziału dziewcząt, dostała ataku nerwowego, który przestraszył młode jej uczennice. Kilka z nich chcąc jej przynieść pomoc, wbiegło szybko do sąsiedniej sali wołając: wody! Uczennice tej sali, przestraszone nagle, sądziły, że się pali, wybiegły z sali, krzycząc na gwałt ogień! ogień! Te krzyki ozwały się wkrótce w całem zabudowaniu. Dyrektor oddziału chłopców, z energją i przytomnością umysłu, która mu zaszczyt przynosi, zatrzymał w drzwiach cały tłum swoich uczni, ale ochmistrzyni oddziału elementarnego, otworzyła drzwi, aby się dowiedzieć co się stało, a dzieci gnane nieopisaną trwogą rzuciły się do wyjścia tak, że nawet pociągnęły z sobą ochmistrzynię. Na wyższem piętrze tłok był jeszcze większy, tak dalece, że dwie czy trzy dziewczynki przeleciały przez poręcz i zabiły się na miejscu o flizy na dole. Ale to był dopiero początek straszliwej tej dramy. Na dole drzwi szkoły były zamknięte; dzieci, które zeszły najpierwej, nie mogły ich otworzyć, a tłum cisnący się coraz bardziej z wyższych piętr, coraz też bardziej zwiększał tłok i tak już wielki na wschodach. Na koniec balustrada nie mogła wytrzymać cisnącego na nią parcia, pękła, a mnóstwo dzieci spadło nagle w przepaść otwartą pod niemi. Któż wystawi przestraszającą okropność tej sceny. W jednej prawie chwili ta przepaść zapełnioną była do wysokości pierwszego piętra, a ten stos ciał częścią już bez życia, częścią drgających jeszcze, jęczących, lub wydających ostatni krzyk boleści, zatarasował drzwi otwierające się na wewnątrz, które napróżno silne ręce z zewnątrz otworzyć usiłowały. Podczas kiedy ta okropna trajedja spełniała się na wschodach, inne sceny niemniej okropne dokonywały się w oknach. Nieszczęśliwe dzieci dla uniknienia nieznanego niebezpieczeństwa narażały się na inne najwidoczniejsze, i wyskakiwały z pierwszego a nawet z drugiego piętra. Niejedno zabiło się, mnóstwo się pokaleczyło mniej więcej ciężko, niektóre przez cud Opatrzności stanęły na ziemi nieuszkodzone. Tymczasem na krzyk trwogi, na odgłos pożaru, przybiegli pompierowie z drabinami i poprzystawiali je do okien, dzieci natychmiast rzuciły się na nie, tak że zaledwie komenda ogniowa zdołała dostać się wewnątrz gmachu. Tu wkrótce przekonano się, że nigdzie nie ma ognia, ale czyżby nawet największy pożar mógł tyle sprawić nieszczęścia, ile go tu postrzegli. Po nadzwyczajnych wysileniach zdołano na koniec uchylić nieco drzwi i zaczęto uprzątać ten stos trupów, który trzeba było pojednemu wydobywać. Odnoszono je do najbliższego stanowiska policji. Któż opisze wzruszenia, jakich doświadczali ci, którzy zajmowali się tym smutnym obowiązkiem. Między nimi znajdowali się ludzie, których dzieci były w tej szkole; bo naturalnie zebrało się tam mnóstwo ludzi z miasta, rodzice otaczali gmach z łzami w oczach, z trwogą w sercu, jedni biegając, prosząc, pytając, inni w milczeniu martwoty, jakby ich dotknął palec boży! Ileż rozdzierających scen odznaczyło te smutne chwile. Niestety, niejeden ojciec znalazł bez życia syna, którego rano wysłał wesołego i zdrowego, niejedna matka unosiła martwe zwłoki córki, którą przed kilku godzinami wysłała z myślą przyszłej pociechy i chluby. Oh! podobna boleść nie daje się opisać. Powiedzieliśmy na początku, że 49 chłopców i dziewcząt utraciło życie, a 38 poniosło mniej lub więcej ciężkie pokaleczenia, ale sprawozdawcy dzienników nie mogli w pierwszych chwilach dokładnych zasięgnąć wiadomości i zapewne jeszcze ze dwadzieścia nazwisk przydać wypadnie do tej listy.
3PRZEDRUK ZA: Dziennik Warszawski, 23 grudnia 1851 roku.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.