6. Wzmianki prasowe o pożarach w kraju (przykłady)
p. 346-353
Texte intégral
A. Zabudowania obywatela Librowskiego
1Kurier Warszawski, 1823
2D. 15 b.m. w Krakowie na Wielopolu, zajął się w samo południe ogień w obszernych zabudowaniach obywatela Michała Librowskiego, z którego przy upale słonecznym i gwałtowności płomieni w kilku minutach powstał okropny pożar i wszystko w perzynę obrócił. Lękano się o życie 120‑letniego starca Librowskiego, który jest ojcem nieszczęśliwego, albowiem przerażony trwogą zdawał się utracać zmysły, lecz dzięki Niebu przyszedł do siebie i w domu wnuka Jana Librowskiego, otoczony prawnuczętami wśród tkliwych łez pociechę znalazł. Tak krótka chwila zniweczyła jednego z rzędu najzacniejszych obywateli tego miasta, którego los opłakany znajdzie zapewne czułe serca, które mu pomocy nie odmówią. Już te drugi raz podobna klęska w tę przepaść go pogrąża. 13 lat zaledwie niestety upłynęło, jak niemal o tej samej godzinie pożarem zniszczony został. (...)
3PRZEDRUK ZA: Kurier Warszawski, 24 kwietnia 1823 roku.
B. Gdzie są nasze dzieci?
4Kurier Warszawski, 1824
5O kilka mil od Warszawy, niedawno zajął się pożar w chacie rolnika, pracującego opodal, na widok ognia bieży ów rolnik do swego mieszkania już ogarniętego płomieniem, spotyka swą żonę przejętą trwogą, a pierwsze jego słowo było: gdzie są nasze dzieci? strwożona matka zapomniała o nich, ojciec wpada między płomienie, nie znajduje dzieci; traci przytomność, mdleje, widzi to tameczny mieszkaniec Izraelita, mimo niebezpieczeństwa rzuca się do pełnej ognia izby, wynosi omdlałego rolnika, lecz również upada osłabiony nagle. Gdy się orzeźwił, ratuje płonące domostwo, ogień nie rozszerzył się dalej, a wkrótce dzieci rolnika znaleziono w przyległym ogrodzie, które same wypełzły z izby, gdy się wszczął pożar. Ta wiadomość udzieloną nam została przez przybyłego obywatela, które jeśli się sprawdzi powtórnem doniesieniem, ogłosimy miejsce i nazwisko tak włościanina, jak Izraelity.
6PRZEDRUK ZA: Kurier Warszawski, 1 marca 1824 roku.
C. Wiele wódki lało się rynsztokami
7Kurier Warszawski 1822
8Wczoraj rano po godzinie 5 wszczął się pożar przy ulicy Nowolipie, spalił się Browar czyli Dystylatornia wódek, należąca do posesji W. Piotrowskiego, a dzierżawiona przez Administratora dochodów konsumcyjnych W. Newachowitza. Strata jest znaczną, wiele wódki lało się rynsztokami; niebezpieczeństwo tem było większe, że cała okolica składa się po większej części z domów drewnianych, a w bliskości ogarniętego płomieniem zabudowania stał lamus mieszczący w sobie znaczny skład wódek. Szczęściem wiatr wiał na ogrody, i jak zwykle rychły ratunek ocalił sąsiadów. Oprócz sikawek i beczek miejskich dostarczały takichże w bardzo prędkim czasie pobliscy obywatele.
9PRZEDRUK ZA: Kurier Warszawski, 16 listopada 1822 roku.
D. Wióry w kominie
10Kurier Warszawski, 1822
11W wsi Gorzewnicy, gminie Kampinos w obwodzie sochaczewskim d. 20 lipca udusiło się czworo dzieci dymem, a to z powodu zostawienia znacznej ilości wiórów na kominie, któremi wychodząc gospodarz nakrył pozostały ogień. Matka, spostrzegłszy dym wielki z komina wychodzący, powróciła do domu, lecz w izbie dymem napełnionej dwoje starszych dzieci znalazła już nieżywemi, a dwoje młodsze jeszcze oddychające, po wyniesieniu na świeże powietrze pomimo usiłowań matki aby je przy życiu utrzymać, wkrótce żyć przestały. Dzieci te miały: pierwsze lat 5, drugie lat 3, a dwoje młodsze po roku.
12PRZEDRUK ZA: Kurier Warszawski 1822, nr 184.
E. Najkosztowniejszy zakład tego rodzaju
13Monitor Warszawski, 1827
14Wielka fabryka sukienna Jp. Fraenkla, najkosztowniejszy u nas zakład tego rodzaju, spłonęła zupełnie ogniem dnia wczorajszego. Bardzo mało co uratowano. Nieszczęście to wydarzyło się właśnie gdy składy napełnione były wełną po tutejszym i wrocławskim jarmarku. Księgi rachunkowe są uratowane. Fabryka ta była co do zapasów, machin i narzędzi, asekurowana za granicą. Kilkaset robotników z rodzinami swemi zostaje w tej chwili bez sposobu do życia.
15PRZEDRUK ZA: Monitor Warszawski, 23 lipca 1827 roku.
F. Ogień z kuczki
16Gazeta Codzienna, 1854
17W onegdajszym numerze gazety donieśliśmy o gwałtownym pożarze, który zniszczył znaczną część miasta Siedlce w gub. Lubelskiej; dziś możemy podać niektóre szczegóły tej okropnej klęski, czerpane z urzędowych wiadomości.
18Ogień powstał w dniu 11 bm, o godzinie 7½ wieczorem przy najgwałtowniejszym wietrze południowym. Z początku zajęły się od niego 3 domy, przedsięwzięto więc energiczne środki ratunku, lecz wściekłość wichru była tak wielką, że gonty, a nawet kawałki krokiew i belek z ogniem, siłą jego pędzone, padały w najodleglejszych częściach miasta. Tym sposobem w przeciągu godziny miasto w kilku miejscach gorzeć zaczęło, a na koniec ze wszystkich stron buchać zaczęły kłęby dymu i w górę podniosły się masy płomieni. Nieszczęśliwym mieszkańcom nie pozostało nic więcej, jak tylko ucieczką ratować życie, pozostawiając całe mienie na pastwę niszczącego żywiołu. Trzy części miasta, czyli dwieście kilkadziesiąt domów, ubezpieczonych w dyrekcji na rsr 126,360, obróconych zostało w perzynę (straty w ruchomościach dotąd w przybliżeniu nawet oszacowane być nie mogły), a 5,000 osób, utraciwszy całe mienie swoje, pozostało bez przytułku. Los tych nieszczęśliwych ofiar tem godniejszy jest litości, że nie mogąc się pomieścić w ocalonej od zniszczenia części miasta, na nadchodzącą zimę nie wiadomo gdzie będą musiały szukać schronienia. Ogień miał powstać z kuczki żydowskiej, urządzonej nad dachem jednego z domów.
19PRZEDRUK ZA: Gazeta Codzienna, 20 października 1854 roku.
G. Z niedoświadczoną dotąd gwałtownością
20Naczelnik Miasta Siedlce 1854
21W momencie okazania się ognia wszelkie środki do gaszenia były czynnymi, lecz nadzwyczajny wicher z niedoświadczoną dotąd gwałtownością zrywał nie tylko iskry, ale całe kawały łat lub krokwi i przenosił w najodleglejsze części miasta, tak iż w jednej chwili w kilkunastu miejscach jednocześnie ogień wybuchł, wszelki ludzki ratunek był niepodobny, bo coraz gwałtowniejsze powiększanie się wiatru w jednej chwili Miasto Siedlce zamieniło się w morze palących się bałwanów.
22PRZEDRUK ZA: Wanda Więch‑Tchórzewska, Pożar w Siedlcach w 1854 roku, najgroźniejsza klęska żywiołowa miasta w XIX w., Szkice Podlaskie 2002, nr 10, s. 169.
H. Widziano niby iskry sypiące się z nieba
23Kurier Warszawski, 1868
24Z Torunia dnia 30go z. m.: Wieczorem na południowo‑zachodnim horyzoncie okazała się kula ognista i przemknęła się ku północno wschodowi, gdzie się rozprysła w tysiące iskier, wydając rażąco‑jasne światło. Całe zjawisko trwało niespełna minutę. Widziano je w Elblągu, Królewcu, Gdańsku i okolicach miast tych.
25Z Brodnicy: Niezwykłe napowietrzne zjawisko natury przestraszyło dnia 30go z. m. po godzinie 6ej z wieczora nie tylko tutejszych mieszkańców, ale jak słychać nawet po wsiach. Każdy myślał, że mu nad głową dom płonie; po całem wypogodzonem niebie biła łuna. Widziano niby iskry sypiące się z nieba. Aż się nawet i trąbka pożarowa ozwała, wzywając towarzyszy do gaszenia, lecz wnet umilkła. Później spieszono na pomoc z wiadrami, niewiedząc dokąd. Ten pojaw trwał blizko minutę.
26Z Nowego Miasta: Dnia 3‑go z. m., około godziny 7ej wieczorem, przestraszyła się i zadziwiła cała okolica nagłem rażącem światłem powstałem na niebie. Ludzie powybiegali z pomieszkania przestraszeni nagłą i niezwyczajną jasnością.
27Toż samo z Ropszyc, oraz z innych miejscowości.
28PRZEDRUK ZA: Kurier Warszawski 1868, nr 28.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.