Bawełna miast prochu do strzelania
p. 244
Texte intégral
1Bez wątpienia żyjemy w wieku cudów techniki. Nowym tego dowodem jest wynalazek profesora Schönbein w Bazylei1, który za pomocą pewnego przyrządzenia chemicznego nadaje surowej bawełnie tę własność, iż ona podobnie jak proch do strzelania, tylko o wiele jeszcze gwałtowniej, eksploduje. Maleńki tercerolik2, nabity taką bawełną zamiast prochu, wytrąca kulę tak silnie, iż ta najprzód dębową deskę, mającą półtrzecia cala3 grubości, a dalej jeszcze drugą jednocalową deskę sosnową przebija, podczas gdy kula wystrzelona z tegoż samego tercerolu, nabitego równą wagą zwykłego prochu, nawet tej jednocalowej sosnowej deski przebić nie mogła. Odrobinka bawełny była w stanie kulę ważącą półtora łuta4 unieść w odległość 200 kroków, a i wtedy jeszcze wbiła się taż kula na dwa cale w głąb pnia sosnowego. Przyrządzona tak bawełna ma oprócz tego tę własność, iż nawet w wodzie umoczona, skoro tylko wyschnie, w tym samym stopniu co wprzódy jest zapalną.
2ŹRÓDŁO: Bawełna miast prochu do strzelania, „Rozmaitości. Pismo dodatkowe do Gazety Lwowskiej” 1846, nr 38, s. 307.
Notes de bas de page
1 Christian Friedrich Schöbein (1799–1888) – niemiecki chemik, profesor uniwersytetu w Bazylei. W 1845 roku jako pierwszy opisał proces otrzymywania nitrocelulozy (silnego materiału wybuchowego), której rodzajem jest tzw. bawełna strzelnicza.
2 Tercerolik (albo tercerol; wł. terzeruolo) – kieszonkowy pistolet z zamkiem skałkowym.
3 Półtrzecia cala – dwa i pół cal, czyli ok. 6,35 cm.
4 Łut – dawna jednostka masy, odpowiadająca 12,6 grama.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.