[Przedstawienia dioramy]
p. 90-91
Texte intégral
1Przedstawienia dioramy, jak ten swój wynalazek Daguerre1 nazywa, za pomocą malowania po obudwóch stronach prostopadle rozciągniętego płótna, przez rozmaite kierunki i zmiany odbijającego światła, w połączeniu lub następstwie, tak iż rozmaite wyrażenia światła dziennego, przy księżycu lub ogniu, się naśladują, należą do najwięcej zajmujących przedmiotów optyki zastosowanej do przedstawień sztucznych, czyli, inaczej wyrażając, do zastosowań praw optyki na malarstwo łudzące wzrok. Widz siedzi w amfiteatrze; scena zdaje mu się jeszcze być zakryta zasłoną. Z wolna ustępuje ciemność świtaniu, scena zaczyna się na zasłonie; krajobraz lub widok coraz jaśniej występuje, poranek rozwidnia się, scena ożywia, drzewa występują z cieni, zarysy gór, mieszkań, widoczne ludzkie i zwierzęce postacie okazują się na przodzie coraz więcej oświetlone przez wschodzące słońce, nareszcie dzień zajaśniał. Słońce coraz wyżej się wznosi; w domu jednym widać przez otwarte okno ogień na ognisku; w jednym kącie krajobrazu siedzi kilka osób pod gołym niebem naokoło kociołka, pod nim ogień coraz bardziej się rozpala; następnie widać kuźnię, a ogień rozpalony zdaje się coraz zwiększać przez podmuchy niewidzialnego miecha. Po niejakim czasie zaczyna się zmierzchać, a tymczasem czerwoność ognia sztucznego nabiera większej siły; potem nastaje wieczór, a na koniec noc. Wkrótce wschodzi księżyc w swe prawa, okolica znowu występuje z miłymi odcieniami objaśnionej nocy, latarnia okrętowa zapala się w porcie na okręcie stojącym na kotwicy; świece zapalają się w końcu wybornej perspektywy kościoła, niewidziana gromada prawowiernych oświetla się promieniami świec na ołtarzu ustawionych; lub narzekający ludzie stoją nad przepaścią załomu góry, a skutki zniszczenia księżyc oświeca w tych miejscach, gdzie przed chwilą w końcu wesołej okolicy szwajcarskiej Goldau góra Ruffii się wznosiła2.
2To są wrażenia czarnoksięskie wykonane z dowcipem i smakiem na obrazach zmiennych dioramy, wystawionej w Paryżu przez Daguerra.
3ŹRÓDŁO: Przypis tłumacza, w: Louis Jacques Daguerre, Dagerotyp i diorama, czyli dokładny i autentyczny opis postępowania i aparatu mojego do utrwalenia obrazów ciemnicy optycznej (camera obscura), przy tym o rodzaju i sposobie malowania i oświetlenia w dioramie przez…, Poznań 1840, s. 48–49.
Notes de bas de page
1 Louis Jacques Daguerre – zob. Diorama. Widok obrazu mgły i śniegu, w niniejszym tomie.
2 Relacja dotyczy programu spektaklu z 1835 roku, gdzie w pierwszej części pokazywany był obraz Msza o północy w SaintÉtienne du Mont (La messe de minuit à SaintÉtienneduMont). Obraz drugi tego przedstawienia („krajobrazowy”) miał tytuł Osuwisko doliny Goldau (Éboulement de la Vallée de Goldau) i odnosił się do wielkiej katastrofy naturalnej, do której doszło 2 września 1807 roku w środkowej części Szwajcarii. Wskutek obfitych opadów deszczu osunęła się znaczna część zbocza góry Ruffi; ogromna masa materiału skalnego kompletnie zniszczyła miejscowość Goldau, powodując śmierć prawie wszystkich jej mieszkańców (ponad 450 osób).

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.