Moc galwaniczna
p. 127-128
Texte intégral
1Czytamy w gazetach szkockich, że doktor Ure w Glasgowie czynił dnia 4 listopada bardzo ważne doświadczenie galwaniczne na ciele powieszonego zbrodniarza, za pomocą baterii woltajeskiej o 270 czterocalowych tabliczkach1. Skutki były przerażające. Noga umyślnie zgięta, poruszona prętem galwanicznym, wyprostowała się tak raptownie, że trzymająca ją osoba o mało nie upadła na ziemię; za poruszeniem nerwów gardłowych umarły zaczął charczeć, a brzuch podnosił się; za poruszeniem zaś nerwów ocznych ruszały się wszystkie muskuły w twarzy tak okropnie, iż kilku widzów uciekło, a jeden zemdlał. Za dotknięciem pacierzy ruszały się ręce i palce [il. 5]. Doktor Ure twierdził, że gdyby nie popękały były kanały krwiste w gardle i gdyby chrząstka nie była nadwyrężoną, byłby wskrzesił zbrodniarza.
2ŹRÓDŁO: Moc galwaniczna, „Rozmaitości. Pismo dodatkowe do Gazety Lwowskiej” 1819, nr 32, s. 128.
Notes de bas de page
1 Opisane w notce doświadczenie wykonał szkocki lekarz i chemik Andrew Ure (1778– 1857). Ciało Matthew Clydesdale’a, skazanego przez sąd na powieszenie, zostało po egzekucji przetransportowane do budynku „teatru anatomicznego” przy Old Collage, gdzie Ure wespół z Jamesem Jeffrayem, profesorem anatomii w Uniwersytecie w Glasgow, przeprowadził eksperymenty. Pobudzone do skurczów mięśnie denata wywołały przerażenie na obecnych przy doświadczeniach studentach. Część z nich uciekła, jedna osoba straciła przytomność. Wyniki obserwacji przedstawione zostały światu naukowemu w formie obszernej pracy (A. Ure, An account of some experiments made on the body of a criminal immediately after execution, with physiological and practical observation, „Journal of Science and the Arts” 1819, vol. 6.). Eksperyment zrodził plotki, że doktorowi Ure chodziło o przywrócenie życia. Józef Żochowski, omawiając początki badań nad elektrycznością, drobiazgowo przedstawił przebieg tego eksperymentu: „Doktor Andrew Ure czynił doświadczenia ciekawe na ciałach wisielców. Zaraz po egzekucji wystawił jednego na działanie stosu z 270 par blaszek złożonego, których powierzchnia po 4 cale kwadratowe wynosiła. Na przewodnika użyta była woda kwasem saletrowym zaprawiona. Przygotowanie zaś trupa było następujące. Odcięto głowę i odkryto mlecz pacierzowy, potem nacięto lewą łopatkę dla odkrycia nerwu scjatycznego. Jeden koniec drutu, stos zamykającego, utkwiono w mleczu, drugi zaś przyłożono do nerwu scjatycznego. Natychmiast muskuły całego ciała drgały gwałtownie. Strona lewa mocniej była poruszana. Odjąwszy drut od nerwu scjatycznego i przyłożywszy go do pięty, kiedy noga była przez jednego z obecnych skurczona, tak gwałtownie trup wierzgać począł, iż kilkakrotnie trzymającego wywrócił, i na próżno się silił trupowi nogę skurczyć, za każdym bowiem razem powalonym został” (J. Żochowski, Historia stosu Volty, „Tygodnik Petersburski” 1839, nr 78, s. 447).

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.