Cmentarz w Sewastopolu (tekst anonimowy)
p. 228-229
Texte intégral
1Nikoł. Wiest.1 podaje niejakie wiadomości o przyczynach, które skłoniły do urządzenia ogólnego cmentarza dla Francuzów poległych w Krymie podczas oblężenia Sewastopola2. Zmarłych wówczas grzebano w pobliżu tych miejsc, a niekiedy w tych samych miejscach, gdzie ich śmierć spotkała; skutkiem tego utworzyło się mnóstwo cmentarzy i mogił oddzielnych w okolicach Sewastopola, około którego toczyła się w ciągu roku straszna walka na śmierć. Sprzymierzeńcy3, nasi przeciwnicy, opuszczając nasze granice, pozostawili nam troszczenie się o swe cmentarze, z prośbą o zachowywanie nietykalności tych miejsc poświęconych, aby tym sposobem uczcić pamięć poległych. Włożyli oni na nas nie nader łatwe zadanie; i rzeczywiście, jakiż dozór rozciągnąć? Przecież nie można postawić przy każdej mogile szyldwacha. Dozorowano więc, o ile można, ale kiedy wrócili właściciele gruntu do swych zburzonych majątków, okolice zaludniły się, zjawiło się i tu i owdzie wałęsające się pasące bydło; posypały się skargi, że tam obalono mur na cmentarzu angielskim nr 4, owdzie zburzono pomnik, tu zdjęto krzyż z mogiły. Przyjeżdżali ajenci, sprawdzali, donosili swym rządom o nieporządkach; rozpoczęła się korespondencja pomiędzy rządami, zarzuty i tym podobne kłopoty. Anglicy przysłali pieniądze dla poprawy cmentarzy, a nie poprzestając na tym, poszli dalej: zaczęli prosić o pozwolenie przysłania tu roty stróżów, czyli króciej mówiąc pragnęli urządzić na naszej ziemi kolonię; ma się rozumieć, że rząd nasz na tę propozycję nie zgodził się. Francuzi lepiej się rozporządzili: dla zapobieżenia na przyszłość kłopotom, korespondencji i rozmaitym nieporozumieniom, przysłali tu inżyniera dla zbudowania ogólnego cmentarza, dokąd postanowili przenieść ze wszystkich miejsc zwłoki swych spółziomków. W tym celu obywatel Braker, posiadający majątek o 5 wiorst od Sewastopola, odstąpił kawałek gruntu, który w obecnym czasie otoczono murem; wewnątrz tego muru zbudowano 17 mogił, a osiemnastą na środku; mogiły mają pozór pomników, a pod każdą zbudowaną jest piwnica sklepiona, gdzie składano razem kości niższych stopni podług pułków; w samych grobach, porozdzielanych wzdłuż ścian na kilka przedziałów, czyli miejsc, mieścili się oficerowie do pułkowników włącznie; jenerałowie zaś, w liczbie 10, pomieścili się w osiemnastej środkowej mogile. Przystęp do wnętrza mogił będzie zawsze otwarty, a każde miejsce oficerskie będzie miało tablicę marmurową, z napisem, kto pochowany. Tym sposobem 18 mogił pomieści w sobie wszystkich Francuzów, którzy z jakich bądź przyczyn pozostali na wieki w naszych granicach. Przy cmentarzu istnieje dom strażniczy, gdzie mieszkać będzie nadzorca Francuz i stróże. Budowa takiego cmentarza jest prawie konieczną, pozostaje tylko przenieść kości zmarłych i w tym celu rozkopują wszystkie mogiły, jakie są, oraz oddzielne mogiły Francuzów, których opis dość dokładny zrobiono. Słychać, że Anglicy chcą iść za przykładem Francuzów; jeśli to prawda, to ostatecznie z naszych ramion zdjęty będzie niemały kłopot, a oprócz tego miejsca po opróżnionych cmentarzach pójdą pod plantację winogradu4 lub ogrody.
Notes de bas de page
1 Skrótowiec ten pojawia się w kilku innych doniesieniach prasowych z Odessy i Krymu i zapewne odnosi się do jakiegoś rosyjskiego dziennikarza, który w ten sam sposób musiał się podpisywać pod swoimi tekstami.
2 Wojska koalicji francusko‑angielsko‑tureckiej oblegały miasto przez prawie rok. Sewastopol został zdobyty we wrześniu 1855 roku.
3 Tzn. siły sprzymierzone, koalicja.
4 Tj. winorośli.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.