2. Paryska rozpusta
Pamiętniki 1804–1807 [fragmenty]
p. 36-37
Texte intégral
1Widziałem też domy gry. Jeden z najznaczniejszych jest l’hotel d’Amus1. Dawny pan tego domu, kochający się w historii naturalnej, mający najpiękniejsze w tym gatunku zbiory i gabinety, był ścięty w czasie rewolucji, a dom jego został sprzedany. Kompania, która go trzyma dzisiaj, oprócz niezmiernej opłaty rządowi, płaci za samo najęcie domu 30 luidorów na dzień, oprócz tego daje codziennie wieczerzę i dwa razy w tydzień wspaniałe obiady, gdzie wszystkie w jedle i napoju zbytki wnosić każą, jakie muszą być korzyści antrepryzy2, kiedy tak wielkim wydatkom wystarczyć może. Grają w rozmaite gry, ale najwięcej w trente quarante3: kilkadziesiąt figur siedzi koło wielkiego stołu, kobiety nawet niektóre czynią honory domu. Tam les nouveaux riches4, liweranci5 dawni wojska etc., a co gorzej młodzi ludzie, ojcowie dzieciom, zgrywają się do ostatniego grosza; ruina zdrowia i majątku, rozpacz częstokroć są gier tych skutkiem. Chciałem widzieć wszystkie choroby umysłu, widziałem więc te domy, jest ich bez miary w Paryżu. Jakaś Moskiewka trzymała podobny, a za złe bardzo wieczerze, za czynione honory gracze opłacali się jej niezmiernie. Są podobne domy dla kucharzy, kamerdynerów, rzemieślników, a nawet i dla najniższych klas ludzi – dowód, jak obyczaje zepsute, jak wiele próżnowania, jak niepohamowana chęć zabaw, jak na koniec niemiły człowiekowi stan duszy spokojnej, jak koniecznie żywo i gwałtownie poruszonym być lubi, iż na koniec grę, to jest ustawiczną walkę i miotanie nadziei zysku i bojaźni straty, przekłada nad wszystko. Franciszek Sapieha6 w otchłaniach tych spuszcza sumy niezmierne.
2Kelner zaprowadził mnie widzieć inną jeszcze umysłu ludzkiego chorobę, to jest brudne pieszczoty starca z młodymi dziewczętami. Dokądże nałóg i nierządna imaginacja nie poprowadzą człowieka! Każe mu szukać rozkoszy, których wiek i siły zużyte odmawiają. Widać piękną i młodą kobietę ze starcem, a czasem z młodym, którego rozwięzłość przed czasem uczyniła starcem. Kładzie się mężczyzna na łoże obnażony, kobieta dobywa rózg i siecze go w sempiternę niemiłosiernie; im bardziej się kręci, tym ona podwaja razy, często trzonkiem miotełki bije go w głowę i po twarzy. Starzec wstaje, klęka, potem całuje rózgi i przeprasza. Znowu obnaża się kobieta, on całuje, liże, pożera jej tyłek; dziewczyna kładzie się znowu na wznak, on z przodu językiem, gdy ją wprawia w zachwycenie, ona go gryzie, szczypie i targa za włosy. Umywają się oboje, a wszystkie te podniety prawdziwego na starcu nie sprawują podniesienia, i nie jest w stanie zupełnej z kobietą kosztować rozkoszy, tylko biała dziewicy ręka musi wszystko zakończać. Są starcy, którzy sobie w gębę każą kobiecie puszczać urynę – o biedna naturo ludzka! Ażeby zaś z takowych rozkoszy używać podwójnych korzyści, są u góry tego pokoju misternie ukryte okienka, którymi ciekawi tajemnie za dwa luidory na te lubieżności i przemysłu sceny spoglądają.
3PRZEDRUK ZA: Julian Ursyn Niemcewicz, Pamiętniki 1804–1807. Dziennik drugiej podróży do Ameryki, Lwów 1873, s. 69–71.
Notes de bas de page
1 Dom rozrywek (fr.).
2 Tj. przedsięwzięcia.
3 Trzydzieści‑czterdzieści (fr.) – hazardowa gra kartami na specjalnym stole, zwana też rouge et noir (czerwone i czarne).
4 Nuworysze (fr.), nowobogaccy.
5 Liwerant (z niem. Lieferant) – dostawca wojskowy.
6 Franciszek Sapieha (1772–1829) – syn Aleksandra i Magdaleny z Lubomirskich – nie angażował się nadmiernie w życie publiczne, a podczas podróży po Europie przegrywał w karty wielkie sumy.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.