74. Kry i lody Bałtyku
Obrazy z życia i natury [fragmenty]
p. 322-324
Texte intégral
1W kronikach nadbałtyckich krain zanotowane są wszystkie zimy, w których się Bałtyk cały okrywa lodem; w każdym wszakże roku obmarzają brzegi jego na znacznej przestrzeni, a Botnicka i Fińska zatoka pokrywa się corocznie jednostajnie lodem, tak iż na saniach można z Kłajpedy jechać do Szwecji, do Finlandii i Rygi. [...]
2Północne brzegi obmarzają znacznie wcześniej od południowych grubymi lodami, ostatnie tedy burze odkrytego morza łamią te lody w krach olbrzymich i powstają z nich góry lodowe, które nieraz jednej nocy zrastają się w lodowate skały, zalegając przestrzeń mil kilku wszerz, a kilkudziesięciu wzdłuż. Tu można się spotkać ze wszystkimi plastycznymi kształtami krain górskich. Pomiędzy skałami ciągną się wąwozy i wyłomy, i rozlały się niby jeziora, na których lód gładko i równo jak zwierciadło błyszczy. Są tu przepaściste urwiska, groty i tunele, pionowe skały dziko wydziergane u góry i całe przestrzenie zawalone rumowiskiem luźnych brył lodowych, a wszystko razem przypomina rysunkiem i ostrymi liniami na małe wymiary widoki krain alpejskich i ostre łomy alpejskich wapieni.
3Lody te są przezroczyste prawie i kryształowe, zielonkowate i seledynowe, i świecą w słonecznym oświetleniu wszystkimi kolorami tęczy, a wśród ciemnej nocy światłem własnym, które się z nich wypromienia. [...]
4Po dziewiątej z rana wyjechaliśmy z portu, i jadąc w ten sposób ciągle w jednym oznaczonym kierunku, zostawialiśmy na białym gładkim lodzie siwy szlak za sobą, wypruty ostrymi łyżwami sań i ostrzejszymi jeszcze ocelami1.
5Na otwartym morzu wisiała w pewnej wysokości mgła gęsta i mróz się sadził z każdą chwilą. W powietrzu było zupełnie cicho, a ta uroczysta cisza miała coś bardzo poważnego w sobie. [...]
6Z północy poczęliśmy drzemać...
7Grzmot niesłychany ozwał się nagle na lodach, i wszystko zerwało się na nogi. Ja nie pojmowałem zrazu, co by ten grzmot znaczył, bo jużciż nie grzmi na lodach.
8Było to pękanie lodów, które się na większym mrozie ścinają, niepodobne ani do grzmotu burz letnich, ani do huku dział, jakieś podziemne, ale straszliwsze od jednych i drugich, bo słychać było, jak na milowych przestrzeniach lód w różnych kierunkach pękał i jak się z tych szczelin jakieś podlodne dobywały gromy...
9Przez godzinę może strzelał w ten sposób lód, tak iż w końcu ucho nasze przywykło do tego huku. [...]
10Od rana dął wiatr straszliwy od skandynawskich Alp. Jest to wiatr panujący w tym czasie i z nim przychodzą wilki do Kurlandii. Z powstania skał lodowych na wysokości morza tworzą się ruchome odłamy, które luźno leżą na lodzie.
11Jest to oryginalny i przepyszny widok. Czym większe bryły, tym silniej są pędzone wiatrem, gładka powierzchnia lodów nie daje żadnego oporu, większe bryły dopędzają mniejsze i w bryzgi idzie lód i pryska fontannami odbitych kawałków w powietrze.
12Gdyśmy do tej kry dojechali, wydało nam się, jak gdyby lody szły pod górę, jak gdyby po pochyłej płaszczyźnie pędziła ta kra... Wypadało się tedy saniom rozpierzchać, wyprzedzać i omijać każdy odłam lodowy, wstrzymać się na chwilę lub co wyskok przyspieszać biegu, ażeby z powodzi tej kry wyjechać bez szwanku. Gdyby się koń i człowiek nie znał tu z groźnym niebezpieczeństwem, trudno by było wyjść cało z tej przeprawy.
– Mrok padać poczynał, gdy nam się rozjaśniło od północy, jak gdyby od światła zorzy północnej: było to „świecenie lodów”, które skalistą ścianą nagle niby stanęły przed nami. [...]
13Tu pośród tych lodów zrobiliśmy z Doną jeszcze z wieczora wycieczkę na lodowate skały. Jeden z myśliwych świecił przed nami pochodnią. Przepyszny był widok tych kryształowych skał zbrylantowanych od szronu i tych dziwacznych cieni, które raz na równe padały lody, to znowu łamały się fantastycznie po wiszarach, urwistych przepaściach i pionowych ścianach.
14PRZEDRUK ZA: Wincenty Pol, Obrazy z życia i natury, seria 1: Północny Wschód Europy, Kraków 1869, s. 19–34. Pierwodruk „Tygodnik Ilustrowany” 1867, t. XV, nr 392, z rysunkami Juliusza Korsaka.
Notes de bas de page
1 Tj. hakami przy podkowach końskich, zapobiegającymi poślizgowi.
Auteur
-
Wincenty Pol
1807–1872

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.