69. Mroźna zima 1829/30
Pamiętniki z 1830–1831 roku [fragmenty]
p. 313-314
Texte intégral
1Niezmierne mrozy w ostatnich dwóch miesiącach przy początku roku tego zelżały nieco, nastąpiły zadmy1 śniegów, mgły ani jednym promieniem słońca nierozjaśnione; w kilkunastu miastach, od siedmiogrodzkiej ziemi aż do Kamieńca Podolskiego, Odessy i całej Besarabii przerażały mieszkańców trzęsienia ziemi, mniej więcej poczyniły szkody w gmachach i ludziach. Zaraza w bydle, przekupstwem celników moskiewskich z Wołoszczyzny wprowadzona do nas, w Litwie i u nas niezmierne poczyniła szkody. Szczęściem, że zaraza morowa między ludźmi, acz w Odessie, Wołoszczyźnie i Besarabii wiele ludzi zgładziła, za granice Polski nie przeszła. Ta jednak nadzwyczajna tęgość mrozów, te zasypy śniegów rozcieczą i wylewami rzek zagraża[ją], a ściśnione tylko może zimnem zarazy powietrza z pierwszym ciepłem, niech Bóg broni, powrócić mogą. [...]
2Już trzy miesiące, dzisiaj 5 lutego, jak trwają nieprzerwane mrozy i pamiętam tak tęgie, bo do 22° dochodzące, ale nigdy tak nieprzerwanie ciągłych. Co za niedola dla ludzi ubogich. Jakoż ustawicznie znajdują ich pomarzłych na ulicach, gdyż nikomu nie wolno przyjąć nieszczęśliwego na noc bez pozwolenia policji; nim się to otrzyma, już biedny leży skościały. Lecz i majętniejsi cierpią już to wysoką ceną drzewa, już niesposobnością nawet ogrzania się. Co za męka. Od trzech miesięcy, choć w opalonym pokoju, wstawać z ziębłymi rękami i nosem, siadać do pracy i nie móc zmarzłymi palcami pióra utrzymać, siedzieć, chodzić, zawsze drżeć od zimna; niechże mi uczeni wytłumaczą, skąd to nadzwyczajne ciągłe zimno, gdyż nie tylko u nas, ale i w południowych krajach również to zimno dojmuje; we Francji dochodzi 19 stopni, W Hiszpanii 13, we Włoszech 14. Rzeki Po, Arno i Ebro zamarzły; wszędzie ludzie i bydło i ptactwo ginie, a wilki rozdzierają podróżnych.
3PRZEDRUK ZA: Julian Ursyn Niemcewicz, Pamiętniki z 1830–1831 roku, wyd. Marian Antoni Kurpiel, Kraków 1909, s. 1–3.
Notes de bas de page
1 Zadma – podmuch, powiew.
Auteur
1757–1841

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.