Pomniki pamięci
Miejsca niepamięci
Monuments of Memory. Places of Oblivion
Książka […] opowiada o rezultacie spotkań badaczy z uniwersytetów w Hamburgu, Warszawie, Poznaniu i z PAN, podczas których uformowała się w dyskusji ważna i trudna materia, dotykająca „historyzacji” tego, co pamiętane. A ściślej pamiętania Zagłady w dwóch, mocno splecionych rodzajach przedstawień. To znaczy w organizowanych wokół dyskursu postkatastroficznego realizacjach memorialnych; w pomnikach, muzeach, osobach-świadkach (ich „pomnikowa” rola), również w literaturze, w plastyce, w filmie –...
The book [...] recounts the result of meetings of researchers from the universities of Hamburg, Warsaw, Poznań and the Polish Academy of Sciences, during which an important and difficult matter was formed in discussion, touching on the 'historicisation' of what is remembered. Or, more precisely, the remembering of the Holocaust in two, strongly intertwined types of representation. That is, in the memorial realisations organised around a post-catastrophic discourse; in monuments, museums, witne...
Éditeur : Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Lieu d’édition : Warszawa
Publication sur OpenEdition Books : 6 mars 2024
ISBN numérique : 978-83-67957-16-8
DOI : 10.4000/books.iblpan.10062
Collection : Współczesne badania nad polską literaturą i kulturą
Année d’édition : 2017
ISBN (Édition imprimée) : 978-83-65573-17-9
Nombre de pages : 225
Katarzyna Chmielewska et Alina Molisak
Słowo od redaktorekKatarzyna Chmielewska
Człowiek-pomnik. Instytucjonalizacja i przejęcie bohaterów na przykładzie MarkaAlina Molisak
Sprawiedliwi w kaplicyTomasz Żukowski
Co widzieli świadkowie ?Przemysław Czapliński
Metanoja albo postoświeceniowe filmy o ZagładzieKatarzyna Adamczak
Między projektem edukacyjnym a atrakcją turystyczną. Funkcja i znaczenie miejsc pamięci we współczesnym niemieckojęzycznym dramacie i filmieLeonie Beiersdorf
Zbliżenia do Szoa. O zmianach w kulturze pamięci w Niemczech WschodnichKsiążka […] opowiada o rezultacie spotkań badaczy z uniwersytetów w Hamburgu, Warszawie, Poznaniu i z PAN, podczas których uformowała się w dyskusji ważna i trudna materia, dotykająca „historyzacji” tego, co pamiętane. A ściślej pamiętania Zagłady w dwóch, mocno splecionych rodzajach przedstawień. To znaczy w organizowanych wokół dyskursu postkatastroficznego realizacjach memorialnych; w pomnikach, muzeach, osobach-świadkach (ich „pomnikowa” rola), również w literaturze, w plastyce, w filmie – także w swoistych derealizacjach pamięci, tzn. w memorialnych przedstawieniach, które coś ukazując, coś innego (albo to samo) zacierają, wypierają, redefiniują, reorganizują i – w istocie – dokonują zabiegu anestezji/amnezji. Uśpienia prymarnej pamięci, jej u-nieistotnienia. A definicyjnie trafny tytuł, wiążący miejsca pamięci i niepamięci (to coś innego, niż nie-miejsca Marca Augé), wskazuje na rozmaite praktyki historyczne tego pamiętania/uniepamiętniania i na całą sferę osnuwanych wokół zaburzania pamięci takich praktyk-obrządków, motywowanych różnie, psychospołecznie (wyparcie, poczucie winy) i historycznie (tzw. konkurencja pamięci), i religijnie („rywalizacja” martyrologii), ale zawsze ważnych i zawsze też dalekich od politycznej niewinności. (Prof. Andrzej Zieniewicz)
The book [...] recounts the result of meetings of researchers from the universities of Hamburg, Warsaw, Poznań and the Polish Academy of Sciences, during which an important and difficult matter was formed in discussion, touching on the 'historicisation' of what is remembered. Or, more precisely, the remembering of the Holocaust in two, strongly intertwined types of representation. That is, in the memorial realisations organised around a post-catastrophic discourse; in monuments, museums, witnesses (their "monumental" role), also in literature, art, film - and also in specific derealisations of memory, i.e. in memorial representations that, by showing something, erase something else (or the same thing), suppress, redefine, reorganise and - in essence - perform an anaesthesia/amnesia procedure. The dormancy of a primordial memory, its u-essentialisation. And the definitionally apt title, linking sites of memory and sites of non-remembrance (something different from the non-places of Marc Augé), points to the various historical practices of remembering/non-memory and to the whole sphere of such practices and rituals wrapped around the disturbance of memory, motivated in various ways, psychosocially (denial, feelings of guilt) and historically (the so-called competition of memories), and religiously ("competition" of martyrology), but always important and always far from political innocence. (Prof. Andrzej Zieniewicz)
Katarzyna Chmielewska – doktorka, adiunktka w Pracowni Literatury Współczesnej i Komunikacji Społecznej IBL PAN, pracuje również w Ośrodku Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem IBL PAN. Studiowała filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, absolwentka Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół analizy dyskursu, szczególnie kulturowych i literackich kontekstów komunizmu w Polsce, badań kulturowych literatury współczesnej, memory studies oraz badań nad Holocaustem. Współredaktorka serii „Komunizm – Idee. Dyskursy. Praktyki”. Wydała ostatnio (wraz z A. Mrozik, G. Wołowiec) Reassessing Communism. Concepts, Culture, and Society in Poland, 1944–1989 Wien: CEU PRESS 2021
Alina Molisak – dr hab., adiunkt w Instytucie Literatury Polskiej na Wydziale Polonistyki UW. Zainteresowania: literatura o Zagładzie, literatura polsko-żydowska, poetyka przestrzeni miejskich. Opublikowała: Judaizm jako los. Rzecz o Bogdanie Wojdowskim (Warszawa 2004) oraz Żydowska Warszawa – żydowski Berlin. Literacki portret miasta w pierwszej połowie XX wieku (Warszawa 2016 ), wersja angielska: Jewish Warsaw - Jewish Berlin. A literary portrait of the city in the first half of the 20th century, (Berlin 2021), książka została nagrodzona - Rachel Feldhay Brenner Award in Polish-Jewish Studies 2022. Jest współredaktorką książek m.in.: Magdalena Marszałek, Alina Molisak (Hg.), Nach dem Vergessen. Rekurse auf dem Holocaust in Ostmitteleuropa nach 1989 (Berlin 2010); Alina Molisak, Shoshana Ronen (ed.), Polish and Hebrew Literature and National Identity (Warszawa 2010); Sławomir Buryła, Alina Molisak (red.), Ślady obecności (Kraków 2010);); Alina Molisak, Jagoda Wierzejska (ed.), Galician Polyphony. Places and Voices (Warszawa 2015); Alina Molisak, Shoshana Ronen (ed.) The Trilingual Literature of Polish Jews from Different Perspectives,(Cambridge 2017); Jagoda Wierzejska, Dantuta Sosnowska, Alina Molisak, Turystyka i polityka. Ideologie współczesnych opowieści o przestrzeniach (Warszawa 2017); Alina Molisak, Przemysław Czapliński, Tożsamość po pogromie. Świadectwa i interpretacje Marca '68 (Warszawa 2019).Należy do Gesellschaft für europäisch-jüdische Literaturstudien, Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich (od 2022 – prezes) oraz Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych. Jest członkinią redakcji czasopism: „Prace Filologiczne” oraz „Kwartalnik Historii Żydów”.
Katarzyna Chmielewska – doktorka, adiunktka w Pracowni Literatury Współczesnej i Komunikacji Społecznej IBL PAN, pracuje również w Ośrodku Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem IBL PAN. Studiowała filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, absolwentka Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół analizy dyskursu, szczególnie kulturowych i literackich kontekstów komunizmu w Polsce, badań kulturowych literatury współczesnej, memory studies oraz badań nad Holocaustem. Współredaktorka serii „Komunizm – Idee. Dyskursy. Praktyki”. Wydała ostatnio (wraz z A. Mrozik, G. Wołowiec) Reassessing Communism. Concepts, Culture, and Society in Poland, 1944–1989 Wien: CEU PRESS 2021
Alina Molisak – dr hab., adiunkt w Instytucie Literatury Polskiej na Wydziale Polonistyki UW. Zainteresowania: literatura o Zagładzie, literatura polsko-żydowska, poetyka przestrzeni miejskich. Opublikowała: Judaizm jako los. Rzecz o Bogdanie Wojdowskim (Warszawa 2004) oraz Żydowska Warszawa – żydowski Berlin. Literacki portret miasta w pierwszej połowie XX wieku (Warszawa 2016 ), wersja angielska: Jewish Warsaw - Jewish Berlin. A literary portrait of the city in the first half of the 20th century, (Berlin 2021), książka została nagrodzona - Rachel Feldhay Brenner Award in Polish-Jewish Studies 2022. Jest współredaktorką książek m.in.: Magdalena Marszałek, Alina Molisak (Hg.), Nach dem Vergessen. Rekurse auf dem Holocaust in Ostmitteleuropa nach 1989 (Berlin 2010); Alina Molisak, Shoshana Ronen (ed.), Polish and Hebrew Literature and National Identity (Warszawa 2010); Sławomir Buryła, Alina Molisak (red.), Ślady obecności (Kraków 2010);); Alina Molisak, Jagoda Wierzejska (ed.), Galician Polyphony. Places and Voices (Warszawa 2015); Alina Molisak, Shoshana Ronen (ed.) The Trilingual Literature of Polish Jews from Different Perspectives,(Cambridge 2017); Jagoda Wierzejska, Dantuta Sosnowska, Alina Molisak, Turystyka i polityka. Ideologie współczesnych opowieści o przestrzeniach (Warszawa 2017); Alina Molisak, Przemysław Czapliński, Tożsamość po pogromie. Świadectwa i interpretacje Marca '68 (Warszawa 2019).Należy do Gesellschaft für europäisch-jüdische Literaturstudien, Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich (od 2022 – prezes) oraz Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych. Jest członkinią redakcji czasopism: „Prace Filologiczne” oraz „Kwartalnik Historii Żydów”.

Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Przemoc filosemicka?
Nowe polskie narracje o Żydach po roku 2000
Elżbieta Janicka et Tomasz Żukowski Elżbieta Janicka et Tomasz Żukowski (éd.)
2016
Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968)
Sławomir Buryła, Dorota Krawczyńska et Jacek Leociak (dir.) Sławomir Buryła, Dorota Krawczyńska et Jacek Leociak (éd.)
2016
Spory o Grossa
Polskie problemy z pamięcią o Żydach
Paweł Dobrosielski Paweł Dobrosielski (éd.)
2017
Nowoczesny Orfeusz
Interpretacje mitu w literaturze polskiej XX-XXI wieku
Maciej Jaworski Maciej Jaworski (éd.)
2017
Refleksja nad literaturą w polskim piśmiennictwie emigracyjnym
Tymon Terlecki, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński
Andrzej Karcz Andrzej Karcz (éd.)
2017