Sources et bibliographie
p. 325-367
Texte intégral
Pour les revues, nous utiliserons les abréviations de l’Année philologique. Sauf exception, les instruments de travail et les manuels ne sont pas référencés.
Sources
Acta et diplomata res Albaniae = Acta et diplomata res Albaniae mediae aetatis illustrantia, I, éd. L. de Thallóczy, C. Jireček, E. de Sufflay, Vienne, Typis A. Holzhausen, 1913.
Acta Martyrum Selecta = Acta Martyrum Selecta, Ausgewählte Märtyreracten und andere Urkunden aus der Verfolgungszeit der christlichen Kirche, O. von Gebhardt (hrsg.), Berlin, A. Duncker, 1902.
Acta sanctorum = Acta Sanctorum Bollandistarum, Société des Bollandistes, Bruxelles et Anvers, 68 vol., 1643-1940 ; rééd. L. Jocqué, 68 vol. (1er janv. - déc.) + 4 vol. (Index, Annus ecclesiasticus graeco-slavicus, Martyrologium Hieronymianum, Tables générales), Turnhout, Brepols, 1966-1971.
Agathonis Papae Epistolae = Agathonis Papae Epistolae, PL 87.
Agnellus de Ravenne, Liber pontificalis Ecclesiae Ravennatis = Agnellus de Ravenne, Liber pontificalis Ecclesiae Ravennatis, éd. D. Mauskopf-Deliyannis, Turnhout, Brepols, 2006 (CCCM, 199)
Amalarius, Versus marini = Amalarius, Versus marini, éd. Dümmler, Berlin, 1881 (MGH Poetae I).
Amalarius, Epistula ad Hilduinum = Amalarius, Epistula ad Hilduinum abbatem, dans Amalarii episcopi opera liturgica omnia, éd. I. M. Hanssens, Cité du Vatican, 1948 (Studi e testi, 138).
Ammien Marcellin, Histoires = Ammien Marcellin, Histoires, tome V, éd. M.-A. Marié, Paris, Les Belles Lettres, 1984 (CUF).
Andrea Dandolo, Chronica = Andrea Dandolo, Chronica per extensum descripta [aa. 42-1280], a cura di E. Pastorello, Bologne, 1939, tome XII, parte I (Rerum Italicarum Scriptores, XII/1), p. 179-184.
Annales Camaldulenses = Annales Camaldulenses Ordinis Sancti Benedicti : Quibus plura interseruntur tum ceteras Italico-monasticas res, tum historiam Ecclesiasticam remque Diplomaticam illustrantia / D. Johanne-Benedicto Mittarelli & D. Anselmo Costadoni Presbyteris & monachis e Congregatione Camuldulensi Auctoribus, Venetiis, 1755-1773.
Annales Fuldenses = Annales Fuldenses, éd. F. Kurze, Hanovre, 1891 (MGH SS rer. Germ., 7) ; voir aussi The Annals of Fulda (trad. Timothy Reuter), vol. II, Manchester, (Manchester Medieval series, Ninth-Century Histories), 1992.
Annales Einhardi = Annales qui dicuntur Einhardi, éd. F. Kurze, Hanovre, 1895 (MGH SS rer. Germ., 6).
Annales regni Francorum = Annales regni Francorum, éd. F. Kurze, Hanovre, 1895 (MGH SS rer. Germ., 6).
Arator, Histoire Apostolique = Arator, Histoire Apostolique, éd. et traduction B. Bureau et P.-A. Deproost, Paris, Les Belles Lettres, 2017 (CUF).
Beati Gaudentii in Absarensi episcopatu Gesta = Beati Gaudentii in Absarensi episcopatu Gesta, dans Vitae Sanctorum Aetatis Conversionis Europae Centralis (Saec. X-XI), edited by G. Klaniczay, translated by C. Gaşpar and M. Miladinov, Budapest-New York, Central European University Press, 2013 (Central European Medieval Texts, 6), p. 350-361.
Bède, In Lucae Evangelium Expositio = Bède, In Lucae Evangelium Expositio, éd. D. Hurst, Turnhout, Brepols, 1960 (CC 120).
Bibliotheca manuscripta ad S. Marci Venetiarum = Bibliotheca manuscripta ad S. Marci Venetiarum, V, a cura di J. Valentinelli praefectus, Biblioteca nazionale marciana. ex typ. Commercii, 1872.
In Lucae Evangelium Expositio = Bède, In Lucae Evangelium Expositio, ed. D. Hurst, Turnhout, Brepols, 1960 (CCSL, CM 120).
Bonifatii et Lulli epistolae = Boniface (pape), Bonifatii et Lulli epistolae, ed. E. Dümmler, dans M.G.H. Epistolae III, Berlin, 1892 (Epistolae Merowingici et Carolini aevi, I).
Cassiodore, Variarum libri XII = Cassiodore, Variarum libri XII ; De anima, éd. Å.J. Fridh et J.W. Halporn, Turnhout, Brepols, 1973 (CCSL, AA 96).
Cassiodoro, Varie = Cassiodoro, Varie, Giardina A. (dir.), Roma, 2014-
Catalogue of Byzantine Seals = Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Volume 1 : Italy, North of the Balkans, North of the Black Sea, éd. J. W. Nesbitt et N. Oikonomidès, Washington, Dumbarton Oaks Research Library and Collection, 1991.
Chronica monasterii casinensis = Chronica monasterii casinensis, III, 25, éd. H. Hoffmann, Hanovre, 1980.
Chronica Hungarorum = Chronica Hungarorum, éd. J. Horvath, Budapest, 1973.
Cronache veneziane antichissime = Cronache veneziane antichissime, éd. G. Monticalo, Roma, 1890 (Fonti per la storia d’Italia, IX), p. 59-171.
Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae b = Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae, t. I, par I. Kukuljević-Sakcinski, Zagreb, 1874.
CDCDS = Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae, vol. I (743-1100), redegit M. Kostrenčić, collegerunt et digesserunt J. Stipišić et M. Šamšalović, Zagreb, Ex officina Societatis typographicae, 1967. Les volumes suivants, qui contiennent les actes du XIIe au XIVe siècle, ont été publiés jusqu’en 2002.
CDI = Codice Diplomatico Istriano, éd. Pietro Kandler, Trieste, Editore Tipografia Riva, 1986 [1862].
CDT = Codice diplomatico del monastero benedettino di S. Maria di Tremiti (CDT) = Codice diplomatico del monastero benedettino di S. Maria di Tremiti (1005-1237), éd. A. Petrucci, Roma, ISIME, 1960 (Fonti per la storia d’Italia, 98).
Chronique du prêtre de Docléa :
Ljetopis popa Dukljanina 1950 = Ljetopis Popa Dukljanina, ed. V. Mošin, Zagreb, 1950.
Ljetopis popa Dukljanina 1976 = L.E. Havlík, Dukljanská kronika a Dalmatská legenda (= The Chronicle of Duklja and the Legenda Dalmatica), Praha, 1976 (Rozpravy Československé akademie ved. Rada společenských ved ; roč. 86, seš. 2), 92 p.
Ljetopis popa Dukljanina 1988 = S. Mijušković, Ljetopis popa Dukljanina, introduction, commentaire et traduction serbe, Belgrade, 1988, 192 p.
Ljetopis popa Dukljanina 2009 = Monumenta Montenegrina, I-XIX, ed. V. D. Nikčević, Podgorica, 2001-2009.
Ljetopis popa Dukljanina 2011 = I. Mužić, Hrvatska kronika u Ljetopisu popa Dukljanina, Split, 2011.
Codice Diplomatico Barese = Codice Diplomatico Barese : I. Le pergamene del Duomo di Bari (952-1264), a cura di G.B. Nitto De Rossi e F. Nitti Di Vito, Bari, 1897.
Collectio Avellana = Collectio Avellana, éd. O. Günther, Vienne, 1898, (CSEL, 35/2).
Cyprien = Saint Cyprien, Correspondance, II, éd. et trad. L. Bayard, Paris, Les Belles Lettres, 2002 (CUF)
DAI = Constantine Porphyrogenitus, De Administrando Imperio, ed. G. Moravcsik, trans. J. H. Jenkins, Washington, 1967 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae, 1).
Documenta Historiae Chroaticae = Documenta Historiae Chroaticae periodum antiquam illustrantia, éd. F. Rački, Zagreb, 1877 (Monumenta spectantia historiam Slavorum meridionalium, 7).
Epistolae Langobardicae = Epistolae Langobardicae collectae, éd. W. Gundlach, Berlin, 1892 (MGH, Epistolae Merowingici et Karolini aevi, 1).
Die Kanonessammlung des Kardinals Deusdedit = Die Kanonessammlung des Kardinals Deusdedit, éd. W. v. Glanvell, Paderborn, 1905.
De Trina deitate = Gottschalk d’Orbais, De Trina deitate, fragment publié dans L. Katić, Saksonac Gottschalk na dvoru kneza Trpimira, dans Bogoslovska smotra, 20 (4), 1932, p. 403 – 432.
Ennode, Panégyrique de Théodoric, 1995 = Der Theoderich-Panegyricus des Ennodius, éd. et trad. C. Rohr, Hanovre, 1995 (MGH, Studien und Texte, 12).
Ennode, Lettres, 2006 = Ennode de Pavie, Lettres, 1, éd. et trad. S. Gioanni, Paris, Les Belles Lettres, 2006 (CUF).
Ennodio, Vita del beatissimo Epifanio vescovo della chiesa pavese, éd. et trad. it. M. Cesa, Côme, Edizioni New Press, 1988.
Ennodius, Der Theoderich-Panegyricus = Ennodius, Der Theoderich-Panegyricus des Ennodius, éd. et trad. C. Rohr, Hanovre, 1995 (MGH, Studien und Texte, 12).
Facundus, Défense des Trois Chapitres = Facundus, Défense des Trois Chapitres, 4 vol., éd. J.-M. Clément et R. Van der Plaetse, trad. A. Fraïsse-Bétoulières, Paris, Le Cerf, 2002-2006 (SC 471, 478, 479, 484).
Giovanni Diacono, Istoria Veneticorum = Giovanni Diacono, Istoria Veneticorum, éd. A. Berto, Bologne, 1999 (Fonti per la storia medievale d’Italia. Storici Italiani dal Cinquecento al Millecinquecento ad uso delle scuole, 2).
Gregorii Magni, Registrum epistularum libri I – XI = Gregorii Magni, Registrum epistularum libri I – XI, éd. Dag Norberg, Turnhout, Brepols, 1982 (CC ser. lat., 140 et 140A).
Grégoire le Grand, Registre des Lettres = Grégoire le Grand, Registre des Lettres, trad. P. Minard et M. Reydellet, Paris, Le Cerf, 1991-2008 (SC 370, 371, 520).
Grégoire le Grand, Homelia in Evangelium = Grégoire le Grand (saint), Homelia in Evangelium, éd. R. Etaix, Turnhout, Brepols, 1999 (CC 141).
Hilaire d’Arles, Vita Honorati = Hilaire d’Arles, Vita Honorati, 15, 1, éd. et trad. M. D. Valentin, Paris, 1977 (SC 235).
Histoire littéraire de la France = Histoire littéraire de la France, VII, Paris 1746.
Illyricum Sacrum = D. Farlati, Illyricum Sacrum, 8 volumes, Venezia, 1751- 1818 (collaboration G. Coletti).
Isidore, Étymologies = Isidore, Étymologies, 1, 41, éd. W.M. Lindsay, Oxford, 1911.
Jean VIII, Correspondance :
Das Register Papst Johannes’ VIII 1968 = Jean VIII (pape), Das Register Papst Johannes’ VIII. (872-882), éd. D. Lohrmann, Tübingen, 1968 ;
Registrum Iohannis VIII. papae 1928 = voir aussi Registrum Iohannis VIII. papae, éd. E. Caspar, dans MGH Epistolae VIII, Berlin, 1928 (Karolini aevi V), p. 1-272.
Jérôme, Chronique = Jérôme, Chronique : continuation de la Chronique d’Eusèbe, années 326-378, trad. B. Lançon, Rennes, 2004.
Jérôme, Lettres = Jérôme, Lettres, éd. I. Hilberg, Vienne, 1996 (CSEL 56/1, III).
Jérôme, Vita Hilarionis = Jérôme, Vita Hilarionis, dans Trois vies de moines (Paul, Malchus, Hilarion), introduction par P. Leclerc, E. Morales, A. de Vogüé ; éd. E. M. Morales ; trad. P. Leclerc, Paris, 2007 (SC 508).
Jordanès, Histoire des Goths :
Jordanès, De origine actibusque Getarum = Jordanès, De origine actibusque Getarum, 45, 239, MGH, AA, V, 1.
Jordanès, Getica = Jordanès, Getica (Histoire des Goths), éd. et trad. Antonino Grillone, Paris, 2017.
Lektionar Bernardina Splićanina = Lektionar Bernardina Splićanina 1495, éd. T. Maretić, Zagreb, 1885 et revue par J. Bratulić, Split, 1995 (Knjiga Mediterana, 13).
Liber Pontificalis = Liber Pontificalis, I et II, éd. L. Duchesne, Paris, 19552.
Lucius, De Regno Dalmatiae et Croatiae = I. Lucius, De Regno Dalmatiae et Croatiae Libri Sex, Amsterdam, apud J. Blaeu, 1666.
Lucio 1674 = G. Lucio, Memorie istoriche di Tragurio ora detto Traù, Venezia, 1674.
Magnae Moraviae fontes historici 1969 = Magnae Moraviae fontes historici, III, ed. Lubomír Havlík, Praha-Brno, Universita J.E. Purkyně, 1969.
Martyrologium Illyricum = Martyrologium Illyricum, éd. Coletti, Venezia, 1818.
Missale Hervoiae ducis Spalatensis Croatico-Glagoliticum = Missale Hervoiae ducis Spalatensis Croatico-Glagoliticum. Transcriptio et commentarium, éd. B. Grabar, A. Nazor, M. Pantelić, dir. V. Štefanić, Zagreb, Ljubljana, Graz, 1973.
Passio Anastasiae = Passio Anastasiae, introduzione, testo critico, traduzione a cura di P. F. Moretti, Roma, Herder, 2006 (Studi e Testi TardoAntichi, 3).
Pierre Damien :
Pier Damiani, Lettere = Pier Damiani, Lettere (68-90), a cura di N. D’Acunto, L. Saraceno, traduzioni di A. Dindelli, C. Somigli, L. Saraceno, revisione generale di L. Saraceno, Roma, Città Nuova, 200-2005 (Opere di Pier Damiani, 1-4).
Die Briefe des Petrus Damiani = Die Briefe des Petrus Damiani, a cura di K. Reindel, Teil 1. (nn. 1-40), Teil 2. (nn. 41-90), Teil 3. (nn. 91-150), Teil 4. (nn. 151-180), München 1983-1993 (MGH, Epistolae : 2, Die Briefe der deutschen Kaiserzeit, IV, 1).
Petri Damiani Vita beati Romualdi = Petri Damiani Vita beati Romualdi, a cura di G. Tabacco, Rome, ISIME, 1957 (Istituto Storico Italiano per il Medio Evo. Fonti per la storia d’Italia, 94).
Procope, La Guerre contre les Vandales = Procope, La Guerre contre les Vandales, trad. D. Roques, Paris, 1990 (la Roue à Livres).
Prologi Paschae ad Vitalem = Prologi Paschae ad Vitalem (scripti A. 395), éd. Th. Mommsen, Berlin, 1892 (MGH, aa. IX).
Regesta Pontificum Romanorum = Regesta Pontificum Romanorum, Italia pontificia, vol. IX, Samnium - Apulia - Lucania, éd. P.F. Kehr, Berlin, 1962.
Regesto di Camaldoli = Regesto di Camaldoli, vol. I-II, éd. L. Schiaparelli et F. Baldasseroni, vol. III-IV, éd. E. Lasinio, Rome, 1907-1922.
Registrum Petri Diaconi = J.-M. Martin et al. (éd.), Registrum Petri Diaconi (Montecassino, Archivio dell’Abbazia, Reg. 3), Roma, École française de Rome – ISIME, 2015 (Fonti per la storia dell’Italia medievale. Antiquitates / Sources et documents, 4).
Relazioni = Relazioni del I. Congresso degli archeologi cristiani, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 17, 1894, p. 113-256.
Rutilius Namatianus, Sur son retour = Rutilius Namatianus, Sur son retour, éd. et trad. F. Préchac, Paris, Les Belles Lettres, 19612 (CUF).
Thomas l’Archidiacre, Historia Salonitana :
HS = Thomas l’Archidiacre, Historia Salonitana, éd. O. Perić, commentaire M. Matijević-Sokol et R. Katičić tomes I et II, Split, Književni krug, 2003.
Historia Salonitana 1894 = Thomas l’Archidiacre, Historia Salonitana, éd. F. Rački, Zagreb, 1894 (Monumenta spectantia historiam Slauorum meridionalium, 26).
History of the Bishops of Salona and Split = Archdeacon Thomas of Split, History of the Bishops of Salona and Split, ed., transl. and annotated by D. Karbić, M. Matijević-Sokol and J. R. Sweeney, Budapest-New York, Central European University Press, 2006 (Central European University Press, 4).
Trogirski privilegiji = Trogirski privilegiji (= Privilège de Trogir), éd. M. Kostrenčić, Zagreb, 1930 (Knjiga, 239).
Valerio de Ponte, Historia ecclesiae iadrensis = Valerio de Ponte, Historia ecclesiae iadrensis, a cura di V. Brunelli, Zadar, 1906.
Vita Hludowici imperatoris = Vita Hludowici imperatoris, éd. E. Tremp, Hanovre, 1995 (MGH, Script. Rer. Germ., 64)
Vitae Sanctorum Aetatis Conversionis Europae Centralis = Vitae Sanctorum Aetatis Conversionis Europae Centralis (Saec. X-XI), edited by G. Klaniczay, translated by C. Gaşpar and M. Miladinov, Budapest-New York, Central European University Press, 2013 (Central European Medieval Texts, 6).
Victor de Tunnuna, Chronique 1894 = Victoris Tonnennensis Episcopi Chronica, éd. Th. Mommsen, Berlin, 1894 (MGH, AA 11).
Victor de Tunnuna, Chronique 1997 = Vittore da Tunnuna, Chronica. Chiesa e impero nell’età di Giustiniano, éd. A. Placanica, Florence, Sismel, 1997.
Études secondaires
Agnoletto 1964 = A. Agnoletto, Salvatore Minocchi, Breschia, 1964.
Alberzoni – Zey 2012 = M.P. Alberzoni e C. Zey (dir.), Legati e delegati papali. Profili, ambiti d’azione e tipologie di intervento nei secoli XII-XIII, Milan, 2012.
Alciati 2018, p. 64-68 = R. Alciati, Monaci d’Occidente. Secoli IV-IX, Rome, 2018.
Alimov 2008 = D. E. Alimov, Pereselenie i kreschenie : K probleme formirovaniya horvatskoi etnichnosti v Dalmatsii (= Migration and conversion : On the formation of the Croat ethnicity in Dalmatia), dans Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, 2, 2008, p. 94-116.
Alimov 2009 = D. E. Alimov, Formirovanie horvatskoi etnopoliticheskoi obschnosti v Dalmatsii v zerkale etnogeneticheskoi traditsii (= The formation of the Croat ethnopolitical community in Dalmatia in the mirror of an ethnogenetic tradition), dans Rossiyskie i slavyanskie issledovaniya (=Russian and Slavic Studies), vol. 4, Minsk, 2009, p. 93-101.
Alzati 1991 = C. Alzati, ‘Pro sancta fide, pro dogma patrum’ : La tradizione dogmatica delle chiese italiane di fronte alla questione dei Tre Capitoli. Caratteri dottrinali e implicazioni ecclesiologiche dello scisma, dans Atti del convegno Como e Aquileia : per una storia della Società Comasca (612-1751), Como, 1991, p. 49-82.
Ammerman 2003 = A. J. Ammerman, Venice before the Grand Canal, dans Memories of the American Academy in Rome, 48, 2003, p. 141-158.
Amory 1997 = P. Amory, People and Identity in Ostrogothic Italy, 489-554, Cambridge, 1997.
Ančić 1997 = M. Ančić, From Carolingian Official to Croatian Ruler – The Croats and the Carolingian Empire in the first half of the ninth century, dans Carolingian and Ottonian Age, 1997, p. 7-13.
Ančić 2001 = M. Ančić, I territori sud-orientali dell’Impero carolingio all’alba della nuova epoca, dans G. Brogiolo, C. Bertelli (dir.), Bizantini, Croati, Carolingi. Alba e tramonto di regni e imperi, Milan, 2001, p. 61-95.
Ančić 2002 = M. Ančić, Image of Royal Authority in the Work of Thomas Archdeacon, dans Povijesni prilozi, 22, 2002, p. 29-40.
Ančić 2011 = M. Ančić, Miho Barada i mit o Neretvanima, dans Povijesni prilozi, 41, 2011, p. 17-43.
Ančić 2018 = M. Ančić, Vekenega i kralj Koloman, dans P. Vežić, I. Josipović (dir.), Laude nitens multa : Zbornik radova s kolokvija u povodu 900. obljetnice Vekenegina epitafa, Zadar, 2018, p. 15-42.
Ančić 2020 = M. Ančić, Opatica Čika i kralj Petar Krešimir IV. : Bizant u susretu s Hrvatskim Kraljevstvom, dans Vežić – Josipović 2020, p. 13-52.
Ančić – Shepard – Vedriš 2018 = M. Ančić, J. Shepard, T. Vedriš (dir.), Imperial spheres and the Adriatic : Byzantium, the Carolingians and the Treaty of Aachen (812), Londres-New York, 2018.
Arnold 2005 = D. Arnold, Johannes VIII. Päpstliche Herrschaft in den karolingischen Teilreichen am Ende des 9. Jahrhunderts, Francfort, 2005.
Arnaldi 1970 = G. Arnaldi, Andrea Dandolo doge-cronista, dans A. Pertusi (dir.), La storiografia veneziana fino al secolo XVI. Aspetti e problemi, Florence, 1970, p. 127-268.
Arnaldi – Capo 1976 = G. Arnaldi, L. Capo, I cronisti di Venezia e della Marca Trevigiana dalle origini alla fine del secolo XIII, dans G. Arnaldi (dir.), Storia della cultura veneta, 1, Dalle origini al Trecento, Vicenza, 1976, p. 387-423.
Arquillière 1934 = H. X. Arquillière, Saint Grégoire VII, Paris, 1934.
Azzara 1994 = C. Azzara, Venetiae. Determinazione di un’area regionale fra antichità e alto medioevo, Trévise, 1994.
Azzara 1997 = C. Azzarra, L’ideologia del potere regione nel papato altomedioevale (secoli VI-VIII), Spolète, 1997 (C.I.S.A.M., Testi, studi, strumenti, 12).
Badurina – Galović 2014 = A. Badurina, T. Galović, St Domnius and St Anastasius in the Hagiotopography of Croatia, dans J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić i J. Vrandečić (dir.), Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), Split, 2014, p. 415-439.
Bajamonti 1767 = J. Bajamonti, Storia di San Doimo primo vescovo di Salona, Venise, 1767.
Barford 2001 = P. Barford, The Early Slavs. Culture and Society in Early Medieval Eastern Europe, Ithaca, 2001.
Baric 2010 = D. Baric, Les antiquités dalmates au XIXe siècle : une archéologie impériale ?, dans D. Baric, J. Le Rider, D. Roksandić (dir.), Mémoire et histoire et mémoire en Europe centrale et orientale, Rennes, 2010, p. 163-171.
Baric 2012a = D. Baric, Archéologie classique et politique scientifique en Bosnie-Herzégovine habsbourgeoise : Carl Patsch à Sarajevo (1891-1918), dans Revue Germanique Internationale, 2012, 16, p. 73-89.
Baric 2012b = D. Baric, L’archéologie austro-allemande en Méditerranée orientale, enjeux et interactions, dans Revue Germanique Internationale, 2012, 16, p. 5-11.
Barone 1991 = C. Barone, Une situation de trilinguisme : l’enclave croate d’Acquaviva Collecroce, province de Campobasso (Italie), thèse, Université Grenoble III, a.a. 1991.
Barraclough 1968 = G. Barraclough, The medieval Papacy, Londres, 1968.
Bartl 2004 = P. Bartl, Župan, dans Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, Vienne-Cologne-Weimar, 2004, p. 765-766.
Bartulin 2014 = N. Bartulin, The Racial Idea in the Independent State of Croatia : Origins and Theory, Leyde-Boston, 2014.
Basić 2009 = I. Basić, Élites ecclesiastiche e renovatio : tradizioni tardoantiche nell‘arte di VIII e IX secolo in Istria, dans R. Farioli Campanati, Cl. Rizzardi, P. Porta, A. Augenti, I. Baldini Lippolis (dir.), Ideologia e cultura artistica tra Adriatico e Mediterraneo orientale (IV-X secolo). Il ruolo dell’autorità ecclesiastica alla luce di nuovi scavi e ricerche. Atti del Convegno Internazionale, Bologna-Ravenna, 26-29 Novembre 2007, Bologne, 2009, p. 289-302.
Basić 2013 = I. Basić, ‘Spalatensia Porphyrogenitiana’. Some issues concerning the textual transmission of Porphyrogenitus’ sources for the chapters on Dalmatia in the ‘De Administrando Imperio’, dans Byzantinoslavica, 71, 2013, p. 91-110.
Basić – Gračanin – Petrak – Vedriš (à paraître) = I. Basić, H. Gračanin, M. Petrak, T. Vedriš (éd.), Byzantium in the Adriatic from the 6th to 12th century – International conference, Spalate, 28-30 September 2018, à paraître.
Baslez 2008 = M.-F. Baslez, La relégation dans les îles : un espace repensé par les intellectuels exilés, dans Blaudeau 2008, p. 179-190.
Bats 2014 = M. Bats, D’un monde à l’autre. Contacts et acculturation en Gaule méditerranéenne, Naples, 2014.
Bautier 1984 = R.-H. Bautier, La chancellerie et les actes royaux dans les royaumes carolingiens, dans Bibliothèque de l’École des Chartes, 142, 1984, p. 5-80.
Beaucamp – Dagron 1998 = J. Beaucamp, G. Dagron, La transmission du patrimoine : Byzance et l’aire méditerranéenne, Paris, 1998 (Travaux et mémoires du Centre de recherche d’histoire et civilisation de Byzance, Monographies, 11).
Beaud 1990 = B. Beaud, Le savoir et le monarque : le traité sur les nations de l’empereur byzantine Constantin VII Porphyrogénète, dans Annales, 45, 1990, p. 551-564.
Beaud 2013 = M. Beaud, Les Rois mages. Iconographie et art monumental dans l’espace féodal (Xe-XIIe siècle), dans BUCEMA [En ligne], 17.1, 2013, mis en ligne le 16 avril 2013, consulté le 14 août 2014.
Becker A. 2014 = A. Becker, Ethnicité, identité ethnique. Quelques remarques pour l’Antiquité tardive, dans Gerión, 2014, 32, p. 289-305.
Becker H.-J. 2007 = H.-J. Becker, Der Friede von Venedig im jahre 1171 und die Entstehung der Papstkirche, dans G. Dilcher, D. Quaglioni (dir.), Gli inizi del diritto pubblico. L’età de Federico Barbarossa : legislazione e scienza del diritto / Die Anfänge des öffentlichen Rechts. Gesetzgebung im Zeitalter Friedrich Barbarossas und das Gelehrte Recht, Bologne, 2007 (Annali dell’Istituto storico italo-germanico in Trento. Contributi, 19), p. 261-282.
Belamarić 1998 = J. Belamarić, The first centuries of christianity in Diocletians’s palace in Split, dans Acta XIII, CIAC, III, 1998, Split, p. 55-68.
Bellamy 2004 = A. J. Bellamy, The Formation of Croatian national Identity : a Centuries-old Dream, London, 2004.
Benericetti 2007 = R. Benericetti, L’eremo e la cattedra. Vita di san Pier Damiani, Milan, 2007 (Medioevalia).
Berend 2007 = N. Berend (dir.), Christianization and the Rise of Christian Monarchy. Scandinavia, Central Europe and Rus’ (c. 900-1200), New York, 2007.
Berto 1999 = L. A. Berto, La “Venetia” tra Franchi e Bizantini. Considerazioni sulle fonti, dans Studi veneziani, n.s., XVIII, 1999, p. 189-202.
Bertoldi 1886 = A. Bertoldi, Breviario ad uso della Chiesa di Spalato, già Salonitana, dans Archivio Veneto, 1886, p. 227-251.
Bertrand – Botte à paraître = A. Bertrand, E. Botte (dir.), Dalmatia and the ancient Mediterranean : 50 years after John Wilkes’s “Dalmatia”, Rome, à paraître.
Bertrand – Botte – Jelinčić à paraître = A. Bertrand, E. Botte, K. Jelinčić, Rome et l’Adriatique : de la conquête d’un espace à l’exploitation économique des territoires, dans Bertrand – Botte à paraître.
Betti 2013a = M. Betti, ‘Scrivere ai barbari’ : forme e strategie della comunicazione politica in tarda età carolingia, dans S. Gioanni et P. Cammarosano (dir.), Les correspondances en Italie II. Formes, styles et fonctions de l’écriture épistolaire dans les chancelleries italiennes (Ve-XVe siècles), Rome-Trieste, 2013 (Coll. École française de Rome, 475 – Atti, 06), p. 163-179.
Betti 2013b = M. Betti, Una chiesa romana per la Moravia. Fonti e linguaggi di un progetto papale, dans Bullettino dell’Istituto Storico Italiano per il Medio Evo, 115, 2013, p. 23-43.
Betti 2014 = M. Betti, The Making of Christian Moravia (858-882). Papal Power and Political Reality, Leyde, 2014.
Biondić 2003 = I. Biondić, Tanajske ploče – europska osobnica Hrvata, dans Hrvatsko slovo. Tjednik za kulturu, IX/425, 2003, p. 16-17.
Bischoff 1955 = B. Bischoff, Zur Frühgeschichte des mittelalterlichen Chirographum, dans Archivalische Zeitschrift, 50-51, 1955, p. 297-300.
Blagojević 1998 = M. Blagojević, L. Steindorff, Župan, dans Lexikon des Mittelalters, 9, 1998, p. 709-710.
Blaudeau 2004 = Ph. Blaudeau, A stereotype of the Roman history of monophysism ? About the violent episode of Thessalonica (September 519), dans HAM, 10, 2004, p. 205-209.
Blaudeau 2006 = Ph. Blaudeau, Alexandrie et Constantinople (451-491). De l’histoire à la géo-ecclésiologie, Rome, 2006 (BEFAR, 327).
Blaudeau 2008 = P. Blaudeau (dir.), Exil et relégation. Les tribulations du sage et du saint durant l’Antiquité romaine et chrétienne (Ier-VIe s. ap. J.-C.). Actes du colloque organisé par le Centre Jean-Charles Picard, Université de Paris XII-Val de Marne (17-18 juin 2005), Paris, 2008.
Blaudeau 2012a = Ph. Blaudeau, Between Petrine Ideology and Realpolitik. The See of Constantinople in Roman Geo-Ecclesiology (449-536), English translation by D. Natanson, L. Grig and G. Kelly, dans L. Grig and G. Kelly (dir.), Two Romes : Rome and Constantinople in Late Antiquity, Oxford, 2012, p. 364-384.
Blaudeau 2012b = Ph. Blaudeau, Le Siège de Rome et l’Orient (448 – 536). Étude géo-ecclésiologique, Rome, 2012 (Coll. École française de Rome, 460).
Bloch 1986 = H. Bloch, Monte Cassino in the Middle Ages, 2 vol., Harvard-Cambridge, 1986.
Boba 1971 = I. Boba, Moravia’s History Reconsidered : A Reinterpretation of Medieval Sources, The Hague, 1971.
Bodrožić 2017 = I. Bodrožić, La Chiesa di Salona tra Roma e Bisanzio dal IV al VII secolo, dans M. Ghilardi e G. Pilara (dir.), Costellazioni geoecclesiali da Costantino a Giustiniano : dalle Chiese ‘principali’ alle Chiese patriarcali, Rome, 2017, p. 237-254.
Boller 2004 = B. Boller, Gottschalk d’Orbais de Fulda à Hautvillers : une dissidence, Paris, 2004.
Boodts – Leemans – Meijns 2016 = S. Boodts, J. Leemans, B. Meijns (dir.), Shaping Authority : How Did a Person Become an Authority in Antiquity, the Middle Ages and the Renaissance ?, Turnhout, 2016 (Lectio, 4).
Borri 2008 = F. Borri, Francia e Chroatia nel IX secolo : storia di un rapporto difficile, dans MEFRM, 120-1, 2008, p. 87-103.
Borri 2010 = F. Borri, L’Adriatico tra Bizantini, Longobardi e Franchi dalla conquista di Ravenna alla Pace di Aquisgrana, dans Bullettino dell’Istituto storico italiano per il Medioevo, 112, 2010, p. 1-56.
Borri 2011 = F. Borri, White Croatia and the arrival of the Croats : an interpretation of Constantine Porphyrogenitus on the oldest Dalmatian history, dans Early Medieval Europe, 19, 2011, p. 204-231.
Bougard – La Rocca – Le Jan 2005 = F. Bougard, C. La Rocca, R. Le Jan (dir.), Sauver son âme et se perpétuer : transmission du patrimoine et mémoire au haut Moyen Âge, Rome, 2005 (Coll. École française de Rome, 351).
Bougard 2011 = F. Bougard, ‘Petitor et medius’ : le rôle de la papauté dans les relations internationales de Grégoire le Grand à Jean VIII, dans Le relazioni internazionali nell’alto medioevo, Spoleto, 8-12 aprile, 2010, Spolète, 2011, p. 299-340.
Bougard 2015 = F. Bougard, Jugement divin, excommunication, anathème et malédiction : la sanction spirituelle dans les sources diplomatiques, dans G. Bührer-Thierry et S. Gioanni (dir.), Exclure de la communauté chrétienne. Sens et pratiques sociales de l’anathème et de l’excommunication (IVe-XIIe s.), Turnhout, 2015 (HAMA, 23), p. 215-238.
Bousquet-Labouérie 2006 = C. Bousquet-Labouérie, B. Jeanjean et B. Lançon (trad. et notes), Saint Jérôme Chronique. Continuation de la Chronique d’Eusèbe, années 326-378, dans Annales de Bretagne et des Pays de l’Ouest, 113-4, 2006, p. 197-198.
Bousquet-Labouérie – Maurey 2015 = C. Bousquet-Labouérie, Y. Maurey (dir.), Espace sacré, mémoire sacrée. Le culte des évêques dans leurs villes (IVe-XXe siècle), Turnhout, 2015 (Hagiologia, 10), p. 5-11.
Bousquet – Maurey 2015 = C. Bousquet et Y. Maurey (dir.), Espace sacré, mémoire sacrée. Le culte des évêques dans leurs villes (IVe-XXe siècle), Turnhout, 2015 (Hagiologia, 10).
Bove 1995 = F. Bove, Città monastica beneventana, dans Studi Beneventani, 6, 1995, p. 25-168.
Boye 1916 = F. Boye, Über die Poenformeln in den Urkunden des früheren Mittelalters, dans Archiv für Urkundenforschung, 6, 1916 [1918], p. 77-148.
Bratož 1987 = R. Bratož, Die Entwicklung der Kirchenorganisation in den Westbalkanprovinzen (4. bis 6. Jahrhundert), dans V. Gjuzelev und R. Pillinger (dir.), Das Christentum in Bulgarien und auf der übrigen Balkanhalbinsel in der Spätantike und im frühen Mittelalter, Vienne, 1987 (Miscellanea Bulgarica, 5].
Bratož 2009 = R. Bratož, Eine Region im Wandel – Der West- und Mittelbalkanraum in spätantiken und mittelalterlichen Chroniken, dans A. Goltz, H. Leppin und H. Schlange-Schöningen (dir.), Jenseits der Grenzen. Beiträge zur spätantiken und frühmittelalterlichen Geschichtsschreibung, Berlin-New York, 2009 (Millenium-Studien 25), p. 199-238.
Breko 2004 = H. Breko, The so called ‘Liber sequentiarum et sacramentarium’ Šibenik, Monastery of Franciscans the Conventuals, 11th Century : The Oldest Medieval Missal of Pula, Istria, dans Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae, 45, 2004, p. 37-54.
Bresc – Nef 1999 = H. Bresc, A. Nef, Al-Idrîsî, La première géographie de l’Occident, Paris, 1999.
Breu – Piccoli 2000 = W. Breu, G. Piccoli (con la collaborazione di Snježana Marčec), Dizionario croato molisano di Acquaviva Collecroce. Dizionario plurilingue della lingua slava della minoranza di provenienza dalmata di Acquaviva Collecroce in Provincia di Campobasso. Dizionario, registri, grammatica, testi, Campobasso, 2000.
Brogiolo 2013 = G. P. Brogiolo, Le monachisme insulaire du IVe à la fin du XIe siècle. Conclusions, dans HAM, 19, 2013, p. 242-243.
Budak 1994 = N. Budak, Prva stoljeća Hrvatske (=The first centuries of Croatia), Zagreb, 1994.
Budak 1997 = N. Budak, Croats between Franks and Byzantium, dans HAM, 3, 1997, p. 15-22.
Budak 1998 = N. Budak, Drei Zentralstädte in Dalmatien : Salona, Zadar, Spalate, dans H. Heppner (éd.), Hauptstädte zwischen Save, Bosporus und Dnjepr, Vienne-Cologne-Weimar, 1998, p. 101-123.
Budak 1999a = N. Budak, Anali u hrvatskoj historiografiji. Borba za modernizaciju povijesne znanosti, dans Annales in the Croatian historical science. The combat for the modernization of historical science, dans Zbornik Mirjane Gross, 1999, p. 459-467.
Budak 1999b = N. Budak, Diplomacija - politika pregovaranja i sporazumijevanja u hrvatskom ranom srednjovjekovlju (= Diplomacy - politics of negotiation and reaching agreements in the Croatian Early Middle Ages), dans Zbornik Diplomatske akademije, IV. 2, 1999, p. 13-25.
Budak 1999c = N. Budak, Etničnost i povijest (= Ethnicity and History), dans E. Heršak (éd.), Etničnost i povijest, Zagreb, 1999, p. 11-24.
Budak 1999d = N. Budak, Was the cult of St. Bartholomew a royal option in early Medieval Croatia ?, dans Balázs Nagy and Marcell Sebök (éd.), The Man of Many Devices, Who Wandered Full Many Ways..., Festschrift in Honor of János M. Bak, Budapest, 1999, p. 241-249.
Budak 2000 = N. Budak, Le Annales e la storiografia croata, dans Dimensioni e problemi della ricerca storica, 1, 2000, p. 75-87.
Budak 2003a = N. Budak, Hrvatski društveni razvoj u ranom srednjem vijeku (Croatian social history in the early middle ages), dans Fr. Šanjek, Fr. Mirošević (éd.), Povijest Hrvata, I, Zagreb, 2003, p. 135-144.
Budak 2003b = N. Budak, Hrvati u ranom srednjem vijeku (= Croats in the early middle ages), Fr. Šanjek and Fr. Mirošević (dir.), dans Povijest Hrvata, I, Zagreb, 2003, p. 49-79.
Budak 2003c = N. Budak, Polaganje temelja Kraljevstva Hrvatske i Dalmacije (=The Foundations of the Kingdom of Croatia and Dalmatia), dans Fr. Šanjek and Fr. Mirošević (dir.), Povijest Hrvata, I, Zagreb, 2003, p. 84-113.
Budak 2004 = N. Budak, Post-socialist Historiography in Croatia since 1990, dans U. Brunner (dir.), (Re) Writing History : Historiography in Southeast Europe after Socialism, Münster, 2004 (Studies on South East Europe, 4), p. 128-164.
Budak 2007 = N. Budak, Foundations and Donations as a Link Between Croatia and the Dalmatian Cities in the Early Middle Ages, dans Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, 55, 2007, p. 483-490.
Budak 2008 = N. Budak, Identities in Early Medieval Dalmatia (Seventh-Eleventh Centuries), dans I. Garipzanov, p. Geary and P. Urbanczyk (éd.), Franks, Northmen and Slavs : Identities and State Formation in Early Medieval Europe, Turnhout, 2008 (Cursor Mundi, 5), p. 223-241.
Budak 2011 = N. Budak, O novopronađenom natpisu s imenom kraljice Domaslave iz crkve sv. Vida na Klisu (= About a newly discovered inscription with the name of queen Domaslava from the church of St Vitus on Klis), dans Historijski zbornik, 64, 2011, p. 317-320.
Bührer-Thierry 1997 = G. Bührer-Thierry, La christianisation des Slaves aux confins de la Bavière (IXe-Xe siècle), dans F. Bougard (dir.), Le christianisme en Occident du début du VIIe siècle au milieu du XIe siècle, Paris, 1997, p. 262-264.
Bührer-Thierry – Lebecq 2006 = G. Bührer-Thierry et St. Lebecq, L’occident sur ses marges (VIe-XIe siècles) : formes et techniques de l’intégration, dans Médiévales, 51, 2006, p. 5-95.
Bührer-Thierry 2014a = G. Bührer-Thierry, Aux marges du monde germanique : l’évêque, le prince, les païens (VIIIe-XIe siècles), Turnhout, 2014 (HAMA, 20).
Bührer-Thierry 2014b = G. Bührer-Thierry, La compétition liturgique entre Grecs et Latins en Europe centrale au IXe siècle, dans P. Depreux, F. Bougard, R. Le Jan (dir.), Compétition et sacré au haut Moyen Âge : entre médiation et exclusion, Turnhout, 2014 (HAMA, 21), p. 255-272.
Bührer-Thierry – Gioanni 2015 = G. Bührer-Thierry et S. Gioanni (dir.), Exclure de la communauté chrétienne. Sens et pratiques sociales de l’anathème et de l’excommunication (IVe-XIIe s.), Turnhout, 2015 (HAMA, 23).
Bujan 2008 = S. Bujan, La Chronique du prêtre de Dioclée. Un faux document historique, dans Revue des études byzantines, 66, 2008, p. 5 – 38.
Bulić 1898 = F. Bulić, I ss. Anastasio e Dojmo martiri salonitani, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 21, 1898, p. 113-132.
Bulić 1900 = F. Bulić, Sarcofago di Primus, vescovo, nipote di Domnione martire, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 1900, 23, p. 273-293.
Bulić 1904 = F. Bulić, S. Gregorio Magno Papa nelle sue relazioni colla Dalmazia (a. 590-604), dans Supplemento al Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata, 1904, 1-3, 1904, p. 17-47.
Bulić 1906 = F. Bulić, Sull’anno della distruzione di Salona, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 1906, 29, p. 268-304.
Bully et al. 2009 = S. Bully, M. Jurković, M. Čaušević-Bully, I. Marić, Le monastère Saint-Pierre d’Osor sur l’île de Cres, dans Archéo-Théma [La Croatie romaine et médiévale], 3, 2009, p. 62-65.
Bully et al. 2015 = S. Bully, M. Jurković, M. Čaušević-Bully, I. Marić, Benediktinska opatija Sv. Petra u Osoru - arheološka istraživanja 2006.- 2013 (=Le monastère bénédictin de Saint-Pierre d’Osor - études archéologiques 2006-2013), dans Izdanja HAD, 30, Zagreb, 2015, p. 103-127.
Bully – Čaušević-Bully 2011 = S. Bully, M. Čaušević-Bully, Le monachisme insulaire dans l’archipel du Kvarner (Croatie) entre le Ve et le XIe siècle. Projet de recherches archéologiques, 2011-2014, dans BUCEMA, 2011, 15.-1, p. 335-350.
Bully – Čaušević-Bully 2012 = S. Bully, M. Čaušević-Bully, Saint-Pierre d’Ilovik. Une station maritime majeure du nord de l’Adriatique de l’Antiquité au Moyen Âge, dans Histria Antiqua, 21, 2012, p. 413-426.
Bully – Čaušević-Bully 2013 = S. Bully, M. Čaušević-Bully, Esquisse d’un paysage monastique insulaire dans le nord de l’Adriatique : l’archipel du Kvarner (Croatie), dans HAM, 19, 2013, p. 167-182.
Bully – Jurković – Sapin 2013 = S. Bully, M. Jurković, C. Sapin (dir.), Le monachisme insulaire du IVe à la fin du XIe siècle, actes du colloque d’Osor, 24-27 mai 2012, dans HAM, 19, 2013, p. 7.
Bully – Čaušević-Bully à paraître = S. Bully, M. Čaušević-Bully, La transition des villae vers les domaines ecclésiastiques, dans Bertrand – Botte à paraître.
Bury 1906 = J.-B. Bury, The Treatise De administrando imperio, dans Byzantinische Zeitschrift, 15, 1906, p. 517-577.
Butorac 1959 = P. Butorac, Monasteria Benedictinorum in Dalmatia in districtu Catharensi, dans Benedictina, 13, 1959, p. 1-31.
Bužančić 2011 = R. Bužančić, Crkve Sv. Vida na Klisu i Sv. Marije u Blizni Gornjoj. Prilog proučavanju vladarske predromaničke arhitekture IX. stoljeća (= The Churches of St Vitus at Klis and of St Mary in Blizna Gornja. A contribution to the Study of Royal pre-Romanesque Architecture of the 9th Century), dans Prilozi povijesti umjetnosti u Dalmaciji, 42, 2011, p. 29-67.
Caby 1994 = C. Caby, La sainteté féminine camaldule au Moyen Âge : autour de la b. Gherardesca de Pise, dans Hagiographica, 1, 1994, p. 235-269.
Caby 1995a = C. Caby, Du monastère à la cité. Le culte de saint Romuald au Moyen Âge, dans Revue Mabillon, 6, 1995, p. 137-158.
Caby 1995b = C. Caby, Érémitisme et ‘inurbamento’ dans l’ordre camaldule à la fin du Moyen Âge, dans Médiévales, 28, 1995, p. 79-92.
Caby 1997a = C. Caby, Bernardino Gadolo ou les débuts de l’historiographie camaldule, dans MEFRM, 109-1, 1997, p. 225-268.
Caby 1997b = C. Caby, Les voies de l’érémitisme en Italie, Xe-XIe s., dans F. Bougard (dir.), Le christianisme en Occident du début du VIIe au milieu du XIe siècle, Paris, 1997, p. 319-334.
Caby 1999 = C. Caby, De l’érémitisme rural au monachisme urbain. Les Camaldules à la fin du Moyen Âge, Rome, 1999 (BEFAR, 350), p. 9-30.
Caby 2000 = C. Caby, I Padri nell’osservanza camaldolese : uso, riuso, abuso, dans M. Cortesi (dir.), Tradizioni patristiche nell’umanesimo : atti del convegno, Istituto Nazionale di Studi sul Rinascimento, Biblioteca Medicea Laurenziana, Firenze, 6-8 febbraio 1997, Florence, 2000 (Millennio medievale, 17), p. 175-191.
Cammarosano 1974 = P. Cammarosano, La famiglia dei Berardenghi. Contributo alla storia della società senese nei secoli XI-XIII, Spolète, 1974 (Bibl. di Studi medievali, 6).
Cantarella 2005 = G. M. Cantarella, Il sole e la luna. La rivoluzione di Gregorio VII papa 1073-1085, Rome-Bari, 2005.
Capaldo 1979 = M. Capaldo, Slavi balcanici in Italia meridionale tra il VII e il XVI secolo. Sintesi storiografica e prospettive di ricerca, dans Studi slavistici in onore di Carlo Verdiani, Pise, 1979, p. 55-62.
Carocci 2003 = S. Carocci, ‘Patrimonium beati Petri e fidelitas’ : continuità e innovazione nella concezione innocenziana dei dominii pontifici, dans A. Sommerlechner (dir.), Innocenzo III. Urbs et Orbis, Atti del Congresso Internazionale (Roma, 9-15 settembre 1998), Rome, 2003, p. 667-690.
Čaušević-Bully – J. Ćus-Rukonić 2008 = M. Čaušević-Bully, J. Ćus-Rukonić, La topographie archéologique d’Osor – de l’Antiquité au haut Moyen Âge (études sur l’urbanisation du municipe romain à travers les siècles), dans Histria Antiqua, 14, 2008, p. 253-270.
Čaušević-Bully – Bully 2013 = M. Čaušević-Bully, S. Bully, Esquisse d’un paysage monastique insulaire dans le nord de l’Adriatique : l’archipel du Kvarner (Croatie), dans HAM, 19, Zagreb, 2013, p. 167-182.
Carolingian and Ottonian Age 1997 = Carolingian and Ottonian Age – Les âges carolingien et ottonien, dans HAM, 3, 1997, p. 3-209.
Cavazza 1995 = S. Cavazza, Farlati, Daniele, dans Dizionario biografico degli Italiani, XLV, Rome, 1995, p. 47-50.
Ceillier 1757 = R. Ceillier, Histoire générale des auteurs ecclésiastiques, t. XX, Paris, 1757.
Cerno 2015 = M. Cerno, Un’agiografia “dimenticata” del vescovo Domnione, martire di Salona, dans MEFRM, 127, 2015, p. 365-405.
Ciulich 1860 = I. Ciulich, Biblioteca di fra Innocenzo Ciulich nella libreria de’ rr. pp. francescani [redatto da Augusto Casnacich], a cura di A. Kaznačić, Zadar, 1860.
Chavasse 1993 = A. Chavasse, La liturgie de la ville de Rome du Ve au VIIe siècle, dans Studia Anselmiana 112, 1993 (Analecta Liturgica 18).
Chevalier – Mardešić 2006 = P. Chevalier, J. Mardešić, La ville de Salone dans l’Antiquité tardive, HAM, 12, 2006, p. 55-68.
Chevalier 1995 = P. Chevalier, Salona II. Ecclesiae dalmatiae, Rome, 1995 (Coll. École française de Rome, 194).
Chuvin 1992 = P. Chuvin, Chronique des derniers païens, Paris, 1992.
Classen 1988 = P. Classen, Karl der Groβe, das Papsttum und Byzanz. Die Begründung des karolingischen Kaisertums, Sigmaringen, 1988 (Beiträge zur Geschichte und Quellenkunde des Mittelalters, 9).
Clifford Flanigan – Ashley – Sheingorn 2005 = C. Clifford Flanigan, K. Ashley, P. Sheingorn, Liturgy as Social Performance : Expanding the Definitions, dans Th. J. Heffernan et A. Matter (dir.), The Liturgy of the Medieval Church, Kalamazoo, 2005, p. 635-652.
Codou – Lauwers 2009 = Y. Codou, M. Lauwers (dir.), Lérins, une île sainte de l’Antiquité tardive au Moyen Âge, actes du colloque de Nice – Lérins, 21-23 juin 2006, Turnhout, 2009 (Collection d’études médiévales de Nice, 9).
Coens 1963 = M. Coens, Nouvelles recherches sur un thème hagiographique : la céphalophorie, dans Académie royale de Belgique. Bulletin de la Classe des lettres et des sciences morales et politiques, 5e série, t. 48, 1962, p. 231- 253 [réimprimé dans Id., Recueil d’études bollandiennes (= Subs. Hag., 37), Bruxelles, 1963, p. 9-31].
Coman 1986 = I. Coman, Grégoire le Grand et les Églises Illyro-Thraco-Daco-Romaines, dans J. Fontaine, R. Gillet, St. Pellistrandi (dir.), Actes du colloque Grégoire le Grand (Chantilly, Les Fontaines, 15-19 septembre 1982), Paris, 1986, p. 95-105.
Correspondance Bulić-Delehaye = Korespondencija / Correspondance Frane Bulić – Hippolyte Delehaye, recueillie et classée par Ivan Ostojić, Split, 1984.
Corsi 2011 = P. Corsi, Siponto nel Medioevo : vicende di una città portuale, dans C. Laganara (dir.), Siponto. Archeologia di una città abbandonata nel Medioevo, Foggia, 2011, p. 22-28.
Corsi 2012 = P. Corsi, Il Gargano nell’Alto Medioevo : popolamento e quadri ambientali, dans Bizantini, Longobardi e Arabi in Puglia nell’Alto Medioevo. Atti del XX Congresso internazionale di studi sull’alto medioevo. Savelletri di Fasano (BR), 3-6 novembre 2011, Spolète, 2012, p. 227-247.
Cowdrey 1983 = H. E. J. Cowdrey, The Age of Abbot Desiderius. Montecassino, the Papacy, and the Normans in the Eleventh and Early Twelfth Centuries, Oxford, 1983.
Crouzet-Pavan 2004 = E. Crouzet-Pavan, Venise triomphante : Les horizons d’un mythe, Paris, 2004.
Curta 2001 = F. Curta, The Making of the Slavs : History and Archeology of the Lower Danube Region col. 500-700, Cambridge-New York-Melbourne, 2001.
Curta 2006 = F. Curta, Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250, Cambridge, 2006.
Curta 2010 = F. Curta, The early Slavs in the northern and eastern Adriatic region. A critical approach, dans Archeologia Medievale, XXXVII, 2010, p. 307-329.
Cushing 2005 = K. Cushing, Reform and the Papacy in the Eleventh Century, Manchester, 2005.
D’Acunto 1999 = N. D’Acunto, I laici nella chiesa e nella società secondo Pier Damiani. Ceti dominanti e riforma ecclesiastica nel secolo XI, Rome, 1999.
D’Acunto 2007 = N. D’Acunto, L’età dell’obbedienza. Papato, Impero e poteri locali nel secolo XI, Naples, 2007.
Damiani di Vergada 2008 = F. Damiani di Vergada, Ossero - storia, immagini, ricordi, Trieste, 2008.
Dal Borgo – Zanelli 2008 = M. Dal Borgo, G. Zanelli, Una fortezza, un porto, un arsenale (secoli XV-XVIII), Rome, 2008 (Interadria, Culture dell’Adriatico, 3).
De Cazanove 2016 = Cl. de Cazanove, The Practice of Writing in Regensburg : An Overview of the Ninth and Tenth Centuries, dans S. Barret, D. Stutzmann, G. Vogeler (dir.), Ruling the Script in the Middle Ages : Formal Aspects of Written Communication (Books, Charters, and Inscriptions), Turnhout, 2016 (Utrecht Studies in Medieval Literacy, 35), p. 95-107.
Delehaye 1899 = H. Delehaye, Saints d’Istrie et de Dalmatie, dans Analecta Bollandiana, 18, 1899, p. 369-411.
Delehaye 1904 = H. Delehaye, L’hagiographie de Salone d’après les dernières découvertes archéologiques, dans Analecta Bollandiana, 23, 1904, p. 5-18.
Delehaye 1927 = H. Delehaye, Les légendes hagiographiques, Bruxelles, 19273.
Delehaye 1936 = H. Delehaye, Étude sur le Légendier romain : les saints de novembre et de décembre, Bruxelles, 1936, (Subsidia hagiographica, 23).
Delehaye 1942 = H. Delehaye, recension de l’article de R. Egger, dans Analecta Bollandiana, 60, 1942, p. 233-5.
DeLeeuw 1985 = P.A. DeLeeuw, Gregory the Great’s Homelies on the Gospels’in the Early Middle Ages, dans Studi medievali, 1985, p. 855-869.
Delonga 1996 = V. Delonga, The Latin Epigraphic Monuments of Early Mediaeval Croatia, Split, 1996.
Delonga 2007 = V. Delonga, Pisana uspomena na jednu « sestru i kraljicu » s Koločepa (= Written Memorial to a “sister and queen” from Koločep), dans Starohrvatska prosvjeta, 34, 2007, p. 199-211.
Demougeot 1979 = E. Demougeot, Le partage des provinces de l’Illyricum entre la ‘pars orientalis’ et la ‘pars occidentalis’ de la Tétrarchie au règne de Théodoric, dans La géographie administrative et politique d’Alexandre à Mahomet, Strasbourg, 1979, p. 229-253.
Demović 1996 = M. Demović, Šibenski “Liber sequentiarum” : bogoslužni priručnik hrvatskog dvorskog biskupa ? (= church manual of the Croatian court bishop ?), dans M. Jurković et al. (dir.), Starohrvatska spomenička baština - rađanje prvog hrvatskog kulturnog pejzaža, Zagreb, 1996, p. 189-205.
Deproost 1990 = P.-A. Deproost, L’apôtre Pierre dans une épopée du VIe siècle. L’Historia apostolica d’Arator, Paris, 1990 (Collection des Études augustiniennes. Série Antiquité 126).
De Rossi 1878 = G.-B. De Rossi, Monumento dei martiri storici di Salona e sepolcreto cristiano di quella città, dans Bullettino di Archeologia cristiana, 3, 1878, p. 100-114.
De Rubeis 2002 = F. De Rubeis, Tra Dalmazia e Italia : continuità e fratture nelle iscrizioni della prima età carolingia, dans HAM, 8, 2002, p. 247-253.
Dessì 2009 = R.-M. Dessì, Images médiévales d’une île sainte : Patmos, dans Codou – Lauwers 2009, p. 281-300.
Dessì – Lauwers 2009 = R. M. Dessì, M. Lauwers, Désert, église, île sainte. Lérins et la sanctification des îles monastiques de l’Antiquité à la fin du Moyen Âge, dans Codou – Lauwers 2009, p. 213-259.
Detoni 2006 = S. Detoni, Giovanni IV. Papa dalmata, Cité du Vatican, 2006 (avec la collaboration scientifique de J. Neralić).
Dević D. 1900 = D. Dević, Apologia del Festeggiamo, Split, 1900 et Festeggiamo il nostro patrono S. Doimo, Split, 1900.
Dević G. 1983-1984 = G. Dević, L’évangéliaire Spalatense dell’archivio capitolare di Spalato, dans Bullettino di Archeologia e di Storia dalmata 16, 1893-1894, Supplemento IV.
De Vogüé 1988 = A. De Vogüé, Une citation remarquable de Grégoire le Grand (In I Reg. I, 5) dans la Vie de Jean de Cantimpré, dans Revue Bénédictine, 98, 1988, p. 327-328.
De Voinovich 1934 = L. De Voinovich, Histoire de Dalmatie, Paris, 1934.
Di Carpegna Falconieri 2005 = T. Di Carpegna Falconieri, La Curia romana tra XI e XIII secolo : a proposito di libri già scritti e di libri che mancano ancora, dans A Igreja e o Clero Português no Contexto Europeo, Lisbonne, 2005, p. 195-203.
Di Carpegna Falconieri 2009 = T. Di Carpegna Falconieri, Osservazioni sulle edizioni dei documenti romani dei secoli IX-XII, con particolare riferimento alla storia ecclesiastica, dans Herbers – Johrendt 2009, p. 389-402.
Dolbeau 1999 = F. Dolbeau, Le dossier hagiographique d’Irénée, évêque de Sirmium, dans AnTard, 7, 1999, p. 205-214.
Don Frane Bulić 1984 = Don Frane Bulić. Katalog Izložbe, Split, 1984.
Dubois 1978 = J. Dubois, Les martyrologes du Moyen Âge Latin, Turhnout, 1978.
Duchesne 1904 = L. Duchesne, Le provincial romain au XIIe siècle, dans Mélanges d’archéologie et d’histoire, 24, 1904, p. 75-123.
Duchesne 1881 = L. Duchesne, Les origines chrétiennes, leçons d’histoire ecclésiastique professées à l’École supérieure de théologie de Paris, Paris, 1881.
Dufourcq 1900 = A. Dufourcq, Étude sur les Gesta martyrum romains, Paris, 1900.
Dukić 2014 = J. Dukić, Doprinos kršćanske epigrafije proučavanju salonitanske hagiografije (=The Contribution of Christian Epigraphy to a Study of Salona Hagiography), dans J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić, J. Vrandečić (dir.), Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), Split, 2014, p. 195-220.
Dunn 2014 = G. D. Dunn, Boniface I and the Illyrian Churches on the Translation of Perigenes to Corinth : The Evidence and Problems of Beatus apostolus (JK 350), dans Sacris Erudiri, 53, 2014, p. 131-146.
Dunn 2017 = G. D. Dunn, Boniface I’s Theology of Papal Authority in Manet beatum and a Proposed Illyrian Synod in 422, dans Costellazioni geoecclesiali da Constantino a Giustiniano : dalle chiese ‘principali’ alle chiese patriarcali, XLIII Incontro di studiosi dell’antichità cristiana, Roma, 7-9 maggio 2015, Rome, 2017 (Studia Ephemeridis Augustinianum, 149), p. 121-135.
Duplančić – Ivanišević – Kovačić 2004 = A. Duplančić, M. Ivanišević, S. Kovačić, Sveti Dujam, Štovanje kroz vjekove, Split, 2004.
Dupré Theseider 1964 = E. Dupré Theseider, La grande rapina dei corpi dall’Italia al tempo di Ottone I, dans Festschrift P. E. Schramm, I, Wiesbaden, 1964, p. 420-432.
Duval – Marin 2000 = N. Duval, E. Marin (éd.), Salona III. Manastirine. Établissement préromain, nécropole et basilique paléochrétienne, Rome-Split, 2000.
Duval – Marin – Metzger 1994 = N. Duval, E. Marin, C. Metzger (éd.), Salona I. Recherches archéologiques franco-croates à Salone. Catalogue de la sculpture architecturale paléochrétienne de Salone, Rome-Split, 1994.
Dvornik 1926 = F. Dvornik, Les Slaves, Byzance et Rome au IXe siècle, Paris, 1926 (Publications de l’Institut d’études slaves, IV).
Dyggve – Egger 1939 = E. Dyggve, R. Egger, Forschungen in Salona III, Vienne, 1939.
Dyggve 1951 = E. Dyggve, History of Salonitan Christianity, Oslo, 1951 (Instituttet for sammenlignende Kulturforskning. Serie A : 21).
Džino 2010 = D. Džino, Becoming Slav, Becoming Croat : Identity Transformations in Post-Roman and Early Medieval Dalmatia, Leyde-Boston, 2010.
Džino – Milošević – Vedriš 2018 = D. Džino, A. Milošević, T. Vedriš (dir.), Migration, Integration and Connectivity on the Southeastern Frontier of the Carolingian Empire, Leyde-Boston, 2018 (East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450-1450, 50).
Egger R. 1926 = R. Egger, Forschungen in Salona, II, Vienne, 1926.
Egger R. 1939 = R. Egger, Die Passio sci. Anastasii und ihr Fortleben, dans E. Dyggve, R. Egger (eds.), Forschungen in Salona, Bd. III : Der alt-christliche Friedhof Marusinac, Vienne, 1939, p. 131 – 148.
Egger M. 2007 = M. Eggers, Das De administrando imperio des Kaisers Konstantinos VII. Porphyrogennetos und die historisch-politische Situation Südosteuropas im 9. und 10. Jahrhundert, dans Ostkirchliche Studien, 56, 2007, p. 15-101.
Elba 2007 = E. Elba, Dalla Puglia alla Dalmazia : note sul Martirologio di S. Maria di Pulsano (XII secolo), dans A. Gravina (dir.), Atti del 27o Convegno sulla Preistoria-Protostoria e Storia della Daunia, San Severo, 2007, p. 169-181.
Elba 2011 = E. Elba, Miniatura in Dalmazia. I codici in beneventana (XI-XIII secolo), Bari, 2011.
Elba à paraître a = E. Elba, L’Evangeliario “di Osor” : nuove considerazioni e prospettive di ricerca, dans S. Bully, M. Čaušević-Bully, St. Gioanni, M. Jurković, I. Marić (dir.), Saint-Pierre d’Osor (île de Cres) et le monachisme bénédictin dans l’espace adriatique (VIIe Journée d’études monastiques, Osor, 1er-3 juin 2018), Rome, à paraître.
Elba à paraître b = E. Elba, Cult of Saints and Images in the Shadow of Rome : Notes on the Iconographic Cycle of the Bronze Door of Monte Sant’Angelo, dans T. Vedriš (dir.), 5th hagiotheca conference “Church Reforms and the Cult of Saints” (colloque organisé à Zadar, 17-21 septembre 2014), à paraitre.
Elze 1982 = R. Elze, Königtum und Kirche in Kroatien im 10. Und 11. Jahrhundert, dans A. G. Matanić (dir.), Vita religiosa morale e sociale ed i concili di Split (Spalato) dei secc. X-XI. Atti del Symposium internazionale di storia ecclesiastica (Split, 26-30 settembre 1978), Padoue, 1982 (Medioevo e umanesimo, 49), p. 81-97.
Étaix 1996 = R. Étaix, Répertoire des manuscrits des homélies sur l’Évangile de saint Grégoire le Grand, dans Sacris Erudiri, 36, 1996, p. 107-45.
Fabianich 1874 = D. Fabianich, Dalmazia ne’ primi cinque secoli del cristianesimo, Zadar, 1874.
Fanciullo 1987 = F. Fanciullo, A proposito degli slavismi del Gargano, dans G. Holtus et J. Kramer (éd.), Romania et Slavia Adriatica. Festschrift für Žarko Muljačić, Hamburg, 1987, p. 177-184.
Fasoli 1970 = G. Fasoli, I fondamenti della storiografia veneziana, dans A. Pertugi (dir.), La storiografia veneziana fino al secolo XVI. Aspetti e problemi, Florence, 1970, p. 11-31.
Fedalto 1999 = G. Fedalto, Aquileia. Una chiesa due patriarcati, Rome-Gorizia, 1999 (Corpus Scriptorum Ecclesiae Aquileiensis, 1).
Fedalto 2001 = G. Fedalto, Origine, funzionamento e problemi del patriarcato (secoli VI-X), dans Paolo Diacono e il Friuli altomedievale (secc. VI-X). Atti del XIV Congresso internazionale di studi sull’Alto Medioevo. Bottenicco di Moimacco 24-29 settembre 1999, Spolète, 2001, p. 129-152 (Atti dei congressi CISAM, 14).
Ferluga 1978 = J. Ferluga, L’amministrazione bizantina in Dalmazia, Venise, 1978 (Deputazione di storia patria per le Venezie. Miscellanea di studi e memorie, XVII).
Ferluga 1987 = J. Ferluga, Navigation et commerce dans l’Adriatique aux VIIe et VIIIe siècles, dans Byzantinische Forschungen, 12, 1987, p. 39-51.
Ferluga 1993 = J. Ferluga, Mercati e mercanti fra Mar Nero e Adriatico : il commercio nei Balcani dal VII all’XI secolo, dans Mercati e mercanti nell’Alto Medioevo : l’area euroasiatica e l’area mediterranea, XL Settimana di studi del Centro italiano di studi sull’alto medioevo (Spoleto, 23-39 aprile 1992), Spolète, 1993, p. 443-489.
Ferrari 1959 = G. E. Ferrari, Le carte di Storia ed erudizione dalmatica di Giuseppe Praga (ora Marciana), dans Rivista Dalmatica, 30, 1959, p. 39-42.
Fine 2006 = J. V. A. Fine, Croats and Slavs : Theories about the Historical Circumstances of the Croats’ Appearance in the Balkans, dans Byzantinische Forschungen, 26, 2000, p. 205-218.
Fine 2006 = J. V. A. Fine, When Ethnicity Did Not Matter in the Balkans. A Study in Pre-Nationalist Croatia, Dalmatia, and Slavonia in the Medieval and Early Modern Periods, Ann Arbor, 2006.
Fioriello – Tassaux 2019 = S. C. Fioriello, Fr. Tassaux, Adriatlas e i paesaggi costieri dell Adriatico tra Antichità e Altomedioevo, Bordeaux, 2019 (Scripta Antiqua 119).
Fisher 1989 = D. Fisher, Liminality : the Vocation of the Church (I). The Desert Image in early christian Tradition, dans Cistercian Studies Quarterly, 24, 1989, p. 181-205.
Fisković 2001 = I. Fisković, Prilozi ikonografiji prikaza hrvatskog kralja iz 11. stoljeća (= Contributions to Iconography of 11th Century. Croatian King Representation), dans Radovi Instituta za povijest umjetnosti, 25, 2001, p. 17-46.
Fisković 2002 = I. Fisković, Reljef Kralja Petra Krešimira IV, Split, 2002.
Flamment 2008 = É. Flamment, La représentation du “voyage d’exil” aux IIe-Ier s. av. J.-C. : au miroir du voyage officiel, dans Blaudeau 2008, p. 17-46.
Fletcher 1997 = R. Fletcher, The Conversion of Europe from Paganism to Christianity (371-1386), London, 1997.
Fliche 1924-1937 = A. Fliche, La réforme grégorienne, 3 tomes, Louvain-Paris, 1924-1937 (Spicilegium Sacrum Lovaniense, 6, 9, 16).
Fliche 1940 = A. Fliche, La réforme grégorienne et la reconquête chrétienne (1057-1123), Paris, 1940 (Histoire de l’Église depuis ses origines jusqu’à nos jours, 8).
Folz 1950 = R. Folz, Le souvenir et la légende de Charlemagne dans l’empire germanique médiéval, Paris, 1950 (Publications de l’Université de Dijon, VII).
Fontana 1939-1940 = P. Fontana, Tommaso Arcidiacono di Spalato, Storia dei vescovi salonitano e spalatini, dans Archivio Storico per la Dalmazia, 27, 1939, p. 161-162 ; 28, 1939, p. 163-168 ; 29, 1940, p. 169-177.
Fornasari 1996 = G. Fornasari, Medioevo riformato del secolo XI. Pier Damiani e Gregorio VII, Naples, 1996.
Freund 1996 = S. Freund, Forschungen zu Petrus Damiani, 1983-1995, dans Revue Mabillon, 7, 1996, p. 289-299.
Fuiano 1981 = M. Fuiano, La colonia slava di Devia nel corso dell’XI secolo, dans Rapporti demografici e popolativi, Atti del III Congresso sulle relazioni tra le due Sponde adriatiche (Foggia, 5-8 ottobre 1978), Rome, 1981, p. 39-52.
Gál 2015 = J. Gál, Ugarski horizonti u povijesti Crkve u Dalmaciji : Analiza kraljevskih darovnica Crkvi (=Hungarian Horizons in the History of the Church in Dalmatia. The Analysis of Royal Donations to the Church), dans Zbornik Odsjeka za povijesne znanosti Zavoda za povijesne i društvene znanosti Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti, 33, 2015, p. 1-20.
Galović 2020 = T. Galović, Croatia Benedictina : Hrvatsko Kraljevstvo, Petar Krešimir IV. i Ordo sancti Benedicti, dans Vežić – Josipović 2020, p. 53-74.
Ganshof 1955 = F. L. Ganshof, Les relations féodo-vassaliques aux temps post-Carolingiens, dans I problemi comuni dell’Europa post-carolingia, Settimane di Studio del Centro Italiano di studi sull’Alto Medioevo, Spolète, 1955, p. 67-114.
Garrucci 1880 = R. Garrucci, Storia dell’arte cristiana nei primi otto secoli della chiesa, t. IV, Prato, 1880.
Gasparri 2018 = S. Gasparri, The first Dukes and the Origins of Venice, dans S. Gelichi and St. Gasparri (éd.), Venice and Its Neighbors from the 8th to 11th Century. Through Renovation and Continuity, Leyde-Boston, 2018 (The Medieval Mediterranean, 111), p. 5-26.
Gasparri à paraître = S. Gasparri, Le origini di Venezia fra l’Italia, Bisanzio e l’Adriatico, dans M. Skoblar (dir.), Adriatic Connections : The Adriatic as a Threshold to Byzantium (c.600-1453), colloque organisé à Rome par la British School in Rome du 14 au 16 janvier 2015, à paraître.
Gasparri – Gelichi 2018 = S. Gasparri, S. Gelichi (dir.), The Age of Affirmation : Venice, the Adriatic and the Hinterland between the 9th and 10th Centuries, Turnhout, 2018 (SCISAM, 8).
Geary 1993 = P. J. Geary, Entre gestion et gesta, dans O. Guyotjeannin, L. Morelle et M. Parisse (dir.), Les cartulaires, Paris, 1993 (Mémoires et documents de l’École des chartes, 39) p. 13-26.
Geary 2002 = P. J. Geary, The Myth of Nations : The Medieval Origins of Europe, Princeton-Oxford, 2002.
Gelichi à paraître = S. Gelichi, Venezia e l’Adriatico tra la tarda antichità e l’alto medioevo : evoluzione dell’insediamento nel quadro socio-economico, dans M. Skoblar (dir.), Adriatic Connections : The Adriatic as a Threshold to Byzantium (c.600-1453), colloque organisé à Rome par la British School in Rome du 14 au 16 janvier 2015, à paraître.
Gerber 1917 = W. Gerber, Forschungen in Salona, I, Vienne, 1917.
Ghezzo 1993 = M. P. Ghezzo, I Dalmati all’Università di Padova dagli atti dei gradi accademici 1801-1947, Rome, 1993 (Atti e memorie della Società dalmata di storia patria, 22).
Gioanni 2001 = S. Gioanni, La contribution épistolaire d’Ennode de Pavie à la primauté pontificale sous le règne des papes Symmaque et Hormisdas, dans MEFRM, 113-1 2001, p. 245-268.
Gioanni 2009 = S. Gioanni, Les évêques de Salone (IIe-VIIe siècles) d’après l’Historia Salonitana de Thomas l’archidiacre (XIIIe siècle) : histoire et hagiographie, dans Fr. Bougard et M. Sot (dir.), Écrire l’histoire des évêques et des papes, Turnhout, 2009, p. 243-263.
Gioanni 2012 = S. Gioanni, La Vita Domnii d’Adam de Paris (XIe siècle) : la construction d’un lien hagiographique entre l’Église de Split et le siège de Rome, dans Hagiographica, 19, 2012, p. 83-123.
Gioanni – Mériaux 2012 = S. Gioanni, C. Mériaux (dir.), Réforme(s) et hagiographie dans l’Occident latin (VIe-XIIIe siècle). Actes de la Journée d’études Réformes et hagiographie dans l’Occident médiéval (Université Lille 3 - 14 janvier 2011), dans Médiévales, 62, 2012, p. 5-133.
Gioanni 2013 = S. Gioanni, Les ‘retraites insulaires’ en Dalmatie du IVe au XIe siècle : idéal ascétique, fondations monastiques et diplomatie pontificale, dans HAM, 19, 2013, p. 99-112.
Gioanni 2014a = S. Gioanni, As cortes croatas e o papado do século IX ao XI, dans Revista Territórios e Frontieras, 7-2, 2014, p. 49-70 (revue brésilienne en portugais) : http://www.ppghis.com/territorios&fronteiras/index.php/v03n02/article/view/346/221
Gioanni 2014b = S. Gioanni, Entre les rives de l’Adriatique. Réseaux, compétitions et autorité pontificale entre l’Italie et Dalmatie du Ve au XIe siècle, dans L. Jégou, S. Joye, T. Lienhard et J. Schneider (dir.), Faire lien. Aristocratie, réseaux et échanges compétitifs. Mélanges en l’honneur de Régine Le Jan, Paris, 2014, p. 81-90.
Gioanni 2015 = S. Gioanni, Les cours du Royaume de Croatie et la Réforme de l’Église dalmate IXe-XIe siècle. Structures, hommes, doctrines, dans Le Corti nell’Alto Medioevo (LXII Settimana di Studi del Centro Italiano di Studi sull’Alto Medioevo, Spoleto, 24-29 avril 2014), Spolète, 2015, p. 319-355.
Gioanni 2018 = S. Gioanni, Les donations aux établissements ecclésiastiques dans le Royaume croate (Xe-XIe s.) : de l’écriture du consensus à la compétition, dans C. La Rocca et R. Le Jan (dir.), Coopétition. Rivaliser, coopérer dans les sociétés du haut Moyen Âge, Turnhout, 2018 (HAMA 31), p. 347-366.
Giry 1925 = A. Giry, Manuel de diplomatique, Paris, 19252.
Gligo – Morović 1977 = V. Gligo, H. Morović, Legende i kronike, Split, 1977 (Splitski književni krug, Svjedočanstva. Knjiga, 2).
Goldstein 1997 = I. Goldstein (dir.), Zvonimir Kralj Hrvatski : zbornik radova, Zagreb, 1997.
Goldstein 1999a = I. Goldstein, Between Byzantium, the Adriatic and Central Europe, dans I. Supičić (éd.), Croatia in the Early Middle Ages : A cultural Survey, Londres-Zagreb, 1999, p. 169-179.
Goldstein 1999b = I. Goldstein, Byzantine Rule in Dalmatia in the 12th Century, dans G. Prinzing and M. Salamon (éd.), Byzanz und Ostmitteleuropa 950- 1453, Wiesbaden, 1999 (Mainzer Veroffentlichungen zur Byzantinistik, 3), p. 97-125.
Goldstein 2002 = I. Goldstein, Il mondo slavo e l’impero bizantino tra il X et l’XI secolo, dans N. Fiorentin (dir.), Venezia e la Dalmazia anno mille. Secoli di vicende comuni, dans Atti del Convegno di studio (Venezia, 6 ottobre 2000), Canova, 2002, p. 29-38.
Goldstein 2003 = I. Goldstein, Hrvatska povijest (= Croatia. A History), Londres, 2003.
Goldstein 2005 = I. Goldstein, Byzantine cities and slavic villages, dans L.M. Hoffman et A. Monchizadeh (dir.), Zwischen Polis, Provinz und Peripherie. Beiträge zur byzantinischen Geschichte und Kultur, Wiesbaden, 2005, p. 203-213.
Gračanin 2015 = H. Gračanin, Late antique Dalmatia and Pannonia in Cassiodorus’Variae, dans Historische Beiträge, 49, 2015, p. 9-80.
Grgić 1971 = M. Grgić, Benediktinski samostan u Vrani, Zadar, 1971.
Grgić 2002 = M. Grgić, Libri horarum. Duo manuscripti Monasterii Sanctae Mariae monialium de Iadra. Editio princeps, Zagreb, 2002.
Grillo 2010 = P. Grillo, Legnano 1176. Una battaglia per la libertà, Rome-Bari, 2010.
Guerrini 2002 = P. Guerrini, Le chiese e i monasteri del Trastevere : cronologia e topografia, dans Ecclesiae Urbis, 1, 2002, p. 377-396.
Guillaumont 1989 = A. Guillaumont, La conception du désert chez les moines d’Égypte, dans Revue de l’histoire des religions, 188, 1975, p. 3-21 [réédité dans A. Guillaumont, Aux origines du monachisme. Pour une phénoménologie du monachisme, Bégrolles-en-Mauges, 1979 (Spiritualité orientale, 30), p. 69-87].
Guillou 1973 = A. Guillou, Migration et présence slaves en Italie du VIe au XIe siècle, dans Zbornik Radova Vizantološkog Instituta, 14-15, 1973, p. 11-16.
Gullino 2005 = G. Gullino, Pietro Lippomano, dans Dizionario biografico degli italiani, Rome, 2005
Gumplowicz 1903 = L. Gumplowicz, Die politische Geschichte der Serben und Kroaten, dans Politisch-anthropologische Revue, 1, 1903, p. 779-789.
Gyug 1998 = R. F. Gyug, Innovation, Adaptation and Preservation : The Genealogies of Christ in the Liturgy of Medieval Dalmatia, dans S. Tuksar (dir.), Zagreb 1094-1994, Zagreb i hrvatske zemlje kao most između srednjoeuropskih i mediteranskih glazbenih kultura (= Zagreb and Croatian Lands as a Bridge between Central-European and Mediterranean Musical Cultures), Zagreb, 1998, p. 35-55.
Gyug 2016 = R. F. Gyug, Liturgy and Law in a Dalmatian City : The Bishop’s Book of Kotor (Sankt-Peterburg, BRAN, F. no. 200), Toronto, 2016 (Studies and Texts, vol. 204 ; Monumenta Liturgica Beneventana, vol. 7).
Hannick 1977 = Chr. Hannick, Slave (Liturgie), dans A. Vauchez (dir.), Dictionnaire encyclopédique du Moyen Âge, 1997, p. 1444.
Hanssens 1938-1939 = J. M. Hanssens, La liturgie romano-byzantine de saint Pierre, dans Orientalia christiana periodica, 4, 1938, p. 235-258 et 5, 1939, p. 103-15.
Härtel 1984 = R. Härtel, Aggiunte al Codice diplomatico istriano, dans Atti e memorie della Società istriana di archeologia e storia patria, XXXII n.s., 1984.
Havlík 1976 = L. E. Havlík, Dukljanská kronika a Dalmatská legenda (= The Chronicle of Duklja and the Legenda Dalmatica), Praha, 1976 (Rozpravy Československé akademie ved. Rada společenských ved ; roč. 86, seš. 2).
Hébrard – Zeiller 1912 = E. Hébrard, J. Zeiller, Spalato. Le Palais de Dioclétien, Paris, 1912.
Hégy 1975 = P. Hégy, L’autorité dans le catholicisme contemporain du Syllabus à Vatican II, Paris, 1975 (Théologie historique, 30).
Henning 2007 = J. Henning (dir.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium. vol. 1. The Heirs of the Roman West, Berlin-New York, 2007 (Millennium-Studien, 5/1 et 2).
Henrix 1997 = H.H. Henrix (dir.), Adalbert von Prag. Brückenbauer zwischen dem Osten und Westen Europas, Baden-Baden, 1997 (Schriften der Adalbert-Stiftung, 4).
Herbers – Johrendt 2009 = K. Herbers, J. Johrendt, Das Papsttum und das vielgestaltige Italien. Hundert Jahre Italia Pontificia, Berlin, 2009 (Abhanlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen neue Folge, 5).
Herskovits – Redfield – Linton 1936 = M.J. Herskovits, R. Redfield, R. Linton, Memorandum for the study of acculturation, dans American Anthropologist, 38, 1936, p. 149-152.
Heullant-Donat 2004 = I. Heullant-Donat, Les martyrs franciscains de Jérusalem (1391), entre mémoire et manipulation, dans D. Coulon, C. Otten, P. Pagès et D. Valerian (dir.), Chemins d’outre-mer. Études sur la Méditerranée médiévale offertes à Michel Balard, II, Paris, 2004 (Collection Byzantina Sorbonensia), p. 439-459.
Hodges 2000 = R. Hodges, Towns and Trade in the Age of Charlemagne, Bath, 2000.
Houben 1996 = H. Houben, Potere politico e istituzioni monastiche nella ‘Langobardia minor’ (secoli VI-X), dans G. Andenna e G. Picasso (dir.), Longobardia e longobardi nell’Italia meridionale. Le istituzioni ecclesiastiche, Milan, 1996, p. 176-198.
Howe 2016 = J. Howe, Before the Gregorian Reform : The Latin Church at the Turn of the First Millennium, Ithaca, 2016.
Iona 1975 = M. L. Iona, Il Codice diplomatico istriano : realtà e problemi, dans Studi Kandleriani, Trieste, 1975, p. 121-143.
Iona 1983 = M. L. Iona, Il Codice Diplomatico Istriano di Pietro Kandler - Indice dell’opera, dans Archeografo Triestino, IV, 1983, p. 53-186.
Ivanišević 2008 = M. Ivanišević, Otok hrvatskog vladara (= The island of the Croatian king), dans Tusculum, 1, 2008, p. 109-124.
Ivetić 2002 = E. Ivetić, Storiografie nazionali e interpretazioni della Dalmazia medievale, dans Nedo Fiorentin (dir.), Venezia e la Dalmazia anno mille. Secoli di vicende comuni, dans Atti del Convegno di studio (Venezia, 6 ottobre 2000), Canova, 2002, p. 95-134.
Jakšić 1985-1986 = N. Jakšić, Draga svetog Krševana u Diklu o tisućitoj obljetnici osnutka samostana, dans Radovi Filozofskog fakulteta u Zadru. Razdio povijesnih znanosti, 12, 1985-1986, p. 205-228.
Jakšić 2001 = N. Jakšić, Scultura e liturgia, dans C. Bertelli et al. (dir.), Bizantini, Croati, Carolingi. Alba e tramonto di regni e imperi, Catalogo della mostra (Brescia, 2001-2002), Milan, 2001, p. 194-195.
Jakšić 2002 = N. Jakšić, On the origin of the baptismal font with the name of Prince Višeslav, dans HAM, 8, 2002, p. 241-245.
Jakšić 2007 = N. Jakšić, Il caso dell’arconte Dobronà e del proconsole Gregorio, dans HAM, 13, 2007, p. 137-145.
Jakšić 2008 = N. Jakšić, La cathédrale plus ancienne à Zadar, dans Antiquité tardive, 16, 2008, p. 192.
Jakšić 2009a = N. Jakšić, Il culto di san Pietro nella Dalmazia paleocristiana e medievale, dans San Pietro e San Marco - arte e iconografia in area adriatica, Rome, 2009, p. 61-93.
Jakšić 2009b = N. Jakšić, Il nucleo del complesso vescovile paleocristiano di Zara, dans R. Farioli Campanati et al. (dir.), Ideologia e cultura artistica tra Adriatico e Mediterraneo orientale (IV-X secolo), Bologne, 2009, p. 303-312.
Jasper – Fuhrmann 2001 = D. Jasper, H. Fuhrmann, Papal Letters in the Early Middle Ages, Washington, 2001.
Jedin 1966 = H. Jedin, Handbuch der Kirchengeschichte, III/1, Fribourg en Brisgau, 1966.
Jeličić-Radonić 2007 = J. Jeličić-Radonić, Salona at the Time of Bishop Hesychius, dans HAM, 13, 2007, p. 13-24.
Jireček 1984 = C. Jireček, L’eredità di Roma nelle città della Dalmazia durante il Medioevo, Rome, 1984 (Atti e memorie della Società Dalmata di Storia Patria, 9).
Josipović – Tomas 2017 = I. Josipović, I. Tomas, The Abbey of St. Chrysogonus in Zadar, between early Christian sculpture and the Romanesque architecture, dans HAM, 23, 2017, p. 299-308.
Jurković 1997 = M. Jurković, L’église et l’État en Croatie au IXe siècle : le problème du massif occidental carolingien, dans Carolingian and Ottonian Age 1997, p. 23-40.
Jurković 2000 = M. Jurković, L’architecture du premier âge roman en Croatie, dans HAM, 6, 2000, p. 83-92.
Jurković – Maraković 2007 = M. Jurković, N. Maraković, La nascita del primo romanico in Croazia nel contesto delle grande riforme ecclesiastiche del secolo XI, dans A. Calzona, R. Campari et M. Mussini (dir.), Immagine e Ideologia. Studi in onore di Arturo Carlo Quintavalle, Milan, 2007, p. 96-102.
Jurković 2013 = M. Jurković, Le portail de Saint-Pierre d’Osor, dans C. Blondeau, B. Boissavit-Camus, P. Boucherat, P. Volti (dir.), ‘Ars Auro Gemmisque Prior’. Mélanges en hommage à Jean-Pierre Caillet, Zagreb-Motovun, 2013 (Dissertationes et Monographiae, 6), p. 267-275.
Jurković – Bully – Čaušević-Bully – Marić 2007 = M. Jurković, S. Bully, M. Čaušević-Bully, I. Marić, L’ancienne église abbatiale Saint-Pierre d’Osor (Île de Cres - Croatie), dans BUCEMA [En ligne], 11 | 2007, mis en ligne le 15 août 2007, consulté le 03 mai 2015.
Jurković 2018 = M. Jurković, Istria under the Carolingian Rule, dans Džino – Milošević – Vedriš 2018, p. 123-152.
Kaër 1908 = P. Kaër, San Doimo, vescovo e martire di Salona nell’Archeologia e nell’Agiografia, Sebenico, 1908.
Karaman 1930 = L. Karaman, Jesu li u Biaćima kod Sv. Marte bili hrvatski kneževski dvorovi ?, dans Iz kolijevke hrvatske prošlosti, Zagreb, 1930, p. 149-163.
Katić 1932 = L. Katić, Saksonac Gottschalk na dvoru kneza Trpimira, dans Bogoslovska smotra, 20 (4), 1932, p. 403-432.
Katičić 1998 = R. Katičić, Litterarum studia. Književnost i naobrazba ranoga hrvatskog srednjovjekovlja, Zagreb, 1998.
Katičić 1999 = R. Katičić, Literatur – und Geistgeschichte der Kroatischen Frühmittelalters, Vienna, 1999 (Österreichische Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-historische Klasse Denkschriften. Schriften der Balkan Kommission Philologische Abteilung, 40), p. 296-303.
Kerrou 1998 = M. Kerrou (dir.), L’autorité des saints. Perspectives historiques et socio-anthropologiques en Méditerranée occidentale, Paris, 1998.
Kiss 2009-2010 = G.B. Kiss, Les aspects des activités des légats pontificaux en Hongrie aux XIe-XIIIe siècles, dans Chronica, 9-10, 2009-2010, p. 37-54.
Klaić 1975 = N. Klaić, Povijest Hrvata u razvijenom srednjem vijeku (= A history of the Croats in the High Middle Ages), Zagreb, 19752.
Koch 1935 = H. Koch, Gelasius im kirchenpolitischen Dienste seiner Vorgänger der Päpste Simplicius (468-483) und Felix III (483-492), ein Beitrag zur Sprache des Papstes Gelasius I (492-496) und früheren Papstbriefe, Munich, 1935.
Kolanović 2004 = J. Kolanović, L’institutionnalisation des archives et la quête de l’identité nationale en Croatie dans la seconde moitié du XIXe siècle, dans B. Delmas et C. Nougaret (dir.), Archives et nations, dans l’Europe du XIXe siècle, Paris, 2004, p. 58-80.
Košćak 1991 = V. Košćak, Gregorio VII e la Croazia, dans Studi Gregoriani, 14, 1991 (=La riforma gregoriana e l’Europa. Congresso Internazionale Salerno, 20-25 maggio 1985), p. 253-264.
Kovačić 2008 = Sl. Kovačić, Chiesa gerarchica nel Medioevo croato, dans Storia religiosa di Croazia e Slovenia, Milan-Gazzada, 2008 (Europa ricerche, 12), p. 121-146.
Kovačić 2014 = Sl. Kovačić, Hagiografski i drugi čimbenici u donošenju odluke splitskoga koncila održanog oko godine 925. o prvenstvu Splitske crkve (=Hagiographie and Other Factors in the Decision Made at the Split Synod of 925 Concerning the Primacy of the Church in Split), dans Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (=The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić, J. Vrandečić (dir.), Split, 2014, p. 255-270.
Krahwinkler 1992 = H. Krahwinkler, Friaul im Frühmittelalter. Geschichte einer Region vom Ende des fünften bis zum Ende des zehnten Jahrhunderts, Vienne-Cologne-Weimar, 1992 (Veröffentlichungen des Instituts für österreichische Geschichtsforschung, 30).
Krahwinkler 2005 = H. Krahwinkler, Patriarch Fortunatus of Grado and the placitum of Riziano, dans Acta Histriae, 13, 2005, p. 63-78.
Krleža 1973 = M. Krleža, Pijana novembarska noć 1918 i drugi zapisi, Sarajevo, 1973.
Kurelac 2011 = I. Kurelac, Regum Dalmatiae et Croatiae gesta Marka Marulića u djelu De rebus Dalmaticis Dinka Zavorovića (= Regum Dalmatiae et Croatiae gesta of Marko Marulić in the work De rebus Dalmaticis of Dinko Zavorović), dans N. Jovanović et alii (edd.), Colloquia Maruliana XX, Split, 2011, p. 301-322.
Kurze 1983 = W. Kurze, Camaldoli, dans Lexikon des Mittelalters 2, Munich-Zürich, 1983, col. 1405-1406.
Kurze 1989a = W. Kurze, Campus Malduli. Camaldoli ai suoi primordi, dans W. Kurze (éd.), Monasteri e nobiltà nel senese e nella Toscana medievale. Studi diplomatici, archeologici, genealogici, giuridici e sociali, Sienne, 1989, p. 243-274.
Kurze 1989b = W. Kurze, Monasteri e nobiltà nel Senese e nella Toscana médiévale. Studi diplomatici, archeologici, genealogici, giuridici e sociali, Sienne, 1989, p. 243-275 et 275-294.
Kurze 1989c = W. Kurze, Sulla storia di Camaldoli all’epoca delle riforme, dans Id., Monasteri e nobiltà nel senese e nella Toscana medievale. Studi diplomatici, archeologici, genealogici, giuridici e sociali, Sienne, 1989, p. 275-294 (publié une première fois dans Il monachesimo e la riforma ecclesiastica (1049-1122). Atti della quinta Settimana internazionale di studio, Mendola, 23-29 agosto 1968, Milan, 1971, p. 399-415).
Labriola 2014 = A. Labriola, Alle origini della storia della miniatura. Storiografia e collezionismo, dans A. Tartufieri – G. Tormen (dir.), La fortuna dei primitivi, Tesori d’arte dalle collezioni italiane tra Sette e Ottocento, Firenze (Galleria dell’Accademia, 24 giugno-8 dicembre 2014), Florence, 2014, p. 97-117.
Lacko 1982 = M. Lacko, I concili di Spalato e la liturgia slava, dans A. G. Matanić (dir.), Vita religiosa morale e sociale ed i concili di Split (Spalato) dei secc. X-XI. Atti del Symposium internazionale di storia ecclesiastica (Split, 26-30 settembre 1978), Padoue, 1982 (Medioevo e umanesimo, 49), p. 195-204.
Lanéry 2010 = C. Lanéry, Hagiographie d’Italie (300-550). I. Les Passions latines composées en Italie, dans G. Philippart (dir.), Hagiographies. Histoire internationale de la littérature hagiographique latine et vernaculaire des origines à 1550, Turnhout, 2010 (CC, Hagiographies, 5), p. 15-369.
La Rocca 2010 = C. La Rocca, Cassiodoro, Teodato e il restauro degli elefanti di bronzo della Via Sacra, dans Reti Medievali Rivista, XI, 2 (luglio-dicembre), 2010.
La Rocca – Marano 2015 = M. C. La Rocca, Y. Marano, Comment to 12.17, dans A. Giardina, G. Alberto Cecconi, I. Tantillo (éd.), Flavio Magno Aurelio Cassiodoro Senatore, Varie, vol. V : Libri XI-XII, Rome, 2015, p. 273-274.
Lauwers 2013 = M. Lauwers, Réforme, romanisation, colonisation ? Les moines de Saint-Victor de Marseille en Sardaigne (seconde moitié XIe – première moitié XIIe siècle), dans M. Fournié, D. Le Blévec, F. Mazel (dir.), La réforme « grégorienne » dans le Midi (milieu XIe-début XIIIe siècle), Toulouse, 2013 (Cahiers de Fanjeaux, 48), p. 259-309.
Lauwers 2014a = M. Lauwers (dir.), Monastères et espace social. Genèse et transformation d’un système de lieux dans l’Occident médiéval, Turnhout, 2014 (Collection d’Études médiévales de Nice, 15).
Lauwers 2014b = M. Lauwers, Circuitus et Figura. Exégèse, images et structuration des complexes monastiques dans l’Occident médiéval (IXe-XIIe siècle), dans M. Lauwers (dir.), Monastères et espace social. Genèse et transformation d’un système de lieux dans l’Occident médiéval, Turnhout, 2014 (Collection d’Études médiévales de Nice, 15), p. 43-109.
Le Bras 1930 = G. Le Bras, Un moment décisif dans l’histoire de l’Église et du droit canon : la Renaissance gélasienne, dans Revue d’Histoire du Droit, 1930, p. 506-518.
Leccisotti 1949 = T. Leccisotti, Le relazioni fra Montecassino e Tremiti e i possedimenti cassinesi a Foggia e a Lucera, dans Benedictina, 3, 1949, p. 203-215.
Leclercq 1963 = J. Leclercq, “Eremus” et “Eremita” : pour l’histoire du vocabulaire de la vie solitaire, dans Collectanea Cisterciensia, 25, 1963, p. 8-30.
Léger 1868 = L. Léger, Cyrille et Méthode : étude historique sur la conversion des slaves au christianisme, Paris, 1868.
Le Goff 1993 = J. Le Goff, L’imaginaire de Radovan/Imaginarno kod Radovana, dans I. Babić (éd.), Majstor Radovan i njegovo doba, dans Encyclopaedia moderna, 14, 4 (44), 1993.
Le Goff 2013 = J. Le Goff, Faut-il vraiment découper l’Histoire en tranches ?, Paris, 2013.
Le Jan 1995 = R. Le Jan, Famille et pouvoir dans le monde franc, VIIe-Xe siècle : essai d’anthropologie sociale, Paris, 1995 (Histoire ancienne et médiévale, 33).
Le Jan 2004 = R. Le Jan, Introduction, dans J.-M. Santerre (dir.), L’autorité du passé dans les sociétés médiévales, Rome, 2004 (Coll. École française de Rome, 333), p. 1-7.
Le Jan 2013 = R. Le Jan, Le couple aristocratique au haut Moyen Âge, dans S. Joye, E. Santinelli-Foltz, G. Bührer-Thierry (dir.), Le couple dans le monde franc, dossier publié dans Médiévales, 65, 2013, p. 33-46.
Le Jan – Bührer-Thierry – Gasparri 2018 = R. Le Jan, G. Bührer-Thierry, S. Gasparri (dir.), Coopétition. Rivaliser, coopérer dans les sociétés du haut Moyen Âge (500-1100), Turnhout, 2018 (HAMA, 31).
Lemerle 1945 = P. Lemerle, Philippes et la Macédoine orientale à l’époque chrétienne et byzantine, Paris, 1945 (BEFAR, 158).
Lemerle 1954 = P. Lemerle, Invasions et migrations dans les Balkans depuis la fin de l’époque romaine jusqu’au VIIIe siècle, dans Revue Historique, 211, 1954, p. 265-308.
Lemessi 1980 = N. Lemessi, Note storiche geografiche artistiche sull’isola di Cherso, vol. V, Rome, 1980.
Lenzi s.d. = F. Lenzi, L’autocefalia della chiesa di Salona, Ascoli Piceno, in supplemento all’anno XXXIV del Bullettino, s.d.
Lenzi 1908 = F. Lenzi, Introduzione del christianesimo nell’Illiria, Florence, 1908.
Lenzi 1909 = F. Lenzi, I rapporti della Chiesa Salonitana con la Chiesa di Roma, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 1909, p. 113-128.
Lenzi 1913 = F. Lenzi, San Domnio, vescovo e martire di Salona (303), Rome, 1913.
Lequeux 2004 = X. Lequeux, Le martyre BHG 2109 et les Passions BHL 2264- 2265 de Donnino le céphalophore de Fidenza, dans Analecta Bollandiana, 122, 2004, p. 247-68.
Les Croates et les Carolingiens 2000 = Les Croates et les Carolingiens : Hrvati i Karolinzi, 2 vol., Split, 2000.
Les mises en scène de l’autorité dans l’antiquité 2015 = Les mises en scène de l’autorité dans l’antiquité, sous la direction du laboratoire junior ERAMA (ENS de Lyon), Paris, 2015 (ADRA, 60).
Levak 2007 = M. Levak, Slaveni vojvode Ivana : kolonizacija Slavena u Istri u početnom razdoblju franačke uprave, (= Slavs of Duke John : The Colonisation of the Slavs in Istria at the Beginning of Frankish Rule), Zagreb, 2007.
Licciardello 2004 = P. Licciardello, Lineamenti di agiografia camaldolese medievale (XI-XIV secolo), dans Hagiographica, 11, 2004, p. 1-65.
Licciardello 2007 = P. Licciardello, I Camaldolesi tra unità e pluralità (XI-XII sec.). Istituzioni, modelli, rappresentazioni, dans N. D’Acunto (dir.), Dinamiche istituzionali delle reti monastiche e canonicali nell’Italia dei secoli X-XII. Atti del XXVIII Convegno del Centro Studi Avellaniti, Fonte Avellana, 29-31 agosto 2006, S. Pietro in Cariano, 2007, p. 175-238.
Licciardello 2014 = P. Licciardello, La costruzione di uno spazio monastico eccentrico : Camaldoli fra pratiche sociali conservative e poteri signorili (secoli XI-XIII), dans C. Caby, P. Licciardello (dir.), Camaldoli e l’Ordine camaldolese dalle origini alla fine del XV secolo, Cesena, 2014, p. 101-116.
Lienhard 2006a = T. Lienhard, Les combattants francs et slaves face à la paix : crise et nouvelle définition d’une élite dans l’espace oriental carolingien au début du IXe siècle, dans F. Bougard, L. Feller, R. Le Jan (dir.), Les élites au Haut Moyen Âge : crises et renouvellements, Turnhout, 2006 (HAMA, 1), p. 253-263.
Lienhard 2006b = T. Lienhard, À qui profitent les guerres en Orient ? Quelques observations à propos des conflits entre Slaves et Francs au IXe siècle, dans L’Occident sur ses marges (VIe-XIe siècles), dossier publié dans Médiévales, 51, 2006, p. 69-84.
Loew 1962 = E. A. Loew, A New List of Beneventan manuscripts, dans Collectanea Vaticana in honorem Anselmi M. card. Albareda a Biblioteca Apostolica edita, Vatican, 1962 (Studi e Testi, 220), p. 211-244.
Loew 1980 = E. A. Loew, The Beneventan Script. A History of the south italian minuscule, tomes I et II, rééd. Virginia Brown, Rome, 19802 (Sussidi Eruditi, 33-34).
Loffredo 2015 = M. Loffredo, Presenze slave in Italia meridionale (secoli VI-XI), dans Schola Salernitana – Annali XX, 2015, p. 11-46.
Lomagistro 2002 = B. Lomagistro, L’alfabeto latino nella Slavia meridionale : una testimonianza inedita, dans Orientalia Christiana periodica, 68-1, 2002, p. 205-245.
Lomagistro 2009 = B. Lomagistro, La cultura scrittoria slava di Dalmazia fra tradizione latina e greca, dans Scripta. An International Journal of Codicology and Palaeography, 2, 2009, p. 91-134.
Longo 2012 = U. Longo, Come angeli in terra. Pier Damiani, la santità e la riforma del secolo XI, Rome, 2012 (Sacro/santo, 19).
Losek 1990 = F. Losek, Ethnische und politische Terminologie bei Jordanes und Einhard, dans H. Wolfram and W. Pohl (éd.), Typen der Ethnogenese, I, 1990, Vienne, p. 147-52.
Loud 2000 = G. A. Loud, Montecassino and Benevento in the Middle Ages. Essays in south Italian Church History, Aldershot, 2000.
Lučin 2008 = Br. Lučin, Iter Marulianum. Od Splita do Venecije tragovima Marka Marulića (= Da Spalato a Venezia sulle tracce di Marko Marulić), Rome, 2008 (Interadria, Culture dell’Adriatico, 4).
Lučin 2014 = B. Lučin, Povratak Adama Parižanina (= the Return of Adam of Paris), dans J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić, J. Vrandečić (dir.), Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (= The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), Split 2014, p. 85-137.
Ludwig 1999 = U. Ludwig, Transalpine Beziehungen der Karolingerzeit im Spiegel der Memorial-überlieferung. Prosopographische und sozialge-schichtliche Studien unter besonderer Berücksichtigung des Liber vitae von San Salvatore in Brescia und des Evangeliars von Cividale, Hanovre, 1999 (MGH, Studien und Texte, 25).
Maccarrone 1974 = M. Maccarrone, La teologia del primato romano del secolo XI, dans Le istituzioni ecclesiastiche della « Societas Christiana » dei secoli XI-XII. Papato, cardinalato ed episcopato. Atti della quinta Settimana internazionale di studio, Mendola, 26-31 agosto 1971, Milan, 1974, p. 21-122.
Maccarrone 1989 = M. Maccarrone, I fondamenti “petrini” del primato romano in Gregorio VII, dans Studi Gregoriani, 13, 1989, p. 55-122.
Magnani 2008 = E. Magnani, Du don aux églises au don pour le salut de l’âme en Occident (IVe-XIe siècle) : le paradigme eucharistique, dans BUCEMA [En ligne], Hors-série n° 2 | 2008, mis en ligne le 24 janvier 2008, consulté le 16 avril 2015.
Malamut 2000 = É. Malamut, Les adresses aux princes des pays slaves du sud dans le Livre des cérémonies, II, 48 : interprétation, dans Travaux & Mémoires, 13, 2000, p. 595-615.
Marasović 2002 = T. Marasović, La Spalato dell’epoca precarolingia e carolinga, dans HAM, 8, 2002, p. 223-234.
Maraković – Jurković 2007 = N. Maraković, M. Jurković, Signatures in the stones – the legacy of early medieval elites on the territory of modern Croatia, dans HAM, 13, 2007, p. 359-374.
Mardešić – Chevalier 2004 = J. Mardešić, P. Chevalier (dir.), Vjesnik za Arheologiju i Historiju Dalmatinsku 96, Split, 2004, p. 745-76.
Mareš 1986 = F. V. Mareš, De S. Gregorii Magni Dialogorum versione Palaeoslovenica, dans J. Fontaine, R. Gillet, St. Pellistrandi (dir.), Actes du colloque Grégoire le Grand (Chantilly, Les Fontaines, 15-19 septembre 1982), Paris, 1986, p. 569-574.
Margetić 1994 = L. Margetić, Pitanja iz najstarije povijesti zagrebačke biskupije i Slavonije (= Alcuni problemi concernenti l’erezione del vescovado di Zagabria e la Slavonia medievale), dans Croatica christiana periodica, 18, 34, 1994, p. 1-50.
Margetić 2001 = L. Margetić (dir.), Dolazak Hrvata (= Ankunft der Kroaten), Split, 2001 (Biblioteka znanstvenih djela ; 119).
Margetić 2006 = L. Margetić, Dobronja – Zadarski dužnosnik ili hrvatski kralj ?, dans Croatica Christiana Periodica, 58, 2006, p. 1-52.
Marin 1986 = E. Marin, L’inhumation privilégiée à Salone, dans Y. Duval, J. C. Picard (dir.), L’inhumation privilégiée du IVe au VIIIe siècle en Occident (Actes du colloque tenu à Créteil, les 16-18 mars 1984), Paris, 1986, p. 221-232.
Marin 1990 = E. Marin, Les provinces danubiennes et balkaniques : épigraphie chrétienne. L’œuvre de Jacques Zeiller sur la Dalmatie, dans Actes du colloque international du centenaire de l’Année Épigraphique. Un siècle d’épigraphie classique : aspects de l’œuvre des savants français dans les pays du bassin méditerranéen de 1888 à nos jours, Paris, 1990, p. 183-203.
Marin 1994a = E. Marin, Korespondencija de Rossi-Bulić u arheološkom muzeju u Splitu, dans Congrès International d’Archéologie Chrétienne, Split, 1994 (Acta CIAC, 13) I, p. 397-406.
Marin 1994b = E. Marin (dir.), Salona Christiana, Split, 1994.
Marinković 2016 = A. Marinković, The civic cults of local reformist bishops in Dalmatia : success and failure, dans M. Rasanen, G. Hartmann, E.J. Richards (dir.), Relics, Identity, and Memory in Medieval Europe, Turnhout, 2016 (Europa Sacra, 21), p. 187-223.
Marion – Tassaux 2015 = Y. Marion, F. Tassaux (dir.), AdriAtlas et l’histoire de l’espace adriatique antique du VIe siècle a.C. au VIIIe siècle p. C., Bordeaux, 2015 (Scripta Antiqua 79).
Marion – Tassaux à paraître = Y. Marion, Fr. Tassaux, La Dalmatia en cartes, cinquante ans après l’ouvrage de John J. Wilkes, dans Bertrand – Botte à paraître.
Martin J.-M. 1988 = J.-M. Martin, Recherches sur les relations politiques entre l’Italie méridionale et les Balkans pendant le haut Moyen Âge (VIe-XIIe siècles), dans I rapporti politici e diplomatici : atti del congresso di Ancona, Jesi, Fabriano, Senigallia, S. Marino : (28 febbraio-4 marzo 1987), Rome, 1988, p. 49-72.
Martin J.-M. 1994 = J.-M. Martin, Les actes de l’abbaye de Cava concernant le Gargano (1086-1370), Bari, 1994 (Codice diplomatico pugliese, 32).
Martin J.-M. 2006 = J.-M. Martin, Les thèmes italiens. Territoire, administration, population, dans A. Jacob, J.-M. Martin et G. Noyé (dir.), Histoire et culture dans l’Italie Byzantine, Rome, 2006 (Coll. École française de Rome, 363), p. 517-558.
Martin M. E. 1988 = M. E. Martin, The Venetians in the Byzantine Empire before 1204, dans Byzantinische Forschungen, 13, 1988, p. 201-214.
Matanić 1952 = A. Matanić, De origine tituli « Dalmatiae ac totius Croatiae primas ». Studium historico-criticum, Rome-Subiaco, 1952.
Matijašević 1901 = K. Matijašević, Riflessioni sopra l’Istoria di S. Doimo, Split, 1901.
Matijević-Sokol 1990 = M. Matijević-Sokol (dir.), Branimirova Hrvatska u pismima pape Ivana VIII (= La Croatie de Branimir dans les lettres du pape Jean VIII), Split, 1990.
Matijević-Sokol 2005 = M. Matijević-Sokol, Hrvatska i Nin u doba kneza Branimira, Zagreb, 2005, p. 35-39.
Matijević-Sokol 2014 = M. Matijević-Sokol, Od Ivana Ravenjanina do Adama Parižanina. Poruke Splitskog evangelijara (= From John of Ravenna to Adam of Paris : The Messages of the Evangeliarium Spalatense), dans Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst, J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić, J. Vrandečić (dir.), Zbornik radova s međunarodnog znanstvenog skupa održanog u Splitu od 26. do 27. rujna 2011, Split, 2014 (Biblioteka Knjiga Mediterana, 76 ; Prinosi i rasprave / Contributiones et studia, 4), p. 69-83.
Mattiassevich-Caramaneo 1901 = A. Mattiassevich-Caramaneo, Riflessioni sopra di S. Doimo, primo Vescovo di Salona, suppl. du n. 12 du Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 1900, 27 p.
Mazel 2013 = F. Mazel, Pour une redéfinition de la réforme « grégorienne ». Éléments d’introduction, dans M. Fournié, D. Le Blévec, F. Mazel (dir.), La réforme « grégorienne » dans le Midi (milieu XIe-début XIIIe siècle), Toulouse, 2013 (Cahiers de Fanjeaux, 48), p. 9-38.
McCormick 2007 = M. McCormick, Where do trading towns come from ? Early medieval Venice and the northern emporia, dans J. Henning (dir.), Post Roman towns and trade in Europe, I, Berlin-New York, 2007, p. 41-68.
McNeill 2013 = J. McNeill, Les cathédrales normandes d’Angleterre : Lanfranc et la cathédrale monastique, dans Les Cahiers de Saint-Michel de Cuxa, XLIV, 2013, La cathédrale romane : architecture, espaces, circulations, p. 157-171.
Mesnard 1935 = M. Mesnard, La basilique de Saint-Chrysogone à Rome, Rome, 1935.
Milošević 2007 = A. Milošević, Due esempi di corti reali altomedievali in Croazia, dans HAM, 13, 2007, p. 87-101.
Mišković à paraître = A. Mišković, St. Donatus and the Impact of the Church Reform in Zadar, dans T. Vedriš (dir.), 5th hagiotheca conference “Church Reforms and the Cult of Saints” (colloque organisé à Zadar, 17-21 septembre 2014), à paraitre.
Molette 1989 = Ch. Molette, La discussion autour des martyrs de Salone au tournant des XIXe et XXe siècles, Mélanges Charles Molette, Abeville, 1989, p. 147-177.
Monaci 1904-1905 = A. Monaci, Regesto dell’abbazia di Sant’Alessio all’Aventino, dans Archivio della Società Romana di Storia Patria, 27, 1904, p. 351-398 ; 28, 1905, p. 151-200.
Moreau 2008 = D. Moreau, Non impar conciliorum extat auctoritas. L’origine de l’introduction des lettres pontificales dans le droit canonique, dans J. Desmulliez, Chr. Hoët-van Cauwenberghe, J.-Chr. Jolivet (dir.), L’étude des correspondances dans le monde romain de l’Antiquité classique à l’Antiquité tardive : permanences et mutations, Villeneuve d’Ascq, 2008, p. 487-506.
Moreau 2015 = D. Moreau, Ipse diebus Bonifacius, zelo et dolo ductus : The Root Causes of the Double Papal Election of 22 September 530, dans G.D. Dunn (dir.), The Bishop of Rome in Late Antiquity, Farnham, 2015, p. 177-195.
Moreau 2016 = D. Moreau, Papal Appeal Court in the VIth Century. The Example of the Roman Synod of 531, dans R. Haensch, F. Hurlet, K.-L. Link, S. Strassi Zaccaria, A. Teichgraeber, Recht haben und Recht bekommen im Imperium romanum. Das Gerichtswesen der römischen Kaiserzeit und seine dokumentarische Evidenz. Ausgewählte Beiträge einer Serie von drei Konferenzen an der Villa Vigoni in den Jahren 2010 bis 2012, Varsovie, 2016, p. 365-403.
Morelle 2010 = L. Morelle, Nouveaux regards sur le privilège d’Omer, évêque de Thérouanne, en faveur de Sithiu (662), dans J. Rider et B. M. Tock (dir.), Le diocèse de Thérouanne au Moyen Âge, Arras, 2010 (Mémoires de la commission départementale d’Histoire et d’Archéologie du Pas-de-Calais, 39), p. 11-29.
Morlacchetti 2015 = E. Morlacchetti, L’abbazia benedettina delle isole Tremiti e i suoi documenti dall’XI al XIII secolo, Cerro al Volturno, 2015.
Morrisson 1996 = C. Morrisson, L’hinterland monétaire de Constantinople, dans MEFRM, 108-1, 1996, p. 359-363.
Mühlmann 1985 = W. Mühlmann, Ethnogonie und Ethnogenese, dans Abhandlungen der Rheinisch-Westfälischen Akademie der Wissenschaften, 72, 1985, p. 9-38.
Muljačić 2005 = Ž. Muljačić, Nuovi dati sulle colonie croate nell’Italia meridionale con particolare riguardo a quelle estintesi da secoli in campania, dans Linguistica, 45, 2005, p. 189-202.
Mužić 2006 = I. Mužić, Hrvatska povijest devetoga stoljeća, Split, 2006.
Mužić 2011 = I. Mužić, Hrvatska kronika u Ljetopisu popa Dukljanina, Split, 2011.
Nagy 1982 = J. Nagy, Dévouement du roi croate Zvonimir au Saint-Siège et le bas-relief au baptistère à Split, dans A.G. Matanić (dir.), Vita religiosa morale e sociale ed i concili di Split (Spalato) dei secc. X-XI. Atti del Symposium internazionale di storia ecclesiastica (Split, 26-30 settembre 1978), Padoue, 1982 (Medioevo e umanesimo, 49), p. 99-111.
Nallbani 2008 = E. Nallbani (dir.), Les destinées de l’Illyricum méridional pendant le haut Moyen Âge, dans MEFRM, 120-1, 2008, p. 221-425.
Neralić 2008 = J. Neralić, L’insediamento die Croati nelle loro sedi storiche e la cristianizzazione, dans Storia religiosa di Croazia e Slovenia, L. Vaccaro (dir.), Milan, 2008 (Collana Europa Ricerche promossa dalla Fondazione Ambrosiana Paolo VI, 12), p. 77-100.
Neralić 2014 = J. Neralić, Biskup Ivan Trogirski (1064.-1111.) osnivač benediktinskog samostana Sv. Nikole (= Bishop John of Trogir (1064 - 1111) founder of the Benedictine monastery of Saint Nicholas), dans Benediktinski samostan sv. Nikole u Trogiru, Duhovnost i kultura u okrilju Virgines Dei, Zbornik radova prigodom 950 obljetnice utemeljenja, 2014, p. 87-112, en ligne : https://bib.irb.hr/datoteka/741256.IVAN_TROGIRSKI.2014.OBLJETNICA.pdf
Nesbitt – Oikonomidès = J. W. Nesbitt, N. Oikonomidès, Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, Volume 1 : Italy, North of the Balkans, North of the Black Sea, Dumbarton Oaks, 1991.
Neumann 1894a = H. Neumann, Über das alte Evangeliar des Capitel-Archives zu Spalato, dans Congrès International d’Archéologie Chrétienne, Split, 1894 (Acta CIAC, 1), I, p. 33-40.
Neumann 1894b = H. Neumann, Relazione del I. Congresso degli archeologi cristiani, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 17, 1894, p. 115-240.
Nikolić 2002 = Z. Nikolić, Der Einfluss der Familienstruktur auf die Machtstruktur : Beispiele aus Dalmatischen Städten des 11. und 12. Jahrhunderts / Utjecaj obiteljskih struktura na strukture moći : primjer dalmatinskih gradova, dans East and Central Europe – L’Europe du Centre-Est, 29, 2002, p. 177-182.
Nikolić 2003 = Z. Nikolić, Rođaci i bližnji : dalmatinsko gradsko plemstvo u ranom srednjem vijeku (= Kin and Kith : Dalmatian Urban Nobility in the Early Middle Ages), Zagreb, 2003.
Nikolić 2004a = Z. Nikolić, Između vremenitih i vječnih dobara : Žene u dalmatinskim gradovima u ranom srednjem vijeku (= Between Earthly and Eternal Goods : Women in Dalmatian Cities in the Early Middle Ages), dans A. Feldman (dir.), Žene u Hrvatskoj : Ženska i kulturna povijest, Zagreb, 2004, p. 33-56.
Nikolić 2004b = Z. Nikolić, The Formation of Dalmatian Urban Nobility : Examples of Split, Trogir and Zada, PhD diss., Central European University, 2004.
Nikolić 2005 = Z. Nikolić, Madijevci : primjer obitelji dalmatinske gradske elite u desetom i jedanaestom stoljeću (= The Madii : an Example of the Family of the Dalmatian Urban Elite in the Tenth and Eleventh Centuries), dans Zbornik Odsjeka za povijesne znanosti Zavoda za povijesne i društvene znanosti Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti, 23, 2005, p. 1-24.
Nilsson – Stephenson 2014 = I. Nilsson, P. Stephenson (éd.), Wanted Byzantium : The Desire for a Lost Empire, 2014 (Studia Byzantina Upsaliensia, 15).
Novak 1920 = V. Novak, Beneventan script with a special regard to the type of Dalmatian Beneventan script, Zagreb, 1920, p. 33-37.
Novak 1923 = V. Novak, Najstariji dalmatinski rukopis Evangeliarium spalatense ; paleografijska studija o nepoznatoj školi poluuncijale osmoga stoljeća, Split, 1923.
Novak 1961 = V. Novak, La paleografia latina e i rapporti dell’Italia meridionale con la Dalmazia, dans Archivio storico pugliese, 14, 1961, p. 145-155.
Novak 1962 = V. Novak, Something New from the Dalmatian Benevantana, dans Medievalia et Humanistica, 14, 1962, p. 76-85.
O’Flynn 1991 = J. M. O’Flynn, A Greek on the Roman Throne : The Fate of Anthemius, dans Historia, 40, 1991, p. 122-128.
Ortalli 1995 = G. Ortalli, I cronisti e la determinazione di Venezia città, dans G. Cracco – G. Ortalli (dir.), Storia di Venezia, II, L’età del Comune, Rome, 1995, p. 767-782.
Ostojić 1963 = I. Ostojić, Benediktinci u Hrvatskoj, 3 vol., Split, 1963.
Palazzo 2000 = E. Palazzo, Liturgie et société au Moyen Âge, Paris, 2000.
Paravicini-Bagliani 2015 = A. Paravicini-Bagliani, La corte dei papi nei secoli XI e XII : ritualità e autorappresentazione, dans Le Corti nell’Alto Medioevo (LXII Settimana di Studi del Centro Italiano di Studi sull’Alto Medioevo, Spoleto, 24-29 avril 2014), Spolète, 2015, p. 259-280.
Paschini 1904 = P. Paschini, Le origini della Chiesa d’Aquileia, dans Rivista di Scienze Storiche, 1, 1904, p. 128-133, p. 187-197, p. 283-294, p. 352-364.
Paschini 1909 = P. Paschini, La Chiesa Aquileiese ed il periodo delle origini, Udine, 1909.
Pavan – Arnaldi 1992 = M. Pavan, G. Arnaldi, Le origini dell’identità lagunare, dans L. Cracco Ruggini, M. Pavan, G. Cracco, G. Ortalli (dir.), Storia di Venezia, 1, Rome, 1992, p. 409-456.
PCBE = Ch. Piétri, L. Pietri (dir.), Prosopographie chrétienne du Bas-Empire : Prosopographie de l’Italie chrétienne, 313-604, 2 volumes, 1999-2000.
Pellistrandi 1988 = S. Pellistrandi, À propos d’une recherche prosopographique : Jérôme, Bonose et la vocation monastique, dans Y.-M. Duval (dir.), Jérôme entre l’Occident et l’Orient : XVIe centenaire du départ de saint Jérôme de Rome et de son installation à Bethléem, Paris, 1988, p. 14-25.
Peloza 1963-1964 = M. Peloza, Rekognicija relikvijara dalmatinskih i istarskih mučenika u oratoriju svetoga Venancija kod baptisterija Lateranske bazilike u Rimu 1962-1964, dans Vjesnik za arheologiju i historiju dalmatinsku, 63-64, 1963-1964, p. 163-180.
Penco 1988 = G. Penco, Un aspetto della società medievale italiana : i rapporti monastero-città, dans Benedictina, 26, 1979, p. 1-17, rist. In Id., Medioevo monastico, Rome, 1988 (Studia Anselmiana, 96), p. 411-430.
Penni Iacco 2004 = E. Penni Iacco, La Basilica di S. Apollinare Nuoavo di Ravenna attraverso i secoli, Bologne, 2004 (Studi e Scavi, n.s., 8).
Peroche 1998 = G. Peroche, Croatie-France, 797-1997. Douze siècles d’histoire, Paris, 1998.
Perrone Capano 1962-1963 = R. Perrone Capano, Sulla presenza degli slavi in Italia e specialmente nell’Italia Meridionale, dans Atti dell’Accademia Pontaniana, n.s., 12, 1962-1963, p. 139-173.
Petricioli 1997 = I. Petricioli, Esemplari di arte applicata carolingia in Croazia, dans Carolingian and Ottonian Age, 1997, p. 55-59.
Petricioli – Vučenović 1970 = I. Petricioli, S. Vučenović, Crkve sv. Andrije i sv. Petar Stari u Zadru, dans Diadora, 5, 1970, p. 177-202.
Petrović 2005 = R. Petrović, La Dalmazia nel XX secolo. I risultati della storiografia jugoslava, dans R. Petrović (éd.), Il fallito modello federale della Jugoslavia, Soveria Mannelli, 2005, p. 349-375.
Petrović 2006 = I. Petrović, L’hagiographie, latine et vernaculaire, de l’espace croate, des origines à 1350, dans G. Philippart (éd.), Hagiographie IV, Turnhout, 2006, p. 196-203.
Petrović 2014 = I. Petrović, Salonitansko-splitska hagiografska baština u svjetlu mediteranske kasnoantičke i ranosrednjovjekovne hagiografije (= The Salona-Split Hagiographic Heritage in the Light of Mediterranean Hagiography of Late Antiquity and the Early Middle Ages), dans J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić i J. Vrandečić (dir.), Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), Split, 2014, p. 25-68.
Petrucci 1968 = A. Petrucci, Scrittura e cultura nella Puglia altomedievale, Foggia, 1968.
Pezé 2017 = W. Pezé, Le virus de l’erreur. La controverse carolingienne sur la double prédestination. Essai d’histoire sociale, Turnhout, 2017 (HAMA 26).
Philippart 1999 = G. Philippart (dir.), Légendes hagiographiques des provinces de Parme et de Plaisance, 1999, p. 282-300.
Piccolini 1953 = G. Piccolini, S. Crisogono in Roma. Chiesa primitiva sotterranea e basilica medioevale, Rome, 1953.
Pietri 1994 = Ch. Pietri, La géographie de l’Illyricum ecclésiastique et ses relations avec l’Église de Rome (Ve-VIe siècles), dans Villes et peuplement dans l’Illyricum protobyzantin, Rome, 1994, p. 21-62.
Pietri 1997 = C. Pietri, Rome et Aquilée : deux Églises du IVe au VIe siècle, dans Aquileia e Roma, Atti della XVII Settimana di Studi Aquileiesi, 24-29 aprile 1986, Udine, 1987 (Antichità Altoadriatiche, 30), p. 225-253 ; repris dans Christiana Respublica. Éléments d’une enquête sur le christianisme antique, I, Rome, 1997 (Coll. École française de Rome, 234), p. 355-383.
Piteša 2006 = A. Piteša, The Slavs and the early Croatian state, dans D. Davidson, V. Gaffney, E. Marin (dir.), Dalmatia. Research in the Roman Province, 1970-2001. Papers in Honour of J.J. Wilkes, Oxford, 2006, p. 193-212.
PLRE II = J. R. Martindale (éd.), Prosopography of the Later Roman Empire, vol. 2 : A.D. 395-527, Cambridge, 1980.
PLRE III = J. R. Martindale (éd.), Prosopography of the Later Roman Empire, vol. 3 : A.D. 527-641, Cambridge, 1992.
Pohl 1985 = W. Pohl, Das Awarenreich und die « kroatischen » Ethnogenesen, dans H. Friesinger, F. Daim (dir.), Die Bayern und ihre Nachbarn, I, Vienne, 1985 (Österreichische Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-Historische Klasse. Denkschriften 180 = Veröffentlichungen der Kommission für Frühmittelalterforschung 9), p. 293-298.
Pohl 1998 = W. Pohl, Conceptions of Ethnicity in Early Medieval Studies, dans L.K. Little and B.H. Rosenwein (dir.), Debating the Middle Ages : Issues and Readings, Blackwell, 1998, p 13-24.
Pohl – Reimitz 1998 = W. Pohl, H. Reimitz (dir.), Strategies of distinction : the construction of ethnic communities, 300-800, Leyde-Boston, 1998.
Pohl 2002 = W. Pohl, Die Awaren. Ein Steppenvolk in Mittleuropa. 567-822 n. Chr., Munich, 20022.
Pohl 2005 = W. Pohl, Aux origines d’une Europe ethnique. Transformations d’identités entre Antiquité et Moyen Âge, dans Annales, 60, 2005, p. 183-208.
Pohl – Heydemann 2013 = W. Pohl, G. Heydemann (dir.), Post-Roman Transitions. Christian and Barbarian Identities in the Early Medieval West, Turnhout, 2013 (Cultural Encounters in Late Antiquity and the Middle Ages, 14).
Praga 1929-1940 = G. Praga, Lo Scriptorium dell’abbazia benedettina di San Grisogono in Zara, dans Archivio storico per la Dalmazia, Rome, 1929- 1940, fasc. 61 (3-23), fasc. 62 (95-104), fasc. 63 (127-139), fasc. 65 (233- 240), fasc. 67 (329-342), fasc. 70 (491-504), fasc. 75 (114-125), fasc. 85 (11-26), fasc. 132 (442-465), fasc. 140 (287-295).
Praga 1981 = G. Praga, Storia di Dalmazia, Varèse, 19812.
Prigent 2008 = V. Prigent, Notes sur l’évolution de l’administration byzantine en Adriatique (VIIIe-IXe siècle), dans MEFRM, 120, 2008, p. 393-417.
Prigent 2018 = V. Prigent, Bulles de plomb inédites pour l’histoire d’Orikos médiéval, dans SLSA Jahresbericht – rapport annuel, 2018, p. 135-161.
Preradović 2011 = D. Preradović, Bisanzio sull’Adriatico nel IX e X secolo Topografia sacra, thèse de doctorat, École Pratique des Hautes Études, 2011.
Preradović 2012 = D. Preradović, Translations of the relics from the Byzantine Empire in the Adriatic between the 6th and the11th century, dans Ниш и Византија, Једанаести научни скуп, Ниш, 3-5. јун 2012, Зборник радова XI., p. 187-207, http://www.academia.edu/3641289/Translations_of_the_relics_from_the_Byzantine_Empire_in_the_Adriatic_between_the_6th_and_the11th_century
Prozorov 2006 = V. Prozorov, The Passion of St. Domnius : the tradition of apostolic succession, dans B. Lourié et A. Mouraviev (dir.), Scrinium II : Universum Hagiographicum. Mémorial R. P. Michel van Esbroeck, s. j. (1934 – 2003), Moscou, 2006, p. 219-239.
Prozorov 2012 = V. Prozorov, Where he is, thither will the eagles be gathered together : The Metropolitan Status of the Bishop of Spalato from the Decline of Salona until the Councils of Spalato in 925 and 928, dans J. S. Ott, T. Vedriš (dir.), Saintly Bishops and Bishops’ Saints. Proceedings of the 3rd Hagiography Conference organized by Croatian Hagiography Society ‘Hagiotheca’ and International Hagiography Society, Poreč, 27-30 May 2010, Zagreb, 2012 (Bibliotheca Hagiotheca - Series Colloquia, 2), p. 103-122.
Radman à paraître = I. Radman, The Roman army in Dalmatia : current state of research, dans Bertrand – Botte à paraître.
Rapp 2006 = C. Rapp, Désert, City, and Countryside in the Early Christian Imagination, dans Church History and Religious Culture, 86, 2006, p. 93-112.
Ravegnani 2006 = G. Ravegnani, Bisanzio e Venezia, Bologne, 2006.
Reichenkron 1964 = G. Reichenkron, Grundsätzliches zum Problem des Serbokroatischen in Süditalien, dans Zeitschrift für Balkanologie, 2, 1964, p. 135-144.
Reinhart 1986 = J. Reinhart, Une figure stylistique dans la traduction vieuxslave des Homélies sur les Evangiles de Grégoire le Grand en comparaison avec les textes scripturaires, dans J. Fontaine, R. Gillet, St. Pellistrandi (dir.), Actes du colloque Grégoire le Grand (Chantilly, Les Fontaines, 15-19 septembre 1982), Paris, 1986, p. 597-606.
Les Religieux et la Mer 2004 = Les Religieux et la Mer, actes du colloque de Lille – Baie de somme, 21-22 septembre 2001, dans Cahiers du CAHMER, 16, 2004.
Rešetar 1911 = M. Rešetar, Die serbokroatischen Kolonien Süditaliens, Vienne, 1911.
Reynolds 2001 = R. Reynolds, Entry on Sacramentary of Split, dans Tesori della Croazia, Catalogue de l’exposition organisée à Venise, Venise, 2001, p. 164-166.
Ripart à paraître = L. Ripart, Les déserts de l’Occident. Monastères et société, fin IVe-début VIe s. (Italie, Provence, bassin rhodanien), mémoire inédit de l’HDR, Université de Nice, 2 décembre 2019.
Rohlfs 1972 = G. Rohlfs, Ignote colonie slave sulle coste del Gargano, dans Id., Studi e ricerche su lingua e dialetti d’Italia, Florence, 1972, p. 349-356.
Rosada 1990 = B. Rosada, Il Chronicon Venetum di G., dans Ateneo veneto, CLXXVIII, 1990, p. 79-94.
Rosé 2013 = I. Rosé, L’écriture hagiographique en Gallia méridionale à l’époque grégorienne (XIe-XIIe siècle), dans M. Fournié, D. Le Blévec, F. Mazel (dir.), La réforme « grégorienne » dans le Midi (milieu XIe-début XIIIe siècle), Toulouse, 2013 (Cahiers de Fanjeaux, 48), p. 41-63.
Rota 1992 = L. Rota, I Papi Caio e Giovanni IV, dans Istria e Dalmazia. Uomini e tempi, II, Dalmazia, Udine, 1992.
Rouche 2008 = M. Rouche, Double sens et contresens dans l’acculturation et l’inculturation du christianisme en Europe durant le Haut Moyen Âge, dans H. Durel (éd.), Acculturation / inculturation du christianisme en Europe, Actes de la Journée d’études du 4 avril 1997, Lyon, 2008, p. 37-52.
Roversi Monaco 2007 = F. Roversi Monaco, Mainardo (Mainardo di Silvacandida), dans Dizionario Biografico degli Italiani, 67, 2007, p. 576-579.
Sakač 2000 = S. K. Sakač, Hrvati do stoljeća VII. Izabrani radovi o hrvatskoj etnogenezi (I. dio), Zagreb, 2000, p. 47-48.
Salata 1987 = F. Salata, La antica diocesi di Ossero e la liturgia slava : pagine di storia patria, Pola, 1897.
Salona I = N. Duval, E. Marin, C. Metzger (dir.) Salona. Recherches archéologiques franco-croates, I (Catalogue de la sculpture architecturale paléochrétienne de Salone), Rome, 1994 (Coll. École française de Rome, 194/1).
Salona II = P. Chevalier, Salona. Recherches archéologiques franco-croates, II (Ecclesiae Dalmatiae, Recherches archéologiques franco-croates à Salone), Rome, 1996 (Coll. École française de Rome, 194/2).
Salona III = N. Duval, E. Marin (dir.), Salona. Recherches archéologiques franco-croates, III (Manastirine-Établissement préromain, nécropole et basilique paléochrétiens à Salone), Rome, 2000 (Coll. École française de Rome, 194/3).
Salona IV = N. Gauthier, E. Marin, F. Prévot (dir.). Salona. Recherches archéologiques franco-croates, IV (Inscriptions de Salone chrétienne, IVe-VIIe siècles), Rome, 2010 (Coll. École française de Rome, 194/4).
Salona Christiana = Marin 1994b
Salvarani 2014 = R. Salvarani, Diffusione di devozioni per i santi istriani e dalmati in area adriatica e padano alpina fra Tarda Antichità e Alto Medioevo, dans J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić i J. Vrandečić (dir.), Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), Split, 2014, p. 441-450.
Sanna 2012 = M. G. Sanna, Papato e Sardegna durante il pontificato di Onorio III (1216-1227), Raleigh, 2012.
Šanjek 1991 = F. Šanjek, La réforme grégorienne en Croatie sous le règne de Démétrius Zvonimir (1075-1089), dans Studi Gregoriani, 14, 1991 (=La riforma gregoriana e l’Europa. Congresso Internazionale Salerno, 20-25 maggio 1985), p. 245-251.
Santerre 2004 = J.-M. Santerre (dir.), L’autorité du passé dans les sociétés médiévales, Rome, 2004 (Coll. École française de Rome, 333).
Santuari d’Italia = Santuari d’Italia. Puglia, Rome, 2012.
Saxer 1982 = V. Saxer, L’introduction du rite latin dans les provinces dalmato-croates au Xe-XIIe siècle, dans A. G. Matanić (dir.), Vita religiosa morale e sociale ed i concili di Split (Spalato) dei secc. X-XI. Atti del Symposium internazionale di storia ecclesiastica (Split, 26-30 settembre 1978), Padoue, 1982 (Medioevo e umanesimo, 49), p. 163-193.
Saxer 1987 = V. Saxer, Les saints de Salone – examen critique de leur Dossier, dans D. Šimundža (éd.), U službi čovjeka, Zbornik nadbiskupa-metropolite dr. Frane Franića, Split, 1987, p. 293-325.
Saxer 1990 = V. Saxer, L’évangéliaire de Split, dans Počeci kršćanskog i društvenog života u Hrvata od VII. do kraja IX. stoljeća, Split, 1990, p. 112-129.
Schieffer 2009 = R. Schieffer, Die päpstlichen Register vor 1198, dans Herbers – Johrendt 2009, p. 259-274.
Schieffer 2012 = R. Schieffer, Papsttum und neue Königreiche im 11./12. Jahrhundert, dans S. Weinfurter (dir.), Päpstliche Herrschaft im Mittelalter. Funktionsweisen – Strategien – Darstellungsformen, Ostfieldern, 2012 (Mittelalter-Forschungen, 38), p. 69-80.
Schoolman 2016 = E. M. Schoolman, Rediscovering Sainthood in Italy : Hagiography and the Late Antique Past in Medieval Ravenna, New-York, 2016.
Schwarcz 2000 = A. Schwarcz, Der Nordadria- und Westbalkanraum im 6. Jahrhundert zwischen Goten und Byzantinern, dans R. Bratož (éd.), Slovenija in sosednje dežele med Antiko in karolinško dobo. Z aetki slovenske etnogeneze – S lowenien und die N achbarländer zwischen Antike und karolingischer Epoche. Anfänge der slowenischen Ethnogenese (Ljubljana, 22 – 25 September 1998), Ljubljana, 2000, p. 59-71.
Šegvić 1914 = D. Ch. Šegvić, Chronologie des évêques de Salone suivie de la chronologie des archevêques de Spalato, dans Analecta Bollandiana, 33, 1914, p. 265 – 273.
Šegvić 1927 = K. Šegvić, Toma Splićanin : državnik i pisac, 1200-1268, Zagreb, 1927.
Sestan 1965 = E. Sestan, La conquista veneziana della Dalmazia, dans La Venezia del Mille, Florence, 1965 (Storia della civiltà veneziana, 10), p. 85-116.
Silva-Tarouca 1937 = K. Silva-Tarouca, Epistularum Romanorum pontificum ad vicarios per Illyricum aliosque episcopos collectio Thessalonicensis ad fidem codicis Vat. Lat. 5751, Rome, 1937 (Textus et documenta in usum exercitationum et praelectionum academicarum, 23).
Simonetti 1955 = M. Simonetti, Studi agiografici, Rome, 1955, p. 55-75.
Simonsfeld 1876 = H. Simonsfeld, Andrea Dandolo und sein Geschichtswerk, Munich, 1876 ; trad. italienne dans Archivio Veneto, XIV, 1877, p. 49-149.
Škegro 2004 = A. Škegro, Papal possessions in the eastern Adriatic, dans Arheološki vestnik, 55, 2004, p. 429-438.
Škegro 2005 = A. Škegro, Two Public Inscriptions from the Greek Colony of Tanais at the Mouth of the Don River on the Sea of Azov, dans Review of Croatian History, I, 2005, p. 9-28.
Skender 2003 = D. Skender, Bibliotheken in Kroatien, dans F. von Bernhard Fabian (dir.), Handbuch der historischen Buchbestände in Deutschland, Hildesheim-Zurich-New York, 2001, p. 23-30.
Skoblar 2011 = M. Skoblar, Sermons in Stone : eleventh-century figural sculptures from Croatia, 2 vols., thèse, University of York (Department of History of Art), 2011.
Skoblar 2016 = M. Skoblar, Figural Sculpture in Eleventh-Century Dalmatia and Croatia : Patronage, Architectural Context, History, New York-Londres, 2016.
Skoblar à paraître = M. Skoblar (dir.), Adriatic Connections : The Adriatic as a Threshold to Byzantium (c.600-1453), colloque organisé à Rome par la British School in Rome du 14 au 16 janvier 2015 (à paraître).
Sot 1981 = M. Sot, Gesta episcoporum, gesta abbatum, Turnhout, 1981 (Typologie des sources du Moyen Âge occidental, 37).
Sotinel 1998 = C. Sotinel, Rome et l’Italie de la fin de l’Empire au royaume gothique, dans J.-M. Mayeur, Ch. et L. Pietri, A. Vauchez, M. Venard (dir.), Histoire du Christianisme, III, Les Églises d’Orient et d’Occident, Paris, 1998, p. 279-319.
Sotinel 2005 = C. Sotinel, Identité civique et christianisme. Aquilée du IIIe au VIe siècle, Rome, 2005 (BEFAR, 324).
Spremić 1979 = M. Spremić, Osmosi di popolazione tra le due sponde adriatiche, dans Le relazioni religiose e chiesastico-giurisdizionali, Rome, 1979 (Centro di studi sulla storia e la civiltà adriatica, 1), p. 145-156.
Spremić 1980 = M. Spremić, La migrazione degli Slavi nell’Italia meridionale e in Sicilia alla fine del Medioevo, dans Archivio storico italiano, 138, 1980, p. 3-15.
Shpuza 2016 = S. Shpuza, La romanisation de l’Illyrie méridionale et de la Chaônie, Rome, 2016 (Coll. École française de Rome, 513).
Stephenson 2000 = P. Stephenson, Byzantium’s Balkan Frontier. A Political Study of the Northern Balkans, 900-1204, Cambridge, 2000.
Storace 1951 = C. Storace, Il fondo dalmata Cippico-Bacotich della Biblioteca del Senato della Repubblica, dans Rassegna storica del Risorgimento, 38, Rome, 1951, p. 664-666.
Storia e leggenda di S. Domnione o Doimo 1901 = s.n., Storia e leggenda di S. Domnione o Doimo, Vescovo e Martire di Salona e delle sue reliquie, dans Supplemento al Bullettino di archeologia e di storia dalmata, Split, 1901.
Strika 2004 = Z. Strika, Kada i gdje se prvi put spominje zadarski biskup ? [résumé en allemand : Wann und wo wurde zum ersten mal ein Bischof von Zadar erwähnt ?, p. 63-64 et en anglais : When and Where was the First Bishop of Zadar Mentioned ?, p. 64], dans Radovi Zavoda za povijesne znanosti HAZU Zadru, 46, 2004, p. 31-62.
Studtman 1932 = J. Studtman, Die Poenformel der mittelalterlichen Urkunden, dans Archiv für Urkundenforschung, 12, 1932, p. 252-374.
Suić 1981 = M. Suić, Zadar u De administrando imperio Konstantina Porfirogenita [résumé en italien : Zara nel De administrando imperio di Costantino Porfirogenito, p. 27-29], dans Radovi zavoda Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zadru, 27-28, 1981, p. 5-26.
Šunjić 1960 = M. Šunjić, Đuzepe Praga i njegov rad na dalmatinskoj istoriji, dans Godišnjak Društva istoričara Bosne i Hercegovine 11, 1960, p. 328-338.
Supičić 1999 = I. Supičić (dir.), Croatie. Trésors de la Croatie ancienne, Zagreb, 1999.
Švab 1978-1979 = M. Švab, Prilog kritici regesta pisma ugarskog kralja Ladislava montecassinskom opatu Oderiziju, dans Historijski zbornik, 31-32, 1978-1979, p. 313-320.
Sveti Dujam 2004 = Sveti Dujam, Štovanje kroz vjekove, Split, 2004.
Tabacco 1965 = G. Tabacco, Romualdo di Ravenna e gli inizi dell’eremitismo camaldolese, dans Atti della Seconda Settimana internazionale di studio (Mendola, 30 agosto-6 settembre 1962), Milan, 1965, p. 73-121.
Tabacco 1970 = G. Tabacco, Espansione monastica ed egemonia vescovile nel territorio aretino fra X e XI secolo, dans Miscellanea Gilles Gérard Meersseman, Padoue, 1970 (Italia Sacra, 15-16), p. 57-87.
Tabacco 1993 = G. Tabacco, Spiritualità e cultura nel Medioevo. Dodici percorsi nei territori del potere e della fede, Naples, 1993.
Tabacco 1994 = G. Tabacco, Kamaldulenser, dans Lexikon des Mittelalters 5, Münche-Zürich 1991, col. 878-880 ; G. Vedovato, Camaldoli e la sua congregazione dalle origini al 1184. Storia e Documentazione, Cesena, 1994 (Italia Benedettina, 13).
Tacconi 1941 = I. Tacconi, Contributo della Dalmazia alla vita e alla cultura italiana, dans Rivista dalmatica, 22, 2/3, 1941, p. 5-38.
Tanase 2013 = T. Tanase, ‘Jusqu’aux limites du monde’ : la papauté et la mission franciscaine, de l’Asie de Marco Polo à l’Amérique de Christophe Colomb, Rome, 2013 (BEFAR, 359).
Tanase 2019 = T. Tanase, Histoire de la papauté en Occident, Paris, 2019 (Folio Histoire, 292).
Tassaux 2007 = F. Tassaux, Les villas maritimes d’Istrie à l’époque romaine, dans Revue Archéologique, 1, 2007, p. 189 – 193.
Tellenbach 1936 = G. Tellenbach, Libertas, Kirche und Weltordnung im Zeitalter des Investiturstreites, Stuttgart, 1936.
Teodoro 1942 = B. Teodoro, Gregorio di Nona, Rome, 1942.
Thiriet 1954 = F. Thiriet, Les chroniques vénitiennes de la Marcienne et leur importance pour l’histoire de la Romanie Gréco-vénitienne, dans Mélanges d’archéologie et d’histoire, 66, 1954, p. 241-292.
Tomasović 1996 = M. Tomasović, Marcus Marulus, trad. par C. Béné, Split, 1996.
Toniolo – Valenzano 2010 = F. Toniolo, G. Valenzano (dir.), Medioevo adriatico. Circolazione di modelli, opere, maestri, Rome, 2010 (Interadria, Culture dell’Adriatico, 14).
Torre 2013 = C. Torre, Gli Slavi nella Calabria bizantina, dans G. De Sensi Sestito (dir.), La Calabria nel Mediterraneo. Flussi di persone, idee e risorse. Atti del Convegno di studi (Rende, 3-5 giugno 2013), Soveria Mannelli, 2013, p. 203-221.
Toubert H. 2001 = H. Toubert, Un’arte orientata : riforma gregoriana e iconografia, a cura di L. Speciale, Milan, 2001.
Toubert P. 1987 = P. Toubert, Il patrimonio di S. Pietro fino alla metà del secolo XI, dans Storia d’Italia, VII, 2, Turin, 1987.
Toubert P. 2000 = P. Toubert, La doctrine Gélasienne des deux pouvoirs ; proposition en vue d’une révision, dans Studi in onore di Giosuè Musca, Bari, 2000, p. 519-540.
Toubert P. 2004 = Toubert, L’Europe dans sa première croissance : de Charlemagne à l’an mil, Paris, 2004.
Trusen 1979 = W. Trusen, Chirographum und Teilurkunde im Mittelalter, dans Archivalische Zeitschrift, 75, 1979, p. 232-249.
Turlej 2016 = St. Turlej, Justiniana Prima : An Underestimated Aspect of Justinian’s Church Policy, Kraków, 2016.
Ullmann 1962 = W. Ullmann, The growth of papal government in the Middle Ages. A study in the ideological relation of clerical to lay power, Londres, 1962.
Uroda 2013 = N. Uroda, Beginnings of monasticism on Central Dalmatian islands – problems and perspectives, dans HAM, 19, 2013, p. 113-120.
Vassili 1938 = L. Vassili, La cultura di Antemio, dans Athenaeum, 16, 1938, p. 38-45.
Vauchez 1988 = A. Vauchez, La sainteté en occident aux derniers siècles du Moyen Âge, Rome, 1988 (BEFAR 241).
Vedovato 1994 = G. Vedovato, Camaldoli e la sua congregazione dalle origini al 1184. Storia e Documentazione, Cesena, 1994 (Italia Benedettina, 13).
Vedriš 2005a = T. Vedriš, Communities in conflict. The rivalry between the cults of Sts Anastasia and Chrysogonus in Medieval Zadar, dans Annual of medieval studies at Central European University Budapest, 11, 2005, p. 29-48.
Vedriš 2005b = T. Vedriš, Još jedan franački teolog u Dalmaciji : Amalarije iz Metza i njegovo putovanje u Carigrad 813. godine (= Another Frankish theologian in Dalmatia : Amalarius of Metz and his voyage to Constantinople in 813), dans Historijski zbornik, 58, 2005, p. 1-27.
Vedriš 2006 = T. Vedriš, Martyrs, relics, and bishops : representations of the city in Dalmatian translation legends, dans HAM, 12, 2006, p. 175-186 [en ligne sur le site de Reti Medievali].
Vedriš 2007 = T. Vedriš, The Cult of St. Anastasia in Sirmium, Constantinople, and Rome in Late Antiquity and the Early Middle Ages, dans Diadora, 22, 2007, p. 191-216.
Vedriš 2009a = T. Vedriš, Reviving the Middle Ages in Croatia, in Fifteen-Year Anniversary Reports, dans Annual of Medieval Studies at CEU (Central European University, Budapest), 15, 2009, p. 197-211 [en ligne sur le site de Reti Medievali].
Vedriš 2009b = T. Vedriš, “Frankish” or “Byzantine” Saint ? The origins of the cult of Saint Martin in Dalmatia, dans S. Neocleous (dir.), Papers from the First and Second Postgraduate Forums in Byzantine Studies : Sailing to Byzantium, Cambridge, 2009, p. 219-247 [en ligne sur le site de Reti Medievali].
Vedriš 2014 = T. Vedriš, The Origin and Early Cult of St Chrysogonus, the Patron Saint of Zadar, dans Ars Adriatica, 4, 2014, p. 29-42.
Vedriš 2018 = T. Vedriš, ‘Croats and Carolingians’ : Triumph of a New Historiographic Paradigm or Ideologically Charged Project ?, dans Džino – Milošević – Vedriš 2018, p. 287-298.
Vedriš 2020 = T. Vedriš, Podrijetlo i širenje Passio Anastasiae : kako je Sv. Anastazija dospjela u Čikin časoslov ?, dans Vežić – Josipović 2020, p. 95-112.
Venni 1936 = T. Venni, Giovanni X, dans Archivio della R. Deputazione romana di Storia patria, 59, 1936, p. 1-136.
Vežić 2001 = P. Vežić, Plutej s likom vladara iz krstionice u Splitu (= Pluteus with Ruler Figure from the Baptistery in Split), dans Radovi Instituta za povijest umjetnosti, 2001, 25, p. 7-16).
Vežić 2002 = P. Vežić, Su san Donato, vescovo di Zara, dans HAM, 8, 2002, p. 235-240.
Vežić – Josipović 2020 = P. Vežić, I. Josipović (dir.), Abbatissa ingenuitate precipua, Zbornik radova sa znanstvenog kolokvija„ 950. obljetnica Samostana benediktinki Sv. Marije u Zadru (1066.-2016.)”, Zadar, 2020.
Vilatte 1999 = S. Vilatte, Être privé de liberté dans une île aux époques hellénistique et romaine : aspects individuels et collectifs, réalité, sentiment et imaginaire, dans C. Bertrand-Dagenbach, A. Chauvot, M. Matter, J.-M. Salamito (dir.), Carcer I, Prison et privation de liberté dans l’Antiquité classique. Actes du colloque de Strasbourg décembre 1997, Paris, 1999, p. 129-148.
Violante 1989 = C. Violante, La riforma ecclesiastica del secolo XI come progressiva sintesi di contrastanti idee e strutture, dans Critica storica / Bollettino A.S.E., 26, 1989, p. 155-174.
Vojvoda 2011 = R. Vojvoda, Dalmatian illuminated manuscripts written in beneventan script and benedictine scriptoria in Zadar, Dubrovnik and Trogir, thèse, Université de Zagreb, 2011.
Vojvoda 2014 = R. Vojvoda, Evanđelistar pisan beneventanom iz 1259. godine : analiza sanktorala i slikanog ukrasa te argumenti za moguće splitsko podrijetlo rukopisa (= An Evangelistary of 1259 Written in Beneventan : Analysis of the Sanctoral and the Painted Decorations and Support for a possible Split Origin of the Manuscript), dans J. Belamarić, B. Lučin, M. Trogrlić, J. Vrandečić (dir.), Splitska hagiografska baština : povijest, legenda, tekst (The Split Hagiographic Heritage : History, Legend and Text), Split, 2014, p. 335-352.
Waché 1992 = B. Waché, Monseigneur Louis Duchesne (1843-1922), Rome, 1992 (Coll. École française de Rome, 167).
Waldmüller 1976 = L. Waldmüller, Die ersten Begegnungen der Slawen mit dem Christentum und den christlichen Völkern vom VI. bis VIII. Jahrhundert. Die Slawen zwischen Byzanz und Abendland, Amsterdam, 1976.
Weinfurter 2002a = St. Weinfurter, Papsttum, Reich und kaiserliche Autorität. Von Rom 1111 bis Venedig 1177, dans E.-D. Hehl, I.H. Ringel und H. Seibert (dir.), Das Papsttum in der Welt des 12. Jahrhunderts, Stuttgart, 2002, p. 77-99.
Weinfurter 2002b = St. Weinfurter, Venedig 1177 – Wende der Barbarossa-Zeit, dans St. Weinfurter (éd.), Stauferreich im Wandel : Ordnungsvorstellungen und Politik in der Zeit Friedrich Barbarossas, Stuttgart, 2002 (Mittelalter-Forschungen, Band 9), p. 9-25.
Wenskus 1961 = R. Wenskus, Stammesbildung und Verfassung. Das Werden der frühmittelalterlichen Gentes, Cologne-Graz, 1961.
White 1991 = R. White, The Middle Ground : Indians, Empires, and Republics in the Great Lakes Region, 1650-1815, Cambridge, 1991.
Wickham 2005 = C. J. Wickham Framing the Early Middle Ages. Europe and the Mediterranean, 400-800, Oxford, 2005.
Will 1936 = E. Will, Saint Apollinaire de Ravenne, Paris, 1936.
Wilkes 1969 = J. J. Wilkes, History of the Provinces of the Roman Empire, vol. 1 : Dalmatia, Londres, 1969.
Wilkes 1993 = J. J. Wilkes, Diocletian’s palace, Split : residence of a retired Roman emperor, Sheffield, 19932.
Winkelmann 2000 = F. Winkelmann (dir.), Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit, Berlin, 2000.
Wolfram 1987 = H. Wolfram, Die Geburt Mitteleuropas : Geschichte Österreichs vor seiner Entstehung, Vienne, 1987.
Wos´ 1997 = J. W. Wos´, Sant’Adalberto di Praga, benedettino, vescovo, missionario, martire (956-997), Trente, 1997.
White 1991 = R. White, The Middle Ground : Indians, Empires, and Republics in the Great Lakes Region, 1650-1815, Cambridge, 1991.
Zagorsky 1909 = Vl. Zagorsky, François Rački et la renaissance scientifique et politique de la Croatie (1828-1894), Paris, 1909.
Žanić 1995 = I. Žanić, The curse of king Zvonimir and the political discourse in embattled Croatia, dans East European politics and societies, 9, 1995, p. 90-122.
Zaradija Kiš 1997 = A. Zaradija Kiš, La tradition de saint Martin en Croatie, dans XVIe centenaire de la mort de Saint Martin, Tours, 1997 (Mémoires de la société archéologique de Touraine, 53), p. 267-278.
Zaradija Kiš 2002 = A. Zaradija Kiš, Odraz hagiografske tradicije sv. Martina u hrvatskoglagoljskim rukopisima, dans Drugi hrvatski slavistićki kongres (zbornik radova), I, Zagreb, 2002, p. 299-307.
Zaradija Kiš 2004 = A. Zaradija Kiš, Between West and East : A Particularity of the Croatian Island Cult of St Martin, dans Folks Art. Croatian Journal of Ethnology and Folklore Research, 1, 2004, p. 41-52
Zattoni 1903-1904 = G. Zattoni, La data della Passio S. Apollinaris di Ravenna, dans Atti della R. Accademia delle scienze di Torino, 39, 1903- 1904, Turin, p. 146-160.
Zedda 2013 = C. Zedda, La Sardegna giudicale e la sede apostolica nel medioevo. Spunti di riflessione dalla lettura di M. G. Sanna, Papato e Sardegna durante il pontificato di Onorio III (1216-1227), Raleigh, 2012, dans Biblioteca Francescana Sarda, 15, 2013, p. 359-391.
Zedda 2015 = C. Zedda, Lo spazio tirrenico e la sede apostolica nel Medioevo tra revisione storiografica e nuove prospettive di ricerca, dans MEFRM, 127-1, 2015, p. 247-259.
Zeiller 1903 = J. Zeiller, Les relations de l’ancienne église de Salone avec l’Église romaine, dans Bessarione, fasc. 71, 1903, p. 235-248.
Zeiller 1906a = J. Zeiller, Les origines chrétiennes dans la province romaine de Dalmatie, Paris, 1906.
Zeiller 1906b = J. Zeiller, Une légende hagiographique de Dalmatie : saint Domnius de Salone, dans Revue d’histoire et de littérature religieuses, 9, 1906, p. 193-218 ; p. 385-410.
Zeiller 1908 = J. Zeiller, Le Palais de Dioclétien à Spalato, dans Académie des inscriptions et belles-lettres, comptes-rendus des Séances de l’année 1908, Paris, 1908, p. 429-434.
Zeiller 1909 = J. Zeiller, Ancora delle antichità cristiane di Salone. A Monsignor Francesco Bulić, dans Bullettino di archeologia e di storia dalmata, 32, 1909, p. 171-178.
Zeiller 1918 = J. Zeiller, Les origines chrétiennes dans les provinces danubiennes de l’Empire romain, Paris, 1918.
Zeiller 1922 = J. Zeiller, Les dernières fouilles de Salone, dans Mélanges d’Archéologie et d’Histoire, 22, 1922, p. 429-437.
Zelić 2004 = D. Zelić, Arhiðakon Toma i Šibenik : Historia i res gestae (=Archdeacon Thomas and Šibenik : Historia and res Gestae), dans M. Matijević-Sokol et O. Perić (dir.), Archdeacon Thomas and his time (Split, 25-27 septembre 2000), Split, 2004, p. 197-234.
Zerbi 1948 = P. Zerbi, Il termine “fidelitas” nelle lettere di Gregorio VII, dans Studi gregoriani, 3, 1948, p. 129-148.
Živković 2003 = T. Živković, Pohod bugarskog cara Samuila na Dalmaciju, dans Istorijski časopis, 49, 2003, p. 9-24 [résumé en anglais : A campaign against Dalmatia of the Bulgarian Emperor Samuel, p. 25].
Živković 2007 = T. Živković, Južni Sloveni pod vizantijskom vlašću : 600- 1025, Beograd, 2007 [résumé en anglais : South Slavs under Byzantine rule : 600-1025, p. 301-8].
Živković 2010 = T. Živković, Sources de Constantin VII Porphyrogénète concernant le passé le plus ancien des Serbes et de Croates, dans Byzantina Symmeikta, 20, 2010, p. 11-37.
Le texte seul est utilisable sous licence Licence OpenEdition Books. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
De la « Cité de Dieu » au « Palais du Pape »
Les résidences pontificales dans la seconde moitié du XIIIe siècle (1254-1304)
Pierre-Yves Le Pogam
2005
L’« Incastellamento » en Italie centrale
Pouvoirs, territoire et peuplement dans la vallée du Turano au Moyen Âge
Étienne Hubert
2002
La Circulation des biens à Venise
Stratégies patrimoniales et marché immobilier (1600-1750)
Jean-François Chauvard
2005
La Curie romaine de Pie IX à Pie X
Le gouvernement central de l’Église et la fin des États pontificaux
François Jankowiak
2007
Rhétorique du pouvoir médiéval
Les Lettres de Pierre de la Vigne et la formation du langage politique européen (XIIIe-XVe siècles)
Benoît Grévin
2008
Les régimes de santé au Moyen Âge
Naissance et diffusion d’une écriture médicale en Italie et en France (XIIIe- XVe siècle)
Marilyn Nicoud
2007
Rome, ville technique (1870-1925)
Une modernisation conflictuelle de l’espace urbain
Denis Bocquet
2007