Versión clásicaVersión móvil

Sainte-Marie-Majeure

 | 
Victor Saxer

Textes et documents

Appendice II. Textes liturgiques de Sainte-Marie-Majeure

Texto completo

I. Manuscrits

1A Sacramentaire dit Hadrianum ex authentico

Cambrai, Bibl. municipale, ms 164, copié apparemment à Cambrai en 811-812 sur le sacramentaire papal envoyé à Charlemagne par le pape Hadrien en 784-791.

J. Deshusses, Le sacramentaire grégorien, p. 85-348.

2Ant Antiphonaires de la messe, viiie et ixe siècles

3B (Bambergense, Bamberg, C (Compendiense, Compiègne), E (Eporediense, Ivrée), G Gallicanum (France septentrionale), H (de Hartker, Saint-Gall), M (Modoetiense, Monza), V (Veronense, Verona). Voir les sigles à la suite.

R.-J. Hesbert, Antiphonale missarum sextuplex, Bruxelles 1935.

4B Antiphonaire de Bamberg

Bamberg, Staatliche Bibl., cod. Lit. 23, à l’usage de la cathédrale de Bamberg, fin du xiie siècle.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. xx.

5Bo Missel de Bobbio

Paris, Bibl. Nationale, ms. lat. 13246, copie, faite en Italie du nord au viiie siècle, d’un sacramentaire gallican du vie.

E.A. Lowe, The Bobbio Missal, a Gallican Massbook, 3 vol., coll. Henry Bradshaw Society, liii, lviii, lxi, London 1917 (I : Facsimilé), 1920 (II : Texte), 1924 (III : Notes).

6C Antiphonaire de Compiègne

Paris, B.N., ms. lat. 17436, antiphonaire de Charles le Chauve, transcrit après 860, donné avant 877 par le même devenu empereur à l’abbaye Saint-Corneille de Compiègne en France.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. xvii-xix.

7E Antiphonaire d’Ivrée

Ivrée, Bibl. Capitulaire, cod. 106, probablement utilisé dans la cathédrale d’Ivrée au xie siècle.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. xx-xxi.

8En Sacramentaire gélasien d’Angoulême

Paris, B. N., ms. lat. 816, sacramentaire gélasien du viiie siècle, transcrit vers 800 en un lieu inconnu, conservé à Angoulême, au moins depuis le xie siècle.

P. Saint-Roch, Liber sacramentorum Engolismensis. Manuscrit B. N. Lat. 816. Le sacramentaire gélasien d’Angoulême, coll. ccl, clixc, Turnhout 1987.

9G Antiphonaire gallican

Durham, Chapter Library, cod. B. iii. 11, écrit dans le Nord de la France au xie siècle.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. xix-xx.

10Ga Sacramentaire gélasien ancien

Vatican, Bibl. Ap., Cod. Reg. lat. 316, sacramentaire presbytéral romain, transcrit à Chelles vers le milieu du viiie siècle sur un modèle romain du viie.

L.C. Mohlberg, Liber sacramentorum romanae aecclesiæ ordinis anni circuli, coll. Rer. eccles. doc., Series maior, iv, Roma 1960.

11Ge Sacramentaire gélasien de Gellone

Paris, B. N., ms. lat. 12048, sacramentaire gélasien du viiie siècle, transcrit en 790-800, peut-être pour la cathédale de Cambrai, transporté à Gellone (Sud de la France) dès le début du ixe siècle.

J. Deshusses-A. Dumas, Liber sacramentorum Gellonensis, coll. ccl clixa, Turnhout 1981.

12Go « Missel gothique »

Vatican, B.A., cod. Reg. 317, sacramentaire gallican du viiie siècle, probablement écrit pour Autun.

L.C. Mohlberg, Missale Gothicum, coll. Rer. eccles. doc., Ser. maior, V, Rome 1961.

13H Antiphonaire de Hartker de Saint-Gall

Sankt Gallen, Stiftsbibl., codd. 390-391, antiphonaire monastique, début du xie siècle.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. vi-ix.

14M Antiphonaire de Monza

Monza, Bibl. Capitolare, cod. c. 12. 75, originaire de la région de Milan/ Monza, au début du xie siècle.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. xxi-xxii.

15Mi Micrologus, c. xxxix

Compilation liturgique de Bernold de Constance († 16. 9. 1100).

PL 151, col. 1007-1008.

16Pa Sacramentaire grégorien de Padoue

Padova, Bibl. Capitolare, cod. D 47, fol. 11r-100r, transcrit vers le milieu du ixe siècle dans un scriptorium lotharingien sur un modèle romain de 683.

K. Mohlberg, Die älteste erreichbare Gestalt des Liber sacramentorum an-ni circuli der römischen Kirche, coll. Liturgiegeschichtliche Quellen und Forschungen, fasc. 11/12, rééd. anast. Münster W. 1969.

17Ph Sacramentaire gélasien d’Autun

Berlin, Deutsche Staatsbibl., cod. Phillipps 1664, sacramentaire gélasien du viiie siècle, transcrit vers 800 pour la cathédrale d’Autun.

O. Heiming, Liber sacramentorum Augustodunensis, coll. ccl clixb, Turn-holti 1984.

18P Lectionnaire romain

Würzburg, Univ.-Bibl., cod. Mp. th. fol. 62, Capitulare Evangeliorum, copié vers 700 sur un exemplaire du type romain P de l’an environ 645.

Th. Klauser, Das römische Capitulare evangeliorum, I. Typen, coll. Liturgiegeschichtliche Quellen und Forschungen, fasc. 28, Münster W. 1935.

19Sg Sacramentaire gélasien de Saint-Gall

Sankt Gallen, Stiftsbibl., cod. 348, transcrit à Coire vers 800 et conservé à Saint-Gall déjà au ixe siècle.

K. Mohlberg, Das fränkische Sacramentarium gelasianum in alemannischer Überlieferung, coll. Liturgiewissenschaftliche Quellen, fasc. 1/2, Münster W. 1927.

20T Sacramentaire grégorien de Trente

Trento, Castel del Buon Consiglio, cod. 1590, sacramentaire transcrit vers 825 pour un évêque de Sabbiona (Säben) ou de Trente.

F. Dell’Oro, Sacramentarium Tridentinum, in Monumenta liturgica ecclesiæ Tridentinæ sæculo XIII antiquiora, ii/a, coll. Collana di Monografie ed. dalla Società per gli Studi Trentini, xxxviii/2, T. I, Trento 1985.

21V Antiphonaire de Vérone

Verona, Bibl. Capitolare, cod. xcviii, provenant de la région de Vérone au xie siècle.

R.-J. Hesbert, CAO, I, p. xxii-xxiii.

II. Formulaires de la messe

221. Premier de l’an

23Premier formulaire :

Kalendas Ianuarias. Natale S. Mariæ.

[Introït] Vultum tuum... in laetitia et exsultatione. Ps. Eructavit (Ps 44, 13, 15-16).

[Oraison.] Deus qui salutis aeternae beatae Mariae virginitate fecunda humano generi praemia praestitisti. tribue quaesumus ut ipsam pro nobis intercedere sentiamus. per quam meruimus auctorem vitae suscipere. Per Dominum.

[Ep.] Ab initio et ante saecula... et in plenitudine sanctorum detentio mea (Eccli 24, 14-16).

[Grad.] Diffusa est gratia... dextera tua (Ps 44, 3bc, 5cd).

All. Post partum virgo... intercede pro nobis (Miss. vot. B. M. V.)

[Evang.] Simile est regnum caelorum... et emit eam (Mt 13, 44-46).

[Off.] Offerentur regi virgines post eam. proximae eius afferentur tibi (Ps 44, 15bc).

[Secrète.] Muneribus nostris quaesumus Domine precibusque susceptis. Et caelestibus nos munda mysteriis et clementer exaudi. Per Dominum.

[Communion.] Simile est regnum caelorum... et comparavit eam (Mt 13, 45-46).

[Post communion.] Haec nos communio Domine purget a crimine. et caelestibus remediis faciat esse consortes. Per Dominum.

Sources : Sacramentaire Pa viiii A 14, Antiphonaires C E G M Mi xxxix.

24Deuxième formulaire :

Kalendas Ianvarias. in octavas Domini ad S. Mariam ad Martyres.

[Oratio] Deus qui nobis nati Salvatoris diem celebrare concedis octavum. fac quaesumus nos eius perpetua divinitate muniri. cuius sumus carnali commercio reparati. Per Dominum.

[Alia.] Omnipotens sempiterne Deus. qui in Vnigenito tuo novam creaturam nos tibi esse fecisti. custodi opera misericordiae tuæ et ab omnibus nos maculis vetustatis emunda. ut per auxilium gratiae tuae in illius inveniamur forma. in quo tecum est nostra subtantia. Per Dominum.

Secreta. Praesta quaesumus Domine. ut per haec munera quae Domini nostri Iesu Christi arcanae nativitatis mysterio gerimus. purificatae mentis intelligentiam consequamur. Per Dominum.

NB. purificatae] puritate Ge.

VD. Cuius hodie octavas Nati celebrantes, tua Domine miracula veneremur. Quia quae peperit et mater et virgo est, qui natus est et infans et Deus est. merito caeli locuti sunt, angeli gratulati, magi mutati, reges turbati, parvuli gloriosa passione coronati. Lacta, mater, cibum nostrum, lacta panem de caelo venientem, in praesepio positum velut piorum praesepium Domini sui, circumcisio scilicet et praeputium. Quod etiam Salvator et Dominus noster a Simeone susceptus in templo, plenissime dignatus est adimplere. Et ideo.

NB. miracula] mirabilia Ga En, Nati] Nativitate Ge, Nativitatis A

Post comm. Praesta quaesumus Domine. ut quod Salvatoris nostri iterata solemnitate percepimus. perpetuae nobis redemptionis conferat medicinam. Per Dominum.

Super populum. Omnipotens sempiterne Deus. qui tuae mensae participes a diabolico iubes abstinere convivio. da quaesumus plebi tuæ. ut gustu mortiferae profanitatis abiecto. puris mentibus ad epulas aeternae salutis accedat. Per Dom.

NB. Super populum] om. Ge, Ad populum En

25Sources : Bo En Go Ga Ge Ph Sg

262. Chandeleur, 2 février

Mense februario. iiii nonas Februarias Ypapanti ad S. Mariam

Oratio [ad] collecta[m] ad S. Hadrianum. Erudi quaesumus plebem tuam. et quae extrinsecus annua tribuis devotione venerari. interius adsequi gratiae tuae luce concede. Per.

Missa ad S. Mariam Maiorem.

[Introit.] Suscepimus Deus... plena est dextera tua. Ps. Eructavit (47, 10-11, 2).

[Oratio.] Omnipotens sempiterne Deus maiestatem tuam supplices exoramus. ut sicut Unigenitus filius tuus hodierna die cum nostræ carnis substantia in templo est praesentatus. ita nos facias purificatis tibi mentibus praesentari. Per.

[Ep.] Ecce ego mitto angelum meum... et sicut anni antiqui dicit dominus omnipotens (Mal 3, 1-4).

[Gr.] Suscepimus Deus... in monte sancto eius (Ps 47, 10-11, 9).

All. Adorabo... nomini tuo (Ps 5, 8c + 53, 8b).

[Evang.] Postquam impleti sunt dies purgationis Mariae... et gloriam plebis tuae Israel (Lc 2, 22-32).

[Off.] Diffusa est gratia... et in saeculum saeculi (Ps 44, 3bc, 18b).

Super oblata. Exaudi Domine preces nostras. et ut digna sint munera quae oculis tuae maiestatis offerimus. subsidium nobis tuae pietatis in-pende. Per.

VD. Quia per incarnati Verbi mysterium nova mentis nostrae oculis lux tuae claritatis infulsit. ut dum visibiliter Deum cognoscimus per hunc in invisibilium amorem rapiamur. Et ideo.

[Com.] Responsum accepit Symeon... Christum Domini (Lc 2, 26).

Ad completa. Quaesumus Domine Deus noster. ut sacrosancta mysteria quae pro reparationis nostrae munimine contulisti. intercedente beata semper virgine Maria et praesens nobis remedium facias et futurum. Per.

Super populum. Perfice in nobis quæsumus Domine gratiam tuam. qui iusti Symeonis expectationem implesti. ut sicut ille mortem non vidit priusquam Christum Dominum videre meruit. ita et nos vitam optineamus æeternam. Per.

27Sources : Sacramentaires Pa xxv A 27 T xx. Voir Saint-Roch, Le 2 février dans les Gélasiens francs, tav. i-iv.

283. Annonciation, 25 mars

viii kalendas Apriles Adnuntiatio S. Mariae

[Oratio ad collectam in S. Hadriano.] Deus qui de beatae Virginis utero Verbum tuum angelo nuntiante carnem suscipere voluisti. Praesta supplicibus tuis. ut qui vere eam genetricem credimus. eius apud te intercessionibus adiuvemur. Per.

Ad missas. [Introit.] Vultum tuum... in laetitia et exsultatione. Ps. Eructavit (Ps 44, 13, 15-16).

[Oratio]. Deus qui hodierna die Verbum tuum beatae Virginis alvo coadunare voluisti. fac nos ita peragere ut tibi placere valeamus. Per.

[Ep.] Locutus est Dominus ad Acaz... et eligere bonum (Is 7, 10-15).

[Grad.] Diffusa est gratia... dextera tua (Ps 44, 3bc, 5cd).

[Evang.] Missus est angelus Gabriel... fiat mihi secundum verbum tuum (Lc 1, 26-38).

[Off.] Ave Maria gratia plena... fructus ventris tui (Lc 1, 28. Voir 4. Dim. Av.).

Super oblata. In mentibus nostris Domine verae fidei sacramenta infunde. ut qui conceptum de Virgine Deum verum et hominem confitemur. per eius salutiferae resurrectionis potentiam ad aeternam mereamur pervenire laetitiam. Per.

[Com.] Ecce virgo concipiet... nomen eius Emmanuel (Is 7, 14).

Ad completa. Gratiam tuam quæsumus Domine mentibus nostris infunde. ut qui angelo nuntiante Christi filii tui incarnationem cognovimus. per passionem eius et crucem ad resurrectionis gloriam perducamur. Per.

29Sources : A 31 ; Hesbert, Antiph., p. 42-45.

304. Assomption,15 août

xviii kalendas Septembres Adsumptio S. Mariae

[Oratio ad collectam in S. Hadriano.] Veneranda nobis Domine huius est diei festivitas in qua sancta Dei Genetrix mortem subiit temporalem. nec tamen mortis nexibus deprimi potuit. quae Filium tuum Dominum nostrum de se genuit incarnatum. Per.

Alia ad missam. [Introit.] Vultum tuum. sicut supra.

[Oratio.] Famulorum tuorum Domine delictis ignosce. et qui placare de actibus nostris non valemus. Genetricis Filii tui Domini dei nostri intercessione salvemur. Per.

[Ep.] In omnibus requiem quaesivi... dedi suavitatem odoris (Eccli 24, 11-13, 15-20).

[Grad.] Specie tua... ipse est Dominus Deus tuus (Ps 44, 5-12).

[Evang.] Intravit Iesus in quoddam castellum... quae non auferetur ab ea (Lc 10, 38-42).

[Off.] Offerentur regi... afferentur tibi (Ps 44, 15b, 16, 2a, 3b).

Super oblata. Subveniat Domine plebi tuae Dei genetricis oratio, quam etsi pro conditione carnis migrasse cognovimus. in caelesti gloria apud te pro nobis orare sentiamus. Per.

[Com.] Dilexisti iustitiam... unxit te Deus Deus tuus (Ps 44, 8).

Ad completa. Mensae caelestis participes effecti imploramus clementiam tuam Domine Deus noster. ut qui festa Dei Genetricis colimus. a malis imminentibus eius intercessione liberemur. Per.

31Sources : A 148 ; Hesbert, Antiph., p. 150-151 (Blandin., Corbeien., Sil-van.)

325. Nativité, 8 septembre

Mense septembri. vi idus septembres Nativitas S. Mariae

[Oratio ad collectam in S. Hadriano.] Supplicationem servorum tuorum Deus miserator exaudi. ut qui in Nativitate Dei Genetricis et Virginis congregamur. eius intercessionibus complacatus a te de instantibus periculis eruamur. Per.

Ad missas. [Oratio.] Famulis tuis Domine caelestis gratiae munus inpertire. ut quibus beatae Virginis partus extitit salutis exordium. nativitatis eius votiva solemnitas pacis tribuat incrementum. Per.

[Ep.] In omnibus requiem quaesivi... dedi suavitatem odoris (Eccli 24, 11-13, 15-20).

[Evang.] Exsurgens autem Maria... in Deo salutari meo (Lc 1, 39-47).

Super oblata. Unigeniti tui Domine nobis succurrat humanitas. ut qui natus de Virgine matris integritatem non minuit sed sacravit. in Nativitatis eius solemniis a nostros nos piaculis exuens oblationem nostram sibi faciat acceptam. Per.

Ad completa. Sumpsimus Domine celebritatis annuae votiva sacramenta. praesta quaesumus. ut et temporalis nobis vitae remedia praebeant et aeternae. Per.

33Source : A 135. Les textes chantés manquent aujourd’hui dans les Antiphonaires.

III Formulaires de l’office

341. Premier de l’an

Formules Textes et Témoins

35Ad vesp.

Ant. 1 Tecum principium B Mi, Dum medium silentium V, Nesciens mater virgo H

Ant. 2 Ecce advenit V

Resp. Congratulamini Mi H

Hymn. A solis ortus cardine Mi

Vers. Tamquam sponsus C

Magn. 1 Magnum hereditatis E B V Mi H, Qui de terra est G M, O admirabile commercium C

Magn. 2 Glorificamus te Dei genitrix B

36Matutinum

Invitator. Christus natus est B E G M V Mi H, Regem natum Dominum C

Ant. 1 Dominus dixit ad me (Ps 2) E G M V Mi H, In sole posuit tabernaculum (Ps 8) B

Ant. 2 In sole posuit tabernaculum (Ps 8) E G M V Mi H, Elevamini porte eternales (Ps 23) B

Ant. 3 Elevamini porte eternales (Ps 23) E G M V Mi H, Speciosus forma (Ps 44) B

Vers. Tamquam sponsus B M V

Resp. 1 Descendit de celis Deus B V Mi, Quem vidistis pastores G, In principio erat Verbum M

Resp. 2 O magnum mysterium G Mi, Quem vidistis pastores B V, In propria venit M

Resp. 3 Beata Dei genitrix G, Beata es Maria V, O magnum mysterium B, Sancta et immaculata Mi, Verbum caro factum est M

Ant. 4 Speciosus forma (Ps 44) C G E M V Mi H, Rex omnis terre Deus (Ps 46) B

Ant. 5 Homo natus est (Ps 86) B C E G M V, Rex omnis terre Deus (Ps 46) H

Ant. 6 Exultabunt omnia ligna (Ps 95) B C E G M V, Suscepimus Deus (Ps 47) Mi H

Vers. Speciosus forma E M, Notum fecit Dominus B, Ipse invocavit me V

Resp. 4 Sancta et immaculata B G, Ecce Agnus Dei M V, Beata et veneranda Mi

Resp. 5 Congratulamini mihi M Mi, Beata viscera Marie virginis B G, Benedictus qui venit V

Resp. 6 Continet in gremio M Mi, Ecce Agnus Dei G, Confirmatum est B, Porta quam videtis clausam V

Resp. 6bis Congratulamini V

Ant. 7 In principio et ante secula (Ps 96) B C E G M V, Homo natus est (Ps 86) Mi, Ipse invocabit me (Ps 88) H

Ant. 8 Ante luciferum genitus (Ps 97) B C E G M V, Exultabunt omnia ligna (Ps 97) Mi H

Ant. 9 Nato Domino angelorum chorus (Ps 98) B C E G M V, Notum fecit Dominus (Ps 98) Mi H

Vers. Ipse invocabit me B M, Notum fecit Dominus E, Benedictus qui venit H

Resp. 7 Confirmatum est M Mi, Beata et venerabilis B, Te laudant angeli V

Resp. 8 Continet in gremio B, Ecce adnuncio vobis V, Nesciens mater Mi, O regem celi M

Resp. 9 Verbum caro factum est B V Mi, Ecce annuntio vobis M

37Laudes

Ant. 1 O admirabile commercium B C E G M V Mi H

Ant. 2 Quando natus est ineffabiliter B C E G M V H

Ant. 3 Rubum quem viderat Moyses B C E G M V H

Ant. 4 Germinavit radix Iesse B C E G M V H

Ant. 5 Ecce Maria genuit nobis Salvatorem B C E G M V H

Vers. Speciosus forma B

Bened. 1 Mirabile mysterium declaratur B C E G M V H

Bened. 2 Completi sunt dies Marie H

382. Vesp.

Ant. 1 Magnum hereditatis mysterium C G, Tecum principium B H

Ant. 2 Beatus venter qui te portavit C

Resp. Sancta et immaculata H

Magn. Qui de terra est de terra loquitur B C E V Mi H

392. La Chandeleur, 2 février

401. Vesp.

Ant. O admirabile B, Cum inducerent puerum E, Symeon iustus H

Resp. Videte miraculum B, Symeon iustus H

Hymn. A solis ortus cardine B

Vers. Responsum accepit Symeon C, Post partum virgo B

Magn. Homo erat in Ierusalem G V, Senex puerum portabat B M, Cum inducerent puerum C, Adorna thalamum tuum H

41Matutinum

Invitator. Ecce venit ad templum B E G M V H, Regem virginum Domi-num C

Ant. 1 Benedicta tu in mulieribus (Ps 8) B C E G M V H

Ant. 2 Sicut myrrha electa odorem dedi (Ps 18) B C E G M V H

Ant. 3 Ante thorum huius virginis (Ps 23) B C E G M V H

Vers. Specie tua B C E M V

Resp. 1 Adorna thalamum tuum B C E M V H, Hodie Maria virgo Christum G

Resp. 2 Senex puerum portabat B C E M V H, Adorna thalamum tuum G

Resp. 3 Responsum accepit Symeon C M, Symeon iustus et timoratus B E H, Senex puerum portabat G, Suscipiens Hiesum in ul-nas V

Resp. 3bis Symeon iustus et timoratus M, Nunc dimittis servum tuum V, Responsum acceperat Symeon H

Ant. 4 Specie tua et pulchritudine tua (Ps 44) E G M V H

Ant. 5 Adiuvabit eam Deus (Ps 45) C E G M V H

Ant. 6 Sicut letantium omnium (Ps 86) C E G M V H

Vers. Dif[f]usa est gratia C, Adiuvabit eam E M V

Resp. 4 Suscipiens Iesum in ulnas B C E G M V H

Resp. 5 Responsum acceperat Symeon B C E G M V, Cum essem puella H

Resp. 6 Videte miraculum C G, Postquam impleti sunt B E, Accipiens Symeon puerum M, Cum inducerent puerum Hiesum V, Benedicta et venerabilis H

Resp. 6bis Iste homo iustus et timoratus V, Postquam impleti sunt H

Ant. 7 Haec est quae nescivit (Ps 96) B C E G M V H

Ant. 8 Speciosa facta es et (Ps 97) B C E G M H, Gaude Maria virgo V

Ant. 9 Post partum virgo (Ps 98) B C E G M V H

Vers. 1 Adiuvabit eam C, Diffusa est V

Vers. 2 Elegit eam Deus E, Elegit eam Dominus C M, Videte miraculum V

Resp. 7 Beata es Maria quae omnium C H, Symeon iustus et timoratus G, Videte miraculum B, Optulerunt pro eo Domino E, Benedicta et venerabilis M, Cum essem puella H

Resp. 8 Benedicta et venerabilis C, Beata es Maria quae omnium BG, Cum inducerent puerum EH, Videte miraculum M, Obtulerunt pro eo V

Resp. 9 Gaude Maria virgo B C G M H, Hodie Maria virgo C[h]ristum V, Videte miraculum E

Resp. 10 Symeon iustus et timoratus C, Hodie Maria virgo E, Postquam completi sunt V

Resp. 11 Tolle puerum et matrem eius C, Cum essem puella E, Gaude Maria virgo cunctas V

Resp. 12-13 Cum essem puella, Accipiens Symeon puerum C

42Laudes

Ant. 1 Responsum accepit Symeon C G V, Symeon iustus et timoratus B E M H

Ant. 2 Accipiens Symeon puerum C G V, Responsum accepit Symeon B E M H

Ant. 3 Revertere in terram Iuda C, Tolle puerum et matrem eius G V, Accipiens Symeon puerum E M H

Ant. 4 Obtulerunt pro eo Domino C E G M, Nunc dimittis servum tuum B H, Revertere in terram Iuda V

Ant. 5 Symeon iustus et timoratus C, Lumen ad revelationem gentium B E G M H, Obtulerunt pro eo Domino V

Vers. Responsum accepit Symeon C, Accipiens Sym. M, Elegit eam Deus V

Bened. 1 Senex puerum portabat C E, Cum inducerent puerum B C M V H

Bened. 2 Tolle puerum et matrem eius C, Symeon iustus et timoratus G, Hodie (beata) Maria virgo puerum E M, Senex puerum portabat V

Bened. 3 Nunc dimittis servum tuum C E, Homo erat in Ierusalem M, Se-nex puerum portabat G, Lumen ad revelationem gentium V

Bened. 4 Viderunt oculi mei C, Tolle puerum et matrem eius E, Hodie beata virgo Maria puerum V

Bened. 5-7 Lumen ad revelationem gentium, Cum inducerent puerum, Puer Iesus proficiebat C

432. Vesp.

Ant. Tecum principium B, Symeon iustus et cetera H

Resp. Verbum caro factum est B, Cum inducerent H

Magn. Hodie beata virgo Maria puerum C H

443. Annonciation, 25 mars

451. Vesp.

Ant. Ingressus angelus ad Mariam G V, O Gabrihel M

Resp. Ecce virgo concipiet H

Magn. Orietur sicut sol H

Matutinum

Invitator. Ave Maria gratia plena G H, Adest eia dies qua e celo V Ant. 1 Benedicta es tu (Ps 8) H

Ant. 2 Sicut myrrha electa (Ps 10) H

Ant. 3 Haec est quae nescivit (Ps 14) H

Ant. 4 Ante thorum huius virginis (Ps 15) H

Ant. 5 Speciosa facta es (Ps 18) H

Ant. 6 Super salutem et omnem pulchr. (Ps 23) H

Ant. 7 Specie tua (Ps 44) H

Ant. 8 Adiuvabit eam (Ps 45) H

Ant. 9 Sicut letantium (Ps 86) H

Resp. 1 Ingressus angelus ad Mariam G V, Quomodo fiet istud B, Missus est Gabrihel M, Orietur stella ex Iacob H

Resp. 2 Benedicta tu in G V, Annuntiatum M, Egredietur virga H

Resp. 3 Maria ut audivit turbata G V, Ave Maria M, Ecce virgo conci-piet H

Resp. 4 Dixit autem angelus ad G V, Missus est Gabrihel H

Resp. 5 Ecce concipies et paries G V, Ave Maria H

Resp. 6 Quomodo fiet istud G V, Suscipe verbum H

Resp. 7 Dabit illi Dominus Deus sedem G V, Virgo Israhel H

Resp. 8 Dixit autem Maria ad angelum G V, Videte miraculum H

Resp. 9 C[h]risti virgo dilectissima G, Veni electa mea V, Gaude Maria H

Resp. 9bis Beata es Maria H

46Laudes

Ant. 1 Mis[s]us est Gabrihel M V H

Ant. 2 Ave Maria M V H

Ant. 3 Spiritus Sanctus in te M H, Ne timeas Maria invenisti V

Ant. 4 Ne timeas Maria M H, Quomodo fiet istud V

Ant. 5 Ecce ancilla Domini M H, Maria autem V

Vers. Diffusa est V

Bened. Quomodo fiet istud M H, Ecce ancilla Domini V, Hec est dies quam fecit Dominus B

474. Assomption, 15 août

Office commun

481. Vesp.

Ant. 1 Sancta Maria virgo intercede (Ps 112) B, Ave Maria gratia plena (Ps 109) E, Sancta Maria succurre (Ps. fer.) H

Ant. 2 Omnium rerum creator B, Sancta Dei genitrix intercede (Ps 110) E, Succurre sancta genitrix H

Ant. 3 Descendi in [h]ortum nucum B, Ora pro nobis o virgo (Ps 111) E, Hec est regina virginum H

Ant. 4 Anima mea liquefacta est B, Intemerata virgo (Ps 111) E, Beata Dei genitrix virgo H

Ant. 5 Tota pulchra es amica mea B, O Maria semper virgo (Ps 131) E

Resp. Que est ista B, Specie tua E, Veni electa mea H

Hymn. Quem terra pontus sidera B

Vers. Specie tua B

Magn. 1 Virgo prudentissima B V H, Te Maria Dei genitricem E, [H]ortus conclusus est Dei genitrix M

Magn. 2 Exaltata est gloriosa semper E

49Matutinum

Invitator. n honore beatissime Marie B V, Exaltata est virgo Maria E, Virginee castitatis auctorem M, Ave Maria gratia plena H

Ant. 1 Exaltata es sancta Dei genitrix (Ps 8) B C E M V H

Ant. 2 Paradysi porte per te nobis (Ps 18) B C E M V H

Ant. 3 Benedicta tu in mulieribus (Ps 23) B C E M V H

Vers. Specie tua B C E M V

Resp. 1 Vidi speciosam sicut B M V H, Paradisi porta per Evam E

Resp. 2 Sicut cedrus exaltata sum B M V H, O gloriosa semina excelsa E

Resp. 3 Que est ista que processit B M V, Exaltata est virgo Maria E, Diffusa est gratia H

Resp. 3bis Que est ista que processit sicut H

Ant. 4 Specie tua (Ps 44) B C M V H, Maria virgo semper letare (Ps 44) E

Ant. 5 Adiuvabit eam Deus (Ps 45) B C M V H, In prole mater in partu virgo (Ps 45) E

Ant. 6 Sicut letantium omnium (Ps 86) B C M V H, Oculi tui sancta Dei E

Vers. Diffusa est gratia B, Adiuvabit eam E M V

Resp. 4 Beatam me dicent B M V H, Assumpta est virgo Maria E

Resp. 5 Beata es virgo Maria B, Beata es Maria que Dominum E, Ornatam in munilibus M V H

Resp. 6 Diffusa est gratia B, Hodie virgo Maria celos ascendit E, Felix namque es sacra virgo M, Pulchra facie sed pulchrior fide V, Benedicta et venerabilis H

Resp. 6bis Salve nobilis virga Iesse B, Veni electa mea V H

Ant. 7 Gaude Maria virgo cunctas hereses (Ps 96) B C E M V H

Ant. 8 Dignare me laudare (Ps 97) B C M V H, Speciosa facta es (Ps 97) E

Ant. 9 Post partum virgo (Ps 98) C M V H, Super salutem et omnem pulchri tudinem (Ps 98) B, Beata mater et innupta virgo (Ps 98) E

Vers. Elegit eam Deus C E M V, Audi filia et vide B

Resp. 7 Ornatam in monilibus C, Gaudeamus omnes in E, Beata es Maria que M, Diffusa est gratia V, Beatam me dicent H

Resp. 8 Ista est speciosa B, Ecce adest dies praeclara E, Beata es virgo Maria M V, Ornatam in monilibus H

Resp. 9 Super salutem et omnem B, Hodie virgo virginum celos E, Gaude Maria virgo cunctas M, Felix namque es sacra virgo V, Benedicta et venerabilis H

Resp. 9bis Beata mater et innupta virgo V, Veni electa mea et ponam H

50Laudes

Ant. 1 Assumpta est Maria in celo B C E M V H

Ant. 2 Maria virgo assumpta est B C E M V H

Ant. 3 In odorem unguentorum B C M V H, Ecce adest dies praeclara E

Ant. 4 Benedicta filia tu a Domino B C M V H, Sancta Dei genitrix virgo E

Ant. 5 Pulchra es et decora B C M V H, Assumpta est in altum E

Vers. Adiuvabit eam B, specie tua C, Diffusa est E, Post partum virgo V

Bened. 1 Que est ista quae B C M V H, Hodie Maria virgo ascendit E

Bened. 2 Hodie Maria virgo celos ascendit C M V, Dum transisset Maria E

Bened. 3 Maria virgo semper letare C, Dum transisset Maria mater V

515. Assomption, 15 août

Formules propres à C

52Matutinum

Resp. 1 Vidi speciosam sicut columbam

Resp. 2 Sicut cedrus exaltata sum in

Resp. 3 Diffusa est gratia in labiis tuis

Resp. 4 Veni electa mea et ponam in te

Resp. 5 Que est ista que processit

Resp. 6 Ista est speciosa inter filias

Resp. 7 Beatam me dicent omnes generationes

Resp. 8 Ornatam in munilibus filia

Resp. 9 Hec est dies praeclara hodie

Resp. 10 Gaude Maria ut supra

Resp. 11 Beata es virgo Maria

Resp. 12 O quam pulchra et speciosa

Resp. 13 Beata et venerabilis

Resp. 14 Beata es Maria que omnium

Resp. 15 Ista est Syon quem elegit Dominus

Resp. 16 Super salutem et omnem pulchritudinem

Resp. 17 Hec est virgo sapiens

53Laudes

Bened. 1 O quam pulchra es casta generatio

Bened. 2 Hec est quae nescivit thorum

Bened. 3 Bonorum enim laborum

Bened. 4 Speciosa facta es et suavis

Bened. 5 Revertere revertere Sunamitis

Bened. 6 Ante thorum huius virginis

Bened. 7 Optimam partem elegit sibi Maria

Bened. 8 Unguentum effusum nomen tuum

Bened. 9 Oculi tui sancta Dei genitrix

Bened. 10 Nigra sum sed formosa filia

Bened. 11 Sicut myrra electa odorem

Bened. 12 [H]ortus conclusus es Dei genitrix

Bened. 13 Sub tua protectione confugimus

Bened. 14 Paradysi porta per Evam cunctis

Bened. 15 Beata mater et innupta virgo

Bened. 16 In flore mater in partu virgo

Bened. 17 Sub tuum presidium confugimus

Bened. 18 Surge aquilo et veni Auster

Bened. 19 Viderunt eam filiae et beatissimam

Bened. 20 Dilecte mi apprehendam te

Bened. 21 Trahe me post te in odorem

Bened. 22 Iam hiemps transiit hymber abiit

Bened. 23 Aque multe non potuerunt

Bened. 24 Leva eius sub capite meo

Bened. 25 Adiuro vos filie Hierusalem

Bened. 26 Maria exultavit in spiritu

546. Assomption, 15 août

Formules de rechange en V

55Matutinum

Ant. 1 Ecce tu pulchra es amica (Ps 8)

Ant. 2 Sicut lilium inter spinas (Ps 18)

Ant. 3 Favum distillans labia tua (Ps 23)

Ant. 4 Emissiones tue paradisum (Ps 44)

Ant. 5 Fons [h]ortorum puteus aquarum (Ps 45)

Ant. 6 Veniat dilectus meus in [h]orto (Ps 86)

Ant. 7 Veni in [h]ortum meum soror mea (Ps 96)

Ant. 8 Com(m)edi favum cum melle (Ps 97)

Ant. 9 Talis est dilectus meus (Ps 98)

567. Assomption, 15 août

Office propre à E

57Item alia responsoria vnde svpra

581. Vesp.

Vers. Diffusa est gratia

Ant. [Magn.] Que est ista que ascendit

59Matutinum

Invitator. Regem virginum Dominum

Ant. 1 O quam pulchra es (Ps 8)

Ant. 2 Hec est que nescivit (Ps 18)

Ant. 3 Speciosa facta es (Ps 23)

Vers. Specie tua

Resp. 1 Vidi speciosam sicut columba[m]

Resp. 2 Sicut cedrus exaltata sum in

Resp. 3 Quae est ista quae processit sicut

Ant. 4 Specie tua et pulchritudine tua (Ps 44)

Ant. 5 Adiuvabit eam Deus vultu suo (Ps 45)

Ant. 6 Sicut letantium omnium (Ps 86)

Vers. Adiuvabit eam

Resp. 4 Beatam me dicent omnes generationes

Resp. 5 Ornatam in monilibus filiam

Resp. 6 Benedicta et venerabilis virgo

Ant. 7 Revertere revertere Sunamitis (Ps 96)

Ant. 8 Dignare me laudare te (Ps 97)

Ant. 9 Post partum virgo inviolata (Ps 98)

Vers. Elegit eam Deus et preelegit eam

Resp. 7 Diffusa est gratia in labiis

Resp. 8 Beata es virgo Maria que

Resp. 9 Ista est speciosa inter filios

60Laudes In matutinis laudibus

Ant. 1 Ante thorum huius virginis

Ant. 2 Nigra sum sed formosa

Ant. 3 In odore unguentorum suorum

Ant. 4 Benedicta a filio tuo Domina

Ant. 5 Aque multe non potuerunt extinguere

Vers. Diffusa est gratia

Magn. 1 Surge aquilo et veni auster

Magn. 2 [H]ortus conclusus es Dei genitrix

Magn. 3 Sub tuum presidium confugimus

Magn. 4 Sub tua protectione confugimus

Magn. 5 Iam hiems (h)abiit ymber transiit

612. Vesp.

Ant. Assumpta est Maria et cetera.

Magn. 1 Hodie Maria virgo celos ascendit

Magn. 2 Maria virgo semper letare

Magn. 3 Optimam partem elegit

Magn. 4 Nigra sum sed formosa

Magn. 5 Surge aquilo et veni auster

Magn. 7 O quam pulchra est casta generatio

Magn. 8 Quam pulchra es amica mea

Magn. 9 [H]ortus conclusus est Dei genitrix

Magn. 10 Sicut malum inter ligna silvarum

628. Nativité, 8 septembre

Inscriptio In Nativitate sancte Marie B M, Responsoria sive antiphonas de Nativitate sancte Mariae C, Responsoria in Nativitate sancte Marie E, In Nativitatem sancte Marie V

631. Vesp.

Ant. 1 Ecce tu pulchra es amica mea (Ps 112 cum reliquis) B

Ant. 2 Sicut lilium inter spinas B

Ant. 3 Favus distillans labia tua B

Ant. 4 Emissiones tue paradysus B

Ant. 5 Fons [h]ortorum puteus aquarum B

Resp. Felix namque es B, Corde et animo H

Hymn. Gaude visceribus B

Vers. Diffusa est gratia E

Bened. Nativitas tua Dei genitrix virgo B E M, Sub tua protectione confugimus C, Adest namque Nativitas H

64Matutinum

Invitator. In honorem beatissime Marie C, Regem virginum Dominum E, Hodie nata est beata M, Nativitatem virginis Marie celebre-mus V, Ave Maria gratia plena H

Ant. 1 Benedicta tu in (Ps 8) B M V, Celeste beneficium (Ps 18) V, Antiphone sicut in Adnuntiatione H

Ant. 2 Sicut myrrha electa (Ps 18) B M, Celestem beneficium (Ps 18) V, Vulnerasti cor meum (Ps 18) E

Ant. 3 Ante thorum (chorum B) huius virginis (Ps 23) B M, Tota pulchra es amica mea (Ps 23) E, Nativitas tua Dei genitrix (Ps 23) V

Vers. Specie tua E M

Resp. 1 Hodie nata est B C M V H, Diem festum precelse genitricis E

Resp. 2 Beatissime virginis Marie B C M H, Hodie nata est beata virgo E

Resp. 3 Gloriose virginis Marie B C M H, Beatissime virginis Marie E

Resp. 3bis Nativitatem Dei genitrix C

Ant. 4 Specie tua (Ps 44) B M, Quam pulchra es amica (Ps 44) E, Hodie nata est beata virgo (Ps 44) V

Ant. 5 Adiuvabit eam (Ps 45) B M, Pulchra es amica (Ps 44) E, Hodie nata est regina mundi (Ps 45) V

Ant. 6 Sicut letantium (Ps 86) B M, Ostende mihi faciem tuam E, Beata progenies unde Christus V

Vers. Adiuvabit eam E M, Diffusa est gratia B

Resp. 4 Diem festum precelse genitricis B H, Nativitas tua Dei genitrix E, Nativitas gloriose virginis M

Resp. 5 Regali ex progenie Maria B, Gloriose virginis Marie E, Nativitas tua Dei genitrix M, Beatissime virginis Marie H

Resp. 6 Corde et animo Christo canamus B, Cum iocunditate Nativitatem E, Felix namque sacra M, Gloriose virginis Marie H

Ant. 7 Gaude Maria virgo (Ps 96) B, Sicut malum inter ligna silvarum (Ps 96) E, Hec est que nescivit thorum (Ps 96) M, De Gesse progenie processit (Ps 96) V

Ant. 8 Dignare le laudare te (Ps 97) M, Dilectus meus candidus (Ps 97) E, Speciosa facta (Ps 97) M, Adiuro vos filie Hierusalem (Ps 97) V

Ant. 9 Super salutem et omnem (Ps 98) B, Vox turturis audita est (Ps 98) E, Post partum virgo (Ps 98) M, Sicut malum inter ligna (Ps 98) V

Vers. Diffusa est gratia E, Elegit eam Dominus M, Specie tua V

Resp. 7 Nativitas gloriose virginis B E, Diffusa est gratia M, Hodie nata est beata virgo V, Ornatam in monilibus H

Resp. 8 Nativitas tua Dei genitrix B, Regali ex progenie Maria E, Beataes Maria que M, Beatissime virginis Marie V, Super salutem et H

Resp. 9 Felix namque es sacra virgo B E, Beata es virgo Maria M, Nativitas tua Dei genitrix V, Nativitas gloriose virginis H

Resp. 9bis Gaude Maria virgo cunctas M, Nativitas tua Dei genitrix H

Resp. 9ter Felix namque es sacra virgo H

65Laudes In matutinis laudibus E M V, Antiphonas in matutinis laudibus C, Laudes B, Ad matutinum H

Ant. 1 Nativitas gloriose virginis Marie B C M V H, Nativitas est hodie sancte Marie E

Ant. 2 Nativitas est hodie sancte Marie B C M V H, Regali ex progenie E

Ant. 3 Regali ex progenie Maria B C M V H, Cum iocunditate Nativita-tem E

Ant. 4 Corde et animo Christo canamus B C M V H

Ant. 5 Cum iocunditate Nativitatem B C M V H, Nativitas gloriose vir-ginis E

Vers. Diffusa est gratia C E

Bened. 1 Nativitatem hodiernam B C E M V H

Bened. 2 Nativitas tua Dei genitrix virgo C V, Virgo Dei genitrix M

Bened. 3 Quando nata est virgo sanctissima V

662. Vesp.

Ant. 1 Quando nata est virgo sacra B, Nativitas gloriosa cum ceteris H

Ant. 2 Adest namque Nativitas sancte B

Ant. 3 Sancta Maria succurre miseris B E

Ant. 4 Sub tuum presidium confugimus B

Ant. 5 Sancta Dei genitrix virgo B

Resp. Nativitas gloriose H

Magn. Alma virgo Maria que genuisti B, Nativitas tua Dei genitrix H, Ave Maria gratia plena (Ps 109) E, Sancta Maria succurre (Ps. fer.) H

Salvo indicación contraria, el texto y otros elementos (ilustraciones, archivos adicionales importados) se puede utilizar bajo licencia OpenEdition Books License.

Buscar en OpenEdition Search

Se le redirigirá a OpenEdition Search