Ubicazione incerta. Minturno. Ceres
p. 122
Texte intégral
Fonti epigrafiche
1Johnson 1933b, 41, n. 22 = CIL I2, 2699; ILLRP, 729; Solin 1984, 123.
2Cippo in calcare rinvenuto messo in opera nel podio del tempio A, da dove è stato prelevato, e sostituito con un blocco moderno. H: cm 90,3; largh.: cm 34,8; spess.: cm 38,5. Esposto nel Lapidarium del Museo Archeologico di Minturno (fig. 112).
Fig. 112

Minturnae, Lapidarium. Cippo con dedica a Ceres (foto C. Ferrante).
© DR
Heis(ce) mag(istreis) Cer(eri)
d(onum) d(ant).
Philodam(us) Titini C(ai) s(ervus)
Mnasia(s) Plaut(iorum) A(uli), M(arci) <s(ervus)>
C(aius) Magn(us) L(ucii) l(ibertus) Philod(amus)
M(arcus) Epidi M(arci) l(ibertus) Cresi(mus)
Licinus Larci P(ublii) s(ervus)
Metra(s) Pulli M(arci) s(ervus)
Archelauos Arani P(ublii) <s(ervus)>
Antioc(hus) Saufei A(uli) s(ervus)
T(h)raecid(es) Sab(i)d(i) L(ucii) s(ervus)
Heliodor(us) Aebut(i) L(ucii) s(ervus)
Statius Epidi M(arci) s(ervus)
Agat(h)o(n) Saufei M(arci) s(ervus).
3r. 7 Larci(orum) A. P. s. (Johnson 1933b, 41);
Larciae s., in seguito corretto in Larci P. s. (CIL I², 2699; Solin 1984, 123).
«Questi magistri danno in dono a Ceres. Philodamus, schiavo di Titinius Gaius, Mnasias, schiavo dei Plautii Aulus e Marcus, Gaius Magnus Philodamus, liberto di (Magnus) Lucius, Marcus Epidius Cresimus, liberto di Epidius Marcus, Licinus, schiavo di Larcius Publius, Metras, schiavo di Pullius Marcus, Archelauos, schiavo di Aranius Publius, Antiochus, schiavo di Saufeius Aulus, Thraecides, schiavo di Sabidius Lucius, Heliodorus, schiavo di Aebutius Lucius, Staius, schiavo di Epidius Marcus, Agathon, schiavo di Saufeius Marcus».
4L’iscrizione fa parte del nucleo epigrafico tardo repubblicano, costituito finora da una trentina di documenti, che riporta le liste dei magistri minturnesi, di condizione servile o libertina1. La qualifica di magistri, abbreviata alle prime tre lettere, è preceduta dal pronome dimostrativo, nella forma heisce. Segue il nome della divinità oggetto della dedica e l’elenco dei nomi dei dedicanti, 12 personaggi, di cui 10 schiavi e 2 liberti. La dedica a Ceres, in quanto divinità collegata al commercio del grano, sembra confermare la natura del collegio come associazione di carattere commerciale, oltre che religioso2. L’iscrizione è databile entro la metà del I sec. a.C.
Bibliographie
Coarelli 2008: F. Coarelli, «Scorta Minturnensia», in C. Corsi, E. Polito (éd.), Dalle sorgenti alla foce. Il bacino del Liri-Garigliano nell’antichità: culture, contatti, scambi, Rome, 2008, 105-111.
Gregori 2008: G.L. Gregori, «Da Minturnae a Sabbioneta? Un’ipotesi per CIL, V, 4087=I², 753 (ager Mantuanus)», in P. Basso, A. Buonopane, A. Cavarzere, S. Pesavento Mattioli (éd.), Est enim ille flos Italiae...Vita economica e sociale nella Cisalpina romana. Atti della Giornate di studio in onore di Ezio Buchi (Verona, 30 novembre-1 dicembre 2006), Vérone, 2008, 191-210.
Johnson 1933b: J. Johnson, Excavations at Minturnae, 2, Inscriptions. Part I Republican Magistri, Philadelphie, 1933.
Solin 1984: H. Solin, «Analecta Epigraphica LXXXVI. Zu Minturnensischen Inschriften», Arctos, 18, 1984, 113-124.
Le texte seul est utilisable sous licence Licence OpenEdition Books. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Fana, templa, delubra. Corpus dei luoghi di culto dell'Italia antica (FTD) - 3
Regio IV: Alife, Bojano, Sepino
Stefania Capini, Patrizia Curci et Maria Romana Picuti
2015
Fana, templa, delubra. Corpus dei luoghi di culto dell'Italia antica (FTD) - 2
Regio I: Avella, Atripalda, Salerno
Teresa Cinquantaquattro et Gabriella Pescatori
2013
Fana, templa, delubra. Corpus dei luoghi di culto dell'Italia antica (FTD) - 1
Regio I: Alatri, Anagni, Capitulum Hernicum, Ferentino, Veroli
Sandra Gatti et Maria Romana Picuti
2008
Fana, templa, delubra. Corpus dei luoghi di culto dell'Italia antica (FTD) - 4
Regio I: Fondi, Formia, Minturno, Ponza
Cristina Ferrante, Jean-Claude Lacam et Daniela Quadrino
2016
Les toponymes paléo-babyloniens de la Haute-Mésopotamie
La Haute-Mésopotamie au IIe millénaire av. J.-C. – MTT I/1
Nele Ziegler et Anne-Isabelle Langlois
2017
Toponyme der mittelassyrischen Texte: Der Westen des mittelassyrischen Reiches
Obermesopotamien im 2. Jt. v.Chr. – MTT I/2
Eva Cancik-Kirschbaum et Christian Hess
2017
Les archives de fouilles : modes d’emploi
Sandra Zanella, Jean-Pierre Brun, Martine Denoyelle et al. (dir.)
2017
Le désert oriental d'Égypte durant la période gréco-romaine : bilans archéologiques
Jean-Pierre Brun, Thomas Faucher, Bérangère Redon et al. (dir.)
2018
Fana, templa, delubra. Corpus dei luoghi di culto dell'Italia antica (FTD) - 5
Regio X: Ljubljana, Vrhnika
Emanuela Murgia
2018
The Eastern Desert of Egypt during the Greco-Roman Period: Archaeological Reports
Jean-Pierre Brun, Thomas Faucher, Bérangère Redon et al. (dir.)
2018
Fana, templa, delubra. Corpus dei luoghi di culto dell'Italia antica (FTD) - 6
Regio I: Ostie, Porto
Françoise Van Haeperen
2019