Version classiqueVersion mobile

Récits arthuriens en moyen néerlandais

II. Lanceloet en het hert met de witte voet

Lanceloet en het hert met de witte voet

Version originale

Texte intégral

I. [Vander joncfrouwen metten hondekine ende van Keyen]

Daventure vertellet, twaren,

Doe die heren wech waren

Ende die hof gesceden was,

Daer ic hier vore nu af las,

5

Quam ene joncfrouwe gereden daer.

Een wit hondekin liep haer naer,

Ende tirst dat si int hof quam

Ende si den coninc Artur vernam

Sprac si na haer lans wise:

10

“Dat u God lone van paradise

Die geweldech es alre sake!

Her coninc, doet horen mine sprake:

Hort nu mine aventure meest.

In dit lant staet een foreest

15

Bi enen sconen gronen dale,

Dat suldi nu bekinnen wale.

Dit foreest es beloken al

Tussen twee berge in een dal;

Daer ombe gaen hoge mure.

20

Ic waent hem soude warden te sure

Dire met crachte in comen soude,

Sonder tenen inde vanden woude

Daer een wiket staet herde clene.

Te dire stat ende el ne gene

25

Machmen in dat foreest comen,

Eest alsict hebbe vernomen.

Ende beneden op ene rivire

Staet menech boem goet ende dire.

Daert bi doet wesen soete.

30

Een hert met enen witten vote

Es meester vanden watere al

Ende vanden foreeste dat staet int dal.

Vort so bliken optie berge

Die lyone groet alse dwerge

35

Die den hert alle wachten.

Het doet daer quaet ieman vernachten:

Nacht ende dach sijn si gegar.

Mi ware leet ware ic gespar

Jegen hen: si sijn soe fel,

40

Dat wanic weten harde wel.

Her coninc, gine hebt niet vernomen

Op wat saken ic hier ben comen.

Diegene die mi hier heft gesant,

Si es coninginne in haer lant,

45

Ende van menegen riddere vrouwe.

Ic daert wel nemen op mine trouwe

Dat si hevet in haer bedwanc

Drie coninge al sonder wanc,

Die gereet tharen dienste sijn.

50

Si es scoenre dan dat sonnescijn,

Beide van hude ende van hare.

Oec en werd nieman geware

Dorperheit an hare en twint.

Si es een utermaten scone kint,

55

Ende wel uten rike geboren.

Bi harre cronen heeft si gesworen

Dat si nembermer neme man,

En si die hare gebringen can

Vanden hert den witten voet.

60

Hine es te winne niet so goet.

So wie die den lyoen slaet,

Eer hi den hert oec gevaet

Hi moet di jacht en stic herden:

Hi saelt hem te sure laten werden.

65

Die daer nu varen woude

Siet hier dit hondekin, datten soude

Leiden optie rechte slage

Int foreest, daer die hert lage

Ende in wandelinge es meest.”

70

Keye sprac: “Semmi di heilegeest,

Joncfrouwe, geeft mi dat hondekin.

Ic sal ember die gene sijn

Die varen sal alre eerst

Proven tgeval in dat foreest.”

75

Die joncfrouwe was blide ende vroe

Ende liet gene hondekin alsoe

Met Keyen bliven in dat hof.

Met bliscepen nam si orlof.

Des ander dages vele vroe,

80

Eer die joncfrouwe daer quam alsoe

Soe was Keye te hove comen,

Want gi hebt wel hiere vore vernomen

Dat hi qualike te hove was.

Nu was hi versoent, sijt seker das;

85

Want sijn vrouwe die coninginne

Haddem gemaect pays ende minne

Jegen den coninc ende Waleweine.

Dus es hi weder comen te pleine

Ende heeft dat hondekin genomen,

90

Ende des ander dages comen

Daer hi messe heeft gehort.

Daerna quam hi alsoe vort

Dat hi hem wapende ende reet dane;

Ende thondekin liep vor hem vast ane.

95

Ende Keye volhden vaste naer.

Die dach was scone ende claer,

Die vogle songen in dat wout

Ende optie eerde menechfout.

Ende een lettel vore middach

100

Keye doe ene rivire sach

Die wide was ende bodemloes,

Daer hi over moeste altoes,

Oft hi gedoen conde niet bat.

Die hont en sochte geen gewat

105

Ende vloech over alse een vogel.

Keye kerde ombe den togel

Ende reet weder thusward.

Dat hondekijn swam onvervard

Weder over dwater wijt.

110

Tuscen hen tween was een strijt.

Doe hi sach dat dede keer

Doe werd Keyen therte seer,

Welc sine onscout mochte sijn.

Doe pensdi dat hi thondekin

115

Met sinen swaerde soude slaen

Ende secgen dat hem ware ontgaen.

Al was Keye een deel verbolgen

Hine condet niet achtervolgen.

Als hi sijn ors nam metten sporen

120

Liep dat hondekijn ember voren.

Dit soe herdi alden dach

Onthier ende hi die borch sach

Daer Artur sijn hof hilt.

Doe liet hi in sinen scilt

125

Sijn hoeft jamberlike hangen.

Her Walewein quam daer gegangen

Grotelike houdende sijn spot.

Keye sprac: “Soe hulpe mi God,

In was henen niet verre

130

Doe quam mi an, des benic erre,

Ene siecheit harde groet.

Doe moestic keren dor di noet.

In dorste vorder varen niet,

In wiste wat mi was gesciet.”

135

Nu latic van Keyen bliven

Ende sal u van Lancelote scriven.

II. [Hoe Lanceloet den witten voet gewan]

Ons telt vort die aventure

Dat Lancelot ter selver ure

Int hof was onlange comen.

140

Doe hi dese mare heeft vernomen

Sprac hi al onverbolgen:

“Bi mire trouwen, ic wille volgen

Desen hondekine, sonder waen.”

Sinen knape riep hi saen

145

Ende dede sine wapine bringen daer naren,

Ende haeste hem als die wilde varen

Bejagen prijs ende lof,

Ende ruemde Arturs hof.

Hi was vro ende blide.

150

Nu waest in dien tide

Dat coren bloide op dat velt.

Hi reet singende sinen telt,

Niet te sere no niet te sachte.

Sijn sin ende sine gedachte

155

Wisten niet waer dat hi soude,

Maer waer dat hondekin woude

Lopen, dien volgede hi [mede],

Dat horic secgen, [daer ter stede].

Hine hilt wech [no strate daer]:

160

Hi reet met gr [oten gere naer].

Hine hilt en g[ene raste mede]

Onthier ende h[i vernam die stede]

Daer hi quam op [ene riviere].

Doe sach hi dat [die hont sciere]

165

In water spranc opp [enbare]:

Doe volgede Lanceloet [sonder sparen]

Ende gaf den orsse to[gels gnoech].

Genindelike hi in sloe [ch],

Ende reet over dwater [metter spoet].

170

Doe soe beette Lanceloet

Neder in dat grone [gras]

Ende beide dat hi dr [oge was]

Hi ende sijn ors oec beide.

Doe verleidi sijn gereide

175

Ende sat op al onvervard,

Ende voer henen ten foreeste [ward].

Die wech was langer dan min [tale],

Des mogedi mi geloven wal [e].

Dus reet hi vort ende vernam

180

Int foreest, daer hi gereden quam.

Eer hi int wiket conde comen

Hebbene die lione vernomen.

Met crachte hebben sine bestaen.

Genindelijke werdi hem saen

185

Optie lione met sinen swerde,

Want hi haers sere begerde.

Seven lione waren daer doe:

Hord, ic mach u secgen hoe,

Wildi die redene daer af horen:

190

Een riddere hadde geweest te voren,

Dire drie hadde geslegen doet.

Hi werde hem als dijs hadde noet,

Nochtan moesti tachterst sterven

Ende sijns lives derven.

195

In segt over waer niet vort,

Maer also alsict hebbe gehort

Soe darict u vertellen wel.

Lanceloet, die riddere snel,

Sloech mengen slach optie lione,

200

Die hem wreet waren ende cone,

Ende die hem niet en vermeden.

Onder hen quam hi daer gereden,

Sere slaende ende met nide.

Doe ontfinc hi in wederside

205

Drie wonden groet ende wijt.

Doe werd hem in nerst die strijt.

Doe ginc hi hem met cracht weren.

Hi sach wel hine const ontberen

Langer niet te sire eren.

210

Hi was die nie conste keren

No vlien, daer hijs hadde noet.

Mettien sloech hire drie doet.

Die andere waren hem wreet

Ende daden hem pine ende leet,

215

Ende leverden hem wiges gnoech

Onthier ende hise alle versloech.

Doe si doet inden sande lagen

Began hi sine wonden clagen.

Doch dancti Gode sere das

220

[Dat hi] levende bleven was

[Jegen lio] ne harde wreet

[Daer hi lan] c vore street.

[Hadde hi ni] et so starc gewesen,

[Hine hads nie] t mogen genesen

[Hi ginc daer sij] n part stoet

225

[Ende sette i] n den stegereep den voet.

[Al was] hi gewont ende moede,

[Hig] incker op met groten spoede

[E] nde reet daerna int foreest.

230

[S] ijn ongemac was hem meest.

[H] i horde vanden vogle di lude

[D] en roeke vanden soeten crude,

Dies daer vele was int wout

Maketde sine herte bout.

235

Hi reet weder ende vort.

Menege stemme heft hi gehort

Van voglen, die hem wel bequamen,

Ende sijns leets en deel benamen.

Hier ende ginder nam hi goem,

240

Ende onder enen groffels boem

Hi den hert doe licgen sach.

Nu hort wies Lanceloet doe plach:

Hi nam dat ors metten sporen.

Die hert saget ende liep voren,

245

Ende Lanceloet volgede hem naer,

Al was hi moede ende swaer.

Dat hondekijn liet nagaen;

Eer hijt wiste hattene gevaen.

Ende doent den hert hadde gevelt

250

Reet hi harder dan den telt,

Ende beette neder op dat gras.

Des wits voets hi girech was,

Ende snetene af met sinen swerde.

Doe viel hi neder an die eerde:

255

Hine conste doe gestaen niet.

Mettien hi enen riddere siet

Comen op een ors groet.

Doe so bat heme Lanceloet

Dat hi tote hem daer quame

260

Ende hi den witten voet name,

Ende hi hem gelove daer op trouwe

Dat hine vore der joncfrouwe,

Ende hi hare oec secgen soude

Dat hi lage inden woude

265

Gewont wonderlike onsochte.

Hi soude comen so hi irst mochte;

Ende si nembermer man ne name

Vor dat hi tote hare quame.

“Segt hare dat si wel doe

270

Altoes, beide spade ende vroe.

Ic heb mi gepient so sere

Om die doget ende om die ere

Die ic van hare hebbe gehort.”

Mettien stac hi die hant vort

275

Ende gaf den riddere den voet.

Hem hadde geweest alse goet

Haddine hem gegeven niet.

Dinc die sal sijn ende met gesciet

Die moet ember ten inde comen.

280

Alsi den voet heeft genomen

Nam hi sijn swaerd ende Lancelote sloech

Dat hijt qualike verdroech.

Hi dede ene dorperlike daet,

– Hads gemogen wesen raet! –

285

Ende bejagede lettel ere.

Hi vantene gewont ende wonden mere,

Ende loende hem met quade goet,

Alsmen heden dages doet

Ende heft gedaen menechwarf.

290

God, die nie en verstarf,

Mote alle die bose scrinken,

So dat si hen moten bedinken,

Ende alle haer quaetheit laten,

Ende werken bi rechter maten!

295

Die riddere, die fel was harde sere,

Doe hi gewont hadde den here,

Soe dat hem dochte dat hi daerbi

Sterven soude, doe voer hi

Aldaer doe woende die coninginne.

300

Hi was van herten ende van sinne

Utermaten ende sere vroe

Dat hem comen was alsoe;

Hi waende doe wel here wesen.

Maer eer die rime werd gelesen

305

Soe sal hi ondervinden wel

Oft hem iet beteren sal sijn spel.

Wat hulpet dat ict lanc makede?

Alse die riddere der borch nakede,

Ende hi daer vore gereden quam,

310

Een garsoen sijn ors nam

Ende leidet daermens wale plach.

Hoe blide hi was doe hi dit sach!

Selve ginc hi in die zale,

Daer hi was ontfangen wale

315

Van ridderen ende van joncfrouwen,

Diemen daer menege mochte scouwen.

Selve die joncfrouwe quam vort gegaen,

Dine wel daer wilde ontfaen

Om dat hi hare vremde was.

320

In enen boegaerd op dat gras

Ginc si doe entie riddere mede.

Nu hort wat hi doe dede.

−“Joncfrouwe,” seithi, “gi hebt gesworen

Vor hen allen die tuwen rike horen

325

Dat gi nembermer nemet man

En si die u gebringen can

Vanden herte den witten voet.

Nu sietene hier ende doet

Al uwen wille nu daer bi.

330

Ic wanne quite ende vri

Met minen swerde optie lyone,

Die mi fel waren ende cone.

Te rechte hebbic u gewonnen.

Alle die gene dies mi veronnen

335

Moten hebben quade aventure,

So sere es hi mi worden te sure!”

Doen dit die joncfrouwe verstoet

Si nam orlof ende opstoet,

Ende seide si wils hebben raet.

340

Mettien si in die camere gaet.

−“Ellindech wijf! wats mi gesciet!

Nu ne an mi God der eren niet.

Wat eest dat men mi doet verstaen!

Wat hebbic arm wijf mesdaen

345

Jegen Gode onsen here?”

Si weende utermatene sere

Ende clagede doe haer ongeval.

−“Here, es dit mine bede al,

Die ic oit bat spade ende vroe,

350

Dat mi Got sinde toe

Daer ic vrolijc met leitde minen tijt?

Ic wane in die werelt wijt

En es nu so leeliken niet.

Wats mi arme nu gesciet

355

Hine scient van gere groter daet,

Hi es so leelijc ende oec quaet!

Het doet mi ongeval, en trouwen.”

Mettien vernament die joncfrouwen

Ende quamen tot hare gegaen,

360

Doe sise wenende sagen, saen.

Si spraken doe alle an hare

Wat si hadde en wat har ware?

Si seide: “Gi selet weten wel.

Sagedi nu genen riddere fel,

365

Dien ic soe wel dede ontfaen?

Mi donct het es alsoe vergaen:

Hi heeft hier bracht den witten voet.

Ic bidde u dat gi wel doet

Ende mi gevet goeden raet.

370

Gi moget wel sien hoet mi staet.”

Ene joncfrouwe, die stont bi hare,

Si seide: “Joncfrouwe, nu nemet ware,

Onse raet en can gehelpen niet.

Het ware goet datmen siet

375

Ende men sinde om uwe man,

Ende dat si u geraden dan;

Dat donct mi alre best gedaen.”

Die joncfrouwe seide doe saen:

“Ic wille sinden dan alte hant

380

Om al mine ridders in min lant,

Dat si comen haestelike

Alle die horen te minen rike;

Daer ware sere hars te doene.”

Daer quam doe menech ridder coene

385

Ende oec menech jongelinc

Eer die sonne onderginc

Ende des ander dages vele vroe.

Ic horde secgen dat quamen doe

. LX. hondert niet min een,

390

Die van hare hilden leen.

Daer quamen oec drie coninge gecroende

Eer die sonne den dach verscoende,

Ende met hen so menech man,

Dat icse niet genomen ne can.

395

Si beetten ende gingen in die zale.

Die joncfrouwe ontfincse wale.

Doe deetse die coninginne saen

Int vrijthof te gadere gaen.

Met hen die gene die si wouden,

400

Ende die si waende dat haer souden

Geraden dbeste dat si consten,

Ende die haer alles goeds onsten,

Ende die si oec getroude wel

Deet sire gaen, ende nieman el.

405

Met hen ginc si inden boegaert.

Die coninge spraken te harrewaerd:

Wat si gebode, ende wat si woude?

Si seide dat sijt hen secgen soude.

“Hier es comen nu tote mi

410

Een riddere, in weet wie hi si,

Ende heeft hier bracht den witten voet,

Het heefter menech riddere goet

Sijn lijf daer ombe verloren.

Hi heft mi geleit te voren

415

Dat hine met stride gewonnen heft.

Eest waer dat hi mi segt,

Sone gewinnic nembermere

Noch bliscap noch oec ere;

Hi es soe leelijc ende oec quaet.

420

Hier op willic hebben raet.

Al ware hi te manne gename,

Godweet, het ware onbetame

Dat hi u alre here soude sijn.”

Doe antwerde haer daer een coninc fijn:

425

“Joncfrouwe, u tale hebwi vernomen.

Men doe ons hare den ridder comen,

Ende alse wi horen sine tale

Soe selewi u geraden wale.”

Doe riepmen den riddere ende hi quam.

430

Ende done die joncfrouwe vernam,

Begonste si te weenne sere

Ende seide: “Willecome, here!”

Hi antwerde hare doe met sinne.

Ay hoe serech stont di coninginne!

435

Dat sine daer nie gesach

Dat was haerre herten en swear slach.

Daer stont een coninc, die wel onste

Sire vrouwen, ende hi begonste

Den riddere saen te vragene doe

440

Op wat saken ende hoe

Hi te hove ware comen.

Alst die riddere hevet venromen

Hi seide: “Here, in onse lant

Es menegen riddere wel becant,

445

Ende daer loept oec die niemare

Dat dese joncfrouwe alsulc ware,

Dat si niet huwen ne mochte,

En ware an dien die haer brochte

Vanden hert den witten voet.

450

Mijn vader es een ridder goet

Ende hiet mi dat ic varen soude

Den hert jagen inden woude.

Des benic nu te hovede comen:

Den hert hebbic sinen ganc benomen

455

Ende hebbe hier sinen voet brocht,

Dien menech riddere heft becocht.

Trecht daer af willic daer bi,

Want hi te sure es worden mi.”

Doe die coninc dit verstoet,

460

Pensde hi in sinen moet,

Dat wel waer mochte wesen.

Hi seide: “Joncfrouwe, hort na desen:

Onse raet ende onse macht

Dats datmen verste .xiiij. nacht;

465

In canre niet beters toe gesien.

Hier binnen so mach vele gescien.”

Den riddere doe evele behagede

Datmen den verst so lange dagede.

Hi wiste wel dat hem quaet ware,

470

Ende was daeromme te meer in vare.

Die verste die moeste sijn alsoe.

Dies was die joncfrouwe blide ende vroe.

Sine liet geen hof scieden niet.

Dat si wilde ende dat si hiet

475

Dat was scire daer gedaen.

Nu latic dese tale hier staen,

Ende late dese heren dus daer bliven.

Ende sal van Waleweine scriven.

III. Hoe Walewein Lancelote bescudde en enen camp voor hem vacht

Daventure doet ons cont,

480

Dat Walewein ter selver stont

Sere dochte dat Lanceloet

Ware nu in groter noet,

Om dat hi daer af niet vernam,

Noch en gene boetscap quam.

485

Hi was te Kardole binnen

Met Arturs wive, der coninginnen,

Ende die coninc hine was daer niet.

Mettien hi enen knape siet.

Tote hem riep hine doe saen.

490

Hi hietene om sijn ors gaen.

(Dit was eens mergens vroe).

Men brachte hem sijn ors doe.

Hi sat doe op onvervaert,

Maer hine wiste waerwart

495

Dat was dat hi varen soude,

Maer alset selve God woude

Reet hi onthier ende hi vernam

Dat hi vorden foreeste quam.

Daer sach hi licgen anden sande

500

Beide die voete ende die hande

Vanden ridders dire bleven doet.

Doe waendi dat ware Lanceloet.

Hi viel neder doe opt gras

Van rouwen die hi hadde das.

505

Hi dreef dat alre meeste seer

Dat man sal maken nembermeer,

Noch nie maketde daer te voren,

Omdat hi waende hebben verloren

Lancelote den riddere snel.

510

Sident vergout hijt hem wel.

Doen sat hi weder op sijn paert

Ende reet ten foreestewaerd

Om daer te siene hoet daer stoet.

Doe sach hi sinen geselle goet

515

Nederliggen daer int gras.

Here God, hoe blide hi doe was!

Hi beette ende weende sere

Ende seide: “Lanceloet, geselle, here,

Segt, wi hevet u dit gedaen?”

520

Alse Lanceloet dit hevet verstaen:

“Soe segt mi wie sidi dan?”

Walewein antwerde hem daer an:

“Here, Walewein es min name,

Dien herde leet es uwe mesquame.”

525

Doen her Lanceloet dat hoerde

Nu hort wat hi doe antworde:

“Walewein, live geselle goet,

Ic hadde gewonnen den witten voet

Optie felle lione met crachte,

530

Die mi gewont hebben onsachte,

Alse gi hier nu scouwen moget;

Doe quam hier en ridder sonder doget,

Dies ic wel doe werd geware.

Ic bat hem dat hi quame hare.

535

Hi deet doe ende quam te mi.

Ic seide doe: “Edel riddere vri,

Ic bidde u, dat gi wel doet,

Ende voret desen witten voet

Aldaer die joncfrouwe nu si.”

540

Doe hine hadde sloech hi mi

Ende stac mede in minen lichame

Met sinen swaerde te mire mesquame.”

Ende doe Walewein horde die sake

Nam hine met groten [on [gemake

545

Ende setten vor hem op sijn gereide.

Uten woude voren si beide.

Doe hadde Walewein verhort

Secgen dat daer ene port

Over enen groten berch stoet,

550

Daer een ersatere woende vroet.

Doe voerdi Lancelote aldare,

Ende bat hem dat hijs name ware,

Ende hine genase haestelike.

Dadijt, hi souden maken rike.

555

Ende Walewein wiesde den ersatere mere

Ene const, die daertoe halp wel sere.

Ende hi sciet doe van Lancelote

Ende voer met hasten herde grote,

Daer die brullocht wesen soude.

560

Lettel wiste ieman wat hi woude

Doen hi daer inder borch quam.

Lettelgoet ieman ware nam

Wie hi was, oft wat hi wilde;

Daer was so menech ridder milde.

565

Maer eer dat quam die avont

Soe waest menegen riddere cont.

Ende het was op dien dach comen,

Dattie riddere soude hebben genomen

Tenen wive die joncfrouwe.

570

Dies was int hof doe groten rouwe

Van allen den genen die daer waren,

Dat so verre was gevaren.

Daer was een caplaen gereet:

Die joncfrouwe quam, al wast haer leet,

575

Om den riddere sijn belof te doen.

Mettien quam der Walewein die coene

Ende vrachde daer doe oppenbare

Wat manne dattie gene ware

Die de joncfrouwe hebben soude?

580

Die ridders vrachden wat hi woude?

−“Wat ic wille?...” Doe sprac di quade

“Ic hebse gewonnen met rechter dade.”

−“Wonstuse?” −“Jaic,” seit hi, “en trouwen

−“Du liges: dat sal di noch berouwen!

585

Dune ontfars mi in die helle

Ic sal wreken minen geselle,

Die di op trouwe ende op goet

Gaf te vorne den witten voet;

Ende du daets dijns selfs onnere,

590

Want min geselle was gewont sere,

Ende du wondetsene meer daertoe.

Dies biedic hier den hanscoe,

Eest dattune daers ontfaen.”

Doe antwerde die riddere saen:

595

“Du liges vulike alse een quaet.

In wiste noit van sulker daet

Alse gi mi hier tiet an.

Alse gijs berouwenesse hebt dan

Dan saelt wesen alte spade.”

600

Mettien so werd di camp gestade.

Echt soe sprac die riddere doe

Te Waleweine, ic segt u hoe:

“In weet wat gi hebt vernomen,

Maer gi sijt an ene sotheit comen

605

Dat gi mi beroept, secgic u,

Van selker dinc alse gi sprect nu;

Soe hoe sore mede es gesciet,

Ic ne waers hier sculdech niet

Redene te houdene jegen u.

610

Het es so verre comen nu,

Dattie camp wesen moet.

Ic weet mi selve nu so goet,

Ende van deser dinc so claer,

Ic ontsie u niet een haer.”

615

Walewein die sprac sine doget:

“Riddere, ontsiet mi, oft gi moget!

Dat wetic wel, dat gi mi niet

Van enen cleinen hare ontsiet;

Maer God weet, ic ontsie u min.

620

In weet oft doet min domme sin.

Hebdi doget, gi sultse vinden.

Ic soude mi node onderwinden

So hoger dinc, ic segt u twi:

En es om geen spel, dat donct mi,

625

Hets om dlijf ende om die ere.

In hadde hier nembermere

U met so hoger dinc beseit,

In hadde wel die waerheit

Geweten, ende oec bi welker sake.”

630

Dus bleef daer harre tweer sprake.

Des was die joncfrouwe harde vroe

Ende alle die daer waren doe,

Ende mede die haer waren hout.

Ende Walewein, die riddere stout,

635

Dede hem wapenen daer te hant.

Sine coisen hi doe bant.

Sinen halsberch scuddi ane,

Die hem wel sat, na minen wane.

Den wapenroc hire boven doet.

640

Men brachte hem den helm goet,

Die wel jegen slage mochte,

So wat so menne gerochte,

Jegen steke ende jegen slagen.

Hine wilde des camps niet verdagen,

645

Want doe hi al gewapent was

Dedi bringen in dat gras

Sijn ors, dat scone was ende groet.

Hi seinde hem daer te deser noet.

Wat hulpt dat icker vele af seide?

650

Wel geatsemert warense beide:

Daertoe waren si beide goet.

Si daden een rikelijc gemoet,

Ende si hen daer soe onderstaken,

Dat harre beider scachte braken.

655

Si vingen doe beide ten swerde,

Want elkerlijc anderen geerde.

Met nide si di swaerde verdrogen

Ende grote slage daer met slogen,

Manlijc op anderen mengen slach,

660

Dat hem wonderde wie dat sach.

Si vochten dus lange ende sere.

Die joncfrouwe sprac: “God onse here

Moete Waleweine nu gestarken!”

Men mochte daer sien die sparken

665

Die ut haren helmen spranc.

Si maecten daer groet geclanc.

Daer ne was en geen verdrach,

Si slogen menegen swaren slach.

Wat hulpet dat ict lanc maecte?

670

Walewein sloech doe ende geraecte

Den riddere dat hi hem clovede

Den helm ende al metten hovede,

Dat hem tswaerd dorewoet

Ten scouderen eert wederstoet.

675

Daer was een gecrijs groet:

Hi viel neder ende was doet.

Men bantene an eens perts start,

Men sleiptene (hi waes wel waerd)!

Men sleiptene vord ende weder

680

Te berge op, te dale neder.

Aldus moten si alle bederven

Die hen loesheiden bewerven!

Ic daert wel nemen op min trowe,

Dat nu blide was die joncfrouwe

685

Ende alle die met hare waren.

Walewein seide doe: “Ic wille varen”

– Besien wat sijn geselle dade.

Die joncfrouwe seide: “Het is te spade.

Ne ware, ward u bequame,

690

Ic wiste nu gerne sinen name.”

Doe sprac weder die riddere snel:

“Joncfrouwe, men magen nomen wel.

Hi es die beste riddere die leeft

Ende die werelt binnen heft,

695

Ende die scoenste oec daer mede.”

Die joncfrouwe sprac: “Al mine bede

Ne hebbic dan niet verloren,

Die ic hebbe gebeden hier voren.”

−“Joncfrouwe, hi hetet Lanceloet.

700

In sach noit sinen genoet

Van te doene grote daet.

Ic wiste gerne hoet met hem staet.”

Die joncfrouwe antwerde hem des:

“Ic secgu, riddere, wat nu es:

705

Gi sult doen uwes selfs ere

Ende met mi bliven tramere;

Ende margen alse di sonne opgaet,

Oft u so int herte staet,

So vaert daer u geselle si.”

710

Doen sprac die riddere vri:

“Joncfrouwe, ic sal doen u gebot.”

−“Here,” seit si, “dat lone u Got.”

Doe was Walewein hovescelike

Ontfaen van menegen ridder rike.

715

Al die gene di waren dare

Namen sijns do grote ware.

Alset opten etentijt quam

Die joncfrouwe Waleweine metter hant nam

Ende dedene sitten neven hare.

720

Si nam sijns daer gode ware.

Ende die daer dienden in di zale

Plagen sijns daer harde wale.

Doe dat eten was gedaen

Ende die riddere opgestaen

725

Maecten si bliscap ende spel,

Want hen allen voget wel.

Nu hort wat die joncfrouwe doet.

−“Walewein,” seitsi, “riddere goet,

Ic weet wel gine wilt letten niet.

730

Alse gi uwen geselle siet

Quedten mi, des biddic u.

Ic bevele u te Gode nu:

In weet wanneer ic u mer sie;

Ic biddu, dat u goet gescie,

735

Dat gi met uwen geselle weset

Onthier ende hi wel geneset,

Ende gi met hem comet hier.”

Doe sprac Walewein, die ridder fier:

“Joncfrouwe, dat salic doen al,

740

Geeft mi God geluc ende geval.”

Doen dese tale was gedaen

Ginc si in hare camere saen,

Ende doen gingen die knapen

Waleweine saen een bedde maken

745

Dat rikelijc was ende scone.

Al hadde hi gedragen crone,

Tote Akers inden selven dage,

So mochte hire wel, sonder sage,

Op hebben gelegen harde wel.

750

Een knape starc ende snel

Brachte enen cuelc sidijn

Ende orcussen purperijn.

Een ander brachte daer gedregen

Twe slapelakene niedwegen,

755

Wit gevouden ende cleene,

Daer noit man oec ne geene

So goet met ogen ne sach,

Alse daer Walewein doe op lach.

Doe si op dat bedde waren gespreet,

760

Brachte ene joncfrouwe daer gereet

Een covertuer bespringet met goude,

Die hi over hem hebben soude.

Die al die werelt ware dorgaen

Hine hadde negene so gedaen

765

Vonden, bedi si was so goet.

Tgesticte datter ane stoet

Ne coste niet so lichtelike,

Men priset vor een conincrike.

Doe dat bedde was gereet

770

Een knape om Walweine geet,

Dine slapen dede comen.

Doe hi dat bedde hadde vernomen

Soe rikelike ende soe goet,

Doe seide hi in sinen moet,

775

Dat hi noit daer ne quam

Daer hi so goet enech vernam.

Hi dede na dat hem was bewant

Ende ginc slapen altehant.

Ende des marge [ns] herde vroe

780

Stont hi op ende nam orlof doe.

Ende sat met haesten op sijn paert

Ende voer te sinen geselle waerd.

Doe hi quam daer hine liet

En was hi wel genesen niet.

785

Al waest hem te doene swaer

Hi moeste na hem beiden daer

Onthier ende dat hem dochte

Dat hi wapine dragen mochte,

Oft noet ware ende te doene.

790

Doe dede Walewein die coene

Jegen den ersatere alsoe,

Dat hijs blide was ende vroe,

Ende hietse beide ter selver stont

Varen ende keren gesont.

795

Si saten op so dat si vernamen

Dat si beide ter borch quamen.

Men werd hens geware saen.

Die joncfrouwe quam jegen hem gegaen

Ende hietse wellecome wesen.

800

−“Vrient,” seit si, “sidi genesen?”

−“Jaic, joncfrouwe, sonder wanc,

Des moet God hebben danc.”

Walewein sprac: “Joncfrouwe goet,

Wat donct u best watmen doet?

805

Mijn geselle es comen nu,

Die hier gewonnen hevet u,

Dat hem worden es te sure;

Maer hine wilt op dese ure

Niet gehuwen, dat si u cont.

810

Hi willet u versten toter stont

Dat hi weder comet hier

Met sinen magen alse ridder fier;

Maer hi wilt dat gi dus blieft,

Ende dat gijs geen ongedout en drieft,

815

Al eest dat hi u dus laet.”

Die joncfrouwe, die haer wel gemaect

Antwerde: “Here, lude ende stille

Benic gereet te sinen wille:

Ic sal beiden, hoe dat oec si

820

Alse lange alse sijn wile si.

Ende oec salic na sinen rade

Werken beide vroech ende spade.”

Dit behagede Lancelote wel,

Want hi in nereste no in spel,

825

Noch oec om lief, no om leet.

Noch om gene dinc die hem overgeet,

Noch om al die werelt oec mede

En haddise niet genomen ter stede,

Ende omder coninginnen wille,

830

Die hi minde lude ende stille;

Dit was hem die meeste sake.

Men dede die heren welte gemake.

Daer was bliscap ende spel groet.

Die coninginne ende oec Lanceloet

835

Saten te gadere ende spraken daer.

Hi bequam hare wel vorwaer.

Si wilde, hebbic vernomen,

Dattie brullocht ware volcomen;

Maer si scaemde hare, dat secgic u,

840

Dat sine eyschen soude nu.

Dus bleven si twe dage daer,

Ende des derdes dages daernaer

Namen si orlof beide te samen

Ende reden so verre, dat si quamen

845

Te Arturs hove te Karmeloet,

Daer doen bliscap was wel groet

Omdat si beide comen waren.

Si telden hoe si hadden gevaren

Den coninc ende der coninginnen.

850

Des waren si blide in haren sinne

Dat hen dus was vergaen.

 

Nu latic hier af die tale staen,

Ende sal u vertellen, alsict vernam,

Hoe Torec irst ter werelt quam,

855

Ende hoe hi daerna quam te hove

Ende werd een riddere van grote love.

Le texte et les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont sous Licence OpenEdition Books, sauf mention contraire.

Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search