Version classiqueVersion mobile

La géographie humaine du monde musulman jusqu’au milieu du 11e siècle. Tome 1

 | 
André Miquel

Index

Texte intégral

N. B. : On n’a renvoyé aux notes que dans les cas où on l’a estimé particulièrement utile (notamment celles qui sont signalées, en marge, par un trait vertical). On n’a pas, par ailleurs, porté de références aux appendices I et II, qui sont des citations de textes. Dans tous les index, on a supprimé l’article al-, dans le cas où le nom qu’il détermine est cité seul ou à l’initiale ; l’article réapparaît dans les autres cas, mais sans être pris en compte dans l’ordre alphabétique (cette dernière disposition valant aussi pour b. [abréviation du mot ibn, « fils »]). Enfin, on n’a pas porté des mots comme « Islam », « Moyen Age », « arabe » (dans les expressions « littérature arabe », « géographie arabe », « pensée arabe », etc.), mots qui sont pour ainsi dire d’un usage constant.

I. Index géographique

‘Abbādān, 315.

Acre 314.

Aḏarbayğān, 82 n. 1, 160, 299.

Afrique, 11, 116, 119 n. 2, 123, 127, 131, 145, 310, 332, 334, 340.

Afrique du Nord, 90 n. 1, 206, 259, 275, 299. Voir aussi Magrib.

Ahwāz, 48, 49, 54, 177, 324.

Alep, 335.

Alexandrie, 90 n. 7, 162, 176, 177.

Allemagne, 146.

Amalfi, 272 n. 5, 307.

Andalus, voir Espagne.

Antioche, 22.

Arabes, 2, 7, 8, 9, 17, 18 (et n. 1), 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 36, 39, 40, 41, 44, 45, 47, 48, 55 (et n. 2), 57, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 67, 70, 71 n. 3 et 5, 73, 74 n. 4, 75, 76, 77, 78, 79 n. 3, 83 n. 2, 87, 89, 91, 96, 97, 99 n. 3, 100, 105, 114 n. 5, 120, 123, 124 n. 4, 126, 139, 143 n. 2, 147, 148, 165, 168, 169, 170, 171, 186, 198, 199, 210, 216, 222, 227 n. 3, 230 n. 1, 237, 239, 240, 241, 245, 246, 247, 252 (et n. 2), 253, 257, 258 n. 4 (Bédouins), 269, 270, 273, 324, 339, 340, 341, 343, 345, 350, 351, 354, 358, 359, 360, 362, 397, 398, 399.

Arabie (Péninsule arabique), XVI, XVII, XX, XXVII, XXXVI, 20, 29, 32, 38, 73, 74, 75, 82 (et n. 1), 89, 104, 111, 116, 160, 166, 167, 173, 176, 178, 198, 217, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 262, 263, 288, 303, 315, 334, 346.

Aral (mer), 334.

Ardabil, 324.

Arménie, XXX, 82 n. 1, 139, 141, 161, 299, 305, 314, 351.

Asie, XXIII, XXX, 115, 306, 314, 334 399.

Asie Mineure, XIX, 146, 338.

‘Askar Mukram, 315.

Athènes, 22.

Atlantique, 332.

Avares, XVIII.

Awdaġost, 309.

Azīla, 297.

Baalbek, 177.

Babylone, 11 n. 4, 74.

Bachkirs, 134.

Bactres 15

Bagdad, XX, XXIX, XXXVI, 1, 3, 9, 32, 60, 75, 83, 102 n. 7, 103, 121 n. 2, 134, 162, 184, 194, 199, 206, 227, 237, 256, 259, 269, 273, 288, 291, 299 note 1, 309, 312, 315, 316, 318, 319, 324, 332, 333, 334, 335, 336, 338, 351.

Bağğāna, 297.

Bakou, 143.

Bantous, 334.

Bāsinnä, 296.

Baṣra, XXVIII, 24, 42 n. 1, 48 n. 1, 52, 67, 75, 91 n. 1, 111 n. 2, 162, 174, 177, 206, 218, 220, 315, 320, 322.

Baṣra’(Maġrib), 297.

Bedja, 145.

Berbères, 308.

Birḏawn, 296.

Biyār, 314.

Bourgogne, 146.

Bretagne, 146.

Buhārā, XXX, 94 n. 4, 139, 141, 194, 275, 333, 334, 335.

Bulgares, XVIII, XXV, 115, 134.

Byzance, Constantinople, Rūm, XVI, XVIII, XXII, XXVIII, 22, 82, 90 n. 1, 91 n. 1, .115, 145, 146, 167, 183 n. 3, 201, 307.

Caire (Le), XXIX, 273, 275, 309, 312, 315, 317, 318, 319, 320, 324, 334, 335, 338, 351.

Cairouan, XXXI, 324.

Canaries, XXVIII, 146.

Canope, 128.

Canton, 120, 123.

Caspienne (mer), 162, 206, 334.

Caucase (Arrān), 82 note 1, 89 n. 7, 91 n. 1, 132.

Ceylan, 74, 111 n. 2, 123 n. 1, 127, 176.

Chine, XVIII, 82, 94, 114 n. 5, 115, 116, 118, 119, 120, 121 n. 2, 123 n. 1, 124 (et n. 4), 125, 126, 127, 133, 162, 178, 206, 229 n. 6, 274 n. 2, 333, 334, 352.

Constantinople, voir Byzance.

Cordoue, XXXI, 145, 273, 309, 312, 324, 333, 334, 335, 338.

Corée, 119 n. 4.

Cuivre (ville de), XVI, 166, 176 n. 2.

Damas, XXXVI, 160, 311, 324, 333.

Damiette, 111 n. 5.

Daylem, 82 n. 1, 314, 315, 317, 318, 337.

Demāvend, Dunbāwand, 143.

Ecbatane, 156. Voir aussi Hamaḏān.

Édesse, 163, 246.

Egypte, XIX, XXX, XXXIV, XXXV, XXXVI, 82 n. 1, 123 n. 1, 163, 166, 169, 174, 176, 186 n. 5, 199, 206, 254, 255, 259, 269, 272 n. 3, 275, 289, 299, 300, 305, 308, 310, 311, 315, 317, 319, 324, 334, 338, 359.

Équateur, 249.

Espagne (Andalus), XXVII, XXIX, XXX, 128, 146, 257, 258, 259, 260, 261, 264, 265, 269, 275, 280, 299, 308, 309, 318, 324, 334.

Euphrate, 15, 177 n. 3, 181, 306.

Europe, XXXII, 115, 116, 145, 146, 280 n. 1, 309, 334, 364.

Extrême-Orient, XIX, XXIII, 76, 90 (et n. 1), 91 n. 1, 115, 117, 119 n. 2, 120, 122, 123, 126, 167, 175, 188, 224, 229 n. 6, 333, 351.

Farġāna, 320.

Fārs, 82 n. 1, 177, 318.

Fārs (mer), 303.

Fès, 92, 306, 309 n. 2.

Fezzan, 308 n. 4.

Fortunées (îles), 141 n. 2.

France, 146.

Fusṭāṭ, 333. Voir aussi Caire.

Garde-Freinet (La), 307.

Ğawlān, 320 n. 3.

Ğazīra (Haute-Mésopotamie), 82 n. 1. Voir aussi Mésopotamie.

Ğazna, XXXVI.

Ghana, 299, 308 n. 4.

Ğibāl, 82 n. 1, 297, 351.

Ğīlān, 82 n. 1.

Gog et Magog, XVIII, 89 n. 7, 90 n. 1, 93 n. 1, 133, 137, 138, 166, 178.

Grande-Bretagne, 146.

Grèce, Hellénisme, 1, 8, 10, 15, 16, 17, 18, 19, 21 n. 2, 22, 24 n. 2, 26, 27, 28, 29, 31, 32, 36, 39, 40, 41, 43, 44, 45, 47, 48, 61, 62, 63 (et n. 4), 66, 70, 71, 72 (et n. 2), 73, 74 (et n. 4), 75, 76, 77, 78, 82, 87, 91 n. 6, 97, 105, 109, 124 n. 4, 162, 165 (et n. 3), 166, 169, 170, 171, 186, 200, 202, 207, 216, 219, 230 n. 1, 249, 251, 252, 253, 270, 271, 274, 279, 280, 288 n. 4, 293, 332, 346, 352, 363.

Guadalajara, XXXI.

Ğūdī (mont), 73 n. 3.

Ğunday-Sābūr, 16, 71 n. 2.

Hamaḏān, 156, 324.

Hazars, XVIII, XIX, 115, 134 n. 2.

Hiğāz, Hedjaz, 248, 250, 351.

Hīra, 246.

Hurāsān, XXIV, XXVIII, 48 n. 1, 81, 82 n. 1, 90 n. 1, 93, 94, 132, 166, 175, 186 n. 5, 196 n. 2, 269, 273 n. 3, 291, 317, 318, 319, 324, 334, 335, 339, 351, 398.

Huwārizm, XXXVI, 134, 299.

Hūzistān, 82 n. 1, 296, 315.

Ifrīqiya, XXXI, 351.

Inde, XXII, XXIX, XXX, 1, 8, 9 n. 2, 16 n. 6, 19, 36, 63 n. 4, 67 n. 2, 70, 71, 74 n. 1, 94, 109, 115, 116, 118, 119, 120, 121 n. 3, 123 n. 1, 124 (et n. 4), 125, 127, 139, 140, 177, 178, 202 n. 1, 245, 249 n. 5, 252 n. 2, 253, 277, 314, 333, 334, 352.

Indien (océan), 115, 116, 120, 123 206, 272 n. 3.

Indus, 332.

Insulinde, XXII.

Irak, XXXV, 1, 11 n. 4, 31, 48 n. 1, 60, 72, 81, 82 n. 1, 110, 120, 121, 123 n. 1, 126, 160, 177, 178, 206, 245, 252, 253, 261, 269, 272 n. 3, 274, 288, 297, 299, 309 n. 1, 310, 312, 332, 345, 351 352.

Iran, XXX, 12 n. 1, 23, 25, 40, 43, 61, 62, 63, 71, 72, 73, 82, 83 (et n. 2), 87, 88, 89, 91, 92, 93 n. 6, 94, 97, 109, 110, 139, 141, 142, 143 n. 2, 156, 166, 167, 168, 171 n. 3, 173, 178, 186, 192, 197, 198, 199, 201, 202, 227 n. 3, 254, 269, 279, 293, 324, 345, 359, 397, 399. Voir aussi Perse.

Irānsăhr, 89, 198, 274 n. 2, 288 n. 4.

Irlande, 146.

Islande, 146.

Ispahan, 144, 162, 193, 194, 195, 196, 197, 200, 202.

Iṣṭahr, 166, 293.

Japon, 119 n. 2.

Jāvaga, 125.

Jérusalem, 74, 160, 311, 312, 313, 314, 320.

Juifs, 340. Voir aussi index historique.

Jutland, XVIII, 145.

Kābul, 177.

Kalah, 123, 141 n. 2. Voir aussi Malacca, Malaisie.

Kalīwān, 296.

Karağ, 194.

Khmer, 116 n. 2, 123 n. 2, 124, 125.

Kirmān, 82 n. 1, 177.

Kūfa, 24, 48 n. 1, 67, 75, 174, 246.

Kurdes, 181, 207, 325, 351.

Lamṭa, 308 n. 4.

Liban, 52, 111, 181, 320 n. 3.

Lisbonne, XXVIII, 146.

Madagascar, 119 n. 2.

Madère, XXVIII, 146.

Magellan (nuage), 128 n. 5.

Maġrib, XIX, 82 n. 1, 259, 261, 280, 297, 300, 303, 305, 306, 307, 308, 309, 314, 324.

Malacca, 114 n. 5, 123. Voir aussi Kalah et Malaisie.

Malaisie, XXX, 139. Voir aussi Kalah et Malacca.

Manṣūra, 324.

Mašriq, 82 n. 1 et 5.

Médie, 73, 82 (et n. 1), 89, 167, 217.

Médine, 29, 48 n. 1, 73, 351.

Méditerranée, 19, 76, 116, 259, 271, 305, 332, 334, 346.

Mekke (La), 48 n. 1, 73, 89, 192, 315, 322, 324.

Merv, 111.

Mešhed, XXII, XXX.

Mésopotamie, 19, 80, 82 n. 1, 89, 150, 167, 245, 274, 288, 299, 333, 335, 351. Voir aussi Ğazīra et Irak.

Mongols, 126, 274, 307.

Morte (mer), 177.

Mossoul, 324.

Moyen-Orient, 312.

Nağd, 250.

Nākūr, 297.

Naples, 307.

Narbonne, Narbonnaise, 307, 334.

Naṣībīn, 142 n. 1.

Nehāvend, 176.

Nil, 15, 80, 162, 176, 179, 314, 315, 334.

Nīsābūr, 194, 324.

Normands, XVIII, 145.

Nubie, XXXIV, 115, 145.

Orientale (mer), 12 n. 3, 76.

Palestine, voir Syrie.

Pavie, 146.

Pays-Bas, 146.

Perse, 1, 2, 8, 19, 21, 22, 24, 25, 27, 28 n. 7, 29, 36, 40, 63, 66, 70, 71, 73, 74, 87, 89, 109, 124 n. 4, 125, 156, 165, 166, 167, 170, 174, 199, 207, 222, 227 n. 3, 253, 273, 274 n. 2, 299, 339, 340, 346, 398, 399. Voir aussi Iran.

Perse (désert), 82 n. 1, 97 n. 5.

Persique (golfe), 111 n. 2, 272 n. 3, 315.

Petchénègues, 134.

Pologne, 146.

Pyramides, 90, 104.

Qarāfa, 315.

Qulzum, 315.

Qumm, 194 n. 7.

Qurqub, 296.

Rayy, 139, 194.

Rhône, 334.

Riḥāb, 82 n. 1 et 5.

Rome, XXII, 18, 28, 89 n. 7, 90 n. 7, 114, 146, 166, 176, 271, 274 332.

Rouge (mer), 123, 272 n. 3, 297, 315.

Rūm, voir Byzance.

Rūm (mer), 303.

Rūs, Russes, Russie, 94, 115, 134 n. 2, 136.

Sable (fleuve de), XVI.

Sahara, 308, 334.

Šahrastān, 324.

Šahrazūr, 142 n. 1.

Saint-Marc, 104.

Salonique, XXII, 146.

Šām, voir Syrie.

Samarqand, 306, 324, 333.

Sāmarrā, 288, 291, 311, 333, 335.

Ṣan‘ā’, XXVII, 166.

Schleswig, 146.

Sicile, 146, 280, 299.

Siğilmāsa, 273 n. 1, 299 n. 1, 308 n. 4, 309.

Siğistān, XXXII, 82 n. 1, 139, 291, 303.

Sind, 82 n. 1, 123 n. 1, 167, 317 n. 3.

Sīrāf, 120, 121 n. 2, 299 n. 1, 315.

Sīrağān, 324.

Šīrāz, 181, 315, 324, 346.

Slaves, XVIII, XXXII, 146.

Socotra, 123, 334.

Sogdiens, 359.

Soudan, 275, 308, 310, 334.

Sūs, 296.

Susiane, 299, 315.

Syrie, Syrie-Palestine (Šām), syriaque, XXXVI, 8 n. 6, 43 n. 5, 48 n. 1, 74 n. 4, 80, 82 n. 1, 146, 160, 167, 177, 186 n. 5, 206, 250, 269, 310, 313, 314, 315, 324.

Ṭabaristān, 82 n. 1, 111 n. 5.

Tāhart, 92.

Tā’if, 111 n. 2, 296.

Tanger, 92.

Tarse, 196.

Ténèbres (mer), 147 n. 2, 334.

Thulé, 79 n. 4.

Tibériade (lac) : 177.

Tibet, 111, 119 n. 4.

Tihāma, XX, XXV.

Tinnīs, 111 n. 5.

Touraniens, 273, 307.

Transoxiane (Mā warā’ an-Nahr), 82 n. 1, 166, 272 n. 3, 306, 307, 324.

Turcs, Turkestan, 82, 94, 115, 116, 117 n. 5, 124 n. 4, 134, 136 (et n. 4), 139, 140, 141, 226, 272, 307 337.

Venise, 104, 146, 272 n. 5.

Volga, XXV, 94 n. 4, 133.

Wāq-Wāq, 119 n. 2, 127.

Yamāma, 111 n. 4.

Yémen, XXVII, 89 (et n. 7), 111 n. 2, 162, 247, 250, 296, 315, 325.

Zabīd, 324.

Zanğ, 130 n. 4, 208 n. 1, 218 n. 2, 338.

Zanzibar, 206.

Zaranğ, 177, 194.

II. Index historique

Abbassides, 1,12, 22, 23, 25, 60, 85, 87, 102, 184, 245, 268, 269, 272, 273 n. 1, 275, 287, 301, 308, 317 319 338.

‘Abd Allāh al-Bagdādī, 23, 61, 62, 91.

‘Abd Allāh b. Mas’ūd, 205, 320 n. 2.

‘Abd Allāh b. Ṭāhir, XVIII.

‘Abdarī, 358.

‘Abd al- Ḥakam, XIX, 254 n. 3.

‘Abd al-Ḥamid, 21, 23 n. 2, 24, 36 n. 3, 61 n. 2, 168 n. 7.

‘Abd ar-Raḥmān II, XVII, 145.

‘Abd ar-Raḥmān III, 259, 261, 334.

Abraham, 165.

Abū ‘Abd Allāh Muḥammad b. Isḥāq, XXII, 116 n. 2.

Abū l-Aš‘aṭ al-Kindī, XVII, XX, XXVI, XXX, XXXIV, 246 n. 1, 263, n. 2.

Abū l-‘Atāhiya, 168.

Abū Bakr al-Hallāl, 196 n. 2, 355 n. 2.

Abū Bakr Muḥammad ar-Rāzī, 195.

Abū Bakr Muḥammad az-Zubayrī, 195.

Abū Dulaf al-Iglī, 139 n. 1.

Abū Dulaf Mis‘ar, XXII, XXIX, 132, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 176, 276 n. 2, 277, 278, 334, 335, 340 n. 1.

Abū l-Farağ al-Isfahānī, 149, 194 n. 5, 235.

Abū l-Fidā’, XXXIII, 80 n. 3, 277 n. 2, 310, 311, 312.

Abū Ğa‘far al-Hāzin, 81 n. 1.

Abū Ḥāmid al-Garnāṭī, XXVIII.

Abū Ḥanīfa, Ḥanafites, 26 n. 4, 27 n. 2, 194, 197 n. 1, 320, 321,

Abū l-Ḥasan ‘Abd al-Ğabbār, 195 n. 2.

Abū 1-Ḥasan ‘Alī ar-Raba’ī, XXXVI, 254 n. 4.

Abū Ḥayyān at-Tawḥīdī, XXXV, 221 n. 3 229.

Abū l-Huḏayl (al-‘Allāf), 27 n. 2, 195.

Abū ‘Isä al-Warrāq, 27 n. 1.

Abū Ma‘šar (Albumasar), 9, 75 n. 2, 109 n. 2, 157 n. 3.

Abū Mihnaf, 29 n. 4.

Abū Muslim an-Naqqāš, 195.

Abū Nu‘aym, 194 n. 7.

Abū Nu’aym (al-Iṣfahīnī), 194 n. 7.

Abū Nu’aym al-Mulā’ī, 29 n. 4.

Abū Nuwās, 168.

Abū l-Qāsim al-‘Akkī, 322.

Abū l-Qāsim al-Maġribī, 21 n. 2.

Abū Sa’īd al-Ğannābī, 293 n. 4.

Abū Tammām, 168.

Abū ṭ-Ṭayyib aš-Šawā, 314.

Abū ‘Ubayd, XVII, 246.

Abū ‘Ubayd as-Sakūnī, XVII, XX, XXV, 246 n. 1, 263 n. 2.

Abū ‘Ubayda, 29 n. 4, 30 n. 5.

Abū Ya‘lä, 21 n. 2.

Abū Ya‘qūb an-Nīsābūrī, XXIV.

Abū Ya‘qūb Yūsuf b. ‘Abd Allāh b. Isḥāq aš-Šaḥḥām, 195 n. 2.

Abū l-Yaqẓān, 29 n. 4.

Abū l-Yaqẓān (Suḥaym b. Ḥafṣ), 29 n. 4.

Abū Yūsuf Ya‘qūb, 23, 85 n. 4, 88 n. 1, 97.

Abū Zayd as-Sīrāfī (ou Supplément), XXIII, 119 n. 2, 121, 122, 123 (et n. 3), 124, 125, 126 (et n. 5), 127, 138, 255, 333-334.

Aetius, 16.

Agatharcos de Cnide, 271 n. 1.

Aḥmad b. Abī Ṭāhir Ṭayfūr, XX, 254 n. 4, 259.

Aḥmad b. Mahdī b. Rustem, 194 n. 7.

Aḥmad (b. Ṣāliḥ b. Aḥmad b. Ḥanbal), 196.

Aḥmad b. Yūsuf, 168 n. 7.

Aḥnaf, 153.

Alceste, 105 n. 3.

Alexandre, 10, 21, 166, 169, 200, 271.

Alexandre de Tralles, 16.

‘Alī, ‘Alides, 165, 199, 200, 205, 210, 211, 287, 302, 316, 319, 321, 341.

‘Alī b. ‘Isä, 136.

‘Alī b. Rabban at-Tabarī, 17 n. 2.

‘Alī as-Sallāmī, XXVIII, 254 n. 3.

‘Alī aš-Šayzarī, 154, 155, 157, 158.

Almoravides, 309 n. 2.

Ammonius, 8.

‘Amr b. ‘Ubayd : 27 n. 2.

Apollonius de Tyane (Balīnās), 14, 170 n. 1.

Aristarque, 8.

Aristote, 14, 17, 19, 20, 21 n. 2, 43 n. 5, 45 (et n. 5), 46, 47, 169.

‘Arrām b. al-Aṣbaġ, XVII, XX, XXVI, 245, 246, 263 n. 2.

Artémidore d’Éphèse, 21 n. 4.

Arthur Gordon Pym, 128.

Asma’ī, XVI, XVII, XXV, XXXVI, 30 n. 5, 245.

Autolycus, 8.

Avicenne, 10 n. 5, 21 n. 2.

‘Awāna b. al-Hakam, 29 n. 4.

‘Ayyāsī, 358.

Azdï (Conte d’Abū l-Qāsim), 343.

‘Azīz, XXXIII, XXXV, 275, 309.

Azraqī, XVII, XX, 29 n. 4, 246.

Azraqites, 200 n. 1.

Bābek, 215 n. 2.

Bakrī, XIV, XX, XXV, XXXII, 107 n. 2 et 4, 259, 261, 262, 263, 265 n. 4, 269 n. 1.

Balāḏurī, XX, XXIII, XXXV, 3 n. 6, 28 n. 4 et 7, 29 n. 4, 97, 159 n. 3, 168, 239, 240, 322.

Bal‘amī, XXIV, 398 n. 2.

Balhī, XXIV, XXVI, XXXI, XXXIII, 12 n. 2, 24 n. 6, 74, 77 n. 3, 79, 80, 81 (et n. 7), 83, 84 n. 3, 93 n. 6, 94, 101 n. 3, 102 (et n. 6), 107, 188, 238, 244, 270 n. 1, 275, 279, 282 (et n. 2), 293, 294, 298, 324, 335, 340 n. 1.

Barbahārites, 321 n. 9.

Barbier de Meynard (C), 206.

Bardesane, 71 n. 3.

Barmécides, 153 n. 1.

Bāṭiniyya, 214 n. 3.

Battānï (Albatenius), 9, 12 n. 1, 73 n. 4.

Bayhaqī, XXV, 229.

Bible, 19, 26, 38, 165, 210, 312.

Bīrūnī, XIV, XV, XXVII, XXXIII, XXXVI, 2, 126 n. 3, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 244 n. 4, 257 n. 3, 342 n. 2.

Blachère (R.), 2, 226, 267.

Bouddhisme, 207.

Brockelmann (C), XXVI.

Bryzon, 17 n. 6.

Buhārī, 26, 27 n. 2, 235.

Buḥturī, 168.

Būyides, 139, 143, 194 (et n. 3), 206, 269, 316, 317, 318, 319, 323 n. 2, 337, 338.

Buzurg b. Šahriyār, XXVIII, XXIX, 127 n. 1.

Buzurğmihr, 154.

Cahen (C), 208, 333, 334, 336.

Calendrier de Cordoue, XV, XXX, 257, 258, 342, 349.

Carra de Vaux (B.), 207.

Casthos, Costus, 17 n. 6.

Caverne (Gens de la Caverne, Sept Dormants), XVIII, XIX, 89 n. 7, 91 n. 1, 146.

Cébès, 19.

Chosroès I Anūsirwān, 165.

Chosroès II Parvīz (Abarwīz), 165.

Chrétiens, Chrétienté, 3, 24, 71 n. 3, 95, 150, 185, 207, 214 n. 2, 257, 307, 320, 341.

Circé, 52 n. 1, 105 n. 3.

Compagnons du Prophète, 20, 31, 205 355.

Coran, 10 ri. 1, 24, 26, 27 (et n. 2), 32, 41, 63 n. 5, 109, 168, 179, 197, 199, 201, 205, 216, 318, 329, 340, 346, 355.

Croisades, 150, 273, 341.

Cyrano, 140 n. 1.

Ḏahabī, 30 n. 5.

Dāraquṭnī, XXXIII, XXXVI, 263 n. 6.

Dāwudites (Ẓāhirites), 320, 321 n. 9.

Démocrite, 43 n. 5, 216.

Descartes, 224 n. 4, 349.

Dīnawarī, XX, 17 n. 5, 24 n. 5, 28 n. 4, 73 n. 4, 239, 245.

Diodore, 28 n. 3.

Dion Cassius, 28 n. 3.

Dioscoride, 16, 17.

Dorotheos, 169 (et n. 3).

Dulafides, 194.

Duodecimains, 206, 207, 317.

Ḏū l-Qarnayn, 166. Voir aussi Alexandre.

Ḏū r-Rumma, 168.

Epicurisme, 352, 353.

Ératosthène, 270.

Ésope, 174 n. 3.

Euclide, 41 n. 4.

Faḍl b. Yahyä, 153.

Fākihī, XVII, XX, 30 n. 1, 246.

Fārābī, 21 n. 2.

Fargānī (Alfraganus), 9, 200.

Farrā’, 25 n. 4.

Fasṭūs (Festos), 17 n. 6, 169, 170 n. 3.

Fāṭimides, 145, 206, 207, 259, 268, 269, 272 n. 3, 273 n. 1 et 3, 275, 300, 301, 302, 308, 310, 312, 317, 319, 320, 322, 334, 339.

Fazārī, 71 n. 2.

Ferrand (G.), 122.

Fück (J.), 358, 359.

Furetière, 140 n. 1.

Ğāḥiẓ, XVIII, 3, 11, 15, 24 n. 6, 27 n. 2, 35, 36 n. 3, 37, 38, 39, 40, 41, 42 (et n. 6), 43, 44, 45, 46, 47, 48, 50 n. 1, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 90, 91 (et n. 4), 98 (et n. 2), 99 n. 3, 100, 101, 104, 109, 110, 114 (et n. 4), 117 n. 4, 124, 126, 129, 133 n. 1, 136 n. 4, 142 n. 1, 155, 156, 157, 161, 163, 168, 169, 170, 173, 175, 180, 187, 195 n. 2, 199 n. 3, 200, 201, 202, 216, 220 n. 33, 221 n. 2, 228 n. 2, 233, 234, 235 n. 4, 280, 281, 282, 283, 322, 326 n. 2, 340 n. 1, 343 n. 3, 347, 348, 349 (et n. 1), 352, 353, 361, 398 n. 1.

Ğāḥiẓ (pseudo-Ğāḥiẓ du Kitāb al-‘Irāfa), 21 n. 4.

Ğāḥiẓ (pseudo-Ğāḥiẓ du Kitāb at-tabaṣṣur bi t-tiğāra), 22 n. 4, 110, 121 (et n. 2), 132 n. 2, 272 n. 2, 333.

Ğāḥiẓ (pseudo-Ğāḥiẓ du Kitāb at-tāğ), 20 n. 1, 21, 61 n. 2.

Galien, 16, 17, 19.

Ġāliya, Ġulāt, 208 n. 1, 321 n. 8.

Ğarmī (ou Hurramī), XVIII, 132, 138, 145 n. 4, 146, 147.

Ġassānides, 202 n. 1.

Ğawhar, XXXIV, 145, 273 n. 1, 309 n. 2.

Ğayhānī, XXIII, XXIV, XXV, 22, 24 n. 6, 81 n. 1, 83, 92, 93, 94 (et n. 4), 95 (et n. 1), 97, 132 n. 5, 133, 139 n. 2, 157 n. 5, 167, 188, 194, 238, 282 (et n. 2), 322, 335, 340 n. 1, 398.

Ġazāl, XIV, XV, XVII, 145, 148, 334.

Ġazālī, 19.

Ġaznévides, 227, 275 n. 1.

Gnose, Gnostiques, 200, 207, 217 n. 1.

Goeje (M.J. de), 80, 159.

Goethe, 226.

Goldziher (I.), 149.

Ğubbā’I, 195 n. 2.

Ğundiğānī, XXXVI, 246 n. 1, 263 n. 2.

Ğurābites, 199.

Ḥāğğ ‘Abd Allāh b. Muḥammad, 145 n. 4.

Ḥağğāğ, 126, 165.

Ḥakam II, XXXI.

Hālid al-Barīdī, XIV, 146 n. 6.

Halīl, 24, 262 n. 3.

Ḥallāğ, 293 n. 4, 301.

Hamaḏānī, 136 n. 4, 236 n. 3, 343 (et n. 2 et 3), 350 n. 1.

Hamdānī, XIV, XXVII, 24 n. 6, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 268 n. 1, 270 n. 1, 359 n. 2, 361 n. 4, 397, 398.

Ḥamdānides, 300 n. 5, 302 n. 1, 317 n. 3, 323 n. 3.

Ḥāmid b. al-‘Abbās, 136.

Ḥanafites, voir Abū Ḥanīfa.

Ḥanbalisme, Ḥanbalites, voir Ibn Ḥanbal.

Harawī, 21 n. 6, 149, 151.

Hāriğisme, Hāriğites : 25, 199, 200 n. 1, 215 n. 2, 301, 318, 320.

Hārūn ar-Rašīd, 146 n. 6, 165.

Hārūn b. Yahyā, XV, XXII, XXVIII, 146, 147, 201.

Ḥasan al-Baṣrī, 26, 27 n. 2.

Ḥasan (b. Muḥammad b. al-Ḥanafiyya), 200 n. 2.

Hāšimites, 48.

Hatīb al-Baġdādī, XX, XXXIII, XXXVI, 80 n. 3, 254, 256, 263 n. 6.

Hawāšīr b. Yusuf al-Arikī, 116 n. 2.

Hayṯam b. ‘Adi, 29 n. 4.

Hazrūn (Banū), 309 n. 2.

Hermès, 82 n. 2, 169 n. 3.

Hérodote, 28 n. 3.

Hipparque, 99 n. 1, 270.

Hippocrate, 16, 17, 43 n. 5, 169, 170 n. 3.

Huang Tch’ao, 126 n. 6.

Hudaynāmeh, 63 n. 2.

Hudūd al-‘ālam, XXXIII, 339, 398, 399.

Hugo, 330.

Ḥunayn b. Isḥāq, 8, 21 n. 4, 109 n. 2.

Hurramī, voir Ğarmī.

Hurramites, 194.

Ḥuṣrī. XXXVI, 236.

Huwārizmī (Abū ‘Abd Allah Muḥammad b. Aḥmad), XXXII, XXXIII, 222, 223 n. 1, 335.

Huwārizmī (Abū Bakr Muhammad b. al-‘Abbās), XXXII.

Huwārizmī (Muhammad b. Mūsā), XVII, XIX, XXVI, XXVIII, XXX, XXXII, 9 (et n. 1), 12 n. 1, 2 et 5, 75, 84 n. 3, 132 n. 6, 157 n. 3, 188, 238, 264 n. 1, 282.

Hypsiclès, 8.

Ibādisme, 200 n. 1.

Ibn ‘Abbās, 29 n. 4, 30 n. 5.

Ibn ‘Abd Rabbih, XXVII, 228, 232.

Ibn Abī ‘Awn Isḥāq b. ‘Alī, XXVI.

Ibn Abī’Awn al-Kātib (Ibn an-Nāğim), XXVI, 24 n. 6, 95 n. 4.

Ibn Abï d-Dumayna, voir Hamdānī.

Ibn al-Aṭīr, XXIV.

Ibn al-‘Awwām, 18.

Ibn Baṭṭūṭa, 126, 134, 274, 338, 358.

Ibn al-Bayṭār, 18.

Ibn al-Biṭrīq (Yaḥyä), 45 n. 5 et 6.

Ibn Diḥya, XVIII, 148 n. 2.

Ibn Faḍlān, XXII, XXIV, XXV, XXX, 94 n. 4, 132, 133, 134, 135, 136 (et n. 4), 137, 138, 277, 278, 334, 335, 357.

Ibn al-Faqīh, XIV, XVI, XVIII, XXII, 24 (et n. 6 et 7), 32, 53 n. 2, 57 n. 1, 67, 73, 100 n. 6, 104, 105, 106 n. 1, 108, 111, 114, 148, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 167, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 198, 200, 209, 210, 211, 212, 224, 232, 233, 234, 239, 244, 256, 270 n. 1, 275, 282 (et n. 2), 283, 285, 286, 296, 303, 322, 326, 341, 342 n. 1, 345, 347, 348, 349, 351, 352, 357, 361, 397, 398.

Ibn al-Furāt, 127 n. 2.

Ibn Ğubayr, XI, 134, 138, 151, 274 n. 3, 357.

Ibn al-Ḥā’ik, voir Hamdānī.

Ibn Haldūn, XXX, 10 n. 5, 241.

Ibn Ḥanbal, Ḥanbalisme, Ḥanbalites, 25 n. 6, 26 (et n. 4), 27 n. 2, 194, 196, 199, 321, 356.

Ibn Ḥawqal, XIV, XV, XXXIV, 80, 81 n. 7, 103, 238, 261, 264, 268, 269, 272, 275, 279, 280, 282-283, 286, 287, 288, 292, 299, 300, 301, 302, 303 (et n. 8), 304, 305, 306 (et n. 3), 307, 308, 309, 310, 311, 312, 315, 319, 323, 326, 328, 334, 335, 336, 337, 344, 354, 355, 361 n. 6, 397.

Ibn al-Hayṯam, 73 n. 4.

Ibn Hišām, 29 n. 4.

Ibn Hurdāḏbeh, XVIII, XIX, XXI, XXIII, XXX, 3, 24 (et n. 6 et 7), 54, 56, 78, 83, 86, 87, 88, 89, 90, 91 (et n. 3), 92, 93, 94 n. 4, 95, 96, 97, 101 n. 2, 104, 106 (et n. 1), 110 n. 3, 133, 147, 167, 176, 188, 198, 244 (et n. 4), 264 n. 1 et 5, 276 n. 2, 283, 307, 322, 334, 335, 346, 350, 360, 397, 398.

Ibn Isḥāq, 29 n. 4.

Ibn Iyās, XXXIV.

Ibn Māğid, 116 n. 2.

Ibn Manẓūr, 179 (Lisān).

Ibn Mardūya, XXXI, 263 n. 1.

Ibn Mas‘ūd, voir ‘Abd Allāh b. Mas‘ūd.

Ibn al-Muqaffa‘ (ou Kalīla wa Dimna), 16 n. 6, 19, 20 (et n. 1), 21, 23, 24, 36, 44, 56, 88 n. 1, 97 n. 4, 98, 105 n. 3, 114, 117 n. 5, 125, 168 n. 7, 229 n. 6, 361.

Ibn an-Nadīm (ou Fihrist), XV, XXIII, XXX, XXXIII, 139, 156, 237, 263, 282, 283, 284, 340 n. 1, 345, 346.

Ibn an-Nāğim, voir Ibn Abī ‘Awn.

Ibn al-Qāṣṣ, XXVII, 235 n. 1.

Ibn Qudāma, 164 n. 2.

Ibn Qutayba, XX, 3, 19, 23, 35, 37, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 83 n. 2, 130, 171, 173, 175, 186, 198, 199 n. 3, 200, 202, 209, 245, 283, 322, 341, 349, 350, 398.

Ibn ar-Rāwendī, 195.

Ibn Rusteh, XV, XVIII, XXII, XXX, 9, 16, 24 (et n. 6), 54, 57 n. 1, 66, 73, 74 n. 2, 115, 126, 147, 192, 193, 194, 198, 200, 201, 202, 264 n. 1, 347, 349, 361 n. 4, 397.

Ibn Sa’d, 3 n. 6, 29 n. 4.

Ibn Serapion, XXVIII, 74, 79, 81 (et n. 5 et 9), 101 n. 2, 102 (et n. 6).

Ibn Ṭūlūn, 314.

Ibn Waḥšīyya, 322 n. 7.

Ibn Yūnus, 17-18, 235 n. 3.

Ibn Zabāla, 29 n. 4.

Ibn Zūlāq, XXXIV, 254 n. 4 et 5.

Ibrahim b. Wasīf Sāh (ou Abrégé des merveilles), XXXV, 118 n. 1, 123 n. 3, 124, 130, 255, 340 n. 1.

Ibrāhīm b. Ya‘qūb, XV, XXXII, 146, 148.

Idrīsī, XXIII, XXVIII, XXX, 93 n. 1, 107 n. 2 et 4, 147, 188 n. 3, 261, 269 n. 1.

Idrissides, 92.

Ihšīdides, 206.

Ihwān aṣ-Ṣafā’, XXXI, 207 n. 2, 218, 219, 220, 221.

Imamiens, Imamites, 207, 301.

Irāht, 105 n. 3.

Isḥāq b. Ḥunayn, 8 n. 6.

Isḥāq b. al-Ḥusayn, XV, XXX, 244 n. 2, 262, 263, 264, 265, 340 n. 1.

Ismaéliens, Ismaélisme, XXXI, 206, 207, 208, 268, 301, 316, 319.

Iṣṭahrī, XXXI, XXXIV, 80, 81 n. 7, 101, 103, 104, 115, 142, 144, 145, 238, 261, 264, 268, 275, 278, 279, 282, 286, 292, 293, 295, 296, 297, 298, 299, 301, 302, 303, 304, 308, 322, 323, 326, 339, 397, 398 (et n. 2), 399.

Jacob, 312.

Jacques d’Édesse, 8 n. 6.

Jésus-Christ, Christ, 26.

Joab, Joël, 109 n. 1.

Joseph, 105.

Juifs, 90 n. 7, 146, 185, 207, 307, 320, 334, 341.

Ka‘b al-Aḥbār, 41.

Kāfūr, 206.

Kalbī (Hišām b. Muḥammad), XVI, 29 n. 4, 149, 246.

Kalbī (Muḥammad b. Mālik), XVI, 29 n. 4, 246 n. 1, 263 n. 2.

Karrāmites, 215 n. 2, 320, 321.

Kindī (Abū l-Aš’aṯ), voir Abū 1-Aš’aṯ.

Kindī (Muḥammad b. Yūsuf), XXX, XXXIV, 254 n. 3.

Kindī (‘Umar b. Muḥammad), XXXIV, 254 n. 5.

Kindï (Ya‘qūb b. Isḥāq), XX, XXI, XXX, XXXIV, 74, 75, 76, 78, 79, 81, 83, 84 n. 3, 102 (et n. 6), 133 n. 1, 238, 282.

Kisā’ī, 24, 25 n. 4.

Kramers (J.H.), 329.

Kratchkovsky (I.J.), 198, 201, 223, 303.

Kulayn ī, 355 n. 2.

La Bruyère, 48 n. 1.

La Fontaine, 124 n. 7.

Lahmides, 202 n. 1.

Laoust (H.), 25 n. 6, 227, 355.

Layṯ b. Kahlān, 116 n. 2.

Le Goff (J.), 364.

Le Sage, 140 n. 1.

Lévi-Strauss (C), 10, 115, 172, 316.

Libanios, 22.

Lombard (M.), 274.

Madā’inī, 24, 29 n. 4, 36 n. 3, 67 n. 4, 168, 169.

Magrūrūn, XV, XXVIII, 146, 147.

Mahmūd de Gazna, 226.

Mālik, Mālikisme, Mālikites, 26 n. 4, 27 n. 2, 321 n. 9.

Ma’mūn, XVII, XIX, 3, 10 n. 6, 12 n. 2, 26, 60 n. 1, 71 n. 3, 74, 76 n. 5, 84 n. 3, 109, 165, 269, 272 n. 2, 281, 335.

Ma‘n b. Fri‘ūn (?), XXXIII, 223 n. 2.

Mansūr, XVI, 71 n. 2, 165.

Manūfī, XXXIV.

Maqdisī, XXXII, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 320, 335.

Maqqarī, XVIII, 148 n. 2.

Maqrīzī, XXXIV, 147, 254 n. 4.

Marco Polo, 77 n. 3, 126.

Marin de Tyr, 8, 13, 70, 74 (et n. 4), 99 n. 1.

Marwazī, XX, 24 n. 6 et 7, 78 n. 2, 268.

Mā sā’ Allāh, XVI, 22 n. 4, 109.

Māsarğis, 43 n. 5.

Massignon (LA 149, 206, 268.

Mas‘ūdī, XIX, XX, XXIII, XXVI, XXIX, XXXII, 11, 15, 53 n. 2, 57 n. 1, 58, 59, 63, 71 n. 5, 74 (et n. 4), 75, 76, 79, 81 n. 9, 118 n. 1 (Prairies), 121, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 209, 210, 211, 212, 213, 221 n. 1, 320, 322, 336, 347, 349, 350, 354, 357, 361 n. 4, 397, 398.

Māwardī, 21 n. 2.

Mazdéens, Mazdéisme, 207, 214 n. 2. Voir aussi Zoroastriens.

Merveilles de l’Inde, XXVIII, 117 n. 2, 118, 123 n. 3, 124, 126, 129, 130, 131, 162 n. 3, 255, 333, 342, 359.

Merveilles de la mer, XXVI, 117 n. 5, 127.

Midrārides, 309 n. 2.

Mīkālides, 336 n. 4.

Mille et une Nuits, 15 n. 1, 105 n. 1, 130, 236.

Minorsky (V.), 141.

Miskawayh, XXXV, 19, 229, 239, 240.

Moïse, 89 n. 7, 91 n. 1, 165.

Mongols, 126, 274.

Moreri, 330.

Mu‘āwiya, 153, 165, 197, 321.

Mubarrad, 235.

Mufaḍḍal b. Sa’īd al-Māfarruhī, 254 n. 5.

Muğabbirites, 215 n. 2.

Muġīra b. Šu‘ba, 217.

Muhallabī, XXXIII, 268, 309, 310, 311, 312, 334.

Muḥammad (le Prophète), 20, 29, 30, 31, 43, 166, 199, 214, 273, 351, 355.

Muḥammad b. al-Hanafiyya, 200.

Muḥammad b. Mūsā b. Sākir, XVIII, XIX, 132 (et n. 6), 145, 147.

Muḥammad b. Sādān, 116 n. 2.

Muḥammad b. Yahyā b. Mandeh, 194 n. 7.

Muḥāsibī, 26.

Muktafï, 194 n. 3.

Muqaddasī. XIV, XV, XIX, XXIV, XXXIV, 13 n. 4, 49, 52, 53, 54 (et n. 1), 57 n. 1, 58, 59, 67 n. 5, 73, 74 n. 2, 81 (et n. 7 et 9), 82 n. 1 et 5, 86, 93, 95 n. 1, 99 n. 3, 103 (et n. 5), 104, 142, 143 n. 2, 144 n. 2, 155, 157, 158, 174, 188 n. 3, 197, 212 n. 1, 233 n. 5, 238 n. 4, 258, 264, 267, 268 (et n. 2), 269, 270, 272, 275, 279, 280, 284, 286, 287, 288, 290, 291, 292, 293, 294, 298, 300, 304, 309, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317 (et n. 6), 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 334, 335, 336, 337, 342, 344, 346, 349, 352, 355, 359, 360, 361, 362, 364, 397.

Muqanna‘, 215 n. 2.

Murği’isme, Murği’ites, 200 n. 1, 215 n. 2.

Mūristus, 41 n. 4.

Mūsā b. Nusayr, XVI.

Mūsā b. ‘Uqba b. Abī ‘Ayyāš, 29 n. 4.

Musāfirides, 82 n. 5.

Muslim, 26, 27 n. 2.

Mu‘taḍid, XXI, 84 n. 3, 194 n. 3.

Mu‘tamid, 311.

Mu‘taṣim, 26, 84 n. 3, 333.

Mutawakkil, 25 n. 6, 26 n. 6, 60 (et n. 1).

Mu‘tazila, Mu‘tazilisme, Mu‘tazilites, 25 n. 6, 26 (et n. 9), 27, 40, 42 n. 2 et 7, 51, 60 n. 1, 63, 129, 187, 194, 195, 196, 197 n. 1, 200, 209, 215, 282, 287, 300, 320, 321, 330, 340, 341, 398.

Naḍr b. Šumayl, XVI, XVII, XXXII, 245, 246.

Nağğārisme, Nağğārites, 197 n. 1, 321.

Naršahī, XXX, 254 n. 3, 335, 398 n. 2.

Nāṣir-i Husraw, 398 n. 3.

Naṣr I b. Aḥmad, XXIII.

Naṣr II b. Aḥmad, XXIV, XXIX.

Nicéphore Phocas, 272 n. 5.

Nūḥ. II b. Manṣūr, XXIV, 222 n. 5.

Nūḥ I b. Naṣr. XXX.

Nu‘mān (le cadi), 322.

Odyssée, 105 n. 3.

Oribase, 16.

Othon le Grand, 146.

Ottomans. 274.

Paul d’Egine, 16.

Pellat (CA, 37 n. 5, 38 n. 1.

Platon, 19, 21 n. 2, 43 n. 5, 169, 200, 207.

Plutarque, 28 n. 3 et 5, 216.

Polémon, 43 n. 5.

Polybe, 28 (et n. 3), 270 n. 2.

Polyphème, 105 n. 3, 130.

Potocki, 274.

Pourrat (H.), 345 n. 1.

Ptolémée, 8, 9, 12 n. 1 et 3, 13, 70, 71 (et n. 5), 74 (et n. 4), 75 n. 5, 76 (et n. 7), 77, 81, 88, 99 n. 1, 249.

Pythagore, 19, 41 n. 4.

Qadarites, 200 n. 3.

Qānbūs, 169 n. 3.

Qarmaṭes, 194, 207, 218 n. 2, 219 n. 2, 247 n. 4, 293 n. 4, 301, 317 n. 3, 338.

Qavādh (Qubād), 165.

Qazwīnī, XXX, XXXII, 148, 277 n. 2.

Qubaysa, 194 n. 7.

Qudā‘ī, XXXVI, 254 n. 4.

Qudāma b. Ğa‘far, XXVIII, 22, 24 (et n. 6 et 7), 57 n. 1, 83, 85, 86, 95, 96, 97 (et n. 6), 98, 99, 100 (et n. 4 et 5), 101 (et n. 2), 107, 110 n. 1, 188, 192, 193, 201, 220 n. 5, 222, 238, 276 (et n. 2), 282, 283, 290, 322, 340 n. 1, 346, 360, 361.

Quintilien, 48 n. 1.

Qurayš, 48, 199.

Qusṭā b. Lūqā, 8.

Rāḏānites, 334.

Rādī, XXVI, 117 n. 5.

Rāgib al-Iṣfāhānī, 228 n. 1.

Rāwendites, 215, n. 2.

Rāzī (Ahmad b. Muḥammad), XV, XXIX, 259, 260, 261, 264, 265, 268 n. 1, 275 n. 4, 276 n. 2, 334.

Regnard, 140 n. 1.

Relation de la Chine et de l’Inde, XIX, XXIII, 90 n. 6, 91 n. 1, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126 (et n. 5), 127, 130, 138, 175, 176, 181 n. 2, 188, 255, 333, 334, 335, 342, 349, 357.

Rufus d’Éphèse, 16.

Sabéens, Sabéisme, 207, 341.

Ša‘bī, 322.

Šābuštī, XIV, XV, XXXV, 149, 150, 151, 161, 341.

Saffāh, 165.

Saffārides, 139, 194.

Šāfi‘ī, Šāfi‘isme, Šāfi‘ites, 26 n. 4, 27 n. 2, 194.

Sāhib (Ibn ’Abbād), 139.

Sahlb. Abān, 116 note 2.

Sahl b. Hārūn, 24, 36 n. 3, 168 n. 7.

Salafiyya, 40 n. 2.

Salğūqides, 227.

Sāliḥ b. Aḥmad b. Ḥanbal, 196.

Sālimites, 320.

Sallām l’Interprète, XVIII, XIX, 90 n. 1, 93 n. 1, 94 n. 4, 132, 133, 138.

Šalmagīnī, XXVI, 301.

Salomon, 165, 166.

Sāmānides, XXIII, XXIV, XXIX, XXXII, 81, 83, 93, 94, 132 n. 5, 139, 143, 194, 227 n. 3, 269, 273 n. 3, 275, 302 n. 1, 317, 318, 319, 321, 323 n. 2, 334, 338, 339, 398, 399.

Sarahsī, XXI, 24 n. 6 et 7, 74, 75, 78, 79, 84 n. 3, 102 (et n. 6), 133 n. 1, 238, 268, 282, 340 n. 1.

Sāsān (Banū), 139, 142 n. 1.

Sassanides, 20, 21, 82.

Saussure (F. de), 180.

Sauvaget (J.), 116 n. 3, 126 n. 5, 333, 334.

Šaybāni (Abū ‘Abd Allāh Muḥammad b. al-Hasan), 322.

Šaybānī (Ibrāhīm b. Muḥammad), 23, 61 n. 2, 91 n. 4.

Sayf b. ‘Umar, 29 n. 4.

Séfévides, 274.

Sénèque, 56 n. 2.

Sept Dormants, voir Caverne.

Septimamiens (Sab‘iyya), 214 n. 3.

Šī‘a, Šī‘isme, Šī‘ites, XXIX, 25, 102 n. 4, 151, 194, 199, 200, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 214, 227 n. 3, 268, 287, 293, 300, 301, 302, 316, 317, 319, 320, 321, 339, 340, 341, 343, 355, 398.

Simšātī, 322.

Sinān b. Tābit, XV, XXVII, 257 n. 3, 342 n. 2.

Sindbad, 113, 114, 117 n. 5, 123, 129 n. 3 et 8, 130 (et n. 1), 162 n. 3.

Sīrāfī, XXXII, 246.

Strabon, 28 n. 3, 270, 271, 277, 281 n. 2, 364.

Sūfīs, Sūfisme, 194, 196 n. 2, 215 n. 2, 320, 337.

Sufyān aṭ-Tawrī, 194 n. 7, 196 n. 2, 320 n. 3.

Suhrāb, XXVIII, 79 n. 6.

Sūlī, XXVI, 117 n. 5.

Sunnisme, Sunnites, 25, 63, 151, 207, 227, 301, 316, 320, 321, 341, 343, 355, 398.

Ta‘ālibī, XV, XXXVI, 49 n. 1, 228, 232, 233.

Tabarï, XXIII, 26, 27 n. 2, 28 (et n. 4 et 6), 29 n. 4, 235, 239.

Tābit b. Qurra, XXVII, 8, 9 n. 1, 12 n. 1, 244 n. 4.

Tāhirides, 132 n. 5, 194.

Tanūhī, XXXIII, 228, 229.

Tavernier, 274.

Tawaddud, 15 n. 1, 39.

Themistios, 19, 22, 169 n. 3.

Théodose, 8, 17, 169 (et n. 3).

Théon d’Alexandrie, 8.

Théophile, XVIII.

Thucydide, 28 n. 3.

Timosthène, 99 n. 1.

‘Ubayd b. Šariyya, 29 n. 4, 41.

‘Uḏrī, XIV, 269 n. 1.

Ulug Beg, 235 n. 3.

Ulysse, 128.

‘Umar, 166.

‘Umāra b. Hamza, XIV, XVI, 145, 148.

‘Umarī, XXVIII, 107 n. 4.

Umayyades, 22, 126, 132, 211 n. 1, 214 n. 3, 259, 269, 273 n. 1 et 3, 275, 307, 308, 309 n. 2, 310 n. 5, 317, 318.

Usāma b. Munqid, 138 n. 3.

Uswānī, XXXIV, 145, 147, 334.

‘Utbī, 222 n. 5.

‘Uṯmān, ‘Uṯmānides : lb5, 205, 211 n. 1.

Vasco de Gama, 116 n. 2.

Vinci, 226.

Wahb b. Munabbih, 29 n. 4, 30 n. 5.

Wakī, XXVII, 246 n. 3.

Wakī‘ b. al-Ğarrīh, 322.

Wāqidī, 29 n. 4, 31, 32.

Warrāq, XV, XXXI, 259, 260, 261, 264, 265, 268, 275 n. 4, 276 n. 2, 334.

Wāsil b. ‘Atā’, 27 n. 2.

Waššā’, XXVI, 229.

Wāṯiq, XVIII, XIX, 26, 138 n. 2.

Wiet (G.), 104.

Xénophon, 28 n. 3.

Yaḥyä b. Ādam, 88 n. 1, 97.

Yaḥyä b. Bišr al-Arrağānī, 195 n. 2.

Yaḥyä b. Māsawayhi, 8 n. 6.

Ya‘qūbī, XXI, XXX, 24 n. 6 et 7, 28 n. 4 et 7, 52, 54, 57 n. 1, 63, 83 (et n. 4), 86, 95, 101 (et n. 5), 102, 103, 104, 106 n. 1, 110 n. 3, 111, 115, 138, 144 n. 3, 161, 168 n. 3, 188, 238, 239, 240, 263 n. 1, 264 (et n. 1), 267, 268, 272 n. 1, 275, 278, 279 n. 1, 282, 284 n. 1, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292 (et n. 2), 295, 296, 304, 308, 323, 333, 335, 340 n. 1, 347, 348, 351.

Yāqūt, XVII, XX, XXIII, XXIV, XXV, XXX, XXXII, XXXIII, 2, 49, 80 n. 3, 107 n. 4, 135, 156, 158, 159, 238, 244 n. 2, 262, 263, 265, 277 n. 2, 310, 311, 312.

Za‘farānisme, 197 n. 1.

Zağğāğī, 172.

Zāhirites, voir Dāwudites.

Zamahšarī, 25 n. 4, 262 n. 2.

Zaydites, 206, 214, 247.

Ziyādides, 247 n. 4.

Ziyārides, 194 n. 3, 227 n. 3.

Zoroastriens, Zoroastrisme, 20, 40, 320, 341.

Zosime, 14.

Zubayr b. Bakkār, 29 n. 4.

Zuhayr (b. Sālih b. Ahmad b. Ḥanbal), 196.

Zuhrī, 29 n. 4.

III. Index des termes étrangers

adab, ādāb, adīb, ta’addub, XV, XXI, XXII, XXIII, XXVII, XXVIII, XXIX, XXXIII, 12 n. 5, 23, 24 n. 7, 35, 36, 37, 39 n. 4, 40, 43, 44, 45, 50 n. 1, 53 n. 2, 56 n. 2 et 3, 59, 60, 62, 64, 68, 75, 78 n. 2 et 5, 79 (et n. 4), 80, 84, 87, 89 (et n. 7), 90 (et n. 1 et 7), 91 (et n. 5), 93, 94, 97, 99, 100 (et n. 6), 101 (et n. 5), 102 (et n. 7), 104, 105, 106 (et n. 1), 107 (et n. 2 et 4), 108, 110 (et n. 6), 111 (et n. 5), 112, 117, 118, 119, 121, 124, 126, 129, 130, 131, 133, 134, 135, 136, 137 n. 6, 138, 139, 141, 142, 147, 148, 150, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 164, 165, 168, 169, 170, 171, 173, 174, 178, 180 n. 3, 183, 184, 185, 188, 191, 192, 193, 198, 199, 209, 210 (et n. 5), 211, 212, 213, 215, 217, 222, 223 n. 1, 224, 225 (et n. 1), 226, 228, 229, 230 (et n. 1), 232, 233 (et n. 4), 234, 235, 236, 238, 239 (et n. 1), 240, 244, 248, 249, 250, 252, 253, n. 1, 258, 261 n. 5, 264, 275, 276, 278, 282, 283, 284, 285, 287, 295, 296, 308, 312, 317, 326, 327 (et n. 1), 329 n. 3, 330, 332, 343 n. 3, 345, 346, 348, 349, 350, 351, 352, 355, 357, 358, 361.

adān, 194 n. 7.

‘ağā’ib, ‘ağib, a‘ğab, a‘āğib, 42, 59, 90, 121, 141, 142, 154, 162, 174 n. 7, 179 (et n. 5), 180, 181 n. 3, 182, 193, 230 n. 2, 237, 278, 286, 296, 326, 347.

‘ağam, ‘ağami, 25 n. 2 et 5, 99 n. 3.

agnād, voir ğund.

ahbār, voir habar.

āhendāl, 179 n. 5.

ahkām sultāniyya, 21 n. 2, 97.

ahlāq, 21, 168, 171 n. 3, 174.

‘amal, 325.

amṣār, voir miṣr.

ansāb, 31.

anwā’, XXVII, 67 n. 1, 244, 245, 246 n. 3, 257.

‘aql, 41.

aqrašān, 90 n. 4.

aṣl, uṣūl, 96 n. 7, 320 n. 4.

aṭlāl, 311.

awsāṭ, 153.

ayyām, 30.

baḥr, 15.

ba’id, 179.

balāga, bulagā’, 96, 97 n. 5, 236, 360.

barīd, 22, 85 (et. n. 4), 102 n. 2, 103 n. 4, 104 (et n. 5).

bayān, 51.

bayt al-ḥikma, 8 n. 6, 74.

consolationes, 228 n. 3.

dā’ī, du’āt, 206, 287, 301, 316, 327.

dār al-harb, 77 n. 3.

dār al-Islām, 77 n. 3.

didd, 163 n. 6.

dīwān, 85, 95 n. 4, 96, 222 n. 5.

fadā’il, XXXIV, 254, 255, 276.

fahrasa, 263.

falsafa, 222 n. 3.

faqīh, 156.

Far‘ furū‘, 10, 96 n. 7.

farsah, 76 n. 7.

fiqh, 26, 210, 222 n. 3, 354.

firās, 120 n. 3.

firāsa, 21 n. 3.

fiṭra, 47.

fityān, futuwwa, 336, 337.

fursān, 90 n. 4.

ğanāba, 120 n. 3.

ğawwāla, 139.

ğayb, 219 n. 1.

ğihād, 120 n. 3.

ğugrāfiyā, 219, 220.

ğund, agnād, 95 n. 1, 325.

ğurba, 114. Voir aussi igtirāb.

ğurūm, 325.

habar, ahbār, ihbār, 31, 32, 67, 116, 117, 150, 154, 156, 163 n. 6, 168, 171 n. 4, 172 n. 2, 176 n. 1, 182, 186 n. 5, 222 n. 3, 228, 234, 235 n. 2, 246 n. 3, 248 (et n. 3), 254, 256, 342 n. 1, 343.

ḥadïṯ, muḥaddiṯ, 25, 26 (et n. 9 et 10), 27 n. 2, 30, 31, 32, 66, 156, 168, 172 (et n. 2), 183 n. 3, 318, 321 n. 9.

ḥanīn ilä l-waṭan, 58 n. 5, 114, 171 n. 1, 206 n. 3.

harāğ, 22, 85, 96, 105 n. 1, 106 n. 1, 230 n. 2, 286 n. 2, 289, 327.

ḥaram, 89 n. 5.

haṣā’iṣ, XXXIV, 54 (et n. 1), 174, 193, 230 n. 2, 254, 255, 276, 326.

hāṣṣa, 66 n. 2.

hāṣṣiyya, 297.

ḥikam, ḥikma, 19, 98 n. 3.

hiṭaṭ, XV, XIX, XXX, XXXIV, 254, 290.

ḥiyal, 222 n. 3.

ḥudūd, 67.

hurāfāt, 238 n. 5.

ḥusn, 41.

hutba, 318 n. 2.

iddi’ā’, 163 n. 6.

Igmā‘, 26 n. 10, 173.

igtihād, 64 n. 1, 207, 213, 287 n. 3, 346, 354.

Iğtimā‘, 51.

igtirāb, 58 n. 5, 114, 315.

intihāl, 163, 225 n. 3, 283, 303, 357.

iqāma, 194 n. 7.

iqlīm, 81, 82, 279, 293, 294, 295, 298, 308, 324, 325.

irğā’, 200 n. 2.

isnād, 30, 354, 355.

istiḥsān, 26 n. 10, 329 n. 1.

istinbāt, 41.

istiṣlāh, 26 n. 10.

istiṭā‘a, 51.

i‘tizāl, 200 n. 2.

‘iyān, 41, 53, 80, 95, 101, 118, 135, 143, 152, 161, 173, 256, 269 n. 1, 270, 272, 277, 278, 279, 287, 311, 323, 328, 357, 364.

kalām, 26, 27 n. 2, 209 n. 2, 222 n. 3, 320.

kātib, kuttāb, kitāba, XXIV, 23, 60, 61, 62, 70, 84 n. 3, 85, 87, 89, 90, 91 (et n. 3 et 5), 93, 94, 95 (et n. 4), 96 (et n. 7), 97, 98, 100, 102, 110, 133, 136, 151 n. 2, 192, 222 n. 3 et 5, 290, 337, 346.

kešwar, 12 n. 1, 72, 73, 82, 93 n. 6, 279.

kifāya, 352.

kūra, kuwar, 95 n. 1, 154 n. 3, 171 n. 4, 294, 324, 325.

maḏhab, maḏāhib, 26.

madīna, mudun, 95 n. 1, 294, 324.

mafāhir wa maṯālib, 55, 67, 149 n. 5, 174 n. 4.

maġāzi, 30.

maḥāsin wa masāwi’, 229 n. 3.

mamālik, 78.

mamlaka, 77, 78, 81, 83 n. 2, 84, 99 (et n. 3), 102, 269, 270 n. 1, 271, 272, 273, 274 n. 3, 324, 337, 338.

manāsik al-hağğ, 149.

mangānīqûn, 222 n. 3.

mantiq, 218 n. 2, 222 n. 3.

maqāla, 109 n. 2, 237.

marḥala, 328 n. 1.

masālik, 22, 78, 85.

masālik wa mamālik, XXVI, XXIX XXXI, XXXIV, 14 n. 2, 68, 81, 101, 103, 105, 106, 107 (et n. 1 et 4), 108, 111, 112, 115, 134, 138, 142, 144, 149, 151, 174, 188, 238, 239 n. 1, 240, 244 n. 1, 251, 253, 256, 258 (et n. 5), 260, 261, 262, 264, 265, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 297, 298, 303, 305, 309, 322, 323 n. 6, 326, 329, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 341, 342, 344, 346 (et n. 1), 347, 349, 353 n. 2, 354, 357, 360, 399.

mawālī, voir mawlä.

mawāqit, 73 n. 4.

mawlä, mawālī, XVI, 25, 27 n. 2, 89, 399.

mihlāf, mahālīf, 89 n. 5, 251 n. 5, 325.

minbar, manābir, 49.

mirabilia, 255, 286.

miṣr, amṣār, 48 n. 1, 49, 67, 324.

mīzān, 215 n. 1.

mu‘āraḍa, 213.

mudun, voir madīna.

mu‘min, 322.

munāzara, 173, 174, 175 n. 5, 213.

muqābala, 110.

murū’a, muruwwa, 20 n. 3, 229.

nadim, 78 n. 2.

nāhiya, 325.

hudā, XXVIII, 116.

naw’, voir anwā’.

nawādir, 230.

omphalos, 72 n. 1, 77 n. 3, 167.

Pilgerführer, 149.

qadar, 200 n. 3.

qalansuwa, 215 n. 3.

qarasṭūn, 41 n. 4.

qasaba, 324 n. 5.

qibla, XXVII, 13 n. 4, 73 n. 3 et 4, 83 n. 2, 89, 90 n. 1, 130 n. 4, 235 n. 1.

qirā’a, 27 n. 2.

qiyās, 207, 329 n. 1.

quṣṣāṣ, 215 note 2, 343.

quwāra, 71 n. 5, 80 n. 3.

rāfidi, 321 n. 9.

ra‘īs, 336.

ramm, 325.

ra‘y, 207.

riḥla, 134, 269 n. 1, 315, 357.

risāla, rasā‘il, 38 (et n. 2), 132, 133, 134, 139, 144, 193, 218, 277.

rustāq, rasātiq, 171 n. 4, 324 n. 8, 325.

sağ‘, 64 n. 4, 135 n. 4, 144 n. 2, 284, 360, 361, 362.

šāhān šāh, 72 n. 2.

sahīh, 27 n. 2.

salūqiyya, 162 n. 3, 230 n. 2, 312 n. 1.

samā, 41 n. 8.

samar, 346.

šari‘a, 96 (et n. 7).

sawād, 90 n. 1, 92 n. 2.

ṣinā‘a, 218 n. 2.

sindhind, 8 (et n. 3).

ṣirāt, 215 n. 1.

siyāsat al-abdān, 229 n. 6.

šīz, 179 n. 5.

sunna, 41 n. 3.

ṣūrat al-arḍ, XXVIII, XXXIII, 10, 12, 14, 69, 70, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78 n. 2, 79 (et n. 4 et 7), 80, 81, 82, 83, 84 (et n. 3), 85, 93, 99, 101, 102, 104, 107, 144, 167, 170 n. 3, 188, 198, 210 n. 5, 212, 217, 219, 244, 249 n. 4, 250, 261 n. 3, 268 (et n. 1), 270 n. 1, 271, 274, 275, 276, 278, 279, 281, 282, 286, 293, 294, 295, 298, 302, 308, 311, 323 n. 6, 329 n. 3, 330, 335, 348, 398, 399.

ṣurūd, 325.

sūrya-siddhānta, 71 n. 2.

sūsangird, 296.

su‘ūbiyya, 2 n. 4, 40 n. 3, 143 n. 2, 199, 229 n. 6.

ta‘āruf, 329, 349, 355.

ṭabaqāt, 29 n. 3, 31, 66, 195 n. 2, 196 n. 2, 263.

tadbīr al-manzil, 17 n. 6.

tafādul al-buldān, 231 n. 1.

tafsīr, 26, 27 n. 2.

tağārib al-umam, 28 n. 5.

tāğir, 337.

ṯaġr, ṯuġūr, 22, 77 n. 3, 85, 293 n. 7, 325..

tahm, 325.

takwīr, 324 n. 8.

ta‘līf, 163.

taqiyya, 194 n. 7, 205, 208 n. 1.

taqlīd, 355.

taqwīm, 77 n. 3.

taraf, 325.

‘tartīb, 326.

tašbīh, 63 n. 5, 321 n. 9.

tassūğ, 324 n. 8, 325.

ṭawā’if, 99 n. 3.

tayāḏurīṭīs, 17 n. 1.

ṭaylasān, 71 n. 5.

umma, 173, 341.

wā‘iz, wu‘‘āẓ, 316.

waliyy al-ḥisba, 78 n. 2.

wāq-wāq, 230 n. 2.

wilāya, 214 n. 3.

ẓāhir, 63 n. 5.

ẓarf, 229.

zig, zīğ, 8, 109 n. 2.

zimām, 96 n. 1.

Le texte et les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont sous Licence OpenEdition Books, sauf mention contraire.

Cette publication numérique est issue d’un traitement automatique par reconnaissance optique de caractères.
Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search